< Luc 1 >

1 Kalz o vezañ kemeret ar garg da skrivañ istor an traoù c'hoarvezet, hag anavezet mat evit bezañ gwir en hon touez,
Seeing that many have taken it in hand to draw up an account of those matters which have been fully established among us,
2 hervez m'o deus degaset deomp ar re o deus o gwelet adalek ar penn-kentañ, hag a zo bet ministred ar Ger,
just as they reported them to us, who were from beginning eye- witnesses and ministers of the word,
3 kredet em eus ivez, Teofil mat-meurbet, e tleen o skrivañ dit dre urzh, goude bezañ graet un enklask pizh warno holl, gant evezh,
it seemed good to me also accurately, from the very beginning, to write them to you in order, most excellent Theophilus,
4 evit ma'c'h anavezi ar wirionez diwar-benn ar pezh a zo bet desket dit.
so that you may know the certainty of the story which you have been taught by the word of mouth.
5 En amzer Herodez, roue Judea, e oa ur beleg anvet Zakaria, eus lignez Abia; e wreg a oa eus lignez Aaron, hag en em c'halve Elizabed.
In the reign of Herod, King of Judea, there was a certain priest, named Zachariah, belonging to the class of Abijah. He had a wife named Elizabeth,
6 Reizh e oant o-daou dirak an Aotrou, hag e heulient holl gourc'hemennoù hag urzhioù an Aotrou, en un doare divlam.
who was a descendant of Aaron. They were both righteous in the sight of the Lord, walking in all the commandments and ordinances of the law, blameless.
7 N'o devoa ket a vugale, rak Elizabed a oa gaonac'h, hag o-daou, e oant aet war an oad.
Now they had no child, for Elizabeth was barren, and both were far advanced in years.
8 Erruout a reas, evel ma rae Zakaria e garg a veleg dirak Doue, hervez urzh e dro,
Now while Zachariah was acting as priest before God in the due course of his class, it fell to his lot, according to the custom of priesthood,
9 ma voe galvet dre ar sord, hervez giz ar velegiezh, da vont e-barzh templ an Aotrou, evit deviñ an ezañs.
to enter into the sanctuary of the Lord and to burn incense.
10 An holl bobl a oa er-maez o pediñ, d'an eur ma teved an ezañs.
And the whole multitude of the people were without, praying at the hour of incense.
11 Neuze un ael eus an Aotrou en em ziskouezas dezhañ en e sav, en tu dehou da aoter an ezañs.
Then there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right side of the altar of incense.
12 Zakaria, o welout anezhañ, a voe trubuilhet, hag ar spont a grogas ennañ.
And as he saw him Zachariah was troubled, and fear fell upon him.
13 Met an ael a lavaras dezhañ: Zakaria, na'z pez ket aon, rak da bedenn a zo bet selaouet, Elizabed a c'hano dit ur mab, hag e roi dezhañ an anv a Yann.
But the Angel said to him. "Do not be afraid, Zachariah, because your petition has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to call him John.
14 Bez' e vo evidout un abeg a joa hag a laouenidigezh, ha kalz en em laouenaio eus e c'hanedigezh.
"And he shall be to you a joy and an exultation, and many shall rejoice over his birth.
15 Rak bras e vo dirak an Aotrou; n'evo na gwin, nag evaj kreñv ebet, ha leuniet e vo eus ar Spered-Santel adalek kof e vamm;
"For he shall be great in the sight of the Lord, "He shall drink neither wine nor strong drink, "He shall be filled with the Holy Spirit from the hour of his birth,
16 distreiñ a raio kalz eus bugale Israel d'an Aotrou o Doue,
"And shall win many of the sons of Israel to the Lord, their God.
17 hag e valeo dirazañ e spered hag e nerzh Elia, evit treiñ kalonoù an tadoù ouzh ar vugale, hag ar re disentus ouzh furnez ar re reizh, evit aozañ d'an Aotrou ur bobl tuet mat.
"He shall go before Him in the wisdom and power of Elijah to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous, and so to make ready for the Lord a people prepared for him."
18 Zakaria a lavaras d'an ael: A betra ec'h anavezin kement-se? Rak me a zo kozh, ha va gwreg a zo aet war an oad?
"How shall I be sure of this?" said Zachariah to the Angel. "For I am an old man and my wife is advanced in years."
