Lucas 12
1 Y sasta se terelasen catanado al crugos de Jesus baribustri sueti, de modo que yeques á averes bucharelaban ostely, se chitó á penar á desqueres discipules: Garabelaos de la levadura es Phariseyes, que sinela jujana.
這時，有幾萬人聚集，甚至彼此踐踏。耶穌開講，先對門徒說：「你們要防備法利賽人的酵，就是假冒為善。
2 Na sinela buchi ucharada, sos na se haya de dicar: ni buchi escondida, sos na se haya de chanelar.
掩蓋的事沒有不露出來的；隱藏的事沒有不被人知道的。
3 Presas as buchias, que penasteis andré a rachi, á la dut sinarán chamuliadas: y ma chamulasteis á la cani andré os queres, sinará pucanado opré os tejados.
因此，你們在暗中所說的，將要在明處被人聽見；在內室附耳所說的，將要在房上被人宣揚。」
4 A sangue pues plalores de mangue os penelo: Que na tereleis dal de ocolas, sos marelan o trupos, y despues de ocono, na terelan butér que querelar.
「我的朋友，我對你們說，那殺身體以後不能再做甚麼的，不要怕他們。
5 Tami menda penaré sangue á coin jomte terelar dal: Terelad dal á ocola, sos despues de nicobar a chipen, terela ezor de bucharar al butron: andiar sangue penelo, a ocona terelad dal. (Geenna g1067)
我要指示你們當怕的是誰：當怕那殺了以後又有權柄丟在地獄裏的。我實在告訴你們，正要怕他。 (Geenna g1067)
6 ¿Na se binelan pansch ujarres por dui calés, y yeque de ocolas na sinela olvidado anglal de Debél?
五個麻雀不是賣二分銀子嗎？但在上帝面前，一個也不忘記；
7 Y aun as balas de jire jero sarias sinelan jinadas. Pues na darañeleis: presas amolelais baribu butér, que ujarres baribustres.
就是你們的頭髮，也都被數過了。不要懼怕，你們比許多麻雀還貴重！」
8 Y tambien sangue penelo, Que o saro manu sos veáre mangue anglal es manuces, o Chaboro e manu lo veará tambien á ó anglal es Manfarieles de Debél.
「我又告訴你們，凡在人面前認我的，人子在上帝的使者面前也必認他；
9 Tami ó sos me negisáre anglal es manuces, negado sinará anglal es Manfarieles de Debél.
在人面前不認我的，人子在上帝的使者面前也必不認他。
10 Y o saro manu sos chibare abrí yeque varda contra o Chaboro e manu, ertinado le sinará: Tami á ocola sos penáre zermañas contra o Peniche, na le sinará ertinado, nanai.
凡說話干犯人子的，還可得赦免；惟獨褻瀆聖靈的，總不得赦免。
11 Y pur sangue lligueraren á as Synagogas, y á os Chineles, y a os Solares, na piraleis penchabando, sasta, ó qué terelais de rudelar, o penar.
人帶你們到會堂，並官府和有權柄的人面前，不要思慮怎麼分訴，說甚麼話；
12 Presas o Ducos Majaro sangue penará andré ocola ocana ma sangue jomte penar.
因為正在那時候，聖靈要指教你們當說的話。」
13 Y yeque de la sueti le penó: Duquendio, pen á minrio plal que partisarele con-a-mangue la jayere.
眾人中有一個人對耶穌說：「夫子！請你吩咐我的兄長和我分開家業。」
14 Tami ó le rudeló: ¿Manu, coin ha childo mangue por Barander o repartidor enré sangue?
耶穌說：「你這個人！誰立我作你們斷事的官，給你們分家業呢？」
15 Y les penó: Diquelad, y garabelaos de sari cascañia: presas a chipen de saro yeque no sinela andré la baribustri es buchias sos terela.
於是對眾人說：「你們要謹慎自守，免去一切的貪心，因為人的生命不在乎家道豐富。」
16 Y les penó yeque parabola, penando: La pu de yeque manu balbalo habia diñado mibao baribu.
就用比喻對他們說：「有一個財主田產豐盛；
17 Y ó penchababa enré sí matejo, y penaba: ¿Qué querelaré, presas na terelo anduque pandisarar minrio mibao?
自己心裏思想說：『我的出產沒有地方收藏，怎麼辦呢？』
18 Y penó: Ocono querelaré: Buchararé abajines minres malabayes, y os querelaré mas bares: y oté chibaré saro minrio mibao, y minres balbalipenes.
又說：『我要這麼辦：要把我的倉房拆了，另蓋更大的，在那裏好收藏我一切的糧食和財物，
19 Y penaré á minri ochi: Ochi, baribustres balbalipenes terelas chités para baribustres berjis: Sobela, jama, piya, din jachipenes.
