Yəhya 6
1 Bu hadisələrdən sonra İsa Qalileya – Tiberiya gölünün o biri sahilinə keçdi.
After these things, Jesus went away to the other side of the sea of Galilee, which is also called the Sea of Tiberias.
2 Böyük bir izdiham Onun ardınca gedirdi, çünki Onun xəstələrlə göstərdiyi əlamətləri görürdü.
A large crowd followed him, because they saw the signs which he did on those who were sick.
3 İsa dağa çıxıb şagirdləri ilə oturdu.
Jesus went up into the mountain, and he sat there with his disciples.
4 Yəhudilərin Pasxa bayramı yaxınlaşırdı.
Now the Passover, the Jewish festival, was near.
5 İsa başını qaldıraraq böyük bir izdihamın yanına gəldiyini görüb Filipə dedi: «Haradan çörək alıb bu adamları yedirək?»
Jesus therefore lifting up his eyes, and seeing that a large crowd was coming to him, said to Philip, "Where are we to buy bread, that these may eat?"
6 Bu sözləri onu sınamaq məqsədi ilə söylədi, çünki Özü nə edəcəyini bilirdi.
This he said to test him, for he himself knew what he would do.
7 Filip Ona cavab verdi: «Bunlara iki yüz dinarlıq çörək də çatmaz ki, hərəsi bir tikə yemək yesin».
Philip answered him, "Two hundred denarii worth of bread is not sufficient for them, that everyone of them may receive a little."
8 Şagirdlərindən biri olan Şimon Peterin qardaşı Andrey Ona dedi:
One of his disciples, Andrew, Simon Peter's brother, said to him,
9 «Burada beş kiçik arpa çörəyi ilə iki balığı olan bir oğlan var, amma bu qədər adam üçün bunlar nədir ki?»
"There is a boy here who has five barley loaves and two fish, but what are these among so many?"
10 İsa «xalqı yerə oturdun» dedi. Ora otla örtülmüşdü. Xalq da oturdu. Kişilərin sayı beş minə yaxın idi.
Jesus said, "Have the people sit down." Now there was much grass in that place. So the men sat down, in number about five thousand.
11 O zaman İsa çörəkləri götürüb şükür edərək balıqlarla birgə, oturanlara – hər kəsə istədiyi qədər payladı.
Jesus took the loaves; and having given thanks, he distributed to the disciples, and the disciples to those who were sitting down; likewise also of the fish as much as they desired.
12 Onlar yeyib-doyandan sonra İsa şagirdlərinə dedi: «Artıq qalan hissələri toplayın ki, heç bir şey zay olmasın».
When they were filled, he said to his disciples, "Gather up the broken pieces which are left over, that nothing be lost."
13 Bunları topladılar və beş arpa çörəyini yeyənlərin qabağından qalan hissələrdən on iki zənbil doldurdular.
So they gathered them up, and filled twelve baskets with broken pieces from the five barley loaves, which were left over by those who had eaten.
14 O zaman İsanın göstərdiyi əlaməti görən adamlar «Həqiqətən, dünyaya gəlməli olan peyğəmbər Budur!» deyirdi.
When therefore the people saw the sign which he did, they said, "This is truly the Prophet who comes into the world."
15 İsa bildi ki, adamlar gəlib Onu padşah etmək üçün zorla aparmağa hazırlaşır, buna görə də təkbaşına dağa çəkildi.
Jesus therefore, perceiving that they were about to come and take him by force, to make him king, withdrew again to the mountain by himself.
16 Axşam çatanda İsanın şagirdləri gölə enib
When evening came, his disciples went down to the sea,
17 bir qayığa mindilər. Onlar gölün o biri sahilində olan Kefernahuma gedirdilər. Qaranlıq düşmüşdü, amma İsa hələ onların yanına gəlməmişdi.
and they entered into the boat, and were going over the sea to Capernaum. It was now dark, and Jesus had not yet come to them.
18 Güclü külək əsdiyindən göl dalğalanırdı.
The sea was tossed by a great wind blowing.
19 Onlar beləcə avar çəkib iyirmi beş ya otuz stadi gedəndən sonra gördülər ki, İsa gölün üstü ilə yeriyir və qayığa yaxınlaşır. Qorxdular,
When therefore they had rowed about three or four miles, they saw Jesus walking on the sea, and drawing near to the boat; and they were afraid.
20 amma İsa onlara «Mənəm, qorxmayın» dedi.
But he said to them, "It is I. Do not be afraid."
21 Onda şagirdlər Onu məmnunluqla qayığa götürdülər. Sonra qayıq o andaca getdikləri sahilə çatdı.
They were willing therefore to receive him into the boat. Immediately the boat was at the land where they were going.
