Luc 23
1 Neuze an holl dud-se, o vezañ savet, a zegasas anezhañ da Bilat.
And the whole multitude of them rising up, led him to Pilate.
2 Hag en em lakajont d'e damall, o lavarout: Ni hon eus kavet an den-mañ o tromplañ ar bobl hag o tifenn paeañ ar gwir da Gezar, o lavarout eo ar C'hrist, ar roue.
And they began to accuse him, saying: We have found this man perverting our nation, and forbidding to give tribute to Caesar, and saying that he is Christ the king.
3 Pilat a reas outañ ar goulenn-mañ: Bez' out-te roue ar Yuzevien? Jezuz a respontas dezhañ: Te en lavar.
And Pilate asked him, saying: Art thou the king of the Jews? But he answering, said: Thou sayest it.
4 Pilat a lavaras d'ar veleien vras ha d'ar bobl: Ne gavan netra da damall en den-mañ.
And Pilate said to the chief priests and to the multitudes: I find no cause in this man.
5 Met int a zalc'he, o lavarout: Sevel a ra ar bobl, o kelenn dre holl Judea, o vezañ en graet adalek Galilea, betek amañ.
But they were more earnest, saying: He stirreth up the people, teaching throughout all Judea, beginning from Galilee to this place.
6 Pa glevas Pilat komz eus Galilea, e c'houlennas hag e oa Galileat an den-se.
But Pilate hearing Galilee, asked if the man were of Galilee?
7 Hag o vezañ gouezet e oa eus dalc'h Herodez, e kasas anezhañ da Herodez, hag a oa e Jeruzalem en deizioù-se.
And when he understood that he was of Herod’s jurisdiction, he sent him away to Herod, who was also himself at Jerusalem, in those days.
8 Herodez, pa welas Jezuz, a voe laouen, rak pell e oa en devoa c'hoant d'e welout, abalamour m'en devoa klevet lavarout kalz a draoù diwar e benn, hag e c'hortoze e welout oc'h ober ur mirakl bennak.
And Herod, seeing Jesus, was very glad; for he was desirous of a long time to see him, because he had heard many things of him; and he hoped to see some sign wrought by him.
9 Ober a reas eta meur a c'houlenn outañ; met Jezuz ne respontas netra dezhañ.
And he questioned him in many words. But he answered him nothing.
10 Ar veleien vras hag ar skribed a oa eno, hag a damalle anezhañ gwashañ ma c'hellent.
And the chief priests and the scribes stood by, earnestly accusing him.
11 Met Herodez, gant tud e ward, a zisprizas anezhañ; hag evit ober goap anezhañ, e lakaas gwiskañ dezhañ ur sae splann, hag e tistroas anezhañ da Bilat.
And Herod with his army set him at nought, and mocked him, putting on him a white garment, and sent him back to Pilate.
12 En deiz-se, Herodez ha Pilat a zeuas da vezañ mignoned; rak a-raok e oant enebourien.
And Herod and Pilate were made friends, that same day; for before they were enemies one to another.
13 Neuze Pilat, o vezañ dastumet ar veleien vras, mistri ar vro, hag ar bobl, a lavaras dezho:
And Pilate, calling together the chief priests, and the magistrates, and the people,
14 Degaset hoc'h eus din an den-se evel m'en dije savet ar bobl, ha goude bezañ graet goulennoù outañ dirazoc'h, ne'm eus ket e gavet kiriek da hini ebet eus an torfedoù a damallit dezhañ,
Said to them: You have presented unto me this man, as one that perverteth the people; and behold I, having examined him before you, find no cause in this man, in those things wherein you accuse him.
15 nag Herodez kennebeut, rak ho kaset em eus d'e gavout; ha setu n'en deus graet netra a vefe din a varv.
No, nor Herod neither. For I sent you to him, and behold, nothing worthy of death is done to him.
16 O vezañ eta graet e gastizañ, e laoskin anezhañ.
I will chastise him therefore, and release him.
17 [Ret e oa dezhañ leuskel unan dezho e deiz ar gouel.]
Now of necessity he was to release unto them one upon the feast day.
18 Neuze e krijont holl a-unan: Laka hemañ d'ar marv, ha laosk deomp Barabbaz.
But the whole multitude together cried out, saying: Away with this man, and release unto us Barabbas:
19 Hemañ a oa bet lakaet er prizon evit un dispac'h c'hoarvezet e kêr, hag ur muntr.
Who, for a certain sedition made in the city, and for a murder, was cast into prison.
