< Luge 9 >

1 Yesu da Ea ado ba: su dunu fagoyale gala, Ema misa: ne sia: i. Ilia da Fio a: silibu eno dunu ilia dogo ganodini aligila sa: i, amo fadegale fasima: ne, amola oloi dunu uhima: ne, Yesu da ilima gasa i.
それからイエスは十二弟子を呼び集めて、彼らにすべての悪霊を制し、病気をいやす力と権威とをお授けになった。
2 Yesu da ili Gode Ea Hinadafa Hou olelema: ne amola oloi dunu uhima: ne, asunasi.
また神の国を宣べ伝え、かつ病気をなおすためにつかわして
3 E da ilima amane sia: i, “Liligi bagade mae aguni masa. Galiamo, muni salasu, ha: i manu, muni amola da: i salasu eno mae aguni masa.
言われた、「旅のために何も携えるな。つえも袋もパンも銭も持たず、また下着も二枚は持つな。
4 Moilaiga doaga: sea, moilai hina da dilima aowamusa: dawa: sea, amo dunu ea diasu ganodini golale, eno moilaiga masunuba: le fawane yolema.
また、どこかの家にはいったら、そこに留まっておれ。そしてそこから出かけることにしなさい。
5 Be moilai dunu dilima higale ba: sea, bu asili, ilima sisasu olelema: ne, osobo gulu dilia emo gafega diala amo doga: ma”
だれもあなたがたを迎えるものがいなかったら、その町を出て行くとき、彼らに対する抗議のしるしに、足からちりを払い落しなさい」。
6 Amalalu, Ea fa: no bobogesu dunu da asili, moilai huluane ganodini Gode Ea Sia: Ida: iwane olelelalu, amola oloi dunu huluane uhinisilalu.
弟子たちは出て行って、村々を巡り歩き、いたる所で福音を宣べ伝え、また病気をいやした。
7 Ga: lili soge ouligisu dunu ea dio amo Helode da Yesu Ea hou nababeba: le, bagadewane ededenai. Bai dunu mogili ilia da Yesu da Yone Ba: bodaise bogole bu wa: legadoi ilia sia: beba: le, e fofogadigi.
さて、領主ヘロデはいろいろな出来事を耳にして、あわて惑っていた。それは、ある人たちは、ヨハネが死人の中からよみがえったと言い、
8 Be eno dunu, “E da Elaidia bu osobo bagadega misi, “ilia sia: i. Eno ilia amane sia: i, “E da ninia aowalalia balofede dunu bu wa: legadole osobo bagadega misi.”
またある人たちは、エリヤが現れたと言い、またほかの人たちは、昔の預言者のひとりが復活したのだと言っていたからである。
9 Helode da amane sia: i, “Na sia: beba: le, Yone ea dialuma damuni fasi dagoi ba: i. Be amo dunu ea hou na da waha hisu hisu naba, amo da nowala: ?” Amalalu, e da Yesu ba: musa: , logo gebewane hogolalu.
そこでヘロデが言った、「ヨハネはわたしがすでに首を切ったのだが、こうしてうわさされているこの人は、いったい、だれなのだろう」。そしてイエスに会ってみようと思っていた。
10 ‘Asunasi Dunu’ da Yesuma bu misini, ilia hamoi hou Yesuma adole i. Amalalu, Yesu da Ea Asunasi Dunu huluane, Bedesa: ida moilaiga helefimusa: oule asi.
使徒たちは帰ってきて、自分たちのしたことをすべてイエスに話した。それからイエスは彼らを連れて、ベツサイダという町へひそかに退かれた。
11 Be ilia asi nababeba: le, dunu bagohame da Ema fa: no bobogele, Ema doaga: i. Amalalu, Yesu da amo dunu huluane hahawane yosia: i. E da Gode Ea Hinadafa Hou ilima olelei, amola oloi dunu uhinisi.
ところが群衆がそれと知って、ついてきたので、これを迎えて神の国のことを語り聞かせ、また治療を要する人たちをいやされた。
12 Eso bega: be galu, Yesu Ea ado ba: su dunu fagoyale gala da Ema misini, amane sia: i, “Go soge da dunu hame esalebe soge. Dunu huluane ilia golasu hogoma: ne, amola ha: i manu bidi lama: ne, Di asunasima.”
