लूका 6
1 फिरी सै सब्ते दे रोजे खेतरां चे होईकरी चलया था, कने उदे चेले बेलां तोड़ी-तोड़ी करी कने हथा ने मल्ली-मल्ली करी खांदे जा दे थे।
१नंतर असे झाले की, एका शब्बाथ दिवशी येशू शेतामधून जात होता आणि त्याचे शिष्य कणसे मोडून हातावर चोळून खात होते.
2 तालू फरीसियाँ चे कोई बोलणा लग्गे, “तुसां सै कम्म कजो करदे न जड़ा सब्ते दे रोज करणा ठीक नी है?”
२मग परूश्यांपैकी काही म्हणाले, “शब्बाथ दिवशी जे करण्यास योग्य नाही, ते तुम्ही का करता?”
3 यीशुऐ उना जो जबाब दिता, की तुसां ऐ नी पढ़या, कि राजा दाऊदे जालू सै कने उदे साथी भूखे थे तां उना क्या किता?
३येशूने त्यांना म्हटले, “जेव्हा दावीद व त्याच्याबरोबरच्या मनुष्यांना भूक लागली तेव्हा त्यांनी काय केले हे तुम्ही कधी वाचले नाही काय?
4 दाऊद कियां परमेश्वरे दे घरे गिया, कने भेंट चढ़ाईयां रोटियां लेईकरी खादियां कने अपणे साथियां जो भी दितियां, जिना जो सिर्फ याजक लोक ही खाई सकदे थे?
४तो देवाच्या घरात गेला आणि ज्या समर्पित भाकरी याजकांशिवाय कोणीच खाणे योग्य नाही त्या त्याने कशा घेऊन खाल्ल्या व आपल्याबरोबर जे होते त्यांनाही दिल्या.”
5 कने यीशुऐ उना ने बोलया, “मैं माणुऐ दा पुत्र ऐ बोलणे दा हक रखदा है कि लोकां जो सब्ते बाले रोजे क्या करणा चाईदा कने क्या नी करणा चाईदा।”
५आणखी येशू त्यांना म्हणाला, “मनुष्याचा पुत्र शब्बाथाचा प्रभू आहे.”
6 कने इक दिन इयां होया की सै कुसी होर सब्ते दे रोजे यहूदी जंज घर च जाई करी उपदेश देणा लग्गा; कने ओथु इक माणु था, जिदा सज्जा हथ सुक्या था।
६असे झाले की, दुसऱ्या एका शब्बाथ दिवशी येशू सभास्थानात गेला आणि शिकवू लागला. ज्याचा उजवा हात वाळलेला होता असा एक मनुष्य तेथे होता.
7 व्यवस्था जो सिखाणे बालयां कने फरीसी उस पर दोष लगाणे दे मोके दीया ताका पर थे, की दिखदे न की सै सब्त दे रोजे ठीक करदा है की नी।
७येशू शब्बाथ दिवशी कोणाला बरे करतो की काय हे पाहण्यासाठी नियमशास्त्राचे शिक्षक व परूशी त्याच्यावर लक्ष ठेवून होते. यासाठी की त्यांना आरोप ठेवण्यासाठी काहीतरी कारण मिळावे.
8 पर सै उना दे बिचार जाणदा था; तांई तां उनी सुक्यो हथे बाले माणुऐ जो बोलया, “उठ, खड़ोई जा।” सै उठी होया।
८परंतु तो त्यांचे विचार जाणून वाळलेल्या हाताच्या मनुष्यास म्हणाला, “ऊठ आणि सर्वांसमोर उभा राहा,” आणि तो मनुष्य उठून तेथे उभा राहिला.
9 यीशुऐ उना जो बोलया, “मैं तुसां ला ऐ पुछदा है की सब्त दे रोजे क्या ठीक है, भला करणा या बुरा करणा; जान बचणा या मारणा?”
