Ester 3

1 Human niining mga butanga, gipauswag ni Haring Ahasuerus si Haman ang anak nga lalaki ni Hamedata nga Agagnon, ug gibutang ang iyang lingkoranan labaw sa tanang mga opisyal nga uban niya.

After these events King Ahasuerus promoted Haman the son of Hammedatha the Agagite, and advanced him to a place above all the officials who were with him.

2 Kanunay moluhod ug mohapa ang tanang mga sulugoon sa hari nga anaa sa ganghaan sa hari ngadto kang Haman, sama sa gimando sa hari nga ilang pagabuhaton. Apan wala miluhod ni mihapa si Mordecai.

All the king’s courtiers who were in the king’s gate used to bow down before Haman, for so the king had commanded, but Mordecai did not bow down nor prostrate himself.

3 Unya miingon kang Mordecai ang mga sulugoon sa hari nga anaa sa ganghaan sa hari, “Nganong misupak ka man sa mando sa hari?”

Then the king’s courtiers, who were in the king’s gate, said to Mordecai, ‘Why do you disobey the king’s command?’

4 Misulti sila kaniya adlaw-adlaw, apan midumili siya sa pagtuman sa ilang mga hangyo. Busa misulti sila kang Haman aron tan-awon kung magpabilin nga sama niana ang mga butang mahitungod kang Mordecai, kay miingon siya ngadto kanila nga siya usa ka Judio.

When they had spoken to him day after day without his listening to them, they informed Haman, to see whether Mordecai’s acts would be tolerated, for he had told them that he was a Jew.

5 Sa dihang nakita ni Haman nga wala miluhod ug miyukbo si Mordecai kaniya, napuno sa kasuko si Haman.

When Haman saw that Mordecai did not bow down nor prostrate himself before him, he was furious.

6 Nagpasipala siya sa panghunahuna nga patyon lamang si Mordecai, kay ang sulugoon sa hari miingon kaniya kung kinsa ang katawhan ni Mordecai. Buot pamatyon ni Haman ang tanang mga Judio, ang katawhan ni Mordecai, nga anaa sa tibuok gingharian ni Ahasuerus.

But it seemed to him beneath his dignity to lay hands on Mordecai alone, for they had told him who Mordecai’s people were. Instead Haman sought to destroy all the people of Mordecai, all the Jews throughout the kingdom of Ahasuerus.

7 Sa unang bulan (nga bulan sa Nisan), sa ikanapulo ug duha ka tuig ni Haring Ahasuerus, ang Pur—nga maoy ripa giitsa sa—atubangan ni Haman, aron pagpili sa adlaw ug bulan. Giitsa nila ang ripa hangtod napadulong sa ikanapulo ug duha ka bulan (nga bulan sa Adar).

In the first month (the month of Nisan) in the twelfth year of the reign of King Ahasuerus, Haman had “pur” (which means “lot”) cast before him to determine the best day and best month for his actions. The lot fell on the thirteenth day of the twelfth month – the month of Adar.

8 Unya miingon si Haman ngadto kang Haring Ahasuerus, “Adunay usa ka pundok sa katawhan nga nagkatag ug nagkatibulaag sa tanang mga probinsya sa imong gingharian. Lahi ang ilang mga balaod gikan niadtong ubang katawhan, ug wala nila tumana ang mga balaod sa hari, busa dili maayo alang sa hari nga tugotan sila nga magpabilin.

So Haman said to King Ahasuerus, ‘There is a certain people scattered among the peoples in all the provinces of your kingdom, whose laws differ from those of every other and who do not keep the king’s laws. Therefore it is not right for the king to tolerate them.

9 Kung ikahimuot kini sa hari, paghatag ug sugo nga pamatyon sila, ug magbayad ako ug 10, 000 ka talent nga plata ngadto sa kamot niadtong sinaligan nga tigpatigayon sa hari, aron ibutang nila kini didto sa panudlanan sa hari.”

If it seems best to the king, let an order be given to destroy them, and I will pay ten thousand silver coins into the royal treasury.’

10 Unya gitanggal sa hari ang iyang pangselyo nga singsing sa iyang kamot ug gihatag kang Haman nga anak nga lalaki ni Hamedata nga Agagnon, ang kaaway sa mga Judio.

So the king took off his signet ring from his hand and gave it to Haman son of Hammedatha the Agagite, the enemy of the Jews.

11 Miingon ang hari kang Haman, “Sigurohon ko nga mabalik ang salapi diha kanimo ug sa imong katawhan. Buhata ang bisan unsa nga gitinguha nimo nga buhaton.”

‘The money is yours,’ the king said to Haman, ‘and the people also to do with them as you wish.’

12 Unya gipatawag ang mga escriba sa hari sa ikanapulo ug tulo ka adlaw sa unang bulan, ug ang sugo naglangkob sa tanan nga gimando ni Haman gisulat ngadto sa mga gobernador sa probinsya sa hari, niadtong anaa sa tibuok nga mga probinsya, ngadto sa tanang nagkalainlaing mga katawhan, ug ngadto sa mga opisyal sa tanang katawhan, sa matag probinsya sa ilang kaugalingong sinulatan, ug sa matag katawhan sa ilang kaugalingong pinulongan. Gisulat kini sa ngalan ni Haring Ahasuerus ug giselyohan sa iyang singsing.

And so, on the thirteenth day of the first month, the king’s secretaries were summoned and as Haman instructed an edict was issued to the king’s satraps and provincial governors and the rulers of each of the peoples in their own script and their own language. The edict was written in the name of King Ahasuerus and sealed with his ring.

13 Gihatod ang mga sulat pinaagi sa mga tigdala ug sulat ngadto sa tanang mga probinsya sa hari, aron pagpuo, pagpatay, ug paglaglag sa tanang mga Judio, gikan sa batan-on hangtod sa hamtong, mga bata ug mga babaye, sulod sa usa ka adlaw—sa ikanapulo ug tulo ka adlaw sa ikanapulo ug duha ka bulan (nga bulan sa Adar) —ug aron pagkuha sa ilang mga gipanag-iyahan.

Dispatches were sent by couriers to all the king’s provinces, saying: Destroy, kill, put an end to all the Jews, young and old, little children and women, on the thirteenth day of the twelfth month, and plunder their possessions.

14 Ang kopya sa maong sulat gihimo nga balaod sa matag probinsya. Nasayran sa tanang katawhan sa matag probinsya nga kinahanglan mangandam sila alang niini nga adlaw.

A copy of the edict was to be published as a decree in every province – publicly displayed so that everyone might be ready for that day.

15 Miadto ug nagdalidali sa pagpang-apod-apod ang mga tigdala ug sulat sa mando sa hari. Ang sugo giapod-apod usab sa salipdanan sa Susa. Nag-inom ang hari ug si Haman, apan ang siyudad sa Susa anaa sa hilabihan nga kaguliyang.

By command of the king the couriers raced off, and the edict was published in Susa itself. Then the king and Haman sat down to drink, but the city of Susa was in turmoil.