Matthieu 24
1 Evel ma'z ae Jezuz kuit eus an templ, e ziskibien a dostaas outañ, evit diskouez dezhañ savadurioù bras an templ.
And having gone forth, Jesus departed from the temple, and his disciples came near to show him the buildings of the temple,
2 Met eñ a lavaras dezho: Ha gwelout a rit an holl draoù-se? Me en lavar deoc'h e gwirionez, ne chomo ket anezho amañ maen war vaen na vo diskaret.
and Jesus said to them, 'Do ye not see all these? verily I say to you, There may not be left here a stone upon a stone, that shall not be thrown down.'
3 Hag evel ma oa azezet war Venez an Olived, an diskibien a dostaas outañ, a-du, o lavarout: Lavar deomp pegoulz e c'hoarvezo kement-se, ha pehini e vo ar sin eus da zonedigezh hag eus fin ar bed? (aiōn g165)
And when he is sitting on the mount of the Olives, the disciples came near to him by himself, saying, 'Tell us, when shall these be? and what [is] the sign of thy presence, and of the full end of the age?' (aiōn g165)
4 Jezuz a respontas dezho: Diwallit na dromplfe den ac'hanoc'h.
And Jesus answering said to them, 'Take heed that no one may lead you astray,
5 Rak meur a hini a zeuio dindan va anv, o lavarout: Me eo ar C'hrist; hag e tromplint kalz a dud.
for many shall come in my name, saying, I am the Christ, and they shall lead many astray,
6 Klevout a reot komz eus brezelioù, ha brud eus brezelioù, lakait evezh na vefec'h spontet; rak ret eo e teufe an traoù-se, met kement-se ne vo ket c'hoazh ar fin.
and ye shall begin to hear of wars, and reports of wars; see, be not troubled, for it behoveth all [these] to come to pass, but the end is not yet.
7 Rak ur bobl a savo a-enep ur bobl all, hag ur rouantelezh a-enep ur rouantelezh all; hag e vo e meur a lec'h, naonegezhioù, [bosennoù] ha krenoù-douar;
'For nation shall rise against nation, and kingdom against kingdom, and there shall be famines, and pestilences, and earthquakes, in divers places;
8 an traoù-mañ ne vo nemet ar penn-kentañ eus ar gloazioù.
and all these [are] the beginning of sorrows;
9 Neuze e roint ac'hanoc'h evit bezañ poaniet, hag e lazhint ac'hanoc'h, hag e viot kasaet gant an holl bobloù, abalamour da'm anv.
then they shall deliver you up to tribulation, and shall kill you, and ye shall be hated by all the nations because of my name;
10 Neuze ivez, meur a hini a gouezho, en em drubardo, hag en em gasaio an eil egile.
and then shall many be stumbled, and they shall deliver up one another, and shall hate one another.
11 Kalz a fals-profeded a savo, hag a dromplo kalz a dud.
'And many false prophets shall arise, and shall lead many astray;
12 Dre ma vo kresket an direizhder, karantez meur a hini a yenaio.
and because of the abounding of the lawlessness, the love of the many shall become cold;
13 Met an hini a gendalc'ho betek ar fin, a vo salvet.
but he who did endure to the end, he shall be saved;
14 An Aviel-mañ eus ar rouantelezh a vo prezeget er bed a-bezh, evit reiñ testeni d'an holl bobloù; neuze e teuio ar fin.
and this good news of the reign shall be proclaimed in all the world, for a testimony to all the nations; and then shall the end arrive.
15 Dre-se, pa welot an euzhusted eus ar glac'har, m'en deus komzet ar profed Daniel anezhi, deuet el lec'h santel (ra gompreno an neb a lenn),
'Whenever, therefore, ye may see the abomination of the desolation, that was spoken of through Daniel the prophet, standing in the holy place (whoever is reading let him observe)
16 neuze ar re a vo e Judea, ra dec'hint war ar menezioù,
then those in Judea — let them flee to the mounts;
17 an hini a vo war an doenn, ra ne ziskenno ket da gemer ar pezh a zo en e di,
he on the house-top — let him not come down to take up any thing out of his house;
18 hag an hini a vo er parkeier, ra ne zistroio ket a-dreñv da gemer e vantell.
and he in the field — let him not turn back to take his garments.