それから日が傾きかけたので、十二弟子がイエスのもとにきて言った、「群衆を解散して、まわりの村々や部落へ行って宿を取り、食物を手にいれるようにさせてください。わたしたちはこんな寂しい所にきているのですから」。
13 Be Yesu E amane sia: i, “Dilisu ha: i manu ilima ima.” Ilia da bu adole i, “Ninia da agi ga: gi biyale amola menabo aduna fawane gala. Amabela: ? Amo dunu huluane defelewane moma: ne, ninia asili ha: i manu bidi lama: bela?”
しかしイエスは言われた、「あなたがたの手で食物をやりなさい」。彼らは言った、「わたしたちにはパン五つと魚二ひきしかありません、この大ぜいの人のために食物を買いに行くかしなければ」。
14 Amo sogebia da dunu 5000 agoane esalu. Yesu da Ea fa: no bobogesu dunuma amane sia: i, “Ili momogili, gilisisu 50 agoane hamone, gisi da: iya fima: ne sia: ma.”
というのは、男が五千人ばかりもいたからである。しかしイエスは弟子たちに言われた、「人々をおおよそ五十人ずつの組にして、すわらせなさい」。
15 Ea ado ba: su dunu da ilima fima: ne sia: beba: le, dunu gilisi huluane da fi dagoi.
彼らはそのとおりにして、みんなをすわらせた。
16 Amalalu, Yesu da agi ga: gi biyale amola menabo aduna lale, muagado ba: le gadole, Godema nodone sia: ne gadole, fifili, dunu enoma sagoma: ne, Ea ado ba: su dunuma i dagoi.
イエスは五つのパンと二ひきの魚とを手に取り、天を仰いでそれを祝福してさき、弟子たちにわたして群衆に配らせた。
17 Amalalu, dunu huluane mai dagoiba: le, sadi ba: i. Hame mai dialu agi fifi amola menabo amo ladili sali da daba fagoyale nabai ba: i.
みんなの者は食べて満腹した。そして、その余りくずを集めたら、十二かごあった。
18 Eso afaega Yesu da hisu sia: ne gadolaloba, Ea ado ba: su dunu da Ema doaga: i. Yesu E ilima amane adole ba: i, “Na da nowayale, dunu ilia da sia: dalula: ?”
イエスがひとりで祈っておられたとき、弟子たちが近くにいたので、彼らに尋ねて言われた、「群衆はわたしをだれと言っているか」。
19 Ilia da Ema bu adole i, “Mogili Di da Yone Ba: bodaise ilia da sia: daha. Oda ilia Di da Elaidia sia: daha. Mogili ilia Di da aowalalia balofede dunu bu wa: legadole misi sia: daha.”
彼らは答えて言った、「バプテスマのヨハネだと、言っています。しかしほかの人たちは、エリヤだと言い、また昔の預言者のひとりが復活したのだと、言っている者もあります」。
20 Amalalu, Yesu E bu adole ba: i “Be dilia! Na da nowayale, dilia da sia: dalula: ?” Bida da bu adole i, “Di da Gode Ea ilegei Mesaia!”
彼らに言われた、「それでは、あなたがたはわたしをだれと言うか」。ペテロが答えて言った、「神のキリストです」。
21 Amo sia: nababeba: le, Yesu da amo sia: eno dunuma mae olelema: ne sia: i.
イエスは彼らを戒め、この事をだれにも言うなと命じ、そして言われた、
22 E da Ea ado ba: su dunuma amane olelei, “Na, Dunu Egefe, da se bagade nabimu. Asigilai dunu, gobele salasu hina dunu amola sema olelesu dunu, da Na higabeba: le, medole legemu. Be bogole, eso osodaga, Gode da Na bu uhini wa: legadolesimu.”
「人の子は必ず多くの苦しみを受け、長老、祭司長、律法学者たちに捨てられ、また殺され、そして三日目によみがえる」。
23 Amalalu, E da ilima amane sia: i, “Nowa dunu e da Nama fa: no bobogemusa: dawa: sea, e da ea esalusu fisili, eso huluane ea bulufalegei gaguia gadole, gisawane, Nama fa: no bobogema: mu.
それから、みんなの者に言われた、「だれでもわたしについてきたいと思うなら、自分を捨て、日々自分の十字架を負うて、わたしに従ってきなさい。
24 Bai nowa dunu ea esalusu gagumu hanai galea, e da ea esalusu fisimu. Be nowa dunu Nama asigiba: le, ea esalusu fisiagasea, e da ea esalusu gaga: mu.
