Luka 1
1 Hörmətli Teofil, çoxları aramızda baş vermiş hadisələrin tarixçəsini yazmağa cəhd göstərib.
Seeing that many have taken it in hand to draw up an account of those matters which have been fully established among us,
2 Əvvəldən bəri Kəlamı öz gözləri ilə görənlər və Ona xidmət edənlər bu hadisələri bizə nəql etdiyi kimi
just as they reported them to us, who were from beginning eye- witnesses and ministers of the word,
3 mən də əvvəlcədən hər şeyi diqqətlə araşdırıb bunları sənə ardıcıllıqla yazmağı münasib bildim.
it seemed good to me also accurately, from the very beginning, to write them to you in order, most excellent Theophilus,
4 Belə ki sən öyrəndiyin şeylərin doğru olduğunu biləsən.
so that you may know the certainty of the story which you have been taught by the word of mouth.
5 Yəhudeya padşahı Hirodun dövründə Aviya bölüyündən olan Zəkəriyyə adlı bir kahin var idi. Arvadı da Harun nəslindən idi, adı Elizavet idi.
In the reign of Herod, King of Judea, there was a certain priest, named Zachariah, belonging to the class of Abijah. He had a wife named Elizabeth,
6 Onların hər ikisi Allahın gözündə saleh idi və Rəbbin qoyduğu əmr və qaydaların hamısına nöqsansız əməl edirdilər.
who was a descendant of Aaron. They were both righteous in the sight of the Lord, walking in all the commandments and ordinances of the law, blameless.
7 Amma Elizavet sonsuz olduğuna görə onların övladı yox idi. Hər ikisinin yaşı çox idi.
Now they had no child, for Elizabeth was barren, and both were far advanced in years.
8 Bir gün Zəkəriyyə öz bölüyünün növbəsində Allahın önündə kahinlik xidmətini icra edirdi.
Now while Zachariah was acting as priest before God in the due course of his class, it fell to his lot, according to the custom of priesthood,
9 Rəbbin məbədinə daxil olub buxur yandırmaq üçün kahinlik adətinə görə atılan püşk ona düşdü.
to enter into the sanctuary of the Lord and to burn incense.
10 Buxur yandırma zamanı bütün camaat məbəddən kənarda dua edirdi.
And the whole multitude of the people were without, praying at the hour of incense.
11 Bu vaxt Rəbbin bir mələyi buxur qurbangahının sağında durub Zəkəriyyəyə göründü.
Then there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right side of the altar of incense.
12 Zəkəriyyə bunu görüb təlaşa düşdü və çox qorxdu.
And as he saw him Zachariah was troubled, and fear fell upon him.
13 Mələk isə ona dedi: «Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy.
But the Angel said to him. "Do not be afraid, Zachariah, because your petition has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to call him John.
14 Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək.
"And he shall be to you a joy and an exultation, and many shall rejoice over his birth.
15 Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq.
"For he shall be great in the sight of the Lord, "He shall drink neither wine nor strong drink, "He shall be filled with the Holy Spirit from the hour of his birth,
16 O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək.
"And shall win many of the sons of Israel to the Lord, their God.
17 Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək».
"He shall go before Him in the wisdom and power of Elijah to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous, and so to make ready for the Lord a people prepared for him."
18 Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb».
"How shall I be sure of this?" said Zachariah to the Angel. "For I am an old man and my wife is advanced in years."
19 Mələk ona cavab verdi: «Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm.
"I am Gabriel," answered the angel, "who stand in the presence of God; and I have been sent to speak to you and to bring and to bring you this good news.
20 Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən».
"And now you shall be silent and unable to speak until the day the day when this has taken place; because you did not believe my words - Words which will be fulfilled at their appointed time."
21 Bu vaxt camaat Zəkəriyyəni gözləyirdi və onun məbəddə ləngiməsinə heyrət edirdi.
Meanwhile the people were waiting for Zachariah and wondering why he stayed so long in the sanctuary.
22 O isə məbəddən çıxıb xalqla danışa bilmədi. Onlar da Zəkəriyyənin məbəddə görüntü gördüyünü başa düşdülər. Zəkəriyyə xalqa işarə edirdi və lal olaraq qaldı.
