< Luc 1 >

1 Kalz o vezañ kemeret ar garg da skrivañ istor an traoù c'hoarvezet, hag anavezet mat evit bezañ gwir en hon touez,
Forasmuch as many have taken in hand to set forth in order a declaration of those things which are most surely believed among us,
2 hervez m'o deus degaset deomp ar re o deus o gwelet adalek ar penn-kentañ, hag a zo bet ministred ar Ger,
Even as they delivered them unto us, which from the beginning were eyewitnesses, and ministers of the word;
3 kredet em eus ivez, Teofil mat-meurbet, e tleen o skrivañ dit dre urzh, goude bezañ graet un enklask pizh warno holl, gant evezh,
It seemed good to me also, having had perfect understanding of all things from the very first, to write unto thee in order, most excellent Theophilus,
4 evit ma'c'h anavezi ar wirionez diwar-benn ar pezh a zo bet desket dit.
That thou mightest know the certainty of those things, wherein thou hast been instructed.
5 En amzer Herodez, roue Judea, e oa ur beleg anvet Zakaria, eus lignez Abia; e wreg a oa eus lignez Aaron, hag en em c'halve Elizabed.
There was in the days of Herod, the king of Judæa, a certain priest named Zacharias, of the course of Abia: and his wife [was] of the daughters of Aaron, and her name [was] Elisabeth.
6 Reizh e oant o-daou dirak an Aotrou, hag e heulient holl gourc'hemennoù hag urzhioù an Aotrou, en un doare divlam.
And they were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.
7 N'o devoa ket a vugale, rak Elizabed a oa gaonac'h, hag o-daou, e oant aet war an oad.
And they had no child, because that Elisabeth was barren, and they both were [now] well stricken in years.
8 Erruout a reas, evel ma rae Zakaria e garg a veleg dirak Doue, hervez urzh e dro,
And it came to pass, that while he executed the priest’s office before God in the order of his course,
9 ma voe galvet dre ar sord, hervez giz ar velegiezh, da vont e-barzh templ an Aotrou, evit deviñ an ezañs.
According to the custom of the priest’s office, his lot was to burn incense when he went into the temple of the Lord.
10 An holl bobl a oa er-maez o pediñ, d'an eur ma teved an ezañs.
And the whole multitude of the people were praying without at the time of incense.
11 Neuze un ael eus an Aotrou en em ziskouezas dezhañ en e sav, en tu dehou da aoter an ezañs.
And there appeared unto him an angel of the Lord standing on the right side of the altar of incense.
12 Zakaria, o welout anezhañ, a voe trubuilhet, hag ar spont a grogas ennañ.
And when Zacharias saw [him], he was troubled, and fear fell upon him.
13 Met an ael a lavaras dezhañ: Zakaria, na'z pez ket aon, rak da bedenn a zo bet selaouet, Elizabed a c'hano dit ur mab, hag e roi dezhañ an anv a Yann.
But the angel said unto him, Fear not, Zacharias: for thy prayer is heard; and thy wife Elisabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John.
14 Bez' e vo evidout un abeg a joa hag a laouenidigezh, ha kalz en em laouenaio eus e c'hanedigezh.
And thou shalt have joy and gladness; and many shall rejoice at his birth.
15 Rak bras e vo dirak an Aotrou; n'evo na gwin, nag evaj kreñv ebet, ha leuniet e vo eus ar Spered-Santel adalek kof e vamm;
For he shall be great in the sight of the Lord, and shall drink neither wine nor strong drink; and he shall be filled with the Holy Ghost, even from his mother’s womb.
16 distreiñ a raio kalz eus bugale Israel d'an Aotrou o Doue,
And many of the children of Israel shall he turn to the Lord their God.
17 hag e valeo dirazañ e spered hag e nerzh Elia, evit treiñ kalonoù an tadoù ouzh ar vugale, hag ar re disentus ouzh furnez ar re reizh, evit aozañ d'an Aotrou ur bobl tuet mat.
And he shall go before him in the spirit and power of Elias, to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient to the wisdom of the just; to make ready a people prepared for the Lord.
18 Zakaria a lavaras d'an ael: A betra ec'h anavezin kement-se? Rak me a zo kozh, ha va gwreg a zo aet war an oad?
And Zacharias said unto the angel, Whereby shall I know this? for I am an old man, and my wife well stricken in years.
19 An ael a respontas dezhañ: Me eo Gabriel, an hini a chom dirak Doue; degaset on bet evit komz ouzhit ha disklêriañ dit ar c'heloù mat-mañ.