९येशू त्यांना म्हणाला, “मी तुम्हास विचारतो, शब्बाथ दिवशी कोणत्या गोष्टी करायला परवानगी आहे? चांगले करणे की वाईट करणे? कोणते कायदेशीर आहे, एखाद्याचा जीव वाचवणे का त्याचा नाश करणे?”
10 तालू यीशुऐ उना लोकां पासे दिखया। कने उस माणुऐ जो बोलया, “अपणा हथ कर रुआं।” उनी किता, कने उदा हथ खरा होई गिया।
१०मग त्याने सभोवती त्या सर्वांकडे पाहीले आणि म्हणाला, “तू आपला हात लांब कर.” तेव्हा त्याने तसे केले आणि त्याचा हात बरा झाला.
11 पर ऐ दिखीकरी फरीसी कने मूसा दी व्यवस्था जो सिखाणे बाले बड़े गुस्सा होई गे कने अपु चे बोलणा लग्गे की असां यीशुऐ दा क्या करन?
११पण परूशी व नियमशास्त्राचे शिक्षक खूप रागावले व येशूविषयी काय करता येईल याविषयी आपसात चर्चा करू लागले.
12 उदे बाद यीशु धारा पर प्राथना करणे तांई गिया, कने परमेश्वरे ने प्राथना करणे च सारी रात बिताई।
१२त्या दिवसात असे झाले की, येशू प्रार्थना करण्यासाठी डोंगरावर गेला. त्याने ती रात्र देवाची प्रार्थना करण्यात घालवली.
13 जालू दिन होया, तां उनी अपणे चेलयां जो सदीकरी उना चे बाहरा चुणी ले, कने उना जो प्रेरित बोलया।
१३जेव्हा दिवस उगवला, तेव्हा त्याने शिष्यांना आपणाकडे बोलावले. त्याने त्यांच्यातील बाराजणांना निवडले व त्यांना ‘प्रेषित’ असे नाव दिले.
14 कने सै ऐ न: शमौन जिदा ना उनी पतरस भी रखया; कने उदा भाई अन्द्रियास, कने याकूब, कने यूहन्ना, कने फिलिप्पुस, कने बरतुलमै,
१४शिमोन ज्याला पेत्र हे सुद्धा नाव दिले तो अंद्रिया (पेत्राचा भाऊ), याकोब आणि योहान, फिलिप्प, बर्थलमय,
15 कने मत्ती, कने थोमा, कने हलफई दा पुत्र याकूब, कने शमौन जिसयो जेलोतेस बोलदे न,
१५मत्तय, थोमा, अल्फीचा पुत्र याकोब, शिमोन ज्याला जिलोत म्हणत,
16 कने याकूब दा पुत्र यहूदा, कने यहूदा इस्करियोती, जड़ा उसयो पकड़वाणे बाला बणया।
१६याकोबचा पुत्र यहूदा व यहूदा इस्कर्योत, जो पुढे विश्वासघात करणारा निघाला.
17 तालू सै उना सोगी उतरिकरी चौरस दिया जगा पर खड़ोता, कने उदे चेलयां दी मती भीड़ कने सारे यहूदिया प्रदेश, कने यरूशलेम शेहर, कने सूर कने सैदा शेहरां दे कने समुद्रे दे बखे ला बतेरे लोक,
१७तो त्यांच्याबरोबर डोंगरावरून खाली उतरला व सपाट जागेवर उभा राहिला आणि त्याच्या अनुयायांचा मोठा समुदाय तेथे आला व यहूदीया प्रांत, यरूशलेम शहर, सोर आणि सिदोनच्या समुद्रकिनाऱ्याकडचे असे पुष्कळसे लोक तेथे आले होते.
18 जड़े उदी सुणना कने अपणियां बमारियां ला ठीक होणे तांई उस बाल आयो थे, ओथु थे। कने बुरियां आत्मा दे सताये होऐ लोक भी ठीक होंदे थे।
१८ते तेथे त्याचे ऐकण्यास व आपल्या रोगांपासून बरे होण्यास आले व ज्यांना अशुद्ध आत्म्यांची बाधा होती त्यांनाही त्यांच्या व्याधीपासून मुक्त करण्यात आले.
