Lukas 20
1 Eta guertha cedin egun hetataric batez, harc populua iracasten çuela templean, eta euangelizatzen cegoela, ethor baitzitecen Sacrificadore principalac eta Scribác, Ancianoequin,
有一天，耶稣在殿里教训百姓，讲福音的时候，祭司长和文士并长老上前来，
2 Eta erran cieçoten, Erraguc cer authoritatez gauça horiac eguiten dituán, edo nor den hiri authoritate hori eman drauana.
问他说：“你告诉我们，你仗着什么权柄做这些事？给你这权柄的是谁呢？”
3 Eta ihardesten çuela Iesusec erran ciecén, Interrogaturen çaituztet nic-ere çuec gauça batez: erradaçue bada niri,
耶稣回答说：“我也要问你们一句话，你们且告诉我。
4 Ioannesen baptismoa cerutic cen, ala guiçonetaric?
约翰的洗礼是从天上来的？是从人间来的呢？”
5 Eta hec baciharducaten berén artean, cioitela, Baldin erran badeçagu, Cerutic: erranen du, Cergatic beraz eztuçue sinhetsi hura?
他们彼此商议说：“我们若说‘从天上来’，他必说：‘你们为什么不信他呢？’
6 Eta baldin badarragu, Guiçonetaric: populu guciac lapidaturen gaitu: ecen segur daducate, Ioannes Propheta cela.
若说‘从人间来’，百姓都要用石头打死我们，因为他们信约翰是先知。”
7 Ihardets ceçaten bada, etzaquitela nondic cen.
于是回答说：“不知道是从哪里来的。”
8 Orduan Iesusec erran ciecén, Nic-ere eztrauçuet erranen cer authoritatez gauça hauc eguiten ditudan.
耶稣说：“我也不告诉你们，我仗着什么权柄做这些事。”
9 Orduán has cedin populuari comparatione hunen erraiten, Guiçon batec landa ceçan mahastibat, eta aloca ciecén hura laborariey, eta dembora lucez campoan egon cedin.
耶稣就设比喻对百姓说：“有人栽了一个葡萄园，租给园户，就往外国去住了许久。
10 Eta sasoinean igor ceçan laborari hetara cerbitzaribat, mahastico fructutic lemotençat: baina hec hura cehaturic igor ceçaten hutsic.
到了时候，打发一个仆人到园户那里去，叫他们把园中当纳的果子交给他；园户竟打了他，叫他空手回去。
11 Eta continua ceçan berce cerbitzari baten igortera: baina hec haur-ere cehaturic eta gaizqui tractaturic igor ceçaten hutsic.
又打发一个仆人去，他们也打了他，并且凌辱他，叫他空手回去。
12 Eta continua ceçan herenaren igortera: baina hec haur-ere çaurthuric egotz ceçaten campora.
又打发第三个仆人去，他们也打伤了他，把他推出去了。
13 Orduan erran ceçan mahasti iabeac, Cer eguinen dut? igorriren dut neure seme maitea: aguian haur dacussatenean ohoraturen duté:
园主说：‘我怎么办呢？我要打发我的爱子去，或者他们尊敬他。’
14 Baina hura ikussiric laborariéc propos eduqui ceçaten, cioitela, Haur da primua: çatozte, hil deçagun haur, heretagea gure dençat.
不料，园户看见他，就彼此商量说：‘这是承受产业的，我们杀他吧，使产业归于我们！’
15 Eta egotziric hura mahastitic campora, hil ceçaten. Cer bada eguinen draue hæy mahasti iabeac?
于是把他推出葡萄园外，杀了。这样，葡萄园的主人要怎样处治他们呢？
16 Ethorriren da eta deseguinen ditu laborari hec, eta emanen draue mahastia berce batzuey. Eta haur ençun çutenean erran ceçaten, Hala guertha eztadila.
他要来除灭这些园户，将葡萄园转给别人。”听见的人说：“这是万不可的！”
17 Harc orduan hetarat behaturic dio, Cer da bada scribatua den hura, Edificaçaléc arbuyatu duten harria cantoin buru eguin içan da?
耶稣看着他们说：“经上记着： 匠人所弃的石头 已作了房角的头块石头。 这是什么意思呢？
18 Harri haren gainera eroriren den gucia, çathicaturen da: eta noren gainera eroriren baita, hura du chehecaturen.
凡掉在那石头上的，必要跌碎；那石头掉在谁的身上，就要把谁砸得稀烂。”
19 Orduan aiher ciraden Sacrificadore principalac eta Scribac haren gainean escuén eçartera ordu hartan berean: baina populuaren beldur citecen: ecen eçagutu vkan çutén hayén contra erran çuela comparatione haur.
文士和祭司长看出这比喻是指着他们说的，当时就想要下手拿他，只是惧怕百姓。
20 Eta hura gogoatzen çutela, igor citzaten espiác iusto ciradela irudi eguiten çutela, hura hitzean hatzaman leçatençat, Gobernadorearen seignorián eta botherean eçar leçatençat.
于是窥探耶稣，打发奸细装作好人，要在他的话上得把柄，好将他交在巡抚的政权之下。
21 Eta hec interroga ceçaten hura, cioitela, Magistruá, baceaquiagu vngui erraiten eta iracasten duala, eta ezagoela personara behá, baina Iaincoaren bidea eguiazqui iracasten duala.