And the angel answering said unto him, I am Gabriel, that stand in the presence of God; and am sent to speak unto thee, and to shew thee these glad tidings.
20 Ha setu, te a ya da vezañ mut, ha ne c'helli ken komz, betek an deiz ma c'hoarvezo an traoù-mañ, abalamour ne'c'h eus ket kredet da'm c'homzoù, hag a erruo en o amzer.
And, behold, thou shalt be dumb, and not able to speak, until the day that these things shall be performed, because thou believest not my words, which shall be fulfilled in their season.
21 Koulskoude, ar bobl a c'hortoze Zakaria, hag a oa souezhet ma talee en templ.
And the people waited for Zacharias, and marvelled that he tarried so long in the temple.
22 Pa voe deuet er-maez, ne c'helle ket komz outo, hag ec'h anavezjont en devoa bet ur welidigezh en templ, rak dre sinoù en roe da gompren dezho; hag e chomas mut.
And when he came out, he could not speak unto them: and they perceived that he had seen a vision in the temple: for he beckoned unto them, and remained speechless.
23 Pa voe echuet deizioù e garg, ez eas d'e di.
And it came to pass, that, as soon as the days of his ministration were accomplished, he departed to his own house.
24 Un nebeut amzer goude, Elizabed, e wreg, en em gavas dougerez, hag en em guzhas e-pad pemp miz, o lavarout:
And after those days his wife Elisabeth conceived, and hid herself five months, saying,
25 Evel-se eo, en deus graet an Aotrou em c'heñver en deizioù-mañ, m'en deus sellet ouzhin, evit lemel an dismegañs a oa warnon dirak an dud.
Thus hath the Lord dealt with me in the days wherein he looked on [me], to take away my reproach among men.
26 Er c'hwec'hvet miz, Doue a gasas an ael Gabriel en ur gêr a C'halilea galvet Nazared,
And in the sixth month the angel Gabriel was sent from God unto a city of Galilee, named Nazareth,
27 d'ur werc'hez a zlee dimeziñ d'un den anvet Jozef, eus tiegezh David; ar werc'hez-se a oa anvet Mari.
To a virgin espoused to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin’s name [was] Mary.
28 An ael, o vezañ aet el lec'h ma oa, a lavaras dezhi: Da saludiñ a ran, te a zo bet resevet en gras, an Aotrou a zo ganit. [Benniget out e-touez ar gwragez.]
And the angel came in unto her, and said, Hail, [thou that art] highly favoured, the Lord [is] with thee: blessed [art] thou among women.
29 O vezañ gwelet an ael, e voe trubuilhet gant e gomzoù, hag e soñje enni ec'h-unan petra a c'helle ar salud-se bezañ.
And when she saw [him], she was troubled at his saying, and cast in her mind what manner of salutation this should be.
30 Neuze an ael a lavaras dezhi: Mari, na'z pez ket aon, rak kavet ec'h eus gras dirak Doue.
And the angel said unto her, Fear not, Mary: for thou hast found favour with God.
31 Setu, te a vo dougerez, hag e c'hani ur mab, hag e c'halvi e anv Jezuz.
And, behold, thou shalt conceive in thy womb, and bring forth a son, and shalt call his name JESUS.
32 Bras e vo, hag e vo galvet mab an Uhelañ-Meurbet, hag an Aotrou Doue a roio dezhañ tron David e dad.
He shall be great, and shall be called the Son of the Highest: and the Lord God shall give unto him the throne of his father David:
33 Ren a raio da virviken war diegezh Jakob, hag e ren n'en devo ken a fin. (aiōn g165)
And he shall reign over the house of Jacob for ever; and of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
34 Neuze Mari a lavaras d'an ael: Penaos e c'hoarvezo kement-se, pa n'anavezan gwaz ebet?
Then said Mary unto the angel, How shall this be, seeing I know not a man?
35 An ael a respontas dezhi: Ar Spered-Santel a zeuio warnout, ha galloud an Uhelañ-Meurbet a c'holoio ac'hanout gant e skeud; dre-se ar bugel santel a vo ganet ac'hanout a vo galvet Mab Doue.
And the angel answered and said unto her, The Holy Ghost shall come upon thee, and the power of the Highest shall overshadow thee: therefore also that holy thing which shall be born of thee shall be called the Son of God.