20 Pilat, o kaout c'hoant da leuskel Jezuz, a gomzas outo a-nevez.
And Pilate again spoke to them, desiring to release Jesus.
21 Met int a grias: Ouzh ar groaz! Ouzh ar groaz!
But they cried again, saying: Crucify him, crucify him.
22 Eñ a lavaras dezho evit an trede gwech: Met peseurt droug en deus graet? Ne'm eus kavet ennañ netra hag a vefe din a varv. E gastizañ a rin hag e laoskin anezhañ.
And he said to them the third time: Why, what evil hath this man done? I find no cause of death in him. I will chastise him therefore, and let him go.
23 Met int a gendalc'he, o c'houlenn gant kriadegoù bras ma vije staget ouzh ar groaz; hag o c'hriadennoù ha re ar veleien vras a greske.
But they were instant with loud voices, requiring that he might be crucified; and their voices prevailed.
24 Neuze Pilat a varnas ober evel ma felle dezho.
And Pilate gave sentence that it should be as they required.
25 Leuskel a reas dezho an hini a oa bet lakaet er prizon evit un dispac'h hag evit ur muntr, hag a oa an hini a c'houlennent; hag e lezas Jezuz d'o bolontez.
And he released unto them him who for murder and sedition, had been cast into prison, whom they had desired; but Jesus he delivered up to their will.
26 Hag evel ma kasent anezhañ, e kemerjont un den anvet Simon a Siren, a zistroe eus ar parkeier, hag e lakajont anezhañ da zougen ar groaz, war lerc'h Jezuz.
And as they led him away, they laid hold of one Simon of Cyrene, coming from the country; and they laid the cross on him to carry after Jesus.
27 Ur vandenn vras a bobl hag a wragez en heulie, hag en em c'hlac'hare hag a hirvoude diwar e benn.
And there followed him a great multitude of people, and of women, who bewailed and lamented him.
28 Jezuz, o tistreiñ etrezek enno, a lavaras dezho: Merc'hed Jeruzalem, na ouelit ket diwar va fenn, met gouelit warnoc'h hoc'h-unan ha war ho pugale,
But Jesus turning to them, said: Daughters of Jerusalem, weep not over me; but weep for yourselves, and for your children.
29 rak deizioù a zeuio ma vo lavaret: Eürus ar merc'hed difrouezh, ar c'hofoù n'o deus ket ganet, hag an divronn n'o deus ket maget!
For behold, the days shall come, wherein they will say: Blessed are the barren, and the wombs that have not borne, and the paps that have not given suck.
30 Neuze en em lakaint da lavarout d'ar menezioù: Kouezhit warnomp! ha d'ar grec'hiennoù: Goloit ac'hanomp!
Then shall they begin to say to the mountains: Fall upon us; and to the hills: Cover us.
31 Rak ma reer an traoù-mañ d'ar c'hoad glas, petra a vo graet d'ar c'hoad sec'h?
For if in the green wood they do these things, what shall be done in the dry?
32 Hag e kased ivez daou dorfedour, evit o lakaat da vervel gantañ.
And there were also two other malefactors led with him to be put to death.
33 Pa voent deuet el lec'h anvet Klopenn, e stagjont anezhañ ouzh ar groaz eno, hag an dorfedourien ivez, unan a-zehou hag egile a-gleiz.
And when they were come to the place which is called Calvary, they crucified him there; and the robbers, one on the right hand, and the other on the left.
34 Jezuz a lavare: Tad, pardon dezho, rak n'ouzont ket ar pezh a reont. Neuze e lodennjont e zilhad, ouzh o zeurel d'ar sord.
And Jesus said: Father, forgive them, for they know not what they do. But they, dividing his garments, cast lots.
35 Ar bobl en em zalc'he eno, hag a selle. Mistri ar vro hag ar bobl a rae goap anezhañ, o lavarout: Saveteet en deus ar re all, ra en em saveteo e-unan, mar deo ar C'hrist, an hini dibabet gant Doue!
And the people stood beholding, and the rulers with them derided him, saying: He saved others; let him save himself, if he be Christ, the elect of God.
36 Ar soudarded ivez, o tostaat evit kinnig gwinegr dezhañ, a rae goap outañ,
And the soldiers also mocked him, coming to him, and offering him vinegar,
37 o lavarout: Mar dout roue ar Yuzevien, en em savete da-unan.
And saying: If thou be the king of the Jews, save thyself.
