Luka 10
1 Bu hadisələrdən sonra Rəbb başqa yetmiş nəfəri təyin etdi və onları iki-iki Özünün gedəcəyi hər şəhərə və hər yerə Özündən əvvəl göndərdi.
After this, the Master appointed seventy-two other disciples, and sent them on as his Messengers, two and two, in advance, to every town and place that he was himself intending to visit.
2 Onlara dedi: «Məhsul çoxdur, işçilərsə azdır. Buna görə də məhsulun Sahibinə yalvarın ki, Öz məhsulunu yığmaq üçün işçilər göndərsin.
“The harvest,” he said, “is abundant, but the labourers are few. Therefore pray to the Owner of the harvest to send labourers to gather in his harvest.
3 Gedin, sizi qurdların arasına quzular kimi göndərirəm.
Now, go. Remember, I am sending you out as my Messengers like lambs among wolves.
4 Özünüzlə nə kisə, nə torba, nə də çarıq götürün. Yolda heç kimlə salamlaşıb danışmayın.
Do not take a purse with you, or a bag, or sandals; and do not stop to greet any one on your journey.
5 Hansı bir evə girsəniz, əvvəl “Bu evə əmin-amanlıq olsun!” deyin.
Whatever house you go to stay at, begin by praying for a blessing on it.
6 Əgər orada əmin-amanlığa layiq bir adam varsa, dilədiyiniz əmin-amanlıq onun üzərində qalacaq. Əks halda o sizə qayıdacaq.
Then, if any one there is deserving of a blessing, your blessing will rest upon him; but if not, it will come back upon yourselves.
7 Girdiyiniz evdə qalın, sizə nə verirlərsə, yeyib-için, çünki işçi öz haqqına layiqdir. Evdən evə köçməyin.
Remain at that same house, and eat and drink whatever they offer you; for the worker is worth his wages. Do not keep changing from one house to another.
8 Hansısa bir şəhərə girdiyiniz zaman sizi qəbul edirlərsə, qabağınıza qoyulanı yeyin.
Whatever town you visit, if the people welcome you, eat what is set before you;
9 Orada olan xəstələrə şəfa verin və onlara deyin: “Allahın Padşahlığı sizə yaxınlaşıb”.
cure the sick there, and tell people ‘The Kingdom of God is close at hand.
10 Amma hansısa bir şəhərə girdiyiniz zaman sizi qəbul etməsələr, oranın küçələrinə çıxıb belə deyin:
But, whatever town you go to visit, if the people do not welcome you, go out into its streets and say
11 “Sizin əleyhinizə çıxaraq şəhərinizin ayaqlarımıza yapışan tozunu belə, çırpırıq. Amma bunu bilin ki, Allahın Padşahlığı sizə yaxınlaşıb”.
‘We wipe off the very dust of your town which has clung to Our feet; still, be assured that the Kingdom of God is close at Hand.’
12 Sizə bunu deyirəm: qiyamət günü Sodomun halı o şəhərin halından daha asan olacaq.
I tell you that the doom of Sodom will be more bearable on ‘That Day’ than the doom of that town.
13 Vay halına, ey Korazin! Vay halına, ey Bet-Sayda! Sizdə baş vermiş möcüzələr Sur və Sidonda olsaydı, onlar çoxdan çul geyinib külün üstündə oturaraq tövbə edərdi.
Alas for you, Chorazin! Alas for you, Bethsaida! For, if the Miracles which have been done in you had been done in Tyre and Sidon, they would have sat in sackcloth and ashes and repented long ago.
14 Amma qiyamət günü Sur və Sidonun halı sizinkindən daha asan olacaq.
Yet the doom of Tyre and Sidon will be more bearable at the Judgment than yours.
And you, Capernaum! Will you ‘exalt yourself to heaven’? ‘You shall go down to the Place of Death.’ (Hadēs g86)
16 Sizi dinləyən kəs Məni dinləyir, sizi rədd edən Məni rədd edir. Məni rədd edənsə Məni Göndərəni rədd edir».
He who listens to you is listening to me, and he who rejects you is rejecting me; while he who rejects me is rejecting him who sent me as his Messenger.”
