Da:i Dione Dawa:i Olelesu 10

1 Gagoba: bogoi da gabusiga: manoma ganagu ganodini sali, amo huluane gaha hamomusa: dawa: Amola gagaoui hou fonobahadi da bagade dawa: su hou bagade amo wadela: lesimusa: dawa:

Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.

2 Bagade dawa: su dunu da hi hou hamosea, moloidafa hou hamosa. Amola gagaoui dunu da hi hou hamosea, wadela: i hou fawane hamosa.

Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.

3 Amomane, gagaoui dunu da degabo misi dunu logoa gousa: sea, ilia da ea gagaoui hou hedolo dawa: mu. E da hi hou hamobeba: le, dunu huluane ilima hi gagaoui hou olelesa.

Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.

4 Dia ouligisu dunu da dima ougi ba: sea, dia hawa: hamosu mae yolesima. Di da asabole esalea, dia bagade giadofai da gogolema: ne olofoi dagoi ba: mu.

Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.

5 Na da giadofai hou afae osobo bagadega dialebe ba: i. Amo giadofasu ouligisu dunu da hamosa.

Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:

6 Ilia da gagaoui dunu amo ouligisu hawa: hamoma: ne ilegesa. Amola bagade gagui dunu yolesisa.

Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.

7 Na da udigili hawa: hamosu dunu hosiga fila heda: lebe ba: i. Amola hina bagade ea fi dunu udigili hawa: hamosu dunu agoane emoga ahoanebe ba: i.

Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.

8 Dia da uli dogonesisia, dina: amo ganodini sa: imu. Di da dobea fei gadelale dasea, sania da di gasomanu.

Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.

9 Di da igi gagoudasu sogebi hawa: hamosea, di da igiga se nabimu. Di da ifa oda hida: sea, di da amo hamonana, se nabimu.

Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.

10 Dia goaha: i da bahuai, amola di amo hame debesea, di da amoga hawa: bagade hamone helemu. Hidadea dia hawa: hamosu ilegemu da defea.

Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.

11 Di da asigi dawa: suga sania ouligimu da defea. Be sania da hidadea di gasonasea, amo da dia ouligisu hou wadela: lesimu.

Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.

12 Dunu eno da bagade dawa: su dunu ea sia: beba: le, ema nodosa. Be gagaoui dunu ea sia: i liligi da ea hou wadela: lesisa.

Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.

13 E da ea sia: udigili hamedei agoane musa. Be ea sia: dagosu da doulasi dunu ea sia: agoane ba: sa.

Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.

14 Gagaoui da gebewane mae yolesili sia: daha. Dunu afae da fa: no hedolo mabe hou hamedafa dawa: Amola ninia bogole fa: no hamomu, dunu huluane da adomu gogolei.

Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?

15 Di da bagade hawa: hamobeba: le, gufia: ne esalumu da defea hame. Gagaoui dunu amo da hi diasua buhagimu logo da hame dawa: , agoai dunu fawane da agoane hawa: hamosa.

Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.

16 Soge amo ea hina bagade da goi fawane, amola ea ouligisu dunu da daeya ganini hahabe lolo nabe fawane hamosa, amo soge da bidi hamosu ba: mu.

Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.

17 Be soge amogawi ea hina bagade da hi asigi dawa: suga hawa: hamosa, amola ea ouligisu dunu da ilegesu defele ha: i naha amola ilia hou ouligisa amola feloale hame hamosa, amo soge da hahawane bagade gala.

Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.

18 Dunu da hawa: hamomu higabeba: le, ea diasu figisu hame hahamosea, amo da dadadini, diasu amola da gelemu.

Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.

19 Di da lolo nasea, hahawane ba: mu, amola waini hano nasea, hahawane ba: mu. Be muni hame galea, ha: i manu amola waini hano lamu da hamedei ba: mu.

Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.

20 Osobo bagade hina bagade amoma lalasogole mae sia: ma. Amola dia golabe sesei amo ganodini, bagade gagui dunu ilia houba: le amo mae lalasogole sia: ma. Bai sioga da amo sia: ilima mini asili, adosa: besa: le, mae sia: ma.

Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.