19 कने सारे उसयो छूणा चांदे थे, क्योंकि उसला शक्ति निकलदी थी जड़ी सबना जो ठीक करदी थी।
१९सगळा लोकसमुदाय त्यास स्पर्श करू पाहत होता, कारण त्याच्यामधून सामर्थ्य येत होते आणि सर्वांना ते बरे करत होते.
20 तालू उनी अपणे चेलयां पासे दिखीकरी बोलया, “धन्य न तुसां, जड़े दीन न, क्योंकि परमेश्वरे दा राज्य तुहाड़ा है।”
२०मग येशूने आपल्या शिष्यांकडे पाहिले व म्हणाला, “अहो दिनांनो, तुम्ही धन्य आहात कारण देवाचे राज्य तुमचे आहे.
21 “धन्य न तुसां, जड़े की हुण भूखे न; क्योंकि तुसां रजाऐ जाणे न। धन्य न तुसां, जड़े की हुण रोंदे न, क्योंकि तुसां हसणा है।”
२१अहो जे तुम्ही आता भूकेले आहात, ते तुम्ही धन्य आहात, कारण तुम्ही तृप्त व्हाल. अहो जे तुम्ही आता रडता, ते तुम्ही आशीर्वादित आहात कारण तुम्ही हसाल.
22 “धन्य न तुसां, जालू माणुऐ दे पुत्रे दिया बजा ने लोकां तुहांजो ने दुशमणी रखणी है, कने तुसां जो कडी देणा, कने तुहाड़ी निंदा करणी, कने तुहाड़ा ना बुरा समझीकरी तुहांजो बडी देणा है।”
२२जेव्हा मनुष्याच्या पुत्रामुळे लोक तुमचा द्वेष करतील आणि जेव्हा ते आपल्या समाजातून तुम्हास दूर करतील व तुमची निंदा करतील व तुमचे नाव ते वाईट म्हणून टाकून देतील आणि मनुष्याच्या पुत्रामुळे तुम्हास नाकारतील, तेव्हा तुम्ही धन्य आहात.
23 “उस रोजे खुश होनयो, क्योंकि तुहाड़े तांई स्वर्गे च बडा इनाम है। उना दे बाप-दादे भी परमेश्वरे दा संदेश देणेबालयां सोगी इयां ही करदे थे।”
२३त्यादिवशी आनंद करून उड्या मारा, कारण खरोखर स्वर्गात तुमचे प्रतिफळ मोठे आहे! कारण त्यांच्या पूर्वजांनी संदेष्ट्यांना सुद्धा तसेच केले.
24 “पर तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी जड़े बड़े अमीर न, क्योंकि तुहांजो पेहले ही अपणी खुशी मिली गियो है।”
२४पण श्रीमंतानो, तुम्हास दुःख होवो कारण तुम्हास अगोदरच सर्व सुख मिळाले आहे.
25 “तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी जड़े हुण रजी करी खांदे न, क्योंकि उना भूखे रेणा है। तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी; जड़े हुण हसदे न, क्योंकि बादे च शोक करणा कने रोणा है।”
२५जे तुम्ही तृप्त आहात त्या तुम्हास दुःख होवो, कारण तुम्ही भूकेले व्हाल. जे आता हसतात त्यांना दुःख होवो कारण तुम्ही शोक कराल आणि रडाल.
26 “तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी, जालू सारे माणु तुहांजो खरा बोलगे, क्योंकि तुहाड़े पूर्वजां उना लोकां दे बारे च खरियाँ गल्लां बोलियां जड़े परमेश्वरे दे संदेश देणेबाले झूठे लोक थे। इसला पता चलदा की तुसां भी परमेश्वरे दे संदेश देणेबाले झूठे लोक न।”
२६जेव्हा सर्व तुमच्याविषयी चांगले बोलतील तेव्हा तुम्हास दुःख होवो कारण त्यांच्या वाडवडिलांनी खोट्या संदेष्ट्यांना असेच केले.”