19 An ael a respontas dezhañ: Me eo Gabriel, an hini a chom dirak Doue; degaset on bet evit komz ouzhit ha disklêriañ dit ar c'heloù mat-mañ.
"I am Gabriel," answered the angel, "who stand in the presence of God; and I have been sent to speak to you and to bring and to bring you this good news.
20 Ha setu, te a ya da vezañ mut, ha ne c'helli ken komz, betek an deiz ma c'hoarvezo an traoù-mañ, abalamour ne'c'h eus ket kredet da'm c'homzoù, hag a erruo en o amzer.
"And now you shall be silent and unable to speak until the day the day when this has taken place; because you did not believe my words - Words which will be fulfilled at their appointed time."
21 Koulskoude, ar bobl a c'hortoze Zakaria, hag a oa souezhet ma talee en templ.
Meanwhile the people were waiting for Zachariah and wondering why he stayed so long in the sanctuary.
22 Pa voe deuet er-maez, ne c'helle ket komz outo, hag ec'h anavezjont en devoa bet ur welidigezh en templ, rak dre sinoù en roe da gompren dezho; hag e chomas mut.
And when he came out he could not speak to them, and then they knew that he had seen a vision in the sanctuary. He kept making signs to them and remained dumb.
23 Pa voe echuet deizioù e garg, ez eas d'e di.
As soon as his term of priestly service was ended he went home;
24 Un nebeut amzer goude, Elizabed, e wreg, en em gavas dougerez, hag en em guzhas e-pad pemp miz, o lavarout:
and after those days Elizabeth, his wife, Conceived, and she hid herself five months, saying.
25 Evel-se eo, en deus graet an Aotrou em c'heñver en deizioù-mañ, m'en deus sellet ouzhin, evit lemel an dismegañs a oa warnon dirak an dud.
"This has the Lord done for me. He has now deigned to take the away my reproach among men."
26 Er c'hwec'hvet miz, Doue a gasas an ael Gabriel en ur gêr a C'halilea galvet Nazared,
Six months later the angel Gabriel was sent by God to a town in Galilee, called Nazareth,
27 d'ur werc'hez a zlee dimeziñ d'un den anvet Jozef, eus tiegezh David; ar werc'hez-se a oa anvet Mari.
to a maiden betrothed to a man named Joseph, a descendant of David. Her name was Mary.
28 An ael, o vezañ aet el lec'h ma oa, a lavaras dezhi: Da saludiñ a ran, te a zo bet resevet en gras, an Aotrou a zo ganit. [Benniget out e-touez ar gwragez.]
The angel went in and said to her. "Joy to you, highly favored one! "The Lord is with you."
29 O vezañ gwelet an ael, e voe trubuilhet gant e gomzoù, hag e soñje enni ec'h-unan petra a c'helle ar salud-se bezañ.
Mary was greatly agitated at his word, and was revolving in her mind what this salutation could mean.
30 Neuze an ael a lavaras dezhi: Mari, na'z pez ket aon, rak kavet ec'h eus gras dirak Doue.
when the angel said to her. "Fear not Mary, for you have found grace with God.
31 Setu, te a vo dougerez, hag e c'hani ur mab, hag e c'halvi e anv Jezuz.
"And behold, you shall conceive in your womb and bear a son; and you shall call his name Jesus.
32 Bras e vo, hag e vo galvet mab an Uhelañ-Meurbet, hag an Aotrou Doue a roio dezhañ tron David e dad.
"He shall be great, and shall be called the Son of the Most High. "And the Lord God will give him the throne of his forefather David,
33 Ren a raio da virviken war diegezh Jakob, hag e ren n'en devo ken a fin. (aiōn g165)
"and he shall reign over the House of Jacob forever; and of his kingdom there shall be no end." (aiōn g165)
34 Neuze Mari a lavaras d'an ael: Penaos e c'hoarvezo kement-se, pa n'anavezan gwaz ebet?
And Mary said to the angel. "How can this be? For I have no husband?"
35 An ael a respontas dezhi: Ar Spered-Santel a zeuio warnout, ha galloud an Uhelañ-Meurbet a c'holoio ac'hanout gant e skeud; dre-se ar bugel santel a vo ganet ac'hanout a vo galvet Mab Doue.
"The Holy Spirit shall come upon you," said the angel, "and the power of the most High shall overshadow you, and therefore the holy offspring which is born, shall be called the son of God.