17 Yetmiş şagird sevinə-sevinə qayıtdı və dedi: «Ya Rəbb, Sənin adınla cinlər belə, bizə tabe olur!»
When the seventy-two returned, they exclaimed joyfully: “Master, even the demons submit to us when we use your name.”
18 İsa onlara belə cavab verdi: «Mən Şeytanın ildırım kimi göydən düşməyini görmüşdüm.
And Jesus replied: “I have had visions of Satan, fallen, like lightning from the heavens.
19 Baxın Mən sizə səlahiyyət vermişəm ki, ilanları, əqrəbləri və düşmənin bütün gücünü ayaq altında əzəsiniz və heç nə sizə zərər vurmayacaq.
Remember, I have given you the power to ‘trample upon serpents and scorpions,’ and to meet all the strength of the Enemy. Nothing shall ever harm you in any way.
20 Bununla belə, ruhların sizə tabe olduğuna görə sevinməyin, amma sevinin ki, adlarınız göylərdə yazılıb».
Yet do not rejoice in the fact that the spirits submit to you, but rejoice that your names have been enrolled in Heaven.”
21 İsa o vaxt Müqəddəs Ruhda şadlanıb dedi: «Ey yerin-göyün Sahibi olan Ata! Səndən razıyam ki, bu şeyləri müdrik və dərrakəli adamlardan gizlədib körpələrə agah etdin. Bəli, Ata! Çünki bu Sənin xoş niyyətin idi.
At that same time, moved to exultation by the Holy Spirit, Jesus said: “I thank thee, Father, Lord of Heaven and earth, that, though thou hast hidden these things from the wise and learned, thou hast revealed them to the childlike! Yes, Father, I thank thee that this has seemed good to thee.
22 Atam tərəfindən hər şey Mənim ixtiyarıma verildi. Oğulun kim olduğunu Atadan başqa heç kəs bilməz. Atanın kim olduğunu da Oğuldan və Oğulun agah etmək istədiyi şəxsdən başqa heç kəs bilməz».
Everything has been committed to me by my Father; nor does any one know who the Son is, except the Father, or who the Father is, except the Son and those to whom the Son may choose to reveal him.”
23 Sonra İsa şagirdlərə sarı dönüb onlara ayrıca dedi: «Nə bəxtiyardır o gözlər ki, sizin gördüklərinizi görür!
Then, turning to his disciples, Jesus said to them alone: “Blessed are the eyes that see what you are seeing;
24 Sizə bunu deyirəm: bir çox peyğəmbərlər və padşahlar sizin gördüklərinizi görmək istədilər, amma görmədilər, eşitdiklərinizi eşitmək istədilər, amma eşitmədilər».
for, I tell you, many Prophets and Kings wished for the sight of the things which you are seeing, yet never heard them.”
25 Bir qanunşünas İsanı sınamaq məqsədi ilə qalxıb dedi: «Müəllim, əbədi həyatı irs olaraq almaq üçün mən nə etməliyəm?» (aiōnios g166)
Just then a Student of the Law came forward to test Jesus further. “Teacher,” he said, “what must I do if I am to ‘gain Immortal Life’?” (aiōnios g166)
26 İsa ondan soruşdu: «Qanunda nə yazılıb? Orada nə oxuyursan?»
“What is said in the Law?” answered Jesus. “What do you read there?”
27 Bu adam İsaya belə cavab verdi: «“Allahın Rəbbi bütün qəlbinlə, bütün varlığınla, bütün gücünlə və bütün düşüncənlə sev” və “Qonşunu özün kimi sev”».
His reply was — “‘Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy strength, and with all thy mind; and thy neighbour as thou dost thyself.’”
28 İsa ona dedi: «Sən düz cavab verdin, buna əməl et və yaşayacaqsan».
