Mateo 26
1 Eta guertha cedin acabatu cituenean Iesusec propos hauc guciac, erran baitziecén bere discipuluey.
耶稣说完了这一切的话，就对门徒说：
2 Badaquiçue ecen bi egunen buruän Bazco eguiten dela, eta guiçonaren Semea tradituren dela crucifica dadinçat.
“你们知道，过两天是逾越节，人子将要被交给人，钉在十字架上。”
3 Orduan bildu içan dirade Sacrificadore principalac eta Scribác eta populuco Ancianoac Sacrificadore principal Caiphas deitzen denaren salara.
那时，祭司长和民间的长老聚集在大祭司称为该亚法的院里。
4 Eta conseillu eduqui ceçaten fineciaz Iesusen hatzamaiteco eta hiltzeco.
大家商议要用诡计拿住耶稣，杀他，
5 Baina erraiten çuten, Ez bestán, tumultoric eztençát populuaren artean.
只是说：“当节的日子不可，恐怕民间生乱。”
6 Eta Iesus Bethanian Simon sorhayoaren etchean cela,
耶稣在伯大尼长大麻风的西门家里，
7 Ethor cedin harengana emaztebat, boeytabat vnguentu precio handitacoric çuela, eta huts ceçan, hura iarriric egon eta, haren buru gainera.
有一个女人拿着一玉瓶极贵的香膏来，趁耶稣坐席的时候，浇在他的头上。
8 Eta hori ikussiric, haren discipuluey gaitzi cequién cioitela, Certaco da goastu haur?
门徒看见就很不喜悦，说：“何用这样的枉费呢！
9 Ecen vnguentu haur precio handitan saldu ahal çatequeen, eta eman paubrey.
这香膏可以卖许多钱，周济穷人。”
10 Eta hori eçaguturic Iesusec dioste, Cergatic fatigatzen duçue emazte haur? ecen obra ombat enegana obratu du.
耶稣看出他们的意思，就说：“为什么难为这女人呢？她在我身上做的是一件美事。
11 Ecen bethiere paubreac vkanen dituçue çuequin: baina ni eznauçue bethi vkanen.
因为常有穷人和你们同在；只是你们不常有我。
12 Ecen hunec vnguentu hunen ene corputz gainera hustea ene ohorztecotzát eguin du.
她将这香膏浇在我身上是为我安葬做的。
13 Eguiaz erraiten drauçuet, non-ere predicaturen baita Euangelio haur mundu gucian, hunec eguin duena-ere contaturen da hunen memoriotan.
我实在告诉你们，普天之下，无论在什么地方传这福音，也要述说这女人所行的，作个纪念。”
14 Orduan ioan içan da hamabietaric bat Iudas Iscariot deitzen cena, Sacrificadore principaletara.
当下，十二门徒里有一个称为加略人犹大的，去见祭司长，
15 Eta dioste, Cer eman nahi drautaçue, eta nic hura çuey liuraturen baitrauçuet? Eta hec assigna cietzóten hoguey eta hamar diru peça.
说：“我把他交给你们，你们愿意给我多少钱？”他们就给了他三十块钱。
16 Eta gueroztic aicina bilha çabilan, hura tradi leçançat.
从那时候，他就找机会要把耶稣交给他们。
17 Eta altchagarri gaberico oguién bestaco lehen egunean ethor citecen discipuluac Iesusgana, ciotsatela, Non nahi duc appain diaçágun iatera Bazcoa?
除酵节的第一天，门徒来问耶稣说：“你吃逾越节的筵席，要我们在哪里给你预备？”
18 Eta harc erran ciecen, Çoazte hirira edoceingana, eta erroçue, Magistruac cioc, Ene demborá hurbil duc, hi baithan eguinen diat Bazcoa neure discipuluequin,
耶稣说：“你们进城去，到某人那里，对他说：‘夫子说：我的时候快到了，我与门徒要在你家里守逾越节。’”
19 Eta discipuluéc eguin ceçaten Iesusec ordenatu cerauen beçala, eta appain ceçaten Bazcoa.
门徒遵着耶稣所吩咐的就去预备了逾越节的筵席。
20 Bada arrastu cenean, iar cedin mahainean hamabiequin.
到了晚上，耶稣和十二个门徒坐席。
21 Eta hec alha ciradela, erran ceçan, Eguiaz erraiten drauçuet, ecen çuetaric batec tradituren nauela.
正吃的时候，耶稣说：“我实在告诉你们，你们中间有一个人要卖我了。”
22 Orduan triste citecen haguitz, eta has cequión hetaric batbedera erraiten, Ala ni naiz, Iauna?
他们就甚忧愁，一个一个地问他说：“主，是我吗？”
23 Baina harc ihardesten çuela erran ceçan, Norc eçarten baitu enequin escua trempatzeco platean, harc tradituren nau.
耶稣回答说：“同我蘸手在盘子里的，就是他要卖我。
24 Segur, guiçonaren Semea badoa harçaz scribatua den beçala: baina maledictione guiçon haren gainean ceinez guiçonaren Semea traditzen baita: on çuqueen guiçon harc baldin sorthu içan ezpaliz.