27 पर तुसां सुणने बालयां जो मैं बोलदा है, की अपणे दुश्मणा ने प्यार रखा; जड़े तुहांजो ने बैर करन, उना दा भला करा।
२७“परंतु तुम्हा ऐकणाऱ्यांस मी सांगतो, तुमच्या शत्रूंवर प्रीती करा. जे तुमचा द्वेष करतात, त्यांचे चांगले करा.
28 जड़े तुहांजो श्राप देन, उना जो आशीष दिया; जड़े तुहाड़ी बेजती करन, उना तांई प्राथना करा।
२८जे तुम्हास शाप देतात त्यांना आशीर्वाद द्या. जे तुमचा अपमान करतात त्यांच्यासाठी प्रार्थना करा.
29 जड़ा तेरिया इकी खाडिया पर थपड़ मारगा तां तू दूजी भी उस पासे करी दे, कने जड़ा तेरी चादर खोई ले, उसयो अपणा कुरता देणे ला भी मत रोक।
२९जर कोणी तुमच्या एका गालावर मारतो तर त्याच्यासमोर दुसराही गाल करा. जर कोणी तुमचा अंगरखा घेतो तर त्यास तुमची बंडी ही घेऊन जाण्यास मना करू नका.
30 जड़ा कोई तिजो ला मंगे, उसयो देई दे; कने जड़ा तेरी चिज खोई ले, उसला मंगदा मत।
३०जे तुम्हास मागतात त्या प्रत्येकाला द्या आणि जो तुमची वस्तू हिरावून घेतो त्याच्यापाशी ते परत मागू नको.
31 कने जियां तुसां चांदे न की लोक तुहांजो ने करन, तुसां भी उना ने तदिया ही करा।
३१आणि जसे मनुष्यांनी तुमच्याशी वागावे म्हणून तुमची इच्छा असेल तसेच तुम्हीही त्यांच्याशी वागा.
32 अगर तुसां अपणे ने प्यार रखणेबाले ने प्यार रखन, तां तुहाड़ी क्या बड़ाई? क्योंकि पापी भी तां अपणे ने प्यार रखणे बालयां सोगी प्यार रखदे न।
३२तुमच्यावर जे प्रीती करतात त्यांच्यावर तुम्ही प्रीती करा, तर त्यामध्ये तुमचा उपकार तो काय? कारण पापी लोकही आपणावर प्रीती करणाऱ्यांवर प्रीती करतात.
33 कने अगर तुसां अपणे ने भलाई करणे बाले ने ही भलाई करदे न, तां तुहाड़ी कोई कजो बड़ाई करे? क्योंकि पापी भी तां इयां ही करदे न।
३३तुमचे जे चांगले करतात, त्यांचे जर तुम्ही चांगले करता तर तुम्हास काय लाभ? पापीसुद्धा असेच करतात.
34 कने अगर तुसां उसयो ही उधार दिन्दे न, जिसला बापस मिलणे दी आस रखदे न, तां तुहाड़ी कोई कजो बड़ाई करे? क्योंकि पापी भी पापियां जो उधार दिन्दे न, ताकि उतणा ही बापस मिल्ले।
३४ज्यांच्याकडून तुम्हास परत मिळेल अशी आशा असते, त्यांना जर उसने देता तर तुम्हास काय लाभ? पापीसुद्धा परत मिळावे या उद्देशाने दुसऱ्या पाप्याला उसने देतात.