36 Ha setu, Elizabed da geniterv a zoug ivez ur mab en he c'hozhni, hag hemañ eo ar c'hwec'hvet miz eus an hini a oa galvet gaonac'h.
"And behold your kinswoman, Elizabeth, she also has conceived a son in her old age, and this was the sixth month with her that was called barren.
37 Rak n'eus netra dibosupl da Zoue.
"For no word of God shall be void of power."
38 Ha Mari a lavaras: Setu servijerez an Aotrou, ra vo graet din hervez da gomz. Hag an ael a bellaas diouti.
Then Mary said. "Behold I am Lord’s slave. Let it be to me as you have said." Then the angel departed from her.
39 Neuze Mari a savas, hag a yeas buan da vro ar menezioù, en ur gêr eus Bro-Juda,
Soon after this Mary set out and hastened unto the hill-country to a town in Judah;
40 hag, o vezañ aet e ti Zakaria, e saludas Elizabed.
and there she came into the house of Zachariah, and greeted Elizabeth.
41 Kerkent ha ma klevas Elizabed Salud Mari, ar bugel bihan a dridas en he c'hof; hag Elizabed a voe leuniet eus ar Spered-Santel.
And when Elizabeth heard her salutation, the babe leaped in her womb, and Elizabeth herself was filled with the Holy Spirit,
42 Hag o sevel he mouezh, e krias: Te a zo benniget e-touez ar gwragez, ha benniget eo frouezh da gof.
and called out with a loud cry. "Blessed are you among women, and blessed is your unborn child!
43 A-belec'h e teu kement-mañ din, ma teu mamm va Aotrou etrezek ennon?
"But why is this honor done me, that the mother of my Lord should come me?
44 Rak mouezh da salud n'he deus ket kentoc'h skoet va divskouarn, m'en deus ar bugel bihan tridet gant levenez em c'hof.
"For behold when the sound of your salutation reached my ears, the babe leaped with joy within my womb.
45 Eürus eo an hini he deus kredet, rak graet e vo an traoù a zo bet lavaret dezhi a-berzh an Aotrou.
"And blessed is she who believed that the Lord’s words spoken to her would be fulfilled."
46 Neuze Mari a lavaras: Va ene a veul an Aotrou,
And Mary said. "My soul doth magnify the Lord,
47 ha va spered en em laouena e Doue va Salver,
"My spirit exults in the God, who is my Saviour,
48 abalamour m'en deus sellet ouzh izelded e servijerez. Ha setu, diwar vremañ, e vin galvet eürus gant an holl rummadoù,
"For he has regarded the humiliation of his slave, And from this hour all ages will count me blessed.
49 rak an Holl-C'halloudek en deus graet traoù bras din; e anv a zo santel,
"For he who is mighty has done great things for me; And holy is his name.
50 hag e drugarez en em astenn a oad en oad war ar re a zouj anezhañ.
"His mercy is unto generations and generations on those who reverence him.
51 Diskouezet en deus nerzh e vrec'h; stlabezet en deus ar soñjezonoù a rae ar re lorc'hus en o c'halon.
"He has showed strength with his arm. "He has scattered proud in the imagination of their hearts;
52 Didronet en deus ar re c'halloudek, ha savet en deus ar re vihan.
"he has put down princes from their thrones, and has exalted those of low degree.
53 Leuniet en deus a vadoù a re o devoa naon, ha kaset en deus kuit ar re binvidik er goullo.
"The hungry he has filled with good things, But the rich he has sent empty away.
54 Sikouret en deus Israel e servijer, o kaout soñj eus e drugarez,
"He has helped Israel, his servant, that he might remember mercy,
55 evel m'en devoa e lavaret d'hon tadoù, da Abraham ha d'e lignez da viken. (aiōn g165)
"As he spoke to our forefathers, to Abraham and his offspring forever." (aiōn g165)
56 Mari a chomas gant Elizabed war-dro tri miz; neuze e tistroas d'he zi.
So Mary stayed with Elizabeth about three months and returned home.
57 Neuze, amzer Elizabed o vezañ deuet, e c'hanas ur mab.
Now when the time of Elizabeth’s delivery was come, she gave birth to a son;
58 He amezeien hag he c'herent, o vezañ anavezet penaos en devoa an Aotrou diskouezet e drugarez en he c'heñver, en em laouenajont ganti.
and her neighbors and kinsfolk heard that the Lord had magnified his mercy toward her; and they rejoiced with her,
59 O vezañ deuet an eizhvet deiz evit amdroc'hañ ar bugel, e c'halvjont anezhañ Zakaria, eus anv e dad.
and came on the eighth day to circumcise the child. They were about to call him "Zachariah," after his father,
60 Met e vamm, o kemer ar gomz, a lavaras: Nann, met Yann e vo galvet.
when his mother said, "No, he is to be called John."
