2 Samuel 3
1 Karon adunay taas nga panag-away tali sa panimalay ni Saul ug panimalay ni David. Nagkalig-on si David, apan nagkaluya ang panimalay ni Saul.
Now the war between the house of Saul and the house of David was protracted. And David grew stronger and stronger, while the house of Saul grew weaker and weaker.
2 Sa Hebron natawo ang mga anak ni David, ang kinamagulangan mao si Amnon, pinaagi kang Ahinoam nga taga-Jezreel.
And sons were born to David in Hebron: His firstborn was Amnon, by Ahinoam of Jezreel;
3 Ang ikaduha niyang anak, mao si Kileab, pinaagi kang Abigail, ang biyuda ni Nabal nga taga-Carmel. Ang ikatulo, mao si Absalom, pinaagi kang Maaca, nga anak nga babaye ni Talmai, nga hari sa Gesur.
his second was Chileab, by Abigail the widow of Nabal of Carmel; his third was Absalom, the son of Maacah daughter of King Talmai of Geshur;
4 Ang ika-upat nga anak ni David mao si, Adonija, nga anak ni Hagit. Ang ika-lima niyang anak mao si Shefatia nga anak ni Abital,
his fourth was Adonijah, the son of Haggith; his fifth was Shephatiah, the son of Abital;
5 ug ang ika-unom mao si, Itream, nga anak sa asawa ni David nga si Egla. Natawo kining mga anak ni David didto sa Hebron.
and his sixth was Ithream, by David’s wife Eglah. These sons were born to David in Hebron.
6 Nahitabo kini panahon sa gubat tali sa panimalay ni Saul ug panimalay ni David ug si Abner mao ang nakapalig-on sa tibuok panimalay ni Saul.
During the war between the house of Saul and the house of David, Abner had continued to strengthen his position in the house of Saul.
7 Adunay ulipon nga kaipon si Saul nga mao si Rizpa, anak siya nga babaye ni Aiah. Miingon si Isboset ngadto kang Abner, “Nganong nakigdulog ka man sa kaipon sa akong amahan?”
Meanwhile, Saul had a concubine named Rizpah, the daughter of Aiah. So Ish-bosheth questioned Abner, “Why did you sleep with my father’s concubine?”
8 Unya labihan gayod ang kasuko ni Abner sa mga gisulti ni Isboset ug miingon siya, “Ulo ba ako sa iro nga sakop sa Juda? Karong adlawa nagpakita ako ug pagkamatinud-anon sa panimalay ni Saul, nga imong amahan, ngadto sa imong igsoon nga mga lalaki, ug sa iyang mga higala, pinaagi niini dili kamo matugyan sa mga kamot ni David. Ug karon pasanginlan mo ako mahitungod niining bayhana?
Abner was furious over Ish-bosheth’s accusation. “Am I the head of a dog that belongs to Judah?” he asked. “All this time I have been loyal to the house of your father Saul, to his brothers, and to his friends. I have not delivered you into the hand of David, but now you accuse me of wrongdoing with this woman!
9 Hinaot nga buhaton usab sa Dios kanako, Abner, ug labaw pa usab, kung dili nako buhaton alang kang David ang gisaad ni Yahweh kaniya,
May God punish Abner, and ever so severely, if I do not do for David what the LORD has sworn to him:
10 sa pagbalhin sa gingharian nga gikan sa panimalay ni Saul ug sa pagpahimutang sa trono ni David sa tibuok Israel ug sa Juda, gikan sa Dan ngadto sa Beerseba.
to transfer the kingdom from the house of Saul and to establish the throne of David over Israel and Judah, from Dan to Beersheba.”
11 “Wala na makatubag si Isboset sa kang Abner, tungod kay nahadlok man siya kaniya.
And for fear of Abner, Ish-bosheth did not dare to say another word to him.
12 Unya nagpadala si Abner ug mga mensahero ngadto kang David sa pagsulti kaniya nga nag-ingon, “Kang kinsa man kining yutaa? Pagpakigsaad kanako, ug makita nimo nga ang akong kamot magauban kanimo, aron dad-on ang tibuok Israel diha kanimo.”
Then Abner sent messengers in his place to say to David, “To whom does the land belong? Make your covenant with me, and surely my hand will be with you to bring all Israel over to you.”
13 Mitubag si David, “Maayo, maghimo ako ug pakigsaad kanimo. Apan usa ka butang ang akong ihangyo kanimo nga dili nimo makita ang akong panagway gawas kung madala nimo si Mical, nga anak nga babaye ni Saul, sa panahon nga moanhi ka dinhi aron makigkita kanako.”
“Good,” replied David, “I will make a covenant with you. But there is one thing I require of you: Do not appear before me unless you bring Saul’s daughter Michal when you come to see me.”