35 अपणे दुश्मणा ने प्यार रखा, कने भलाई करा, कने फिरी बापस नी मिलणे दी इच्छा नी रखीकरी उधार दिया; कने तुहाड़े तांई बडा इनाम होणा है; कने तुसां परम प्रधान परमेश्वर दे सन्तान बणना, क्योंकि सै उना पर जड़े परमेश्वरे दा धन्यबाद नी करदे न कने बुरे लोकां पर भी दया करदे न।
३५परंतु तुम्ही आपल्या शत्रूंवर प्रीती करा व त्यांचे बरे करा आणि निराश न होता उसने द्या म्हणजे तुमचे प्रतिफळ मोठे होईल व तुम्ही परात्पराचे पुत्र व्हाल कारण तो अनुपकारी व वाईट यांच्यावर तो दया करणारा आहे.
36 जियां तुहाड़ा पिता दयाबान है, तियां ही तुसां भी दयाबान बणा।
३६जसा तुमचा स्वर्गीय पिता दयाळू आहे तसे तुम्हीही दयाळू व्हा.”
37 “कुसी पर दोष मत लगा; तां तुहांजो पर भी परमेश्वरे दोष नी लगाणा: कुसी जो सजा नी देणी, तुसां भी दुजयां जो माफ करगे तां तुहांजो भी परमेश्वरे माफ करणा।”
३७“दुसऱ्यांचा न्याय करू नका, म्हणजे तुमचाही न्याय होणार नाही. दुसऱ्यांना दोषी ठरवू नका म्हणजे तुम्हास दोषी ठरवले जाणार नाही. दुसऱ्यांची क्षमा करा म्हणजे तुमचीही क्षमा केली जाईल.
38 दिया करा, तां तुहांजो भी मिलणा। लोकां पूरा नाप दबाई-दबाई करी कने हिलाई-हिलाई करी कने उभरदा होया तुहाड़िया गोदा च पांणा, क्योंकि जिस नापे ने तुसां नापदे न, उसी नापे ने तुहाड़े तांई भी नापया जाणा।
३८द्या म्हणजे तुम्हास दिले जाईल. चांगले माप दाबून, हालवून व शीग भरून तुमच्या पदरी घालतील कारण ज्या मापाने तुम्ही मापून द्याल त्याच मापाने तुम्हास परत मापून देण्यात येईल.”
39 फिरी यीशुऐ उना ने न इक होर कहाणी बोली: क्या कोई अन्ना माणु, कुसी अन्ने जो रस्ता दसी सकदा है? क्या इना दोना खड्डे च नी पोंणा?
३९त्याने त्यांना एक दाखला सांगितला, “एक आंधळा दुसऱ्या आंधळ्याला मार्ग दाखवू शकेल काय? ते दोघेही खड्डयात पडणार नाहीत काय?
40 चेला अपणे गुरुऐ ला बडा नी होंदा, पर जड़ा कोई पूरा शिक्षित होंगा, सै ही अपणे गुरुऐ सांई होणा।
४०कोणताही शिष्य त्याच्या गुरुपेक्षा थोर नाही. पण प्रत्येक शिष्य जेव्हा पूर्ण शिकतो तेव्हा तो गुरुसारखाच होतो.
41 तू कजो अपणे भाईऐ दियां छोटियां-छोटियां गलतियां जो दिखदा है, जड़ियां उदिया हखी च पिये छोटे दे कखे सांई न, कने तिजो अपणियां बडियां-बडियां गलतियां नी मिलदियाँ, जड़ियां तेरियां हखी च इक लठे सांई न।
४१स्वतःच्या डोळ्यातील मुसळ ध्यानात न आणता तू आपल्या भावाच्या डोळ्यातील कुसळ का पाहतोस?
42 जद की तिजो अपणी ही हखी दा लठा नी मिलदा है, तां अपणे भाईये जो कियां बोली सकदा है, भाई रुक मैं तेरी हखी दे तिनके जो कडी दिन्दा है? हे कपटी मने दे लोको पेहले तां अपणी हखी दे लठे जो कडा, तां जड़ा तिनका तेरे भाईऐ दी हखी च है, उसयो ढंगे ने दिखीकरी कडी सकदे न।
४२अथवा तू आपल्या डोळ्यातले मुसळ न पाहता आपल्या भावाला कसे म्हणशील की, भाऊ, तुझ्या डोळ्यातले कुसळ मला काढू दे? अरे ढोंग्या, प्रथम तुझ्या डोळ्यातील मुसळ काढ मगच तुला तुझ्या भावाच्या डोळ्यातील कुसळ काढताना चांगले दिसेल.”