然後要對我的靈魂說：靈魂哪，你有許多財物積存，可作多年的費用，只管安安逸逸地吃喝快樂吧！』
20 Tami Debél le penó: Dinelo, ocona rachi te vuelven á ustilar a ochi, ¿Ma has chitó, para coin sinará?
上帝卻對他說：『無知的人哪，今夜必要你的靈魂；你所預備的要歸誰呢？』
21 Andiar sinela ó sos chitela manchin para sí; y na sinela balbalo andré Debél.
凡為自己積財，在上帝面前卻不富足的，也是這樣。」
22 Y penó á os discipules de ó: Pre ocono sangue penelo: na pireleis solicitos para jiré ochi, ma jamareis, ni para o trupos, que coneles chibareís.
耶穌又對門徒說：「所以我告訴你們，不要為生命憂慮吃甚麼，為身體憂慮穿甚麼；
23 Butér sinela a ochi, que o jamar, y o trupos que os coneles.
因為生命勝於飲食，身體勝於衣裳。
24 Diquelad os cuerves, sos na chinelan, ni terelan dispensa, ni malabai, y Debél os parbarela. ¿Pues quanto butér amolelais sangue que junos?
你想烏鴉，也不種也不收，又沒有倉又沒有庫，上帝尚且養活牠。你們比飛鳥是何等地貴重呢！
25 Y coin de sangue, por baribu que lo penchabele, astisarela chibar a sun estatura yeque codo butér?
你們哪一個能用思慮使壽數多加一刻呢？
26 Pues si na astisarelais ma sinela mendesquero: ¿por qué pireleis penchabando por as avérias buchias?
這最小的事，你們尚且不能做，為甚麼還憂慮其餘的事呢？
27 Diquelad os lirios sasta se querelan baro; sos ni randiñelan ni hilan: pues sangue penelo, que ni Salomon andré saro desquero chimusolano, na sinaba tan chitó sasta yeque de oconas.
你想百合花怎麼長起來；它也不勞苦，也不紡線。然而我告訴你們，就是所羅門極榮華的時候，他所穿戴的，還不如這花一朵呢！
28 Pues si al cha, sos achibes sinela andré o lugos, y tasata se bucharela andré o sosimbo, Debél vistió andiar lacho; ¿quanto butér á sangue de frima fé?
你們這小信的人哪，野地裏的草今天還在，明天就丟在爐裏，上帝還給它這樣的妝飾，何況你們呢！
29 Na pireleis pues penchabando andré ma terelais de jamar, o piyar, y na pireleis ardiñelados.
你們不要求吃甚麼，喝甚麼，也不要掛心；
30 Presas sarias oconas sinelan buchias, en que pirelan penchabando os busnes de la sueti. Y jire Dada chanela, que de oconas terelais necesidad.
這都是外邦人所求的。你們必須用這些東西，你們的父是知道的。
31 Pre ocono orotelad brotobo o chim de Debél, y su lachoria; y sarias oconas buchias á sangue sinarán jinadas.
你們只要求他的國，這些東西就必加給你們了。
32 Na darañeleis, ne-bari plastañi; presas jire Dada ha camelado diñaros o chim.
你們這小群，不要懼怕，因為你們的父樂意把國賜給你們。
33 Binelad ma terelais y diñad limosna. Querelaos quisobes, sos na se chitelan purés, manchin andré o Charos, sos jamas faltisarela: anduque o rande na bigorela, y na jamela a polilla.
你們要變賣所有的賙濟人，為自己預備永不壞的錢囊，用不盡的財寶在天上，就是賊不能近、蟲不能蛀的地方。
34 Presas duque sinela jire manchin, oté tambien sinará jire carlochin.
因為，你們的財寶在哪裏，你們的心也在那裏。」
35 Terelad ceñidos jires dumes, y mermellines encendidas andré jires bastes.
「你們腰裏要束上帶，燈也要點着，
36 Y sinelad sangue semejantes á os manuces, sos ujarelan á o Erañó de junos, pur limbidiela de las romandiñipenes: somia que pur abilláre, y araqueráre á la bundal, yescotria le pindrabelen.
自己好像僕人等候主人從婚姻的筵席上回來。他來到，叩門，就立刻給他開門。
37 Majarés ocolas lacrés, sos alacháre velando o Erañó pur abilláre: Aromali sangue penelo, que se chibará la sustigui; y os querelará bestelar á la mensalle, y nacando os servirá.
主人來了，看見僕人警醒，那僕人就有福了。我實在告訴你們，主人必叫他們坐席，自己束上帶，進前伺候他們。
38 Y si abilláre andré la duisquera vela, y si abilláre andré la trinchera vela, y andiar alacháre á junos, majarés sinelan oconas lacrés.
或是二更天來，或是三更天來，看見僕人這樣，那僕人就有福了。
39 Tami chanelad ocono, que si o julai e quer chanelase a ocana en que abillaria o randé, na querelaria o sobindoi, y na mequelaria enquerar su quer.
