Йоан 11
1 Един човек на име Лазар, от Витания, от селото на Мария и на сестра - Марта, беше болен.
[Certa vez ]houve um homem chamado Lázaro, que estava doente. Ele morava na [cidadezinha de ]Betânia, onde moravam também suas irmãs [mais velhas, ]Maria e Marta.
2 (А Мария, чийто брат Лазар беше болен, бе оная, която помаза Господа с миро и отри нозете Му с косата си).
Maria foi a mulher que, [mais tarde, ]derramava perfume nos pés do Senhor [Jesus ]e depois enxugou os pés com os cabelos dela.
3 И тъй, сестрите пратиха до Него да Му кажат: Господи, ето този, когото обичаш, е болен.
Pois as duas irmãs mandaram a Jesus um recado [sobre Lázaro, ]dizendo, “Senhor, aquele que o Senhor ama muito está bem doente.”
4 А Исус, като чу това, рече: Тази болест не е смъртоносна, но е за Божията слава, за да се прослави Божият Син чрез нея.
[Elas esperavam que Jesus viesse, ]mas ao ouvir a mensagem delas, Jesus disse, “A razão de ele estar doente não é que vá morrer. Pelo contrário, o propósito é [que as pessoas possam se dar conta ]da grandeza de Deus, e que eu, filho de Deus, possa ser honrado {que as pessoas possam honrar-me, filho de Deus}, por causa [do que faço/acontece]”.
5 А Исус обичаше Марта, и сестра й, и Лазара.
Jesus amava Marta, sua irmã Maria, e Lázaro.
6 Тогава откак чу, че бил болен, престоя два дни на мястото, гдето се намираше.
Mas ao ouvir que Lázaro estava doente, Ele ficou mais dois dias no lugar onde estava.
7 А подир това, казва на учениците: Да отидем пак в Юдея.
[Dois dias ]depois, Ele disse a nós seus discípulos, “Voltemos para a Judeia”.
8 Казват Му учениците: Учителю, сега юдеите искаха да те убият с камъни, и пак ли там отиваш?
Dissemos, “Mestre, há pouco os [líderes ]judaicos [SYN] tentaram [matar o Senhor, ]apedrejando-o. Por isso [não achamos boa ideia o Senhor/o Senhor tem certeza que realmente quer ][RHQ] voltar para lá novamente!?”
9 Исус отговори: Нали има дванадесет часа в деня? Ако ходи някой денем, не се препъва, защото вижда виделината на този свят.
[Para nos mostrar que nada de mal poderia acontecer-lhe até a hora determinada por Deus ][MET], Jesus respondeu, “Há [RHQ] doze horas de luz no dia, [o qual dá bastante tempo para a gente fazer o que devemos fazer. ]As pessoas que andam durante o dia não vão tropeçar [em coisas que não enxergam, ]pois elas veem as coisas à luz do sol.
10 Но ако ходи някой нощем, препъва се, защото не е осветлен.
É quando andam de noite que as pessoas tropeçam nas coisas, pois carecem de luz”.
11 Това изговори, и подир туй им каза: Нашият приятел Лазар заспа; но Аз отивам да го събудя.
Depois de dizer isso, Ele nos avisou, “Nosso amigo Lázaro acaba de adormecer. Mas vou lá acordá-lo”.
12 Затова учениците Му рекоха: Господи, ако е заспал, ще оздравее.
Por isso dissemos a Ele, “Senhor, se ele está dormindo, vai sarar [da sua doença. Por isso o Senhor não precisa arriscar a vida, indo lá”. ]
13 Но Исус бе говорил за смъртта му; а те мислеха, че говори за почиване в сън.
Jesus falava [em linguagem figurada ]sobre a morte de Lázaro, mas nós achávamos que Ele se referisse ao sono do amigo.
14 Тогава Исус им рече ясно: Лазар умря.
Por isso Ele nos disse claramente, “Lázaro está morto.
15 И заради вас, радвам се, че не бях там, за да повярвате; обаче, нека да отидем при него.