14 Unya nagpadala ug mga mensahero si David ngadto kang Isboset, nga anak ni Saul nga nag-ingon, “Ihatag kanako ang akong asawa nga si Mical, nga akong gibayaran ug usa ka gatos nga yamis sa mga Filistihanon.''
Then David sent messengers to say to Ish-bosheth son of Saul, “Give me back my wife, Michal, whom I betrothed to myself for a hundred Philistine foreskins.”
15 Busa miadto si Isboset kang Mical ug gikuha niya siya gikan sa iyang bana, si Paltiel nga anak ni Lais.
So Ish-bosheth sent and took Michal from her husband Paltiel son of Laish.
16 Miuban ang iyang bana kaniya, mihilak kini samtang naglakaw, ug nagsunod kaniya paingon ngadto sa Bahurim. Unya miingon si Abner kaniya, “Balik na sa imong balay karon.” Busa mibalik siya.
Her husband followed her, weeping all the way to Bahurim. Then Abner said to him, “Go back.” So he returned home.
17 Nakigsulti si Abner sa mga katigulangan sa Israel, nga nag-ingon, “Sa mga milabay nga panahon buot ninyo nga maghari si David diha kaninyo.
Now Abner conferred with the elders of Israel and said, “In the past you sought David as your king.
18 Karon buhata kini. Kay nagsulti man si Yahweh alang kang David nga nag-ingon, 'Pinaagi sa akong sulugoon nga si David luwason ko ang akong mga katawhan gikan sa kamot sa mga Filistihanon ug gikan sa mga kamot sa tanan nilang mga kaaway.'''
Now take action, because the LORD has said to David, ‘Through My servant David I will save My people Israel from the hands of the Philistines and of all their enemies.’”
19 Nangunay usab sa pagpakig-istorya si Abner sa katawhan ni Benjamin. Unya miadto usab si Abner sa Hebron aron sa pagpakig-istorya kang David aron ipasabot ang tanang gitinguha nga buhaton sa tibuok Israel ug sa tanan nga sakop sa banay ni Benjamin.
Abner also spoke to the Benjamites and went to Hebron to tell David all that seemed good to Israel and to the whole house of Benjamin.
20 Sa dihang miabot si Abner kauban ang 20 ka mga kalalakin-an ngadto sa Hebron aron sa pagpakigkita kang David, nag-andam si David ug kombira alang kanila.
When Abner and twenty of his men came to David at Hebron, David held a feast for them.
21 Nagsaysay si Abner ngadto kang David, “Mobarog ako ug tigomon ko ang tanang Israel alang kanimo, akong agalong hari, aron maghimo sila ug pakigsaad kanimo, aron mahimo kang maghari sa kinatibuk-an sumala sa imong gitinguha.” Busa gipabiya ni David si Abner, ug migikan si Abner nga malinawon.
Then Abner said to David, “Let me go at once, and I will gather all Israel to my lord the king, that they may make a covenant with you, and that you may rule over all that your heart desires.” So David dismissed Abner, and he went in peace.
22 Unya miabot si Joab kauban ang mga kasundalohan ni David gikan sa pagpangsulong ug nangdala sila ug daghang mga inilog. Apan wala na si Abner sa Hebron kauban ni David. Kay gipabiya naman niya kini, ug migikan si Abner nga malinawon.
Just then David’s soldiers and Joab returned from a raid, bringing with them a great plunder. But Abner was not with David in Hebron because David had sent him on his way in peace.
23 Sa dihang miabot na si Joab ug ang tanang kasundalohan uban kaniya, gitug-anan nila si Joab, “Si Abner nga anak ni Ner ania, miadto siya sa hari ug pagkahuman gipalakaw siya sa hari nga malinawon.”
When Joab and all his troops arrived, he was informed, “Abner son of Ner came to see the king, who sent him on his way in peace.”
24 Unya miadto si Joab sa hari ug miingon, “Unsa man kining imong gibuhat? Tan-awa, si Abner mianhi kanimo! Nganong gipapauli mo man siya, ug nakalakaw na ba siya?
So Joab went to the king and said, “What have you done? Look, Abner came to you. Why did you dismiss him? Now he is getting away!
25 Wala ka ba masayod nga mianhi si Abner dinhi aron sa paglingla kanimo ug pagpakisayod sa tanan nimong mga plano ug tun-an ang tanan nimong pagabuhaton?”
Surely you realize that Abner son of Ner came to deceive you and to track your movements and all that you are doing.”
26 Sa dihang mibiya si Joab kang David, nagpadala siyag mensahero kang Abner, ug gidala nila siya balik gikan sa balon sa Sira, apan si David wala masayod niini.
As soon as Joab had left David, he sent messengers after Abner, who brought him back from the well of Sirah; but David was unaware of it.