36 Ha setu, Elizabed da geniterv a zoug ivez ur mab en he c'hozhni, hag hemañ eo ar c'hwec'hvet miz eus an hini a oa galvet gaonac'h.
And, behold, thy cousin Elisabeth, she hath also conceived a son in her old age: and this is the sixth month with her, who was called barren.
37 Rak n'eus netra dibosupl da Zoue.
For with God nothing shall be impossible.
38 Ha Mari a lavaras: Setu servijerez an Aotrou, ra vo graet din hervez da gomz. Hag an ael a bellaas diouti.
And Mary said, Behold the handmaid of the Lord; be it unto me according to thy word. And the angel departed from her.
39 Neuze Mari a savas, hag a yeas buan da vro ar menezioù, en ur gêr eus Bro-Juda,
And Mary arose in those days, and went into the hill country with haste, into a city of Juda;
40 hag, o vezañ aet e ti Zakaria, e saludas Elizabed.
And entered into the house of Zacharias, and saluted Elisabeth.
41 Kerkent ha ma klevas Elizabed Salud Mari, ar bugel bihan a dridas en he c'hof; hag Elizabed a voe leuniet eus ar Spered-Santel.
And it came to pass, that, when Elisabeth heard the salutation of Mary, the babe leaped in her womb; and Elisabeth was filled with the Holy Ghost:
42 Hag o sevel he mouezh, e krias: Te a zo benniget e-touez ar gwragez, ha benniget eo frouezh da gof.
And she spake out with a loud voice, and said, Blessed [art] thou among women, and blessed [is] the fruit of thy womb.
43 A-belec'h e teu kement-mañ din, ma teu mamm va Aotrou etrezek ennon?
And whence [is] this to me, that the mother of my Lord should come to me?
44 Rak mouezh da salud n'he deus ket kentoc'h skoet va divskouarn, m'en deus ar bugel bihan tridet gant levenez em c'hof.
For, lo, as soon as the voice of thy salutation sounded in mine ears, the babe leaped in my womb for joy.
45 Eürus eo an hini he deus kredet, rak graet e vo an traoù a zo bet lavaret dezhi a-berzh an Aotrou.
And blessed [is] she that believed: for there shall be a performance of those things which were told her from the Lord.
46 Neuze Mari a lavaras: Va ene a veul an Aotrou,
And Mary said, My soul doth magnify the Lord,
47 ha va spered en em laouena e Doue va Salver,
And my spirit hath rejoiced in God my Saviour.
48 abalamour m'en deus sellet ouzh izelded e servijerez. Ha setu, diwar vremañ, e vin galvet eürus gant an holl rummadoù,
For he hath regarded the low estate of his handmaiden: for, behold, from henceforth all generations shall call me blessed.
49 rak an Holl-C'halloudek en deus graet traoù bras din; e anv a zo santel,
For he that is mighty hath done to me great things; and holy [is] his name.
50 hag e drugarez en em astenn a oad en oad war ar re a zouj anezhañ.
And his mercy [is] on them that fear him from generation to generation.
51 Diskouezet en deus nerzh e vrec'h; stlabezet en deus ar soñjezonoù a rae ar re lorc'hus en o c'halon.
He hath shewed strength with his arm; he hath scattered the proud in the imagination of their hearts.
52 Didronet en deus ar re c'halloudek, ha savet en deus ar re vihan.
He hath put down the mighty from [their] seats, and exalted them of low degree.
53 Leuniet en deus a vadoù a re o devoa naon, ha kaset en deus kuit ar re binvidik er goullo.
He hath filled the hungry with good things; and the rich he hath sent empty away.
54 Sikouret en deus Israel e servijer, o kaout soñj eus e drugarez,
He hath holpen his servant Israel, in remembrance of [his] mercy;
55 evel m'en devoa e lavaret d'hon tadoù, da Abraham ha d'e lignez da viken. (aiōn g165)
As he spake to our fathers, to Abraham, and to his seed for ever. (aiōn g165)
56 Mari a chomas gant Elizabed war-dro tri miz; neuze e tistroas d'he zi.
And Mary abode with her about three months, and returned to her own house.
57 Neuze, amzer Elizabed o vezañ deuet, e c'hanas ur mab.
Now Elisabeth’s full time came that she should be delivered; and she brought forth a son.
58 He amezeien hag he c'herent, o vezañ anavezet penaos en devoa an Aotrou diskouezet e drugarez en he c'heñver, en em laouenajont ganti.
And her neighbours and her cousins heard how the Lord had shewed great mercy upon her; and they rejoiced with her.
