Mateo 22
1 Orduan Iesus ihardesten çuela, berriz minça cequién comparationez, cioela.
耶穌又用比喻對他們說：
2 Comparatu da ceruètaco resumá, bere semearen ezteyac eguin cituen regue batequin.
「天國好比一個王為他兒子擺設娶親的筵席，
3 Eta igor citzan bere cerbitzariac ezteyetara gomitatuén deitzera: baina etziraden ethorri nahi içan.
就打發僕人去，請那些被召的人來赴席，他們卻不肯來。
4 Berriz igor ceçan berce cerbitzariric, cioela, Erreçue gomitatuey, Huná, apprestatu dut neure barazcaria, ene cecenac eta haraquey guicenduac haraqueitatu dirade, eta gucia prest da: çatozte ezteyetara.
王又打發別的僕人，說：『你們告訴那被召的人，我的筵席已經預備好了，牛和肥畜已經宰了，各樣都齊備，請你們來赴席。』
5 Baina hec conturic eguin gabe ioan citecen: bata bere bordarat, eta bercea bere merkatalgoarát.
那些人不理就走了；一個到自己田裏去；一個做買賣去；
6 Eta bercéc hatzamanic haren cerbitzariac iniuria eta hil citzaten.
其餘的拿住僕人，凌辱他們，把他們殺了。
7 Eta regue ençunic hori asserré cedin: eta igorriric bere gendarmesac, deseguin citzan guicerhaile hec, eta hayen hiria erra ceçan.
王就大怒，發兵除滅那些兇手，燒毀他們的城。
8 Orduan dioste bere cerbitzariey, Ezteyac prest badirade, baina gomitatu ciradenac, eztirade digne içan.
於是對僕人說：『喜筵已經齊備，只是所召的人不配。
9 Çoazte bada bide cantoinetara, eta eridenen dituçuen guciac dei itzaçue ezteyetara.
所以你們要往岔路口上去，凡遇見的，都召來赴席。』
10 Eta cerbitzari hec ilkiric bidetara, bil citzaten eriden cituzten guciac, hambat gaichtoac nola onac: eta bethe cedin ezteyén lekua, mahainean iarriric ceudenéz.
那些僕人就出去，到大路上，凡遇見的，不論善惡都召聚了來，筵席上就坐滿了客。
11 Eta sarthu cenean regue mahainean iarriric ceudenén ikustera, ikus ceçan han guiçombat eztey arropaz veztitua etzenic.
王進來觀看賓客，見那裏有一個沒有穿禮服的，
12 Orduan diotsa, Adisquideá, nola huna sarthu aiz eztey arropá eztuala? Eta ahoa boça cequión.
就對他說：『朋友，你到這裏來怎麼不穿禮服呢？』那人無言可答。
13 Orduan erran ciecén reguec cerbitzariey, Oinetan eta escuetan estecaturic, ken eçaçue, eta egotzaçue campoco ilhumbera: han içanen da nigar eta hortz garrascots.
於是王對使喚的人說：『捆起他的手腳來，把他丟在外邊的黑暗裏；在那裏必要哀哭切齒了。』
14 Ecen anhitz dirade deithuac, eta guti elegituac.
因為被召的人多，選上的人少。」
15 Orduan appartaturic Phariseuéc conseillu har ceçaten nola hura hatzaman liroiten hitzean.
當時，法利賽人出去商議，怎樣就着耶穌的話陷害他，
16 Eta igorten dituzte harengana bere discipuluac Herodianoequin, dioitela, Magistruá, baceaquiagu eguiati aicela, eta Iaincoaren bidea eguiazqui iracasten duála, eta nehoren ansiaric eztuála: ecen ezago guiçonén apparentiara behá:
就打發他們的門徒同希律黨的人去見耶穌，說：「夫子，我們知道你是誠實人，並且誠誠實實傳上帝的道，甚麼人你都不徇情面，因為你不看人的外貌。
17 Erraguc bada, cer irudi çaic? bidezco da Cesari tributaren emaitea, ala ez?
請告訴我們，你的意見如何？納稅給凱撒可以不可以？」
18 Eta eçaguturic Iesusec hayen malitiá, dio, Cergatic tentatzen nauçue hypocritac?
耶穌看出他們的惡意，就說：「假冒為善的人哪，為甚麼試探我？
19 Eracustaçue tributeco monedá. Eta hec presenta cieçoten dinerobat.
拿一個上稅的錢給我看！」他們就拿一個銀錢來給他。
20 Eta erraiten draue, Norena da imagina haur eta scribua?
耶穌說：「這像和這號是誰的？」
21 Diotsate, Cesarena. Orduan erraten draue, Renda ietzoçue beraz Cesaren diradenac, Cesari: eta Iaincoaren diradenac, Iaincoari.
