लूका 1
1 श्रीमान थियुफिलुस तांई मतयां लोकां साड़े बिच होइयां घटना दे बारे च इक दस्ताबेज लिखणे दी कोशिश कितियो है।
Como saben, muchos otros han tratado de escribir las cosas que se han cumplido y de las cuales somos partícipes.
2 उना बिलकुल सेई लिखया जड़ा सान्झो उना लोकां दसया था, जिना शुरू ला ही यीशुऐ दी सेबकाई जो अपणी हखी ने दिखया था कने जड़े बादे च परमेश्वरे दे बचने दे सेवक बणे।
Ellos fundamentaron sus relatos en la evidencia de los primeros testigos presenciales y ministros de la Palabra,
3 इस तांई श्रीमान थियुफिलुस मैं भी इना सारियां गल्लां दी जांच परख किती कने मिंजो ऐ ठीक लग्गा की तुहाड़े तांई इना घटना जो क्रमानुसार लिखें।
y entonces yo también decidí que como he seguido estas cosas muy cuidadosamente desde el principio, sería una buena idea escribir un relato fiel de todo lo que había ocurrido.
4 मैं ऐ इस तांई करा दा ताकि तुहांजो हर उसा गल्ला दा पता पुरिया सचाइया ने लग्गे जड़ियां लोकां तुहांजो दसियां न।
He hecho esto, querido Teófilo para que puedas estar seguro de que las cosas que se te enseñaron son completamente fiables.
5 जालू हेरोदेस यहूदिया प्रदेश दा राजा था, अबिय्याह दी टोलिया च जकर्याह नाऐ दा इक याजक था, कने उदी घरे बालिया दा ना एलीशिबा था कने सै भी इस्राएल दे पेहले याजक हारून दे बंशे ला थी।
Durante la época cuando Herodes era rey de Judea, había un sacerdote llamado Zacarías, que venía de la división sacerdotal de Abijah. Él estaba casado con Isabel, quien era descendiente del sacerdote Aarón.
6 सै दोयो ही परमेश्वरे दे सामणे धर्मी थे, कने सै प्रभु दे सारे हुकम कने नियम पर सच्चे चलणे बाले थे।
Ambos hacían lo que era recto delante de Dios, y eran cuidadosos en seguir los mandamientos del Señor y las normas.
7 पर उना दी कोई ओलाद नी थी, क्योंकि एलीशिबा बच्चा पैदा नी करी सकदी थी, कने सै दोयो ही बुड्डे थे।
Ellos no tenían hijos porque Isabel no podía concebir, y ya estaban envejeciendo.
8 इक दिन जालू जकर्याह यरूशलेम शेहरे दे मंदरे च परमेश्वरे दे सामणे याजके दे रुपे च सेबा करा दा था, क्योंकि उस हफ्ते उदिया टोलिया दी याजक सेबा दी बारी थी।
Mientras Zacarías servía como sacerdote ante Dios, a nombre de su división sacerdotal,
9 याजकां दे पर्ची पाणे बाले रिबाजे दे हिसावे ने जकर्याह दे नाऐ दी पर्ची निकली की प्रभु दे मंदरे च जाई करी धूप बाल्ले।
fue elegido por suerte conforme a la costumbre de los sacerdotes, para entrar al Templo del Señor y quemar el incienso.
10 जालू सै धूप लगाणे दे बेले सारे लोक बाहर अंगणे च खड़ोई करी प्राथना करा दे थे।
Durante el momento en que se ofrendaba el incienso, había una gran multitud orando afuera.
11 तालू जकर्याह जो प्रभु दा स्वर्गदूत धुपे दिया बेदिया दे सजे पासे खड़ोतया दुसा।
Entonces un ángel del Señor se le apareció a Zacarías, y se puso en pie a la derecha del altar del incienso.
12 कने जकर्याह उसयो दिखीकरी घबराई गिया कने सै बड़ा भरी डरी गिया।
Cuando Zacarías vio al ángel, se asustó.