奸细就问耶稣说：“夫子，我们晓得你所讲所传都是正道，也不取人的外貌，乃是诚诚实实传 神的道。
22 Bide dugu eman tributic Cesari, ala ez?
我们纳税给凯撒，可以不可以？”
23 Eta adituric hayén fineciá, erran ciecén, Cergatic tentatzen nauçue?
耶稣看出他们的诡诈，就对他们说：
24 Eracustaçue dinerobat: norenac ditu imagina eta scribua? Eta ihardesten çutela erran ceçaten, Cesarenac.
“拿一个银钱来给我看。这像和这号是谁的？”他们说：“是凯撒的。”
25 Orduan erran ciecén, Renda ietzoçue beraz Cesaren diradenac, Cesari: eta Iaincoaren diradenac, Iaincoari.
耶稣说：“这样，凯撒的物当归给凯撒， 神的物当归给 神。”
26 Eta ecin haren hitza reprehenditu vkan duté populuaren aitzinean: eta miraz iarriric haren repostaren gainean ichil citecen.
他们当着百姓，在这话上得不着把柄，又希奇他的应对，就闭口无言了。
27 Orduan hurbil cequizquion Sadduceu batzu (ceinéc vkatzen baituté resurrectionea) eta interroga ceçaten.
撒都该人常说没有复活的事。有几个来问耶稣说：
28 Cioitela, Magistruá, Moysesec scribatu diraucuc, Baldin cembeiten anayea hil badadi emazte duelaric, eta haourric gabe hil badadi, har deçan haren anayeac haren emaztea, eta eguin dieçón leinu bere anayeri.
“夫子！摩西为我们写着说：‘人若有妻无子就死了，他兄弟当娶他的妻，为哥哥生子立后。’
29 Bada çazpi anaye içan dituc, eta hetaric lehena emazte harturic hil içan duc, haourric gabe.
有弟兄七人，第一个娶了妻，没有孩子死了；
30 Eta har ciecán hura bigarrenac, hura-ere hil cidian haourric gabe.
第二个、第三个也娶过她；
31 Guero herenac har cieçán hura, eta halaber çazpiec-ere: eta etzeçatean haourric vtzi, eta hil cituán.
那七个人都娶过她，没有留下孩子就死了。
32 Eta gucién ondoan hil ciedián emaztea-ere.
后来妇人也死了。
33 Resurrectionean bada hetaric ceinen emazte içanen da? ecen çazpiéc vkan dié hura emazte
这样，当复活的时候，她是哪一个的妻子呢？因为他们七个人都娶过她。”
34 Orduan ihardesten çuela erran ciecén Iesusec, Mundu hunetaco haourréc hartzen duté ezconçaz eta hartzen dirade. (aiōn g165)
耶稣说：“这世界的人有娶有嫁； (aiōn g165)
35 Baina secula haren, eta hiletaco resurrectionaren vkaiteco digne eridenen diradenéc, eztuté harturen ezconçaz, ez eztirade harturen. (aiōn g165)
惟有算为配得那世界，与从死里复活的人也不娶也不嫁； (aiōn g165)
36 Ecen guehiagoric ecin hil daitezque: ecen Aingueruèn pare dirade: eta Iaincoaren seme dirade, resurrectionezco seme diradenaz gueroz.
因为他们不能再死，和天使一样；既是复活的人，就为 神的儿子。
37 Eta hilac resuscitatzen diradela, Moysesec-ere eracutsi vkan du berro aldean, dioenean Iauna dela Abrahamen Iaincoa, eta Isaac-en Iaincoa, eta Iacob-en Iaincoa.
至于死人复活，摩西在荆棘篇上，称主是亚伯拉罕的 神，以撒的 神，雅各的 神，就指示明白了。
38 Bada Iaincoa ezta hilena, baina viciena: ecen guciac hari vici çaizquio.
神原不是死人的 神，乃是活人的 神；因为在他那里，人都是活的。”
39 Eta ihardesten çutela Scribetaric batzuc erran ceçaten, Magistruá, vngui erran duc.
有几个文士说：“夫子！你说得好。”
40 Eta guehiagoric etziraden ausartzen deusez haren interrogatzera.
以后他们不敢再问他什么。
41 Eta erran ciecén, Nola erraiten duté Christ Dauid-en seme dela?
耶稣对他们说：“人怎么说基督是大卫的子孙呢？
42 Ikussiric ecen Dauid-ec berac dioela Psalmuén liburuän, Erran drauca Iaunac ene Iaunari, Iar adi ene escuinean,
诗篇上大卫自己说： 主对我主说： 你坐在我的右边，
43 Eçar ditzaquedano hiré etsayac hire oinén scabella.
等我使你仇敌作你的脚凳。
44 Dauid-ec beraz Iaun hura deitzen du, eta nola da haren semé?
大卫既称他为主，他怎么又是大卫的子孙呢？”
45 Eta populu guciac ençuten çuela, erran ciecén bere discipuluey.
众百姓听的时候，耶稣对门徒说：
46 Beguirauçue Scriba arropa lucequin ebili nahi diradenetaric, eta on dariztenetaric salutationey merkatuetan, eta lehen cadirey synagoguetan, eta lehen placey banquetetan.
“你们要防备文士。他们好穿长衣游行，喜爱人在街市上问他们安，又喜爱会堂里的高位，筵席上的首座；
47 Ceinéc iresten baitituzte ema alhargunén etcheac, are luçaqui othoitz eguin irudiz: hec recebituren duté damnatione handiagoa.
他们侵吞寡妇的家产，假意作很长的祷告。这些人要受更重的刑罚！”