Mas, por amor de vocês, estou contente de não ter estado presente [quando ele morreu, ]pois quero que vocês acreditem [ainda mais firmemente que eu sou o Messias/vim de Deus. ]Por isso, ao invés de ficarmos aqui, vamos ter com ele”.
16 Тогава Тома, наречен близнак, каза на съучениците: Да отидем и ние, за да умрем с Него.
Então Tomé, que se chama {a quem chamavam} ‘o gêmeo’, disse a nós, os demais discípulos, “Vamos todos acompanhá-lo, para morrermos com Ele [quando seus inimigos o matarem. ]”
17 И тъй, като дойде Исус, намери, че Лазар бил от четири дни в гроба.
Ao chegarmos [perto de Betânia], alguém avisou Jesus de que Lázaro [tinha morrido e que tinha sido enterrado, estando seu corpo ]no túmulo durante quatro dias.
18 А Витания беше близо до Ерусалим, колкото петнадесет стадии;
Betânia fica a uma distância de menos de três quilômetros. de Jerusalém,
19 и мнозина от юдеите бяха при Марта и Мария да ги утешават за брата им.
Muitos judeus tinham chegado [de lá ]para consolar Marta e Maria por ocasião [da morte do ]seu irmão [menor].
20 Марта, прочее, като чу, че идел Исус, отиде да Го посрещне; а Мария още седеше в къщи.
Quando Marta ouviu [alguém dizer ]que Jesus estava chegando, ela foi [pela estrada ]para recebê-lo. Mas Maria ficou em casa.
21 Тогава Марта рече на Исуса: Господи, да беше Ти тука, не щеше да умре брат ми.
Ao chegar Marta [aonde estava Jesus, ]ela lhe disse, “Senhor, se o Senhor tivesse estado aqui, meu irmão não teria morrido, [pois o Senhor o teria curado]!
22 Но и сега зная, че каквото и да поискаш от Бога, Богще Ти даде.
Mas sei que, mesmo agora, Deus lhe dará tudo que pedir [acerca do meu irmão]”.
23 Казва - Исус: Брат ти ще възкръсне.
Jesus disse a ela, “Seu irmão vai voltar a viver”!
24 Казва Му Марта: Зная, че ще възкръсне с възкресението на последния ден.
Marta lhe disse, “Sei que ele voltará a viver quando todos os seres humanos voltarem à vida no dia [do Juízo]”
25 Исус - рече: Аз съм възкресението и живота; който вярва в Мене, ако и да умре, ще живее;
Jesus lhe disse, “Sou eu que capacito as pessoas a voltarem a viver, e quem faz com que elas vivam [para sempre. ]Os que creem em mim, mesmo que morram, voltarão a viver.
E mais, para aqueles que creem em mim enquanto estão vivos, [o Espírito/alma deles ]não vai morrer [eternamente. ]Você acredita nisso?” (aiōn g165)
27 Казва му: Да Господи, вярвам, че Ти си Христос, Божият Син, Който има да дойде на света.
Ela disse a Ele, “Sim, Senhor! Acredito que o Senhor é o Messias, o Filho de Deus/homem que é também Deus. O Senhor é realmente aquele que [Deus prometeu mandar ]ao mundo”!
28 И като рече това, отиде да повика скришом сестра си Мария, казвайки: Учителят е дошъл и те вика.
Após dizer isso, ela voltou [para casa ]e, chamando à parte sua irmã Maria, disse a ela, “O Mestre está chegando perto [da nossa cidadezinha ]e quer falar com você”.
29 И тя, щом чу това, стана бързо и отиде при Него.
Quando Maria ouviu isso, ela se levantou com pressa e foi ter com Ele.
30 Исус още не беше дошъл в селото, а беше на мястото, гдето Го посрещна Марта.
Jesus não tinha entrado ainda na cidadezinha, ficando no mesmo lugar onde Marta o tinha encontrado.
31 А юдеите, които бяха с нея в къщи и я утешаваха, като видяха, че Мария стана бързо и излезе, отидоха подире й, като мислеха че отива на гроба да плаче там.