38 Ha bez' e oa a-us d'e benn ar skrid-mañ, [e gresianeg, e latin hag en hebraeg]: HEMAÑ EO ROUE AR YUZEVIEN.
And there was also a superscription written over him in letters of Greek, and Latin, and Hebrew: THIS IS THE KING OF THE JEWS.
39 Unan eus an dorfedourien a oa kroazstaget a zismegañse ivez anezhañ, o lavarout: Mar dout ar C'hrist, en em savete da-unan, ha ni ivez.
And one of those robbers who were hanged, blasphemed him, saying: If thou be Christ, save thyself and us.
40 Met egile, o krozal dezhañ, a lavaras: Ne zoujez ket eta Doue, rak barnet out d'an hevelep poan?
But the other answering, rebuked him, saying: Neither dost thou fear God, seeing thou art condemned under the same condemnation?
41 Evidomp-ni, ez eo gant reizhder, rak e resevomp hervez hon torfedoù, met hemañ n'en deus graet droug ebet.
And we indeed justly, for we receive the due reward of our deeds; but this man hath done no evil.
42 Hag e lavare da Jezuz: Aotrou, az pez soñj ac'hanon, pa zeui ez rouantelezh.
And he said to Jesus: Lord, remember me when thou shalt come into thy kingdom.
43 Jezuz a lavaras dezhañ: Me en lavar dit e gwirionez, hiziv e vi ganin er baradoz.
And Jesus said to him: Amen I say to thee, this day thou shalt be with me in paradise.
44 Bez' e oa war-dro ar c'hwec'hvet eur, hag e voe teñvalijenn war an douar holl, betek an navet eur.
And it was almost the sixth hour; and there was darkness over all the earth until the ninth hour.
45 An heol a deñvalaas, ha gouel an templ a rogas dre e greiz.
And the sun was darkened, and the veil of the temple was rent in the midst.
46 Ha Jezuz en ur grial a vouezh uhel, a lavaras: Va Zad, lakaat a ran va spered etre da zaouarn! O vezañ lavaret kement-se, e varvas.
And Jesus crying out with a loud voice, said: Father, into thy hands I commend my spirit. And saying this, he gave up the ghost.
47 Ar c'hantener, o welout ar pezh a oa c'hoarvezet, a roas gloar da Zoue, o lavarout: A dra sur, an den-mañ a oa reizh.
Now the centurion, seeing what was done, glorified God, saying: Indeed this was a just man.
48 An holl bobl hag a oa en em zastumet eno, o welout kement-se, a yeas kuit en ur skeiñ war boull o c'halon.
And all the multitude of them that were come together to that sight, and saw the things that were done, returned striking their breasts.
49 An holl re a anaveze anezhañ, hag ar gwragez o devoa e heuliet adalek Galilea, en em zalc'he a-bell, hag a selle ouzh an traoù-se.
And all his acquaintance, and the women that had followed him from Galilee, stood afar off, beholding these things.
50 Un den anvet Jozef, ur c'huzulier-meur, un den mat ha reizh,
And behold there was a man named Joseph, who was a counsellor, a good and just man,
51 un den n'en devoa ket roet e ali d'o diviz na d'o oberoù, o tont eus Arimatea, kêr eus ar Yuzevien, a c'hortoze ivez rouantelezh Doue;
(The same had not consented to their counsel and doings; ) of Arimathea, a city of Judea; who also himself looked for the kingdom of God.
52 o vezañ deuet da gavout Pilat, e c'houlennas outañ korf Jezuz.
This man went to Pilate, and begged the body of Jesus.
53 O vezañ e ziskennet eus ar groaz, en goloas gant ul lienenn, hag e lakaas anezhañ en ur bez toullet er roc'h, e-lec'h ne oa bet c'hoazh lakaet den.
And taking him down, he wrapped him in fine linen, and laid him in a sepulchre that was hewed in stone, wherein never yet any man had been laid.
54 Bez' e oa deiz ar c'hempennadur, hag ar sabad a zeue.
And it was the day of the Parasceve, and the sabbath drew on.
55 Ar gwragez deuet eus Galilea gant Jezuz, o vezañ heuliet Jozef, a welas ar bez ha penaos e oa lakaet korf Jezuz e-barzh.
And the women that were come with him from Galilee, following after, saw the sepulchre, and how his body was laid.
56 Hag o vezañ distroet, ec'h aozjont louzoù a c'hwez-vat ha frondoù, hag e tiskuizhjont deiz ar sabad, hervez al lezenn.
And returning, they prepared spices and ointments; and on the sabbath day they rested, according to the commandment.