13 पर स्वर्गदूते उसयो बोलया, “ओ जकर्याह डर मत क्योंकि परमेश्वरे तेरी प्राथना सुणी लिइयो है, तेरिया घरे बालिया एलीशिबा इक जागत जमणा है, कने तू उदा ना यूहन्ना रखयां।
Pero el ángel le dijo: “No tengas miedo, Zacarías. Tu oración ha sido escuchada, y tu esposa Isabel concebirá de ti un hijo, y le llamarás Juan.
14 कने तिजो खुशी होणी: कने मते लोकां उदे पैदा होंणे दिया बजा ने खुश होणा।
Él te traerá gozo y alegría, y muchos celebrarán su nacimiento.
15 क्योंकि उनी परमेश्वरे दे सामने बड़ा महान होणा; कने उनी कदी भी कोई ऐसी चीज नी खाणी पिणी जिसने कोई नशा होंदा है; कने उनी अपणे पैदा होणे ला पेहले ही पबित्र आत्मा ने परिपूर्ण होई जाणा है।
Él será grande a la vista del Señor. Se negará a beber vino o cualquier otra bebida alcohólica. Estará lleno del Espíritu Santo incluso antes de nacer.
16 कने उनी इस्राएलियां च मतयां लोकां जो उना दे प्रभु परमेश्वरे दे बाल बापस लोणा है।
Convertirá a muchos israelitas nuevamente al Señor su Dios.
17 यूहन्ना इक ऐसा माणु होणा है उनी परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले एलिय्याह सांई आत्मा च शक्तिया ने भरपूर होणा है कने प्रभु दा रस्ता तैयार करणा है। ताकि माता पिता दा मन बाल बचयां दे पासे फेरी दे, कने हुकम नी मनणे बालयां जो धर्मियां सांई जीणा सिखाणा; कने प्रभु तांई इक खरी प्रजा तैयार करे।
Irá delante del Señor en el espíritu y el poder de Elías, para convertir los corazones de los padres a sus hijos nuevamente, y convertir a los rebeldes hacia un entendimiento recto, para preparar a un pueblo que esté listo para el Señor.
18 जकर्याह स्वर्गदूते ला पुछया, ऐ मैं कियां यकीन करे की साड़े ने ऐसा होणा? क्योंकि मैं तां बुड्डा है, कने मेरी घरे बाली भी बुड्डी होई गियो है।”
“¿Cómo puedo estar seguro de esto?” le preguntó Zacarías al ángel. “Soy un hombre viejo, y mi esposa también está envejeciendo”.
19 स्वर्गदूते उसयो जबाब दिता, “मैं जिब्राईल है, जड़ा परमेश्वरे दे सामने खड़ोई रेंदा है, कने मिंजो तेरे ने गल्लां करणा कने तिजो ऐ शुभसमाचार सुणाणें तांई भेजया है।
“Yo soy Gabriel”, respondió el ángel. “Yo estoy en la presencia de Dios, y fui enviado para hablarte y entregarte esta buena noticia.
20 कने दिख जीस दिने दीकर ऐ बच्चा पैदा नी होंगा कने मेरियां बोलियां गल्लां सही बकत पर पुरियां नी होंगिया उसी रोजे दीकर तिजो ला बोली नी होंणा, क्योंकि जड़ियां गल्लां मैं तिजो बोलियां न तू उना गल्लां दा भरोसा नी किता।”
Pero como no creíste lo que te dije, te quedarás mudo, sin poder hablar, hasta el momento indicado, cuando mis palabras se cumplan”.
21 लोक जकर्याह जो निय्याला दे थे क्योंकि याजक मंदरे च धुप लगाणे बाद बाहर आई करी लोकां जो आशीर्वाद दिन्दा था, पर उसयो बड़ी देर होई गेई थी अंदर, तां लोक बड़े हेरान होऐ?
Afuera el pueblo estaba esperando a Zacarías, preguntándose por qué estaba demorando tanto en el Templo.