19 Gwalleur d'ar gwragez brazez, ha d'ar magerezed en deizioù-se!
'And woe to those with child, and to those giving suck in those days;
20 Pedit evit na erruo ket ho tec'h er goañv, nag e deiz ar sabad.
and pray ye that your flight may not be in winter, nor on a sabbath;
21 Rak bez' e vo neuze ur glac'har ken bras, evel n'eus ket bet adalek penn-kentañ ar bed betek vremañ, ha ne vo biken.
for there shall be then great tribulation, such as was not from the beginning of the world till now, no, nor may be.
22 Ha ma ne vije ket bet berraet an deizioù-se, den ebet ne vije salvet; met abalamour d'ar re zibabet, an deizioù-se a vo berraet.
And if those days were not shortened, no flesh would have been saved; but because of the chosen, shall those days be shortened.
23 Neuze, mar lavar unan bennak deoc'h: Setu, ar C'hrist a zo amañ, pe aze, na gredit ket.
'Then if any one may say to you, Lo, here [is] the Christ! or here! ye may not believe;
24 Rak fals-kristed ha fals-profeded a savo; hag e raint sinoù ha burzhudoù da dromplañ, ma vije gallet, zoken ar re zibabet.
for there shall arise false Christs, and false prophets, and they shall give great signs and wonders, so as to lead astray, if possible, also the chosen.
25 Setu, em eus e lavaret deoc'h a-raok.
Lo, I did tell you beforehand.
26 Mar lavarer eta deoc'h: Setu, emañ el lec'h distro, n'it ket; setu, emañ er c'hambroù, na gredit ket.
'If therefore they may say to you, Lo, in the wilderness he is, ye may not go forth; lo, in the inner chambers, ye may not believe;
27 Rak, evel ma teu al luc'hedenn eus ar sav-heol ha ma he gweler betek ar c'huzh-heol, evel-se e vo donedigezh Mab an den.
for as the lightning doth come forth from the east, and doth appear unto the west, so shall be also the presence of the Son of Man;
28 E pep lec'h bennak ma vo ar c'horf marv, eno en em zastumo an erered.
for wherever the carcase may be, there shall the eagles be gathered together.
29 Raktal goude an deizioù a c'hlac'har-mañ, an heol a vo teñvalaet, al loar ne roio ket he sklêrijenn, ar stered a gouezho eus an oabl, ha galloudoù an neñv a vo brañsellet.
'And immediately after the tribulation of those days, the sun shall be darkened, and the moon shall not give her light, and the stars shall fall from the heaven, and the powers of the heavens shall be shaken;
30 Neuze sin Mab an den en em ziskouezo en neñv, holl bobloù an douar a glemmo en ur skeiñ war boull o c'halon, hag e welint Mab an den o tont war goabr an neñv, gant ur galloud hag ur gloar bras;
and then shall appear the sign of the Son of Man in the heaven; and then shall all the tribes of the earth smite the breast, and they shall see the Son of Man coming upon the clouds of the heaven, with power and much glory;
31 Eñ a gaso e aeled gant an trompilh tregernus, da zastum e re zibabet eus ar pevar avel, adalek ur penn eus an neñv betek ur penn all.
and he shall send his messengers with a great sound of a trumpet, and they shall gather together his chosen from the four winds, from the ends of the heavens unto the ends thereof.
32 Deskit dre barabolenn ar wezenn-fiez: pa zeu he brankoù da vezañ tener hag he delioù da vountañ, ec'h anavezit eo tost an hañv;
'And from the fig-tree learn ye the simile: When already its branch may have become tender, and the leaves it may put forth, ye know that summer [is] nigh,
33 evel-se ivez, pa welot kement-se oc'h erruout, gouezit Mab an den a zo tost, hag ouzh an nor.
so also ye, when ye may see all these, ye know that it is nigh — at the doors.