59 O vezañ deuet an eizhvet deiz evit amdroc'hañ ar bugel, e c'halvjont anezhañ Zakaria, eus anv e dad.
And it came to pass, that on the eighth day they came to circumcise the child; and they called him Zacharias, after the name of his father.
60 Met e vamm, o kemer ar gomz, a lavaras: Nann, met Yann e vo galvet.
And his mother answered and said, Not [so]; but he shall be called John.
61 Hag e lavarjont dezhi: N'eus den ez kerentiezh hag a zo galvet eus an anv-se.
And they said unto her, There is none of thy kindred that is called by this name.
62 Neuze e c'houlennjont dre sin ouzh e dad penaos e felle dezhañ e vije galvet.
And they made signs to his father, how he would have him called.
63 Zakaria, o vezañ goulennet taolennoùigoù, a skrivas ar gerioù-mañ: Yann eo e anv. Hag an holl a voe souezhet.
And he asked for a writing table, and wrote, saying, His name is John. And they marvelled all.
64 Kerkent e c'henou a zigoras, e deod a ziereas, hag e komze en ur veuliñ Doue.
And his mouth was opened immediately, and his tongue [loosed], and he spake, and praised God.
65 O holl amezeien a voe leuniet a spont, hag an holl draoù-mañ en em vrude dre holl venezioù Judea.
And fear came on all that dwelt round about them: and all these sayings were noised abroad throughout all the hill country of Judæa.
66 An holl re o c'hleve, o mire en o c'halon, hag e lavarent: Petra eta e vo ar bugel bihan-se? Ha dorn an Aotrou a oa warnañ.
And all they that heard [them] laid [them] up in their hearts, saying, What manner of child shall this be! And the hand of the Lord was with him.
67 Neuze Zakaria e dad a voe leuniet eus ar Spered-Santel, hag e tiouganas, o lavarout:
And his father Zacharias was filled with the Holy Ghost, and prophesied, saying,
68 Benniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, dre ma'z eo deuet da welout ha da zasprenañ e bobl,
Blessed [be] the Lord God of Israel; for he hath visited and redeemed his people,
69 hag abalamour m'en deus savet deomp ur Salver Galloudek e tiegezh David e servijer,
And hath raised up an horn of salvation for us in the house of his servant David;
70 evel m'en devoa lavaret dre c'henou e brofeded santel, abaoe penn-kentañ ar bed, (aiōn g165)
As he spake by the mouth of his holy prophets, which have been since the world began: (aiōn g165)
71 dre m'en deus hor saveteet a zaouarn hon enebourien, hag eus dorn an holl re a gasae ac'hanomp,
That we should be saved from our enemies, and from the hand of all that hate us;
72 evit ober trugarez e-keñver hon tadoù, o kaout soñj eus e emglev santel,
To perform the mercy [promised] to our fathers, and to remember his holy covenant;
73 eus al le en devoa graet da Abraham hon tad,
The oath which he sware to our father Abraham,
74 penaos, o vezañ hon tennet eus dorn hon enebourien, e roje deomp da servijañ anezhañ hep aon,
That he would grant unto us, that we being delivered out of the hand of our enemies might serve him without fear,
75 er santelezh hag er reizhder dirazañ e-pad holl deizioù hor buhez.
In holiness and righteousness before him, all the days of our life.
76 Ha te, bugel bihan, ta a vo galvet profed an Uhelañ-Meurbet; rak te a gerzho dirak dremm an Aotrou, evit kempenn e hentoù,
And thou, child, shalt be called the prophet of the Highest: for thou shalt go before the face of the Lord to prepare his ways;
77 evit reiñ anaoudegezh ar silvidigezh d'e bobl dre pardon eus o fec'hedoù,
To give knowledge of salvation unto his people by the remission of their sins,
78 dre garantez trugarezus hon Doue; drezi, ar sav-heol eus an nec'h en deus hor gwelet,
Through the tender mercy of our God; whereby the dayspring from on high hath visited us,
79 evit sklêrijennañ ar re a zo azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, hag evit ren hor c'hammedoù e hent ar peoc'h.
To give light to them that sit in darkness and [in] the shadow of death, to guide our feet into the way of peace.
80 Ar bugel bihan a greske hag en em greñvae er spered; hag e chomas el lec'hioù distro betek an deiz ma tlee bezañ diskouezet da Israel.
And the child grew, and waxed strong in spirit, and was in the deserts till the day of his shewing unto Israel.

< Luc 1 >