27 Sa dihang mibalik si Abner sa Hebron, gitagbo siya ni Joab taliwala sa ganghaan ug gidala sa kilid aron sa pagpakig-istorya kaniya sa hilom. Didto gidunggab ni Joab si Abner sa tiyan ug namatay kini. Niini nga paagi, gipanimaslan ni Joab ang dugo sa iyang igsoon nga si Asahel.
When Abner returned to Hebron, Joab pulled him aside into the gateway, as if to speak to him privately, and there Joab stabbed him in the stomach. So Abner died on account of the blood of Joab’s brother Asahel.
28 Sa pagkadungog ni David niini miingon siya, “Ako ug ang akong gingharian dili sad-an sa atubangan ni Yahweh hangtod sa hangtod mahitungod sa dugo ni Abner nga anak ni Ner.
Afterward, David heard about this and said, “I and my kingdom are forever guiltless before the LORD concerning the blood of Abner son of Ner.
29 Hinaot nga mahulog sa ulo ni Joab ang pagkasad-an sa kamatayon ni Abner ug sa tibuok panimalay sa iyang amahan. Dili unta makabsan ang panimalay ni Joab ug sakit sa panit o sanla o bakol ug kinahanglan mogamit ug tungkod o mamatay pinaagi sa espada o magutman.”
May it whirl over the heads of Joab and the entire house of his father, and may the house of Joab never be without one having a discharge or skin disease, or one who leans on a staff or falls by the sword or lacks food.”
30 Busa gipatay sa managsoon nga si Joab ug Abisai si Abner, tungod kay gipatay man niya ang igsoon ni Joab nga si Asahel didto sa gubat sa Gibeon.
(Joab and his brother Abishai murdered Abner because he had killed their brother Asahel in the battle at Gibeon.)
31 Miingon si David kang Joab ug sa tanang mga tawo nga uban kaniya, “Gisia ang inyong sapot, ug suot kamog sako, ug pagbangotan atubangan sa lawas ni Abner.” Ug nagsunod paglakaw si Haring David sa patayng lawas nga padulong ngadto sa lubnganan.
Then David ordered Joab and all the people with him, “Tear your clothes, put on sackcloth, and mourn before Abner.” And King David himself walked behind the funeral bier.
32 Gilubong nila si Abner sa Hebron. Nagbakho ang hari ug naghilak sa makusog sa lubnganan ni Abner, ug ang tanan nga katawhan naghilak usab.
When they buried Abner in Hebron, the king wept aloud at Abner’s tomb, and all the people wept.
33 Nagbangotan ang hari alang kang Abner ug nag-awit, “Kinahanglan ba nga mahisama ang kamatayon ni Abner sa usa ka buangbuang?
And the king sang this lament for Abner: “Should Abner die the death of a fool?
34 Wala nagapos ang imong kamot. Wala magapos ang imong tiil. Sama nga matumba ang tawo atubangan sa mga anak sa walay hustisya, ikaw usab natumba.” Sa makausa naghilak ang tanang katawhan uban kaniya.
Your hands were not bound, your feet were not fettered. As a man falls before the wicked, so also you fell.” And all the people wept over him even more.
35 Ang tanang katawhan miadto kang David aron pakaonon siya samtang wala pa mosalop ang adlaw, apan nanumpa si David, ''Silotan unta ako sa Dios, ug labaw pa usab, kung motilaw ako ug tinapay o bisan unsa sa dili pa mosalop ang adlaw.”
Then all the people came and urged David to eat something while it was still day, but David took an oath, saying, “May God punish me, and ever so severely, if I taste bread or anything else before the sun sets!”
36 Nakita sa tanang katawhan ang kasubo ni David, ug nakapalipay kini kanila, ingon nga nakapalipay kanila ang bisan unsa nga gibuhat sa hari.
All the people took note and were pleased. In fact, everything the king did pleased them.
37 Busa nakasabot ang katawhan sa Israel nianang adlawa nga dili tinguha sa hari ang pagpatay kang Abner nga anak ni Ner.
So on that day all the troops and all Israel were convinced that the king had no part in the murder of Abner son of Ner.
38 Miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, ''Wala ba kamo masayod nga usa ka prinsipe ug halangdon nga tawo ang nahulog niining adlawa sa Israel?
Then the king said to his servants, “Do you not realize that a great prince has fallen today in Israel?
39 Ug naluya ako karong adlawa, bisan tuod dinihogan ako nga hari. Kining mga tawhana, nga mga anak ni Zeruia, labihan ka bangis alang kanako. Hinaot nga si Yahweh ang mobalos sa nagbuhat ug daotan pinaagi sa pagsilot sa iyang pagkadaotan, sumala sa angay kaniya.”
And I am weak this day, though anointed as king, and these men, the sons of Zeruiah, are too fierce for me. May the LORD repay the evildoer according to his evil!”