人子必要去世，正如经上指着他所写的；但卖人子的人有祸了！那人不生在世上倒好。”
25 Eta ihardesten çuela Iudasec, ceinec hura traditzen baitzuen, erran ceçan, Magistruá, ni naiz? Diotsa, Hic erran duc.
卖耶稣的犹大问他说：“拉比，是我吗？”耶稣说：“你说的是。”
26 Eta hec alha ciradela har ceçan Iesusec oguia, eta gratiác rendaturic, hauts ceçan, eta eman ciecén bere discipuluey, eta erran, Har eçaçue, ian eçaçue, haur da ene gorputza.
他们吃的时候，耶稣拿起饼来，祝福，就擘开，递给门徒，说：“你们拿着吃，这是我的身体”；
27 Eta harturic copá, eta gratiac rendaturic, eman ciecén, erraiten çuela, Edan eçaçue hunetaric gucióc.
又拿起杯来，祝谢了，递给他们，说：“你们都喝这个；
28 Ecen haur da ene odol Testamentu berricoa anhitzengatic issurten dena bekatuén barkamendutan.
因为这是我立约的血，为多人流出来，使罪得赦。
29 Eta badiotsuet, ecen eztudala edanen hemendic harát aihen fructu hunetaric, çuequin berriric neure Aitaren resumán hura edanen dudan egunerano.
但我告诉你们，从今以后，我不再喝这葡萄汁，直到我在我父的国里同你们喝新的那日子。”
30 Eta canticoa erranic ioan citecen Oliuatzetaco mendirát.
他们唱了诗，就出来往橄榄山去。
31 Orduan dioste Iesusec, Çuec gucióc gau hunetan scandalizaturen çarete nitan: ecen scribatua da, Ioren dut artzaina, eta barreyaturen dirade arthaldeco ardiac.
那时，耶稣对他们说：“今夜，你们为我的缘故都要跌倒。因为经上记着说： 我要击打牧人， 羊就分散了。
32 Baina resuscita nadin ondoan, çuen aitzinean ioanen naiz Galileara.
但我复活以后，要在你们以先往加利利去。”
33 Eta ihardesten duela Pierrisec diotsa, Guciac hitan scandaliza baditez-ere, ni iagoitic ezniaitec scandaliza.
彼得说：“众人虽然为你的缘故跌倒，我却永不跌倒。”
34 Diotsa Iesusec, Eguiaz erraiten drauat, ecen gau hunetan oillarrac io deçan baino lehen hiruretan vkaturen nauäla.
耶稣说：“我实在告诉你，今夜鸡叫以先，你要三次不认我。”
35 Diotsa Pierrisec, Are baldin hirequin hiltzera behar badaquit-ere, ez aut vkaturen. Halaber discipulu guciec-ere erran ceçaten.
彼得说：“我就是必须和你同死，也总不能不认你。”众门徒都是这样说。
36 Orduan ethor cedin Iesus hequin Gethsemane deitzen den leku batetara: eta dioste discipuluey, Iar çaitezte hemen, harache ioanic othoitz daididano.
耶稣同门徒来到一个地方，名叫客西马尼，就对他们说：“你们坐在这里，等我到那边去祷告。”
37 Eta harturic Pierris eta Zebedeoren bi semeac, has cedin tristetzen eta guciz keichatzen.
于是带着彼得和西庇太的两个儿子同去，就忧愁起来，极其难过，
38 Orduan dioste Iesusec, Alde gucietaric triste da ene arima heriorano: çaudete hemen, eta veilla eçaçue enequin.
便对他们说：“我心里甚是忧伤，几乎要死；你们在这里等候，和我一同警醒。”
39 Eta aitzinachiago ioanic, ahozpez iar cedin, othoitz eguiten çuela, eta cioela, Ene Aitá, baldin possible bada, iragan bedi eneganic copa haur: guciagatic-ere ez nola nic nahi baitut, baina nola hic.
他就稍往前走，俯伏在地，祷告说：“我父啊，倘若可行，求你叫这杯离开我。然而，不要照我的意思，只要照你的意思。”
40 Guero ethorten da discipuluetara, eta erideiten ditu lo daunçala: eta diotsa Pierrisi, Horrela orembat ecin veillatu duçue enequin?