自分の命を救おうと思う者はそれを失い、わたしのために自分の命を失う者は、それを救うであろう。
25 Osobo bagade dunu da osobo bagade liligi huluane lama: ne, ea a: silibu eso huluane mae bogole Fifi Ahoanusu fisimu da defeala: ? Hame mabu!
人が全世界をもうけても、自分自身を失いまたは損したら、なんの得になろうか。
26 Nowa dunu da Na sia: nababeba: le, Na amola Na olelei e da higasea, Na, Dunu Egefe, amola a: igele dunu ninia da Gode Ea Hadigidafa laiwane bu masea, Na da amo Nama higabe dunu higamu.
わたしとわたしの言葉とを恥じる者に対しては、人の子もまた、自分の栄光と、父と聖なる御使との栄光のうちに現れて来るとき、その者を恥じるであろう。
27 Na da hananewane sia: sa. Mogili waha guiguda: lelebe dunu, ilia mae bogole, Gode ea Hinadafa Hou doaga: i dagoi ba: mu.”
よく聞いておくがよい、神の国を見るまでは、死を味わわない者が、ここに立っている者の中にいる」。
28 Hi afadafa aligili, Yesu da Bida, Ya: mese amola Yone, ili oule asili, sia: ne gadomusa: goumiba: le heda: i.
これらのことを話された後、八日ほどたってから、イエスはペテロ、ヨハネ、ヤコブを連れて、祈るために山に登られた。
29 Yesu da sia: ne gadolaloba, Ea odagi da afadenene, Ea abula hadigi bagade ahea: iai agoane hamobe ba: i.
祈っておられる間に、み顔の様が変り、み衣がまばゆいほどに白く輝いた。
30 Amalalu, dunu aduna amo Mousese amola Elaidia,
すると見よ、ふたりの人がイエスと語り合っていた。それはモーセとエリヤであったが、
31 ela amola hadigiwane ba: su, ela amola Yesu da Gode Ea ilegei hawa: hamomusa: Yelusaleme moilai bai bagadega bogomu, amo hou gilisili sia: dalebe ba: i.
栄光の中に現れて、イエスがエルサレムで遂げようとする最後のことについて話していたのである。
32 Bida amola eno dunu da helebeba: le, golai dialu, be nedigili, Yesu hadigi hamoi amola eno dunu aduna Yesuma dafulili lelebe ba: i dagoi.
ペテロとその仲間の者たちとは熟睡していたが、目をさますと、イエスの栄光の姿と、共に立っているふたりの人とを見た。
33 Amalalu, Mousese amola Elaidia amo Yesu fisili ahoananoba, Bida da Yesuma amane sia: i, “Hina! Ninia guiguda: esalebeba: le, hahawane bagade. Ninia guiguda: diasu udiana, afae da Di, eno da Mousese amola eno da Elaidia, dili golama: ne ninia hiougimu.” Be ea asigi dawa: su da fisiba: le, udigili sia: i.
このふたりがイエスを離れ去ろうとしたとき、ペテロは自分が何を言っているのかわからないで、イエスに言った、「先生、わたしたちがここにいるのは、すばらしいことです。それで、わたしたちは小屋を三つ建てましょう。一つはあなたのために、一つはモーセのために、一つはエリヤのために」。
34 Sia: nanoba, mu mobi misini, ilia huluane uligi dagoi. Mu mobi amoga uligiba: le, ilia bagadewane beda: i galu.
彼がこう言っている間に、雲がわき起って彼らをおおいはじめた。そしてその雲に囲まれたとき、彼らは恐れた。
35 Amalalu, mu mobi amodili amane sia: be nabi, “Amo da Na ilegei Manodafa. Ea sia: nabima!”
すると雲の中から声があった、「これはわたしの子、わたしの選んだ者である。これに聞け」。
36 Amo sia: nabalu, ilia da Yesu fawane ba: i. Amalalu, ilia ouiya: le, amo esoga ilia hou ba: i, eno dunuma hame olelei.
そして声が止んだとき、イエスがひとりだけになっておられた。弟子たちは沈黙を守って、自分たちが見たことについては、そのころだれにも話さなかった。
37 Golale hahabe, Yesu amola Ea ado ba: su dunu udiana da goumiba: le sa: ili, dunu bagohame Yesuma doaga: musa: ouesalebe ba: i.