And when he came out he could not speak to them, and then they knew that he had seen a vision in the sanctuary. He kept making signs to them and remained dumb.
23 Zəkəriyyə xidmət vaxtı qurtaranda evinə qayıtdı.
As soon as his term of priestly service was ended he went home;
24 Bu vaxtdan sonra arvadı Elizavet uşağa qaldı və beş ay evindən çıxmadı.
and after those days Elizabeth, his wife, Conceived, and she hid herself five months, saying.
25 O deyirdi: «Bunu mənim üçün Rəbb etdi. Bu vaxt O mənə nəzər salıb məni el arasında xəcalətdən qurtardı».
"This has the Lord done for me. He has now deigned to take the away my reproach among men."
26 Elizavetin hamiləliyinin altıncı ayında mələk Cəbrayıl Allah tərəfindən Qalileyadakı Nazaret adlanan şəhərə,
Six months later the angel Gabriel was sent by God to a town in Galilee, called Nazareth,
27 Davudun nəslindən olan Yusif adlı bir kişiyə nişanlanan bakirə qızın yanına göndərildi. Həmin qızın adı Məryəm idi.
to a maiden betrothed to a man named Joseph, a descendant of David. Her name was Mary.
28 Mələk onun yanına gəlib dedi: «Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir».
The angel went in and said to her. "Joy to you, highly favored one! "The Lord is with you."
29 Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı.
Mary was greatly agitated at his word, and was revolving in her mind what this salutation could mean.
30 Mələk ona dedi: «Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun.
when the angel said to her. "Fear not Mary, for you have found grace with God.
31 Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan. Onun adını İsa qoy.
"And behold, you shall conceive in your womb and bear a son; and you shall call his name Jesus.
32 O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək.
"He shall be great, and shall be called the Son of the Most High. "And the Lord God will give him the throne of his forefather David,
33 O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq». (aiōn g165)
"and he shall reign over the House of Jacob forever; and of his kingdom there shall be no end." (aiōn g165)
34 Məryəm mələyə dedi: «Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm».
And Mary said to the angel. "How can this be? For I have no husband?"
35 Mələk cavabında ona dedi: «Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
"The Holy Spirit shall come upon you," said the angel, "and the power of the most High shall overshadow you, and therefore the holy offspring which is born, shall be called the son of God.
36 Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir.
"And behold your kinswoman, Elizabeth, she also has conceived a son in her old age, and this was the sixth month with her that was called barren.
37 Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur».
"For no word of God shall be void of power."
38 Onda Məryəm dedi: «Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun». Mələk onu tərk edib getdi.
Then Mary said. "Behold I am Lord’s slave. Let it be to me as you have said." Then the angel departed from her.
39 O vaxt Məryəm tələsik qalxıb Yəhudanın dağlıq bölgəsindəki bir şəhərə yollandı.
Soon after this Mary set out and hastened unto the hill-country to a town in Judah;
40 O, Zəkəriyyənin evinə girib Elizaveti salamladı.
and there she came into the house of Zachariah, and greeted Elizabeth.
41 Elizavet Məryəmin salamını eşidəndə bətnindəki körpə tərpəndi. Elizavet də Müqəddəs Ruhla dolub
And when Elizabeth heard her salutation, the babe leaped in her womb, and Elizabeth herself was filled with the Holy Spirit,
42 uca səslə çığırdı: «Sən qadınlar arasında xeyir-dualısan, sənin bətninin bəhrəsi də xeyir-dualıdır!
and called out with a loud cry. "Blessed are you among women, and blessed is your unborn child!
43 Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?
"But why is this honor done me, that the mother of my Lord should come me?
44 Bax sənin salamının səsi qulağıma çatanda bətnimdəki körpə sevinclə tərpəndi.
"For behold when the sound of your salutation reached my ears, the babe leaped with joy within my womb.
45 Rəbbin ona dediyi sözlərin yerinə yetəcəyinə inanan qadın nə bəxtiyardır!»
"And blessed is she who believed that the Lord’s words spoken to her would be fulfilled."