来到门徒那里，见他们睡着了，就对彼得说：“怎么样？你们不能同我警醒片时吗？
41 Veilla eçaçue eta othoitz eguiçue, sar etzaitezten tentationetan: ecen spiritua prompto da, baina haraguia flacu.
总要警醒祷告，免得入了迷惑。你们心灵固然愿意，肉体却软弱了。”
42 Berriz bigarren aldian ioan cedin, eta othoitz eguin ceçan, erraiten çuela, Ene Aitá, baldin possible ezpada copa haur iragan dadin eneganic, hura edaten dudala baicen: eguin bedi hire vorondatea.
第二次又去祷告说：“我父啊，这杯若不能离开我，必要我喝，就愿你的意旨成全。”
43 Guero itzuliric erideiten ditu berriz lo daunçala: ecen hayen beguiac sorthatuac ciraden.
又来，见他们睡着了，因为他们的眼睛困倦。
44 Eta vtziric hec, berriz ioan cedin, eta othoitz eguin ceçan heren aldian, hitz berac erraiten cituela.
耶稣又离开他们去了。第三次祷告，说的话还是与先前一样。
45 Orduan ethorten da bere discipuluetara, eta dioste, Lo eguiçue gaurguero, eta reposa çaitezte: huná, hurbildu da orena, eta guiçonaren Semea liuratzen da gaichtoén escuetara.
于是来到门徒那里，对他们说：“现在你们仍然睡觉安歇吧！时候到了，人子被卖在罪人手里了。
46 Iaiqui çaitezte, goacen: huná, hurbildu da ni traditzen nauena.
起来！我们走吧。看哪，卖我的人近了！”
47 Eta hura oraino minço cela, huná, Iudas hamabietaric bat, ethor cedin, eta harequin gendetze handia ezpatequin eta vhequin, Sacrificadore principalén eta populuco Ancianoén partez.
说话之间，那十二个门徒里的犹大来了，并有许多人带着刀棒，从祭司长和民间的长老那里与他同来。
48 Eta hura traditzen çuenac, eman cerauen seignale, cioela, Nori-ere pot eguinen baitraucat, hura da: çatchetzate hari.
那卖耶稣的给了他们一个暗号，说：“我与谁亲嘴，谁就是他。你们可以拿住他。”
49 Eta bertan hurbilduric Iesusgana, erran ceçan, Magistruá, Vngui hel daquiala. Eta pot eguin cieçón.
犹大随即到耶稣跟前，说：“请拉比安”，就与他亲嘴。
50 Orduan Iesusec erran cieçón Adisquideá, certan aiz hemen? Orduan hurbilduric eçar citzaten escuac Iesusen gainean, eta lot cequizquión.
耶稣对他说：“朋友，你来要做的事，就做吧。”于是那些人上前，下手拿住耶稣。
51 Eta huná, Iesusequin ciradenetaric batec, auançaturic escua, idoqui ceçan bere ezpatá, eta ioric Sacrificadore principalaren cerbitzaria, edequi cieçón beharria.
有跟随耶稣的一个人伸手拔出刀来，将大祭司的仆人砍了一刀，削掉了他一个耳朵。
52 Orduan diotsa Iesusec, Itzul eçac eure ezpatá bere lekura: ecen ezpata harturen duten guciac, ezpataz hilen dituc.
耶稣对他说：“收刀入鞘吧！凡动刀的，必死在刀下。
53 Vste duc ecin othoitz daidiodala orain neure Aitari, eta baitinguzquet bertan hamabi legione baino guehiago Aingueru?
你想，我不能求我父现在为我差遣十二营多天使来吗？
54 Nolatan beraz compli litezque Scripturác, diotenean, ecen hunela behar dela eguin?
若是这样，经上所说，事情必须如此的话怎么应验呢？”
55 Ordu hartan berean erran ciecén Iesusec gendetzey, Gaichtaguin baten ondoan beçala ilki içan çarete ezpatequin eta vhequin, ene hatzamaitera: egun oroz çuen artean iarten nincén, iracasten ari nincela templean, eta eznauçue hatzaman.
当时，耶稣对众人说：“你们带着刀棒出来拿我，如同拿强盗吗？我天天坐在殿里教训人，你们并没有拿我。
56 Baina haur gucia eguin içan da, compli litecençat Prophetén Scripturác. Orduan discipulu guciéc, hura abandonnaturic, ihes eguin ceçaten.
但这一切的事成就了，为要应验先知书上的话。”当下，门徒都离开他，逃走了。
57 Baina Iesus, hatzaman çutenéc, eraman ceçaten Caiphas Sacrificadore subiranoagana, non Scribác eta Ancianoac bilduac baitziraden.
拿耶稣的人把他带到大祭司该亚法那里去；文士和长老已经在那里聚会。
58 Eta Pierris iarreiquiten çayón vrrundanic Sacrificadore subiranoaren salarano, eta barnera sarthuric, iar cedin cerbitzariequin, fina ikus leçançát.
