Luka 1
1 Hörmətli Teofil, çoxları aramızda baş vermiş hadisələrin tarixçəsini yazmağa cəhd göstərib.
Forasmuch as many have taken in hand to set forth in order a narration of the things that have been accomplished among us;
2 Əvvəldən bəri Kəlamı öz gözləri ilə görənlər və Ona xidmət edənlər bu hadisələri bizə nəql etdiyi kimi
According as they have delivered them unto us, who from the beginning were eyewitnesses and ministers of the word:
3 mən də əvvəlcədən hər şeyi diqqətlə araşdırıb bunları sənə ardıcıllıqla yazmağı münasib bildim.
It seemed good to me also, having diligently attained to all things from the beginning, to write to thee in order, most excellent Theophilus,
4 Belə ki sən öyrəndiyin şeylərin doğru olduğunu biləsən.
That thou mayest know the verity of those words in which thou hast been instructed.
5 Yəhudeya padşahı Hirodun dövründə Aviya bölüyündən olan Zəkəriyyə adlı bir kahin var idi. Arvadı da Harun nəslindən idi, adı Elizavet idi.
There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest named Zachary, of the course of Abia; and his wife was of the daughters of Aaron, and her name Elizabeth.
6 Onların hər ikisi Allahın gözündə saleh idi və Rəbbin qoyduğu əmr və qaydaların hamısına nöqsansız əməl edirdilər.
And they were both just before God, walking in all the commandments and justifications of the Lord without blame.
7 Amma Elizavet sonsuz olduğuna görə onların övladı yox idi. Hər ikisinin yaşı çox idi.
And they had no son, for that Elizabeth was barren, and they both were well advanced in years.
8 Bir gün Zəkəriyyə öz bölüyünün növbəsində Allahın önündə kahinlik xidmətini icra edirdi.
And it came to pass, when he executed the priestly function in the order of his course before God,
9 Rəbbin məbədinə daxil olub buxur yandırmaq üçün kahinlik adətinə görə atılan püşk ona düşdü.
According to the custom of the priestly office, it was his lot to offer incense, going into the temple of the Lord.
10 Buxur yandırma zamanı bütün camaat məbəddən kənarda dua edirdi.
And all the multitude of the people was praying without, at the hour of incense.
11 Bu vaxt Rəbbin bir mələyi buxur qurbangahının sağında durub Zəkəriyyəyə göründü.
And there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right side of the alter of incense.
12 Zəkəriyyə bunu görüb təlaşa düşdü və çox qorxdu.
And Zachary seeing him, was troubled, and fear fell upon him.
13 Mələk isə ona dedi: «Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy.
But the angel said to him: Fear not, Zachary, for thy prayer is heard; and thy wife Elizabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John:
14 Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək.
And thou shalt have joy and gladness, and many shall rejoice in his nativity.
15 Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq.
For he shall be great before the Lord; and shall drink no wine nor strong drink: and he shall be filled with the Holy Ghost, even from his mother’s womb.
16 O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək.
And he shall convert many of the children of Israel to the Lord their God.
17 Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək».
And he shall go before him in the spirit and power of Elias; that he may turn the hearts of the fathers unto the children, and the incredulous to the wisdom of the just, to prepare unto the Lord a perfect people.
18 Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb».
And Zachary said to the angel: Whereby shall I know this? for I am an old man, and my wife is advanced in years.
19 Mələk ona cavab verdi: «Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm.
And the angel answering, said to him: I am Gabriel, who stand before God: and am sent to speak to thee, and to bring thee these good tidings.
20 Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən».
And behold, thou shalt be dumb, and shalt not be able to speak until the day wherein these things shall come to pass, because thou hast not believed my words, which shall be fulfilled in their time.
21 Bu vaxt camaat Zəkəriyyəni gözləyirdi və onun məbəddə ləngiməsinə heyrət edirdi.
And the people were waiting for Zachary; and they wondered that he tarried so long in the temple.
22 O isə məbəddən çıxıb xalqla danışa bilmədi. Onlar da Zəkəriyyənin məbəddə görüntü gördüyünü başa düşdülər. Zəkəriyyə xalqa işarə edirdi və lal olaraq qaldı.