22 जालू सै मंदरे ला बाहर आया, तालू सै उना ने बोली नी सकया, तालू सै समजी गे, की इसयो मंदरे च कोई दर्शण होया है, कने सै उना ने इशारे च गल्लां करा दा था, सै गूंगा होई गिया।
Cuando finalmente salió, no pudo hablarles. Y ellos se dieron cuenta de que había tenido una visión en el Templo, pues aunque podía hacer señas, estaba completamente mudo.
23 जालू मंदरे च उदिया याजक सेबा दे दिन पूरे होई गे, तां सै यरूशलेम शेहरे ला अपणे घरे जो चली गिया।
Después que hubo terminado su turno de servicio, regresó a casa.
24 कुछ दिना बाद उदी घरे बाली एलीशिबा लेरथी होई; कने पंज महीने दीकर अपणे आपे जो लोकां ला लुकाई रखया।
Poco tiempo después, su esposa Isabel quedó embarazada. Y se quedó en casa por cinco meses.
25 की प्रभुऐ मेरे तांई भला कम्म किता है, माणुआं च मेरिया बांजपन दिया बदनामिया जो दुर करणे तांई इना दिना च प्रभुऐ मेरे उपर कृपा करिके मिंजो तांई ऐसा किता है।
“El Señor ha hecho esto en mi favor”, dijo ella, “ahora que ha quitado la desgracia que tenía ante los ojos de los demás”.
26 जालू एलीशिबा जो छेमा मिना लगया था तालू परमेश्वरे दिया तरफा ला जिब्राईल स्वर्गदूत गलील प्रदेश दे नासरत शेहरे च इक कुवारिया बाल गिया,
Al sexto mes de su embarazo, Dios envió al ángel Gabriel a una joven llamada María, que vivía en la ciudad de Nazaret, en Galilea.
27 जिसा दी मंगणी राजा दाऊदे दे बंशे दे यूसुफ नाऐ दे इक मरदे ने होईयो थी; उसा कुवारिया दा ना मरियम था।
Ella estaba comprometida en matrimonio con un hombre llamado José.
28 कने स्वर्गदूते अन्दर आई करी उसा जो बोलया, “खुशी कने तेरी जय हो, परमेश्वरे तिजो पर कृपा किती है! परमेश्वर तेरे सोगी है।”
El ángel la saludó. “Eres privilegiada en gran manera”, le dijo. “El Señor está contigo”.
29 सै इस बचने ला बड़ी घबराई गेई, कने सोचणा लग्गी की इसा गल्ला दा क्या मतलब है?
María estaba muy confundida por lo que él le dijo, y se preguntaba cuál era el significado de ese saludo.
30 स्वर्गदूते उसा जो बोलया, “हे मरियम, डर मत, क्योंकि तिजो पर परमेश्वरे दी कृपा होईयो है।
“No te preocupes, María”, siguió diciendo el ángel, “pues Dios te ha mostrado su gracia.
31 कने दीख, तू लेर्थिया होणा है, कने तिजो इक जागत पैदा होणा है; कने तू उदा ना यीशु रखयां।
Quedarás embarazada y tendras un hijo. Lo llamarás Jesús.
32 कने उनी बड़ा महान होणा; कने उसयो परमेश्वरे दा पुत्र बोलया जाणा; कने प्रभु परमेश्वरे उसयो उदे पूर्वज दाऊदे सांई राजा बणाना है।
Él será muy grande, y será llamado el Hijo del Altísimo. El Señor le dará el trono de David su padre,
y reinará sobre la casa de Jacob para siempre. Su reino nunca tendrá fin”. (aiōn g165)
34 मरियमा स्वर्गदूते जो बोलया, ऐ कियां होणा? मेरा तां अजे बियाह भी नी होया है।
“¿Cómo es esto posible?” preguntó María. “Aún soy virgen”.
35 स्वर्गदूते उसा जो जबाब दिता, पबित्र आत्मा तिजो पर उतरणा है, कने परमेश्वरे दिया शक्तिया तिजो पर छां करणी है, तांई तां तेरा जन्म लेणे बाला जागत पबित्र होणा है, सै परमेश्वरे दा पुत्र बोलया जाणा।
“El Espíritu Santo vendrá sobre ti, y el poder del Altísimo te cubrirá. El bebé que va a nacer es santo, y será llamado el Hijo de Dios.