翌日、一同が山を降りて来ると、大ぜいの群衆がイエスを出迎えた。
38 Amo dunu gilisisu ganodini, dunu afae da amane wele sia: i, “Olelesu! Di fidima! Nagofe Di ba: ma! Na da mano eno hame, amo fawane!
すると突然、ある人が群衆の中から大声をあげて言った、「先生、お願いです。わたしのむすこを見てやってください。この子はわたしのひとりむすこですが、
39 Wadela: i Fio a: silibu da ema ludubiba: le, na mano da aaiyalala amola yagugusa amola ea defo hano da sasiasa. Amo Fio liligi da mae yolelewane ludubiba: le, e se bagade naba. Wadela: mu agoai ba: sa.
霊が取りつきますと、彼は急に叫び出すのです。それから、霊は彼をひきつけさせて、あわを吹かせ、彼を弱り果てさせて、なかなか出て行かないのです。
40 Na da Dia fa: no bobogesu dunuma amo Fio liligi fadegale fasima: ne sia: i. Be ilia sia: ne ba: loba hamedei galu.”
それで、お弟子たちに、この霊を追い出してくださるように願いましたが、できませんでした」。
41 Yesu E amane sia: i, “Waha esalebe fi huluane da dafawaneyale dawa: su amola hou ida: iwane hamedafa dawa: Na da eso habodayane dili amola gilisili esaloma: bela: ? Amo mano Nama oule misa!”
イエスは答えて言われた、「ああ、なんという不信仰な、曲った時代であろう。いつまで、わたしはあなたがたと一緒におられようか、またあなたがたに我慢ができようか。あなたの子をここに連れてきなさい」。
42 Goi da Yesuma manoba, Fio a: silibu da goi ea da: i gadelale osoboga gisalugala: i. Be Yesu da nigima: a:silibu amoma gagabole sia: i. Amalalu, E da goi uhinisini, edama bu i.
ところが、その子がイエスのところに来る時にも、悪霊が彼を引き倒して、引きつけさせた。イエスはこの汚れた霊をしかりつけ、その子供をいやして、父親にお渡しになった。
43 Amalalu, dunu huluane da Gode Ea gasa bagade hou ba: beba: le, bagadewane fofogadigi. Dunu huluane da Yesu Ea hawa: hamosu amoba: le fofogadigili dawa: laloba, Yesu da Ea ado ba: su dunu ilima amane sia: i,
人々はみな、神の偉大な力に非常に驚いた。みんなの者がイエスのしておられた数々の事を不思議に思っていると、弟子たちに言われた、
44 “Dilia noga: le nabima! Dunu Egefe da hobea osobo bagade dunu ilia loboga gagulaligibi ba: mu.”
「あなたがたはこの言葉を耳におさめて置きなさい。人の子は人々の手に渡されようとしている」。
45 Be amo sia: ea bai ilia da hame dawa: i galu. Bai amo da muguniaiba: le, ilia Yesuma adole ba: mu beda: i galu.
しかし、彼らはなんのことかわからなかった。それが彼らに隠されていて、悟ることができなかったのである。また彼らはそのことについて尋ねるのを恐れていた。
46 Amalalu, Yesu Ea ado ba: su dunu da amane sia: ga gegei. “Ninia gilisisu ganodini, nowa ea hou da baligili bagadela: ?”
弟子たちの間に、彼らのうちでだれがいちばん偉いだろうかということで、議論がはじまった。
47 Be ilia asigi dawa: su dawa: beba: le, Yesu da mano fonobahadi lobolele, E guga aligima: ne, oule misi.
イエスは彼らの心の思いを見抜き、ひとりの幼な子を取りあげて自分のそばに立たせ、彼らに言われた、
48 E da Ea fa: no bobogesu dunu ilima amane sia: i, “Nowa da Nama asigiba: le amo mano hahawane yosia: sea, e da Na amola yosia: sa. Nowa da Nama hahawane yosia: sea, e da Na asunasisu Gode amola yosia: sa. Be dilia gilisisu amo ganodini, nowa da ea hou da baligili fonobosea, amo ea hou da baligili bagadedafa.”