彼得远远地跟着耶稣，直到大祭司的院子，进到里面，就和差役同坐，要看这事到底怎样。
59 Eta Sacrificadore principalac eta Ancianoac eta conseillu gucia testimoniage falsu bilha çabiltzan Iesusen contra, hil eraci leçatençát:
祭司长和全公会寻找假见证控告耶稣，要治死他。
60 Eta etzeçaten eriden: eta anhitz testimonio falsu ethorri bacen-ere etzeçaten eriden moldezcoric. Baina finean ethorriric bi testimonio falsuc erran ceçaten,
虽有好些人来作假见证，总得不着实据。末后有两个人前来，说：
61 Hunec erran du, Deseguin ahal dirot Iaincoaren templea, eta hirur egunez hura reedifica.
“这个人曾说：‘我能拆毁 神的殿，三日内又建造起来。’”
62 Orduan iaiquiric Sacrificadore subiranoac erran cieçón, Eztuc deus ihardesten? cer da hauc hire contra testificatzen dutena?
大祭司就站起来，对耶稣说：“你什么都不回答吗？这些人作见证告你的是什么呢？”
63 Eta Iesus ichilic cegoen. Orduan ihardesten duela Sacrificadore subiranoac diotsa, Adiuratzen aut Iainco viciaren partez, erran dieçaguán, eya hi aicenez Christ Iaincoaren Semea.
耶稣却不言语。大祭司对他说：“我指着永生 神叫你起誓告诉我们，你是 神的儿子基督不是？”
64 Diotsa Iesusec, Hic erran duc: baina are diotsuet, Hemendic harat ikussiren duçue guiçonaren Semea iarriric dagoela Iaincoaren botherearen escuinean, eta ceruco hodeyetan ethorten dela.
耶稣对他说：“你说的是。然而，我告诉你们，后来你们要看见人子坐在那权能者的右边，驾着天上的云降临。”
65 Orduan Sacrificadore subiranoac erdira citzan bere abillamenduac, erraiten çuela, Blasphematu du, cer guehiago testimonio behar dugu? huná, orain ençun vkan duçue hunen blasphemioa.
大祭司就撕开衣服，说：“他说了僭妄的话，我们何必再用见证人呢？这僭妄的话，现在你们都听见了。
66 Cer irudi çaiçue? Eta hec ihardesten çutela, erran ceçaten. Hil mereci du.
你们的意见如何？”他们回答说：“他是该死的。”
67 Orduan thu eguin cieçoten beguithartera, eta buffeta ceçaten, eta bercéc cihorréz vkaldi eman cieçoten,
他们就吐唾沫在他脸上，用拳头打他，也有用手掌打他的，说：
68 Cioitela, Christ, prophetiza ieçaguc, nor den io auena.
“基督啊！你是先知，告诉我们打你的是谁？”
69 Eta Pierris iarriric cegoén lekorean salán: eta ethor cequión nescatobat, cioela, Hi-ere Iesus Galileanoarequin incén.
彼得在外面院子里坐着，有一个使女前来，说：“你素来也是同那加利利人耶稣一伙的。”
70 Baina harc vka ceçan gucién aitzinean, cioela, Etzeaquinat cer dionán.
彼得在众人面前却不承认，说：“我不知道你说的是什么！”
71 Eta hura corralerat ilkiten cela ikus ceçan berce nescato batec: eta erran ciecén han ciradeney, Haur-ere Iesus Nazarenorequin cen.
既出去，到了门口，又有一个使女看见他，就对那里的人说：“这个人也是同拿撒勒人耶稣一伙的。”
72 Eta berriz vka ceçan iuramendurequin, cioela, Ezteçagut guiçona.
彼得又不承认，并且起誓说：“我不认得那个人。”
73 Eta appur-baten buruän ethor citecen present içan ciradenac, eta erran cieçoten Pierrisi, Eguiazqui hi-ere hetaric aiz: ecen eure minçatzeac-ere declaratzen au.
过了不多的时候，旁边站着的人前来，对彼得说：“你真是他们一党的，你的口音把你露出来了。”
74 Orduan has cedin maradicatzen eta arnegatzen, cioela, Ezteçagut guiçona. Eta bertan oillarrac io ceçan.
彼得就发咒起誓地说：“我不认得那个人。”立时，鸡就叫了。
75 Orduan orhoit cedin Pierris Iesusec erran ceraucan hitzaz, ceinec erran baitzeraucan, Oillarrac io deçan baino lehen, hiruretan vkaturen nauc. Eta camporat ilkiric nigar eguin ceçan mingui.
彼得想起耶稣所说的话：“鸡叫以先，你要三次不认我。”他就出去痛哭。