61 Hag e lavarjont dezhi: N'eus den ez kerentiezh hag a zo galvet eus an anv-se.
Said they, "You have no relatives of that name!"
62 Neuze e c'houlennjont dre sin ouzh e dad penaos e felle dezhañ e vije galvet.
Then they asked his father by signs what he wished to call the child.
63 Zakaria, o vezañ goulennet taolennoùigoù, a skrivas ar gerioù-mañ: Yann eo e anv. Hag an holl a voe souezhet.
So he asked for a writing tablet and wrote down, "His name is John."
64 Kerkent e c'henou a zigoras, e deod a ziereas, hag e komze en ur veuliñ Doue.
Every one was surprised, and at once his mouth was opened and his tongue loosed, and he spoke, blessing God.
65 O holl amezeien a voe leuniet a spont, hag an holl draoù-mañ en em vrude dre holl venezioù Judea.
And there came a great fear upon all in the neighborhood; and throughout the hill country of Judea all these sayings were much talked about.
66 An holl re o c'hleve, o mire en o c'halon, hag e lavarent: Petra eta e vo ar bugel bihan-se? Ha dorn an Aotrou a oa warnañ.
All the story laid it up in their hearts, saying "What, then, will this child be?" For the Lord’s hands was with him.
67 Neuze Zakaria e dad a voe leuniet eus ar Spered-Santel, hag e tiouganas, o lavarout:
And his father, Zachariah, was filled with the Holy Spirit and prophesied, saying.
68 Benniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, dre ma'z eo deuet da welout ha da zasprenañ e bobl,
"Blessed be the Lord, the God of Israel, For he has visited and redeemed his people,
69 hag abalamour m'en deus savet deomp ur Salver Galloudek e tiegezh David e servijer,
"And has raised up a mighty Deliverer for us In the house of his servant David,
70 evel m'en devoa lavaret dre c'henou e brofeded santel, abaoe penn-kentañ ar bed, (aiōn g165)
"As he spake by the mouth of his holy Prophets Which have been since the world began (aiōn g165)
71 dre m'en deus hor saveteet a zaouarn hon enebourien, hag eus dorn an holl re a gasae ac'hanomp,
To deliver us from our enemies, and from the power Of all who hate us.
72 evit ober trugarez e-keñver hon tadoù, o kaout soñj eus e emglev santel,
"He showed mercy to our forefathers, He remembered his holy covenant,
73 eus al le en devoa graet da Abraham hon tad,
"The oath which he swore to Abraham, our forefather,
74 penaos, o vezañ hon tennet eus dorn hon enebourien, e roje deomp da servijañ anezhañ hep aon,
"That he we should be delivered out of the Hand of our enemies, And should serve him without fear,
75 er santelezh hag er reizhder dirazañ e-pad holl deizioù hor buhez.
"In holiness and righteousness before him All our days.
76 Ha te, bugel bihan, ta a vo galvet profed an Uhelañ-Meurbet; rak te a gerzho dirak dremm an Aotrou, evit kempenn e hentoù,
"And thou, child, shalt be called the Prophet of the Most High, For thou shalt go before the Lord to prepare the way
77 evit reiñ anaoudegezh ar silvidigezh d'e bobl dre pardon eus o fec'hedoù,
"To give to his people a knowledge of salvation Through the remission of their sins,
78 dre garantez trugarezus hon Doue; drezi, ar sav-heol eus an nec'h en deus hor gwelet,
"Through the heart of mercy of our God, Whereby the Dayspring from on high shall visit us,
79 evit sklêrijennañ ar re a zo azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, hag evit ren hor c'hammedoù e hent ar peoc'h.
"To give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, And to guide our feet into the paths of peace."
80 Ar bugel bihan a greske hag en em greñvae er spered; hag e chomas el lec'hioù distro betek an deiz ma tlee bezañ diskouezet da Israel.
And the child grew, and became strong in the Spirit, and remained in the desert till the day of his showing to Israel.

< Luc 1 >