And when he came out, he could not speak to them: and they understood that he had seen a vision in the temple. And he made signs to them, and remained dumb.
23 Zəkəriyyə xidmət vaxtı qurtaranda evinə qayıtdı.
And it came to pass, after the days of his office were accomplished, he departed to his own house.
24 Bu vaxtdan sonra arvadı Elizavet uşağa qaldı və beş ay evindən çıxmadı.
And after those days, Elizabeth his wife conceived, and hid herself five months, saying:
25 O deyirdi: «Bunu mənim üçün Rəbb etdi. Bu vaxt O mənə nəzər salıb məni el arasında xəcalətdən qurtardı».
Thus hath the Lord dealt with me in the days wherein he hath had regard to take away my reproach among men.
26 Elizavetin hamiləliyinin altıncı ayında mələk Cəbrayıl Allah tərəfindən Qalileyadakı Nazaret adlanan şəhərə,
And in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God into a city of Galilee, called Nazareth,
27 Davudun nəslindən olan Yusif adlı bir kişiyə nişanlanan bakirə qızın yanına göndərildi. Həmin qızın adı Məryəm idi.
To a virgin espoused to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin’s name was Mary.
28 Mələk onun yanına gəlib dedi: «Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir».
And the angel being come in, said unto her: Hail, full of grace, the Lord is with thee: blessed art thou among women.
29 Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı.
Who having heard, was troubled at his saying, and thought with herself what manner of salutation this should be.
30 Mələk ona dedi: «Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun.
And the angel said to her: Fear not, Mary, for thou hast found grace with God.
31 Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan. Onun adını İsa qoy.
Behold thou shalt conceive in thy womb, and shalt bring forth a son; and thou shalt call his name Jesus.
32 O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək.
He shall be great, and shall be called the Son of the most High; and the Lord God shall give unto him the throne of David his father;
33 O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq». (aiōn g165)
and he shall reign in the house of Jacob for ever. And of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
34 Məryəm mələyə dedi: «Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm».
And Mary said to the angel: How shall this be done, because I know not man?
35 Mələk cavabında ona dedi: «Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
And the angel answering, said to her: The Holy Ghost shall come upon thee, and the power of the most High shall overshadow thee. And therefore also the Holy which shall be born of thee shall be called the Son of God.
36 Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir.
And behold thy cousin Elizabeth, she also hath conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her that is called barren:
37 Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur».
Because no word shall be impossible with God.
38 Onda Məryəm dedi: «Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun». Mələk onu tərk edib getdi.
And Mary said: Behold the handmaid of the Lord; be it done to me according to thy word. And the angel departed from her.
39 O vaxt Məryəm tələsik qalxıb Yəhudanın dağlıq bölgəsindəki bir şəhərə yollandı.
And Mary rising up in those days, went into the hill country with haste into a city of Juda.
40 O, Zəkəriyyənin evinə girib Elizaveti salamladı.
And she entered into the house of Zachary, and saluted Elizabeth.
41 Elizavet Məryəmin salamını eşidəndə bətnindəki körpə tərpəndi. Elizavet də Müqəddəs Ruhla dolub
And it came to pass, that when Elizabeth heard the salutation of Mary, the infant leaped in her womb. And Elizabeth was filled with the Holy Ghost:
42 uca səslə çığırdı: «Sən qadınlar arasında xeyir-dualısan, sənin bətninin bəhrəsi də xeyir-dualıdır!
And she cried out with a loud voice, and said: Blessed art thou among women, and blessed is the fruit of thy womb.
43 Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?
And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?
44 Bax sənin salamının səsi qulağıma çatanda bətnimdəki körpə sevinclə tərpəndi.
For behold as soon as the voice of thy salutation sounded in my ears, the infant in my womb leaped for joy.
45 Rəbbin ona dediyi sözlərin yerinə yetəcəyinə inanan qadın nə bəxtiyardır!»
And blessed art thou that hast believed, because those things shall be accomplished that were spoken to thee by the Lord.
46 Məryəm isə dedi:
And Mary said: My soul doth magnify the Lord.
47 «Qəlbim Rəbbi ucaldır, Ruhum Xilaskarım Allaha görə şadlanır,
And my spirit hath rejoiced in God my Saviour.
