Süleymanin Məsəlləri 23
1 Bir ağa ilə süfrəyə əyləşəndə Qarşında olana yaxşı bax.
Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
2 İştahan çox olsa da, boğazına sərhəd qoy.
I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
3 Onun ləziz xörəklərinə tamah salma, Çünki bu yemək adamı aldadar.
Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
4 Sərvət qazanmaq üçün özünü əldən salma, İdraklı ol, bu fikirdən vaz keç.
Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
5 Gözünü sərvətə diksən, yox olar, Birdən qanadlanar, uçub qartal tək göyə qalxar.
Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
6 Xəsisin çörəyini yemə, Onun ləziz xörəklərinə tamah salma.
Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
7 O, ürəyində hər şeyin hesabını edər. Dilində sənə «ye, iç» deyər, Amma ürəyi ilə dili bir deyil.
Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
8 Yediyin loğmanı qusarsan, Dediyin bütün şirin sözlər boşa çıxar.
Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
9 Axmağın qulağına söz demə, Çünki sənin ağıllı sözlərinə xor baxar.
Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
10 Qədim sərhəd daşının yerini dəyişmə, Yetimlərin əkininə girmə.
Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
11 Çünki onların Hamisi qüvvətlidir, Səninlə olan münaqişəyə O baxar.
Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
12 Qəlbini tərbiyəyə, Qulaqlarını bilik sözlərinə ver.
Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
13 Uşağa tərbiyə ver, bundan vaz keçmə, Tərbiyə kötəyi ona ölüm gətirməz.
Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol h7585)
15 Oğlum, ürəyin hikmətli olarsa, Mənim də ürəyim sevinər.
Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
16 Dilindən düz sözlər çıxarsa, Könlüm sevincdən cuşa gələr.
I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
17 Ürəyin günahkarlara qibtə etməsin, Ancaq bütün gün Rəbb qorxusu ilə yaşa.
Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
18 Sənin də bir aqibətin var, Ümidin boşa çıxmaz.
Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
19 Oğlum, dinlə, hikmətli ol, Qəlbini düz yola bağla.
Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
20 Şərab düşkünü olan əyyaşlara, Ət qapan qarınqululara qoşulma.
Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
21 Çünki əyyaş və qarınqulu yoxsullaşar, Yeyib-içib, məst olan cır-cındır içində qalar.
Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
22 Doğma atana qulaq as, Qoca anana xor baxma.
Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
23 Həqiqət al, onu satma, Hikməti, tərbiyəni, idrakı qoruyub-saxla.
Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
24 Salehin atası bolluca fərəhlənəcək, Hikmətlinin övladı onu sevindirəcək.
Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
25 Qoy ata-anan sevinsin, Səni doğan fərəhlənsin.
Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
26 Oğlum, ürəyini mənə yönəlt, Gözlərin mənim yollarımı nəzərdən keçirsin.
Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
27 Fahişə dərin bir çuxurdur, Yad arvad dar quyudur.
Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
28 Quldur kimi pusqu qurar, İnsanlar arasında xainləri artırar.
Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
29 Kimdir yaslı? Kimdir dərdli? Kimin münaqişəsi var? Kimin şikayəti var? Kim boş yerə yaralandı? Kimin gözləri qızarar?
U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
30 Şərab içməyə oturub qalxmayan, Gedib müxtəlif şərab dadanlar!
Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
31 Şərabın al rənginə, Qədəhdə parlamasına, rahat içilməsinə baxma.
Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
32 Axırda ilan kimi sancar, Əfi ilan kimi zəhərlər.
Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
33 Gözlərinə qəribə şeylər görünər, Qəlbinə əyri fikirlər gələr.
Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
34 Özünü dənizin ortasında sanarsan, Sanki gəmi dirəyinin başında yatmısan.
I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
35 Deyərsən: «Məni vurublar, hiss etməmişəm, Məni döyüblər, heç bilməmişəm. Yenə içmək üçün nə zaman ayılacağam?»
[Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