他們說：「是凱撒的。」耶穌說：「這樣，凱撒的物當歸給凱撒；上帝的物當歸給上帝。」
22 Eta hori ençunic, mirets ceçaten: eta hura vtziric ioan citecen.
他們聽見就希奇，離開他走了。
23 Egun hartan ethor citecen harengana Sadduceuac, resurrectioneric eztela dioitenac, eta interroga ceçaten,
撒都該人常說沒有復活的事。那天，他們來問耶穌說：
24 Cioitela, Magistruá, Moysesec erran dic, Baldin norbeit hil bada haourric vkan gabe, haren anayeac aliançagatic harturen du haren emaztea, eta leinu eguinen drauca bere anayeri.
「夫子，摩西說：『人若死了，沒有孩子，他兄弟當娶他的妻，為哥哥生子立後。』
25 Eta cituán gure artean çazpi anaye: eta lehena ezconduric hil ciedián: eta leinuric etzuenaren gainean, vtzi cieçoan bere emaztea bere anayeri.
從前，在我們這裏有弟兄七人，第一個娶了妻，死了，沒有孩子，撇下妻子給兄弟。
26 Eta halaber bigarrenac eta hirurgarrenac, çazpigarrenerano.
第二、第三，直到第七個，都是如此。
27 Eta gucién ondoan hil ciedián emaztea-ere.
末後，婦人也死了。
28 Resurrectionean bada, çazpietaric ceinen emazte içanen da? ecen guciéc vkan dié hura.
這樣，當復活的時候，她是七個人中哪一個的妻子呢？因為他們都娶過她。」
29 Eta ihardesten duela Iesusec dioste, Huts eguiten duçue Scripturác eta Iaincoaren verthutea iaquin gabez.
耶穌回答說：「你們錯了；因為不明白聖經，也不曉得上帝的大能。
30 Ecen resurrectionean eztu nehorc emazteric hartzen ez emaiten ezconçaz: baina dirade Iaincoaren Aingueruäc ceruän beçala.
當復活的時候，人也不娶也不嫁，乃像天上的使者一樣。
31 Eta hilén resurrectioneaz den becembatean, eztuçue iracurri cer Iaincoaz erran içan çaiçuen, dioela,
論到死人復活，上帝在經上向你們所說的，你們沒有念過嗎？
32 Ni naiz Abrahamen Iaincoa, eta Isaac-en Iaincoa, eta Iacob-en Iaincoa? Iaincoa, ezta hilén Iaincoa, baina viciena.
他說：『我是亞伯拉罕的上帝，以撒的上帝，雅各的上帝。』上帝不是死人的上帝，乃是活人的上帝。」
33 Eta hori ençunic gendetzeac spanta citecen haren doctrináz.
眾人聽見這話，就希奇他的教訓。
34 Phariseuac bada, ençunic ecen Sadduceuac ichildu cituela, bil citecen elkargana.
法利賽人聽見耶穌堵住了撒都該人的口，他們就聚集。
35 Eta interroga ceçan hetaric batec, Legueco doctorac, tentatzen çuela hura, eta cioela,
內中有一個人是律法師，要試探耶穌，就問他說：
36 Magistruá, cein da manamendu handia Leguean?
「夫子，律法上的誡命，哪一條是最大的呢？」
37 Eta Iesusec erran cieçón, Onhetsiren duc eure Iainco Iauna eure bihotz guciaz, eta eure arima guciaz, eta eure pensamendu guciaz.
耶穌對他說：「你要盡心、盡性、盡意愛主－你的上帝。
38 Haur duc manamendu lehena eta handia.
這是誡命中的第一，且是最大的。
39 Eta bigarrenac hura irudi dic, Onhetsiren duc eure hurcoa eure buruä beçala.
其次也相倣，就是要愛人如己。
40 Bi manamendu hautaric Legue gucia eta Prophetác dependitzen dituc.
這兩條誡命是律法和先知一切道理的總綱。」
41 Eta bildu ciradenean Phariseuac, interroga citzan Iesusec,
法利賽人聚集的時候，耶穌問他們說：
42 Cioela, Cer irudi çaiçue Christez? noren seme da? Diotsate, Dauid-en.
「論到基督，你們的意見如何？他是誰的子孫呢？」他們回答說：「是大衛的子孫。」
43 Eta dioste, Nola beraz Dauid-ec Spirituz deitzen du hura Iaun? dioela,
耶穌說：「這樣，大衛被聖靈感動，怎麼還稱他為主，說：
44 Erran drauca, Iaunac ene Iaunari, Iar adi ene escuinean, eçar ditzaquedano hire etsayac hire oinén scabella.
主對我主說： 你坐在我的右邊， 等我把你仇敵放在你的腳下。
45 Beraz baldin Dauid-ec deitzen badu hura Iaun, nola da haren seme?
大衛既稱他為主，他怎麼又是大衛的子孫呢？」
46 Eta nehorc ecin ihardets cieçoyon hitzic: ez nehor etzequión ventura guehiagoric egun harçaz harat interrogatzera.
他們沒有一個人能回答一言。從那日以後，也沒有人敢再問他甚麼。