「だれでもこの幼な子をわたしの名のゆえに受けいれる者は、わたしを受けいれるのである。そしてわたしを受けいれる者は、わたしをおつかわしになったかたを受けいれるのである。あなたがたみんなの中でいちばん小さい者こそ、大きいのである」。
49 Yone da Yesuma amane sia: i, “Hina! Ninia da dunu afae Dia Dioba: le, wadela: i a: silibu fadegalesilalebe ba: i. Be e da ninia gilisisu ganodini hame ahoanebeba: le, ema yolema: ne sia: i.”
するとヨハネが答えて言った、「先生、わたしたちはある人があなたの名を使って悪霊を追い出しているのを見ましたが、その人はわたしたちの仲間でないので、やめさせました」。
50 Be Yesu da Yone amola eno ado ba: su dunu ilima amane adole i, “Ea logo mae hedofama! Nowa dunu da dilima ha lai hame galea, e da dilimagai gala.”
イエスは彼に言われた、「やめさせないがよい。あなたがたに反対しない者は、あなたがたの味方なのである」。
51 Yesu da Hebene sogega heda: mu eso gadeneneba: le, E da Ea asigi dawa: su ga: nasiwane Yelusaleme moilai bai bagadega masusa: dawa: i galu.
さて、イエスが天に上げられる日が近づいたので、エルサレムへ行こうと決意して、その方へ顔をむけられ、
52 Ili bisili masa: ne, Yesu da adola ahoasu dunu asunasi. Ilia da Samelia moilai, Yesu Ea golasu hogomusa: doaga: i.
自分に先立って使者たちをおつかわしになった。そして彼らがサマリヤ人の村へはいって行き、イエスのために準備をしようとしたところ、
53 Be moilai dunu da Yesu E Yelusaleme moilai bai bagadega masunu dawa: beba: le, Yesu hame aowamusa: sia: i.
村人は、エルサレムへむかって進んで行かれるというので、イエスを歓迎しようとはしなかった。
54 Amo hou ba: beba: le, Ea ado ba: su dunu aduna amo Ya: mese amola Yone, ela Yesuma amane sia: i, “Hina! Amo dunu laluga nema: ne, lalu da muagadonini sa: ima: ne, ania sia: mu da defeala: ?”
弟子のヤコブとヨハネとはそれを見て言った、「主よ、いかがでしょう。彼らを焼き払ってしまうように、天から火をよび求めましょうか」。
55 Be Yesu da delegili, elama gagabole sia: i.
イエスは振りかえって、彼らをおしかりになった。
56 Amalalu, ilia eno moilaiga asili, doaga: i.
そして一同はほかの村へ行った。
57 Ilia da logoga ahoanoba, dunu afae da Yesuma misini, amane sia: i, “Di da adi sogega ahoasea, na da mae yolele Dia baligia aligimu.”
道を進んで行くと、ある人がイエスに言った、「あなたがおいでになる所ならどこへでも従ってまいります」。
58 Yesu da bu adole i, “Fogisi da uli dogoiga diaha, sio da hina: douwa da: iya diaha. Be Dunu Egefe golama: ne da diasu hame.”
イエスはその人に言われた、「きつねには穴があり、空の鳥には巣がある。しかし、人の子にはまくらする所がない」。
59 Yesu da eno dunuma amane sia: i, “Nama fa: no bobogema!” Be amo dunu da bu adole i, “Hina! Na da hidadea buhagili, na ada bogosea, na da ea da: i hodo uli dogomu da defeala: ?”
またほかの人に、「わたしに従ってきなさい」と言われた。するとその人が言った、「まず、父を葬りに行かせてください」。
60 Be Yesu da bu adole i, “Bogoi dunu ilia da bogoi dunu uli dogone salimu da defea. Be di da Gode Ea Hinadafa Hou olelemusa: masa.”
彼に言われた、「その死人を葬ることは、死人に任せておくがよい。あなたは、出て行って神の国を告げひろめなさい」。
61 Dunu eno da Yesuma amane sia: i, “Hina! Na da Dima fa: no bobogemu. Be hidadea na da na fi dunu ilima asigibio sia: mu.”
またほかの人が言った、「主よ、従ってまいりますが、まず家の者に別れを言いに行かせてください」。
62 Be Yesu da ema bu adole i, “Nowa da ha: i manu bugimusa: , osobo gidinasu amoga gidinana, beba: sea, e da Gode Ea Hinadafa Hou amo ganodini hawa: hamomu hamedei ba: mu.”
イエスは言われた、「手をすきにかけてから、うしろを見る者は、神の国にふさわしくないものである」。

< Luge 9 >