34 Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos ar rummad-mañ ne dremeno ket, ken na vo c'hoarvezet an holl draoù-se.
Verily I say to you, this generation may not pass away till all these may come to pass.
35 An neñv hag an douar a dremeno, met va gerioù ne dremenint ket.
The heaven and the earth shall pass away, but my words shall not pass away.
36 Evit ar pezh a sell ouzh an deiz hag an eur, den n'o anavez, nag aeled an neñv, nag ar Mab, met an Tad hepken.
'And concerning that day and the hour no one hath known — not even the messengers of the heavens — except my Father only;
37 Ar pezh a c'hoarvezas en amzer Noe, evel-se a c'hoarvezo ivez da zonedigezh Mab an den;
and as the days of Noah — so shall be also the presence of the Son of Man;
38 rak en deizioù a-raok an dour-beuz, an dud a zebre hag a eve, en em zimeze hag a zimeze o bugale, betek an deiz ma'z eas Noe en arc'h,
for as they were, in the days before the flood, eating, and drinking, marrying, and giving in marriage, till the day Noah entered into the ark,
39 hag ne ouezjont netra ken a zeuas an dour-beuz d'o c'has holl gantañ; evel-se e vo ivez da zonedigezh Mab an den.
and they did not know till the flood came and took all away; so shall be also the presence of the Son of Man.
40 Neuze, e vo daou zen en ur park, unan a vo kemeret hag egile lezet,
Then two men shall be in the field, the one is received, and the one is left;
41 e vo div wreg o valañ en ur vilin, unan a vo kemeret hag eben lezet.
two women shall be grinding in the mill, one is received, and one is left.
42 Chomit dihun eta, rak n'ouzoc'h ket da bet eur e teuio hoc'h Aotrou.
'Watch ye therefore, because ye have not known in what hour your Lord doth come;
43 Gouezit mat, ma anavezfe mestr an ti da bet beilhadenn eus an noz e tlefe ar laer dont, e chomfe dihun ha ne lezfe ket toullañ e di.
and this know, that if the master of the house had known in what watch the thief doth come, he had watched, and not suffered his house to be broken through;
44 Dre-se, c'hwi ivez, en em zalc'hit prest, rak Mab an den a zeuio d'an eur na soñjit ket.
because of this also ye, become ye ready, because in what hour ye do not think, the Son of Man doth come.
45 Piv eo eta ar mevel feal ha poellek a zo bet lakaet gant e aotrou war e dud, evit reiñ dezho boued en amzer dereat?
'Who, then, is the servant, faithful and wise, whom his lord did set over his household, to give them the nourishment in season?
46 Eürus ar mevel-se, pa zeuio en-dro e aotrou, mar bez kavet gantañ oc'h ober evel-se!
Happy that servant, whom his lord, having come, shall find doing so;
47 Me a lavar deoc'h e gwirionez, e lakaat a raio war e holl vadoù.
verily I say to you, that over all his substance he will set him.
48 Met, mar deo drouk ar mevel-se, ha ma lavar en e galon: Va aotrou a zale da zont en-dro,
'And, if that evil servant may say in his heart, My Lord doth delay to come,
49 ha ma teu da skeiñ gant e genseurted, ha da zebriñ ha da evañ gant ar vezvierien,
and may begin to beat the fellow-servants, and to eat and to drink with the drunken,
50 aotrou ar mevel-se a zeuio d'an deiz na c'hortozo ket ha d'an eur ne ouezo ket,
the lord of that servant will arrive in a day when he doth not expect, and in an hour of which he doth not know,
51 hag e tispenno anezhañ, hag e roio dezhañ e lod gant ar bilpouzed; eno eo, e vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent.
and will cut him off, and his portion with the hypocrites will appoint; there shall be the weeping and the gnashing of the teeth.