36 कने सुण तेरी रिशतेदार एलीशिबा दे भी बुडे बारे बच्चा होणेबाला है, ऐ इसा दा छेमा महिना है जिसा जो लोक बांज बोलदे थे।
E Isabel, tu pariente, aún a su avanzada edad, está embarazada también. La mujer de quien el pueblo decía que no podía tener hijos, ya tiene seis meses de embarazo.
37 क्योंकि परमेश्वर सब कुछ करी सकदा है।
Nada es imposible para Dios”.
38 मरियमा बोलया, “दीख, मैं प्रभु दी दासी है, जियां तू बोलया है सेई मेरे सोगी हो।” तालू स्वर्गदूत ओथु ला चली गिया।
“Aquí estoy, lista para ser la sierva del Señor”, dijo María. “Que suceda conmigo tal como dijiste”. Entonces el ángel se fue.
39 कुछ दिना बाद मरियम उठी करी यहूदिया प्रदेश दे इक पाहड़ी इलाके दे इकी ग्रां जो गेई।
Poco después, María se alistó y se apresuró a las montañas de Judea, a la ciudad donde
40 कने जकर्याह दे घरे पुजिकरी एलीशिबा जो नमस्ते किते।
estaba la casa de Zacarías. Al entrar llamó a Isabel.
41 जियां ही एलीशिबा मरियमा दे नमस्ते सुणे, तियां ही बच्चा उसा दे पेटे च उछली पिया, कने इलीशिबा पबित्र आत्मा ने परिपूर्ण होई गेई।
Y tan pronto como Isabel escuchó la voz de María, el bebé saltó de alegría dentro de ella. Isabel estaba llena del Espíritu Santo,
42 कने तिन्ना बड़े जोरे ने बोलया, “तू सारियां जनानिया चे बड़ी भरी धन्य है, कने जड़ा बच्चा तू जमणा है सै धन्य है।
y gritó con voz muy fuerte: “¡Cuán bendita eres entre las mujeres, y cuán bendito será el hijo que nacerá de ti!
43 कने मैं बड़ी सोभाग्यशाली है, की मेरे प्रभु दी माँ मिंजो ने मिलणा आई है?
¿Por qué soy tan honrada en recibir la visita de la madre de mi Señor?
44 दिख जियां ही तेरे नमस्ते बोलणे दी अबाज मेरे कना च पेई तियां ही मेरे पेटे च बच्चा खुशिया ने उछली पिया।
Tan pronto como escuché que me llamabas, saludándome, mi bebé saltó de alegría dentro de mí.
45 कने तू धन्य है, क्योंकि तू भरोसा किता जड़ियां गल्ला प्रभुये दी तरफा ने बोलियां न, कने सै परमेश्वरे पुरियां करणियां न।”
¡Cuán afortunada eres, porque estás segura de que el Señor hará lo que te ha prometido!”
46 तालू मरियमा बोलया, मैं परमेश्वरे दी स्तुति करदी है।
María respondió: “¡Cuánto alabo al Señor!
47 कने मैं अपणे उद्धार करणे बाले परमेश्वरे ला बड़ी खुश है।
Estoy tan feliz con Dios, mi Salvador,
48 क्योंकि उनी मिंजो अपणिया दासियाँ दिया दीनता पर नजर किती है; इस तांई दिखा, हुण सारे युगां-युगां दे लोकां मिंजो धन्य बोलणा है।
porque decidió que yo, su sierva, fuera digna de su consideración, a pesar de mi humilde procedencia. De ahora en adelante todas las generaciones dirán que fui bendecida.
49 क्योंकि उनी अपणिया शक्तिया ने मिंजो तांई बड्डे-बड्डे कम्म कितयो न, कने उदा ना पबित्र है।
El Dios Altísimo ha hecho grandes cosas por mí; su nombre es santo.