Os judeus que acompanhavam Maria em casa, consolando-a, viram quando Maria se levantou com pressa e saiu correndo. Por isso, eles foram atrás dela, pensando que ela fosse visitar o túmulo [onde eles tinham enterrado Lázaro, ]para chorar sozinha lá.
32 И тъй, Мария, като дойде там гдето беше Исус и Го видя, падна пред нозете Му и рече Му: Господи, да беше Ти тука, нямаше да умре брат ми.
Ao chegar Maria até o lugar onde estava Jesus, vendo-o ali, ela se prostrou aos pés dele e disse, “Senhor, se o Senhor tivesse estado aqui, meu irmão [menor ]não teria morrido”!
33 Исус, като я видя, че плаче, и юдеите, които я придружаваха, че плачат, разтъжи се в духа си и се смути.
Quando Jesus a viu chorar, e percebeu que os judeus que tinham vindo com ela também choravam, Ele se zangou (OU, ficou muito perturbado) no seu interior/Espírito [por Satanás haver feito o Lázaro morrer. ]
34 И рече: Где го положихте? Казват Му: Господи, дойди и виж.
Ele disse, “Onde vocês o enterraram/ enterraram o corpo dele?” [Marta e Maria ]lhe disseram, “Venha ver, Senhor”.
35 Исус се просълзи.
Jesus desatou a chorar.
36 Затова юдеите думаха: Виж колко го е обичал!
Então os judeus [ali presentes ]disseram, “Vejam o quanto Ele amava Lázaro”!
37 А някои от тях рекоха: Не можеше ли Този, Който отвори очите на слепеца, да направи така, че и този да не умре?
Mas alguns deles disseram, “Ele fez um cego enxergar. Portanto também deveria ter podido/por que Ele não pôde [RHQ] [curar este homem para ]ele não morrer!?
38 Исус, прочее, като тъжеше пак в Себе Си, дохожда на гроба. Беше пещера, и на нея бе привален камък.
Dentro de si, Jesus ficou novamente zangado (OU, muito perturbado) por Lázaro ter morrido. Ele foi até o túmulo, que era uma gruta. Eles tinham tapado a entrada com uma imensa pedra.
39 Казва Исус: Отместете камъка. Марта, сестрата на умрелия, Му казва: Господи, смърди вече, защото е от четири дни в гроба.
Jesus mandou, “Tirem a pedra”! Marta [não quis que assim procedessem, pois ]era ela irmã do falecido. Ela disse, “Senhor, o corpo dele está [no túmulo ]há quatro dias já, portanto agora há um cheiro ruim”!
40 Казва - Исус: Не рекох ли ти, че ако повярваш ще видиш и Божията слава?
Jesus disse a ela, “Eu já lhe disse/Você já se esqueceu de que lhe disse que [RHQ] se você cresse [em mim/aquilo que posso fazer, ]veria quão grande é Deus!?”
41 И тъй, отместиха камъка. А Исус подигна очи нагоре и рече: Отче, благодаря Ти, че Ме послуша.
Por isso eles tiraram a pedra. Então Jesus olhou [para o céu ]e disse, “Meu Pai, eu lhe agradeço por ter-me ouvido [quando orei sobre isto. ]
42 Аз знаех, че Ти винаги Ме слушаш; но това казах заради народа, който стои наоколо, за да повярват, че Ти си Ме пратил.
Sei que o Senhor sempre me ouve [quando oro. ]Mas em vez [de orar em silêncio, ]eu disse isso por causa das pessoas que aqui estão a meu redor. Quero que elas creiam que o Senhor me mandou”.
43 Като каза това, извика със силен глас: Лазаре, излез вън!
Após dizer isso, Ele gritou, “Saia, Lázaro”!
44 Умрелият излезе, с ръце и нозе повити в саван, и лицето му забрадено с кърпа. Исус им каза: Разповийте го и оставете го да си иде.
O homem [que estivera ]morto saiu do túmulo! As tiras de pano de linho envolviam ainda os pés e mãos dele, e um pano ainda estava enrolado em volta do rosto dele, [mas ele saiu! ]Jesus disse a eles, “Tirem os panos para ele andar com facilidade”! [E assim fizeram.]