46 Məryəm isə dedi:
And Mary said. "My soul doth magnify the Lord,
47 «Qəlbim Rəbbi ucaldır, Ruhum Xilaskarım Allaha görə şadlanır,
"My spirit exults in the God, who is my Saviour,
48 Çünki O Öz qulunun yazıq halını gördü. Bundan sonra bütün nəsillər məni bəxtiyar sayacaq,
"For he has regarded the humiliation of his slave, And from this hour all ages will count me blessed.
49 Çünki Qadir Olan mənim üçün böyük işlər etdi, Onun adı müqəddəsdir!
"For he who is mighty has done great things for me; And holy is his name.
50 Onun mərhəməti də nəsildən-nəslə Ondan qorxanlara göstərilər.
"His mercy is unto generations and generations on those who reverence him.
51 O, qolu ilə qüdrətli işlər gördü, Ürəklərində qürurla düşünənləri pərən-pərən saldı.
"He has showed strength with his arm. "He has scattered proud in the imagination of their hearts;
52 Hökmdarları taxtlarından endirdi, Məzlumları yüksəltdi.
"he has put down princes from their thrones, and has exalted those of low degree.
53 Acları nemətlərlə doydurdu, Varlıları isə əliboş yola saldı.
"The hungry he has filled with good things, But the rich he has sent empty away.
54 Rəbb qulu İsrailin imdadına çatdı, Ata-babalarımıza vəd etdiyi kimi İbrahimə və onun nəslinə əbədilik Mərhəmət göstərməyi yada saldı». (aiōn g165)
"He has helped Israel, his servant, that he might remember mercy,
56 Məryəm Elizavetin yanında üç aya yaxın qalıb evinə qayıtdı.
So Mary stayed with Elizabeth about three months and returned home.
57 Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu.
Now when the time of Elizabeth’s delivery was come, she gave birth to a son;
58 Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
and her neighbors and kinsfolk heard that the Lord had magnified his mercy toward her; and they rejoiced with her,
59 Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər.
and came on the eighth day to circumcise the child. They were about to call him "Zachariah," after his father,
60 Körpənin anası isə dedi: «Yox, onun adı Yəhya olacaq».
when his mother said, "No, he is to be called John."
61 Ona dedilər: «Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur».
Said they, "You have no relatives of that name!"
62 Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular.
Then they asked his father by signs what he wished to call the child.
63 O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: «Onun adı Yəhyadır». Hamı heyrətə gəldi.
So he asked for a writing tablet and wrote down, "His name is John."
64 Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı.
Every one was surprised, and at once his mouth was opened and his tongue loosed, and he spoke, blessing God.
65 Qonşuların hamısı qorxuya düşdü. Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar.
And there came a great fear upon all in the neighborhood; and throughout the hill country of Judea all these sayings were much talked about.
66 Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: «Bu körpə böyüyüb nə olacaq?» Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi.
All the story laid it up in their hearts, saying "What, then, will this child be?" For the Lord’s hands was with him.
67 Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
And his father, Zachariah, was filled with the Holy Spirit and prophesied, saying.
68 «Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı.
"Blessed be the Lord, the God of Israel, For he has visited and redeemed his people,
69 O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi.
"And has raised up a mighty Deliverer for us In the house of his servant David,
"As he spake by the mouth of his holy Prophets Which have been since the world began (aiōn g165)
71 Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi.
To deliver us from our enemies, and from the power Of all who hate us.
72 Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
"He showed mercy to our forefathers, He remembered his holy covenant,
73 Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki,
"The oath which he swore to Abraham, our forefather,
74 Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək.
"That he we should be delivered out of the Hand of our enemies, And should serve him without fear,
"In holiness and righteousness before him All our days.
76 Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
"And thou, child, shalt be called the Prophet of the Most High, For thou shalt go before the Lord to prepare the way
77 Onun xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən.
"To give to his people a knowledge of salvation Through the remission of their sins,
78 Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki,
"Through the heart of mercy of our God, Whereby the Dayspring from on high shall visit us,
79 Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin».
"To give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, And to guide our feet into the paths of peace."
80 Körpə isə böyüyüb ruhən qüvvətlənirdi və İsrail xalqına görünən günədək çöldə qaldı.
And the child grew, and became strong in the Spirit, and remained in the desert till the day of his showing to Israel.