50 जड़े परमेश्वरे दा डर मंदे न, उना पर उदी दया पीढ़ियाँ ला पीढ़ियाँ दीकर बणी रेंदी है।
Su misericordia dura de generación en generación para aquellos que lo respetan.
51 उनी अपणी महान शक्ति ने बड्डे-बड्डे कम्म किते न, कने जड़े बड़े घमंडी थे उना जो हराई दिता।
Con su poder él ha destruido en pedazos a quienes con arrogancia piensan que son muy sabios.
52 परमेश्वरे राजयां ला राज करणे दा हक लेई लेणा है; कने गरीबां जो उच्चा करदा है।
Él derriba a los poderosos de sus tronos, y exalta a los humildes.
53 उनी भुखयाँ जो खरियाँ-खरियाँ चीजा ने रजाया, कने अमीरां जो खाली हथ कडी दिता।
Él llena a los hambrientos con cosas buenas para comer, y echa a los ricos con las manos vacías.
54 परमेश्वरे साड़े पूर्वजां ने कितयो बायदे जो याद किता कने अपणे सेवक इस्राएल दे लोकां दी मदद करणा आया है।
Él ha ayudado a su siervo Israel, acordándose de él con misericordia,
tal como se lo prometió a nuestros padres, a Abraham y sus descendientes para siempre”. (aiōn g165)
56 मरियम पूरे तिन मिहने उसा सोगी रेईकरी घरे जो बापस गेई।
Y María se quedó con Isabel durante tres meses y luego regresó a su casa.
57 तालू एलीशिबा दा बच्चा पैदा करणे दा बकत पूरा होया, कने उना इक पुत्र जमया।
Llegó el momento en que Isabel tendría su bebé, y tuvo un hijo.
58 उसा दे पड़ोसियां कने रिश्तेदारां ऐ गल्ल सुणीकरी की प्रभुये उसा पर बड़ी बडी दया किती है, कने सै उसा सोगी बड़े खुश होऐ।
Sus vecinos y parientes oyeron cómo el Señor le había mostrado gran bondad, y celebraron con ella.
59 कने जालू सै अठमे रोजे उदा खतना करणे तांई आये। तालू सै उदा ना उदे पिता दे नाऐ पर जकर्याह रखणा लगे,
Ocho días después, vinieron para circuncidar al niño. Y planeaban llamarlo Zacarías, como su padre.
60 तां उदिया माता एलीशिबा बोलया, “नी; इदा ना यूहन्ना रखा।”
“No”, dijo Isabel. “Será llamado Juan”.
61 उना उसा जो बोलया, “ऐ ना तां तेरिया रिश्तेदारिया च कुसी दा भी नी है।”
“Pero no hay ninguno entre tus parientes que tenga este nombre”, le dijeron.
62 तालू उना उदे पिता जो इशारा करी के पूछया की तू इदा ना क्या रखणा चांदा है?
Entonces le preguntaron por señas a Zacarías, el padre del niño, cómo quería llamar a su hijo.
63 कने उनी लिखणे बाली पट्टी मंगाई करी लिख्या, इदा ना यूहन्ना है, कने सारे हेरान होऐ।
Entonces Zacarías buscó algo sobre lo cual escribir. Para sorpresa de todos, escribió: “Su nombre es Juan”.
64 तालू ही उदी अबाज बापस आई गेई; कने सै परमेश्वरे दा धन्यबाद करणा लग्गा।
E inmediatamente pudo hablar de nuevo, y comenzó a alabar a Dios.
65 कने उदे अखे-बखे दे लोकां पर डर बेठी गिया; कने उना सारियां गल्लां दी चर्चा यहूदिया प्रदेशे दे पाहड़ी इलाकयां च फेली गेई।
Todos los que vivían cerca estaba maravillados por lo que había sucedido, y se esparció la noticia por toda Judea.