45 Тогава мнозина от юдеите, които бяха дошли при Мария и видяха това що стори Исус, повярваха в Него.
Como consequência disso, muitos dos judeus que tinham vindo ver Maria, e que tinham observado o que Jesus tinha feito, passaram a crer que Ele era o Messias/tinha vindo de Deus.
46 А някои от тях отидоха при фарисеите и казаха им какво бе извършил Исус.
Mas alguns deles foram avisar os fariseus do que Jesus tinha feito.
47 Затова главните свещеници и фарисеите събраха съвет и казаха: Какво правим ние? Защото Този човек върши много знамения.
Por isso os principais sacerdotes e fariseus convocaram todos os membros do Conselho [Judaico]. Eles diziam [uns aos outros, ]“O que vamos fazer [com Jesus]? Ele está fazendo muitos milagres!
48 Ако Го оставим така, всички ще повярват в Него; и римляните като дойдат ще отнемат и страната ни и народа ни.
Se deixarmos que Ele continue assim, todo o mundo vai crer nele/que Ele [é o Messias, e o povo vai fazê-lo rei. ]Então o [exército ]romano virá destruir nosso templo e toda nossa nação de Israel”!
49 А един от тях на име Каиафа, който беше първосвещеник през тая година, им рече: Вие нищо не знаете,
Um dos membros do Conselho foi Caifás. Ele era o sumo sacerdote judaico aquele ano. [Dando o palpite de que eles deveriam acabar com Jesus, ]ele lhes disse, “Vocês [estão falando como se ]não soubessem nada [HYP]!
50 нито вземате в съображение, че за вас е по-добре един човек да умре за людете, а не да загине целият народ.
Vocês nem se dão conta de que seria melhor para nós se um homem morresse em benefício do povo, ao invés de [os romanos matarem ]todos os [da nossa ]nação [judaica”! ]
51 Това не каза от себе си, но бидейки първосвещеник през оная година, предсказа, че Исус ще умре за народа,
Ele falou assim, não por ele mesmo ter inventado a ideia, senão que, por ser naquele ano o sumo sacerdote, estava vaticinando que Jesus iria morrer por toda a nação judaica.
52 и не само за народа, но и за да събере в едно разпръснатите Божии чада.
Mas ele também vaticinava que Ele iria morrer, não somente pelos judeus, mas por todos aqueles habitantes em outras terras que fossem pertencer a Deus, para unir todos eles como um só grupo.
53 И тъй, от онзи ден те се съветваха да Го умъртвят.
Portanto, daquele dia em diante, os [líderes judaicos ]começaram a planejar a morte de Jesus.
54 Затова Исус вече не ходеше явно между юдеите, но оттам отиде в страната близо до пустинята, в един град наречен Ефраим, и там остана с учениците.
Por isso Jesus já não viajava publicamente/acompanhado. Em vez disso, Ele saiu de [Jerusalém ]conosco, os discípulos e se dirigiu a uma cidadezinha chamada Efraim, numa região perto do deserto. Ali ficamos por algum tempo.
55 А наближаваше юдейската пасха; и мнозина от провинцията отидоха в Ерусалим преди пасхата, за да се очистят.
Quando já estava quase na altura do festival judaico da Páscoa, muitos [judeus ]subiram a Jerusalém de outras regiões do país. Eles iam praticar os ritos que os tornavam aceitos [a Deus ]antes do [início ]da comemoração da Páscoa.
56 И така, те търсеха Исуса, и, стоейки в храма, разговаряха се помежду си: Как ви се вижда? няма ли да дойде на празника?
Os principais sacerdotes e fariseus judaicos publicaram uma ordem mandando que, se alguém soubesse onde estava Jesus, fosse avisar-lhes, para que pudessem prendê-lo. Por isso eles não sabiam se Jesus se atreveria a assistir o festival. Eles continuavam procurando Jesus. Enquanto ficavam no pátio do templo, eles se diziam, “Que lhes parece? Será que Ele virá assistir o festival?”
57 А главните свещеници и фарисеите бяха издали заповед, щото, ако узнае някой къде е, да извести, за да Го уловят.