家主若知道賊甚麼時候來，就必警醒，不容賊挖透房屋，這是你們所知道的。
40 Sangue pues sinelad emposunés: presas á la ocana, que na penchabelais, abillará o Chaboro e manu.
你們也要預備；因為你們想不到的時候，人子就來了。」
41 Y Pedro le penó: Erañó, penelas ocona parabola á amangue, ó tambien á os sares.
彼得說：「主啊，這比喻是為我們說的呢？還是為眾人呢？」
42 Y penó o Erañó, ¿Coin, penchabelais que sinela o baro-lacró lacho y cabalico, sos chitó o Erañó opré su sueti, somia que les díñele o melalo de gi andré chiros?
主說：「誰是那忠心有見識的管家，主人派他管理家裏的人，按時分糧給他們呢？
43 Majaro ocola lacró, sos pur abilláre o Erañó, le alacháre andiar querelando.
主人來到，看見僕人這樣行，那僕人就有福了。
44 Aromali sangue penelo, que lo chitará opré saro que terela.
我實在告訴你們，主人要派他管理一切所有的。
45 Tami si penáre ocola lacro andré su carló: Se tasalela minrio Erañó de abillar, y se chibáre á querelar choro á os lacrés, y á as lacrias, y á jamar, y á pijar, y diñarse á curdá:
那僕人若心裏說：『我的主人必來得遲』，就動手打僕人和使女，並且吃喝醉酒；
46 Abillará o Erañó de ocola lacró o chibes, que na penchabela, y á la ocana que na chanela, y le chibará abrí, y chitará su aricata sat junos de dabrocos.
在他想不到的日子，不知道的時辰，那僕人的主人要來，重重地處治他，定他和不忠心的人同罪。
47 Presas ocola lacró sos chanó ma camelaba desquero Erañó, y na queró bajin, y na queró ma camelaba, sinará muy mistos curado.
僕人知道主人的意思，卻不預備，又不順他的意思行，那僕人必多受責打；
48 Tami ó sos na chanó, y queró buchias dignas e saniséo, frima sinará curado: presas á saro manu, á coin baribu sinaba diñado; baribu le sinará manguelado: y al que baribu encomendáron, butér le ustilarán.
惟有那不知道的，做了當受責打的事，必少受責打；因為多給誰，就向誰多取；多託誰，就向誰多要。」
49 Yaque he abillado á chitar andré la pu: ¿y que camelo, sino que jacharele?
「我來要把火丟在地上，倘若已經着起來，不也是我所願意的嗎？
50 Me jomte sinelar chobelado sat bautismo: ¿y cómo me trajatelo, disde que se lo querele?
我有當受的洗還沒有成就，我是何等地迫切呢？
51 ¿Penchabelais, que sinelo abillado á chitar paz andré la pu? Sangue penelo que nanai, sino chingaripen.
你們以為我來，是叫地上太平嗎？我告訴你們，不是，乃是叫人紛爭。
52 Presas de acoi anglal sinarán pansch andré yeque quer en chingaripen, os trin sinarán contra os dui, y os dui contra os trin.
從今以後，一家五個人將要紛爭：三個人和兩個人相爭，兩個人和三個人相爭；
53 Sinarán en chingaripen o batu sat o chaboro; la dai sa’ la chabori, y la chabori sa’ la dai, la dai e rom sa’ la romi, y la romi sa’ la dai e rom.
父親和兒子相爭， 兒子和父親相爭； 母親和女兒相爭， 女兒和母親相爭； 婆婆和媳婦相爭， 媳婦和婆婆相爭。」
54 Y penaba tambien á la sueti: pur diquelais ardiñelar o paros del aracata e poniente, yescotria penelais: Buros abillela: y andiar anaquela.
耶穌又對眾人說：「你們看見西邊起了雲彩，就說：『要下一陣雨』；果然就有。
55 Y pur chumasquerela o Austro, penelais: jar querelará: y chachipen sinela.
起了南風，就說：『將要燥熱』；也就有了。
56 Sungalés, chanelais distinguir as chichias e charos y de la pu: ¿pues como na chanelais pincherar o chiros presente?
假冒為善的人哪，你們知道分辨天地的氣色，怎麼不知道分辨這時候呢？」
57 ¿Y por qué na pincherelais por sangue matejos: ma sinela lacho?
「你們又為何不自己審量甚麼是合理的呢？
58 Pur chalas sa’ tun daschmanu al Manclay, querela ma astis somia listrabarte de ó andré o drun, somia que na te lliguerele al Barander, y o Barander te díñele al chinel, y o chinel te chitele andré l’estaripel.
你同告你的對頭去見官，還在路上，務要盡力地和他了結；恐怕他拉你到官面前，官交付差役，差役把你下在監裏。
59 Te penelo, que na chalarás abrí de acoi, disde que poquineles o segriton cale.
我告訴你，若有半文錢沒有還清，你斷不能從那裏出來。」