66 कने सारयां सुणने बालयां लोकां अपणे मने च बिचार करिके बोलया, ऐ बच्चा कदिया होंगा? “क्योंकि इदे सोगी प्रभु दी शक्ति है।
Y todos los que oían la noticia se preguntaban lo que esto significaba. “¿Qué será ese niño cuando crezca?” preguntaban ellos, pues estaba claro que el niño era especial para Dios.
67 कने उदा पिता जकर्याह पबित्र आत्मा ने परिपूर्ण होई गिया, कने भविष्यवाणी करणा लग्गा।
Zacarías, su padre, lleno del Espíritu Santo, dijo esta profecía:
68 प्रभु, इस्राएल दे परमेश्वर दी स्तुति करा, क्योंकि सै अपणे लोकां जो मिलणा आया है, कने अपणे लोकां जो छुड़ाया है।
“El Señor, Dios de Israel, es maravilloso, pues ha venido a su pueblo y lo ha libertado.
69 जड़ा प्रभु दे सेवक, राजा दाऊद दा बंशज है उनी साड़े तांई इक शक्तिशाली उद्धार करणे बाले जो भेजया है।
Nos ha dado un gran Salvador del linaje de su siervo David,
70 बड़े पेहले प्रभुये अपणे पबित्र परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले दे जरिये बोलया, जड़े संसार दे आदि ला होंदे आऐ न, मतलब की उनी सांझो साड़े दुशमणा ला कने उना सारियां शक्तियाँ ला बचाणा जड़े सान्झो ने नफरत करदे न। (aiōn g165)
como lo prometió por sus santos profetas hace mucho tiempo. (aiōn g165)
Él prometió salvarnos de nuestros enemigos, de quienes nos odian.
72 उनी अपणे पबित्र बायदे जो याद करिके साड़े पूर्वजां पर दया करणी,
Él fue misericordioso con nuestros padres, recordando su santo acuerdo,
73 उनी साड़े पूर्वज अब्राहम ने कसम खाई करी बायदा किता,
la promesa que le hizo a nuestro padre Abrahám
74 की उनी सांझो साड़े दुश्मणा ला बचाणा,
Él nos libera del temor y nos rescata de nuestros enemigos,
75 ताकि असां उदे सामणे पबित्रता, धार्मिकता कने बिना कुसी डरे जिन्दगी भर उदी सेबा करी सकन।
para que podamos servirle haciendo lo que es bueno y recto durante toda nuestra vida.
76 कने हे बच्चे, तिजो परम प्रधान परमेश्वरे दा संदेश देणेबाला बोलया जाणा है क्योंकि तू प्रभु दे अग्गे-अग्गे चलणा कने माणुआं जो तैयार करणा,
Aunque eres solamente un niño pequeño, serás llamado el profeta del Altísimo, porque tu irás delante del Señor para preparar su camino,
77 कने इनी अपणे लोकां जो सिखाणा की पापा दी माफी दे जरिये छुटकारा पाई सकदे न।
dando conocimiento de la salvación a su pueblo mediante el perdón de sus pecados.
78 ऐ साड़े परमेश्वरे दिया उसा दया ने होणा है; जियां सूरज सांझो रोशनी देणे तांई चमकदा है, तियां ही मसीह भी साड़े बाल स्वर्गे ला ओणा है।
Por la bondad solícita de Dios con nosotros, el amanecer del cielo vendrá sobre nosotros
79 पाप च कने मौता दी छोआं च बोंणे बालयों जो रोशनी देणी है, इना रोशनिया सान्झो जिन्दगी च मार्गदर्शन करणा, जड़ा सांझो परमेश्वर सोगी शांति दिन्दा है।”
para resplandecer sobre aquellos que viven en la oscuridad y bajo la sombra de muerte, y para guiarnos por el sendero de la paz”.
80 कने सै जागत यूहन्ना बडा होईकरी आत्मा च बलशाली होंदा गिया, कने इस्राएल दे लोकां दे सामणे ओणे दीकर सै सुनसान जगा च रिया।
Juan, el niño, creció y se volvió fuerte espiritualmente. Vivió en el desierto hasta que llegó el momento de iniciar su ministerio público a Israel.