48 Çünki O Öz qulunun yazıq halını gördü. Bundan sonra bütün nəsillər məni bəxtiyar sayacaq,
Because he hath regarded the humility of his handmaid; for behold from henceforth all generations shall call me blessed.
49 Çünki Qadir Olan mənim üçün böyük işlər etdi, Onun adı müqəddəsdir!
Because he that is mighty, hath done great things to me; and holy is his name.
50 Onun mərhəməti də nəsildən-nəslə Ondan qorxanlara göstərilər.
And his mercy is from generation unto generations, to them that fear him.
51 O, qolu ilə qüdrətli işlər gördü, Ürəklərində qürurla düşünənləri pərən-pərən saldı.
He hath shewed might in his arm: he hath scattered the proud in the conceit of their heart.
52 Hökmdarları taxtlarından endirdi, Məzlumları yüksəltdi.
He hath put down the mighty from their seat, and hath exalted the humble.
53 Acları nemətlərlə doydurdu, Varlıları isə əliboş yola saldı.
He hath filled the hungry with good things; and the rich he hath sent empty away.
54 Rəbb qulu İsrailin imdadına çatdı, Ata-babalarımıza vəd etdiyi kimi İbrahimə və onun nəslinə əbədilik Mərhəmət göstərməyi yada saldı». (aiōn g165)
He hath received Israel his servant, being mindful of his mercy:
56 Məryəm Elizavetin yanında üç aya yaxın qalıb evinə qayıtdı.
And Mary abode with her about three months; and she returned to her own house.
57 Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu.
Now Elizabeth’s full time of being delivered was come, and she brought forth a son.
58 Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
And her neighbours and kinsfolks heard that the Lord had shewed his great mercy towards her, and they congratulated with her.
59 Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər.
And it came to pass, that on the eighth day they came to circumcise the child, and they called him by his father’s name Zachary.
60 Körpənin anası isə dedi: «Yox, onun adı Yəhya olacaq».
And his mother answering, said: Not so; but he shall be called John.
61 Ona dedilər: «Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur».
And they said to her: There is none of thy kindred that is called by this name.
62 Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular.
And they made signs to his father, how he would have him called.
63 O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: «Onun adı Yəhyadır». Hamı heyrətə gəldi.
And demanding a writing table, he wrote, saying: John is his name. And they all wondered.
64 Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı.
And immediately his mouth was opened, and his tongue loosed, and he spoke, blessing God.
65 Qonşuların hamısı qorxuya düşdü. Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar.
And fear came upon all their neighbours; and all these things were noised abroad over all the hill country of Judea.
66 Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: «Bu körpə böyüyüb nə olacaq?» Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi.
And all they that had heard them laid them up in their heart, saying: What an one, think ye, shall this child be? For the hand of the Lord was with him.
67 Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
And Zachary his father was filled with the Holy Ghost; and he prophesied, saying:
68 «Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı.
Blessed be the Lord God of Israel; because he hath visited and wrought the redemption of his people:
69 O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi.
And hath raised up an horn of salvation to us, in the house of David his servant:
As he spoke by the mouth of his holy prophets, who are from the beginning: (aiōn g165)
71 Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi.
Salvation from our enemies, and from the hand of all that hate us:
72 Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
To perform mercy to our fathers, and to remember his holy testament,
73 Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki,
The oath, which he swore to Abraham our father, that he would grant to us,
74 Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək.
That being delivered from the hand of our enemies, we may serve him without fear,
In holiness and justice before him, all our days.
76 Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
And thou, child, shalt be called the prophet of the Highest: for thou shalt go before the face of the Lord to prepare his ways:
77 Onun xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən.
To give knowledge of salvation to his people, unto the remission of their sins:
78 Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki,
Through the bowels of the mercy of our God, in which the Orient from on high hath visited us:
79 Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin».
To enlighten them that sit in darkness, and in the shadow of death: to direct our feet into the way of peace.
80 Körpə isə böyüyüb ruhən qüvvətlənirdi və İsrail xalqına görünən günədək çöldə qaldı.
And the child grew, and was strengthened in spirit; and was in the deserts until the day of his manifestation to Israel.