43 कोई ऐसा खरा रुख नी है, जड़ा बेकार फल दे, कने ना ही तां कोई बेकार रुख है, जड़ा खरा फल दे।
४३कोणतेही चांगले झाड नाही की जे वाईट फळ देते किंवा कोणतेही वाईट झाड नाही की जे चांगले फळ देते.
44 हर कोई रुख अपणे फले ने पछयेणा जांदा है; क्योंकि लोक झिल्लां चे अंजीर नी तोड़दे न, कने ना बेरी दे झीले ला अंगूर तोड़दे न।
४४कारण प्रत्येक झाड हे त्याच्या फळावरुन ओळखले जाते. लोक काटेरी झुडुपातून अंजीरे गोळा करीत नाहीत तसेच काटेरी झुडुपातून ते द्राक्षे गोळा करीत नाहीत.
45 भला माणु अपणे मने दे भले भंडारे ला खरियाँ गल्लां कडदा है; कने बुरा माणु अपणे मने दे बुरे भंडारे ला बुरियाँ गल्लां ही कडदा है; क्योंकि जड़ा मने च भरुया होंदा हे सेई मुऐ च ओंदा है।
४५चांगला मनुष्य त्याच्या अंतःकरणात ज्या चांगल्या गोष्टी साठवलेल्या असतात त्याच काढतो आणि दुष्ट मनुष्य त्याच्या अंतःकरणात जे वाईट आहे तेच बाहेर काढतो कारण अंतःकरणात जे भरले आहे तेच मुखावाटे निघणार.
46 जालू तुसां मेरा बोलया नी मंदे, तां कजो मिंजो प्रभु-प्रभु बोलदे न?
४६“तुम्ही मला ‘प्रभू, प्रभू,’ म्हणता, पण जे मी सांगतो ते तुम्ही का करीत नाही?
47 जड़ा कोई मेरे बाल ओंदा है, कने मेरियां गल्लां सुणीकरी उना जो मनदा है, मैं तुहांजो दसदा है की सै कुसदे सांई है?
४७प्रत्येकजण जो माझ्याकडे येतो व माझी वचने ऐकून त्या आज्ञा पाळतो तो कसा आहे हे मी तुम्हास दाखवितो.
48 सै उस माणुऐ सांई है, जिनी घर बणादे बेले ढुगी जमीन खणीकरी पथरां दी नियां बणाईयां न, कने जालू बाढ़ आई तां पांणी उस घरे ने लग्गा, पर उसयो हिलाई नी सकया, क्योंकि सै पक्का बणया था।
४८तो एका घर बांधणाऱ्या मनुष्यासारखा आहे. त्याने खोल खोदले आणि खडकावर पाया बांधला. मग पूर आला आणि पाण्याचा लोंढा घरावर आदळला, पण पाण्याने ते हलले नाही, कारण ते चांगले बांधले होते.
49 “पर जड़े सुणीकरी नी मंदे न, सै उस माणुऐ सांई न, जिनी मिटीया पर बिना नियां दा घर बणाया है, जालू उस पर पांणी लगया, तालू सै झट ढेई गिया, कने सै ढेईकरी टूटी भजी गिया।”
४९पण जो कोणी माझी वचने ऐकतो पण ती पाळीत नाही तो ज्याने आपले घर पाया न घालता जमिनीवर बांधले त्या मनुष्यासारखा आहे, त्या घरावर पाण्याचा लोंढा आदळला आणि ते लागलेच पडले व त्या घराचा मोठा नाश झाला.”