“You have answered right,” said Jesus; “do that, and you shall live.”
29 Amma o özünə haqq qazandırmaq üçün İsadan soruşdu: «Bəs mənim qonşum kimdir?»
But the man, wanting to justify himself, said to Jesus: “And who is my neighbour?”
30 İsa belə cavab verdi: «Bir nəfər Yerusəlimdən Yerixoya gedən yolda quldurların əlinə düşdü. Quldurlar onu soyundurub döydülər və yarımcan halda qoyub getdilər.
To which Jesus replied: “A man was once going down from Jerusalem to Jericho when he fell into the hands of robbers, who stripped him of everything, and beat him, and went away leaving him half dead.
31 Təsadüfən o yoldan bir kahin enirdi. Bu adamı görən kimi yolun o biri tərəfi ilə keçib getdi.
As it chanced, a priest was going down by that road. He saw the man, but passed by on the opposite side.
32 Bir Levili də ora yaxınlaşıb o adamı görəndə yolun o biri tərəfi ilə keçib getdi.
A Levite, too, did the same; he came up to the spot, but, when he saw the man, passed by on the opposite side.
33 O yolla gedən bir Samariyalı isə bu adamı görəndə ona rəhmi gəldi.
But a Samaritan, traveling that way, came upon the man, and, when he saw him, he was moved with compassion.
34 Ona yaxınlaşdı və zeytun yağı ilə şərab tökərək yaralarını sarıdı. Sonra bu adamı öz heyvanına mindirib mehmanxanaya gətirdi və ona qayğı göstərdi.
He went to him and bound up his wounds, dressing them with oil and wine, and then put him on his own mule, and brought him to an inn, and took care of him.
35 Ertəsi gün o, iki dinar çıxarıb mehmanxana sahibinə verərək dedi: “Onun qayğısını çək. Əgər bundan da çox xərcin çıxsa, mən geri qayıdanda sənə verərəm”.
The next day he took out four shillings and gave them to the inn-keeper. ‘Take care of him,’ he said, ‘and whatever more you may spend I will myself repay you on my way back.’
36 Səncə bu üç nəfərdən hansı quldurların əlinə düşən adamın qonşusu idi?»
Now which, do you think, of these three men,” asked Jesus, “proved himself a neighbour to the man who fell into the robbers’ hands?”
37 Qanunşünas cavab verdi: «Ona mərhəmət göstərən». İsa da ona dedi: «Get, sən də elə et».
“The one that took pity on him,” was the answer; on which Jesus said: “Go and do the same yourself.”
38 İsa şagirdləri ilə yoluna davam edərkən bir kəndə girdi. Burada Marta adlı bir qadın Onu öz evinə dəvət etdi.
As they continued their journey, Jesus came to a village, where a woman named Martha welcomed him to her house.
39 Onun Məryəm adlı bir bacısı vardı. O, Rəbbin ayaqları yanında oturub Onun sözünə qulaq asırdı.
She had a sister called Mary, who seated herself at the Master’s feet, and listened to his teaching;
40 Marta isə işin çoxluğundan çaşıb-qalmışdı. O, İsaya yaxınlaşıb dedi: «Ya Rəbb! Görmürsən ki, bacım işləri tək mənim üstümə yığıb? Ona de ki, mənə kömək etsin».
but Martha was distracted by the many preparations that she was making. So she went up to Jesus and said: “Master, do you approve of my sister’s leaving me to make preparations alone? Tell her to help me.”
41 Rəbb isə ona belə cavab verdi: «Marta, Marta, sən çox şeyin qayğısını çəkib təlaşa düşürsən.
“Martha, Martha,” replied the Master, “you are anxious and trouble yourself about many things;
42 Yalnız bir şey lazımdır. Məryəm yaxşısını seçdi. Bu da onun əlindən alınmayacaq».
but only a few are necessary, or rather one. Mary has chosen the good part, and it shall not be taken away from her.”