22 Ertəsi gün gölün o biri sahilində qalan xalq başa düşdü ki, orada yalnız bir qayıqolub, İsa Öz şagirdləri ilə həmin qayığa minməyib, şagirdləri Onsuz gedib.
On the next day, the crowd that stood on the other side of the sea saw that there was no other boat there, except one, and that Jesus had not entered with his disciples into the boat, but his disciples had gone away alone.
23 O arada Tiberiyadan digər qayıqlar Rəbb şükür edəndən sonra yemək yedikləri yerin yaxınlığına gəldilər.
Other boats from Tiberias came near to the place where they ate the bread after the Lord had given thanks.
24 Beləcə xalq İsanın da, şagirdlərinin də orada olmadığını görüb qayıqlara minərək İsanı axtara-axtara Kefernahuma gəldi.
When the crowd therefore saw that Jesus was not there, nor his disciples, they themselves got into the boats, and came to Capernaum, seeking Jesus.
25 İsanı gölün o biri sahilində görəndə «Rabbi, buraya nə vaxt gəldin?» deyə soruşdular.
When they found him on the other side of the sea, they asked him, "Rabbi, when did you come here?"
26 İsa onlara cavab olaraq dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: əlamətlər gördüyünüz üçün deyil, çörək yeyib doyduğunuz üçün Məni axtarırsınız.
Jesus answered them, "Truly, truly, I tell you, you seek me, not because you saw signs, but because you ate of the loaves, and were filled.
27 Keçib-gedən yemək üçün deyil, əbədi həyat verən, daim qalan yemək üçün işlər görün, onu sizə Bəşər Oğlu verəcək. Çünki Ata Allah Ona Öz möhürünü vurub». (aiōnios g166)
Do not work for the food which perishes, but for the food which remains to everlasting life, which the Son of Man will give to you. For God the Father has sealed him." (aiōnios g166)
28 Onlar İsadan soruşdular: «Allahın istədiyi işləri görmək üçün biz nə edək?»
They said therefore to him, "What must we do, that we may work the works of God?"
29 İsa onlara cavab verdi: «Allahın istədiyi iş budur: Onun göndərdiyi Şəxsə iman edin».
Jesus answered them, "This is the work of God, that you believe in him whom he has sent."
30 Onlar İsaya dedilər: «Sən nə əlamət göstərərsən ki, görüb Sənə inanaq? Nə iş görəcəksən?
They said therefore to him, "What then do you do for a sign, that we may see, and believe you? What work do you do?
31 Ata-babalarımız çöldə manna yedi; bu barədə yazılıb: “Onlara yemək üçün göydən çörək verdi”».
Our fathers ate the manna in the wilderness. As it is written, 'He gave them bread out of heaven to eat.'"
32 Onda İsa onlara dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: sizə göydən çörək verən Musa deyildi, göydən həqiqi çörəyi sizə verən Atamdır.
Jesus therefore said to them, "Truly, truly, I tell you, it was not Moses who gave you the bread out of heaven, but my Father gives you the true bread out of heaven.
33 Çünki Allahın çörəyi budur ki, göydən enir və dünyaya həyat verir».
For the bread of God is that which comes down out of heaven, and gives life to the world."
34 Ona dedilər: «Ağa, Sən daim bizə bu çörəyi ver».
They said therefore to him, "Lord, always give us this bread."
35 İsa onlara dedi: «Həyat çörəyi Mənəm. Mənim yanıma gələn heç vaxt acmaz, Mənə iman edən heç vaxt susamaz.
Jesus said to them, "I am the bread of life. He who comes to me will not be hungry, and he who believes in me will never be thirsty.
36 Lakin sizə dedim ki, Məni görürsünüz, amma iman etmirsiniz.
But I told you that you have seen me, and yet you do not believe.
37 Atanın Mənə verdiyi şəxslərin hamısı yanıma gələcək və yanıma gələni heç vaxt kənara atmaram.
All those whom the Father gives me will come to me. Him who comes to me I will in no way throw out.
38 Çünki Öz iradəmi deyil, Məni Göndərənin iradəsini yerinə yetirmək üçün göydən enmişəm.
For I have come down from heaven, not to do my own will, but the will of him who sent me.
39 Məni Göndərənin iradəsi budur ki, Mənə verdiyi şəxslərin heç birini həlak olmağa qoymayım, lakin son gündə onları dirildim.
This is the will of him who sent me, that of all he has given to me I should lose nothing, but should raise him up at the last day.
40 Çünki Atamın iradəsi budur ki, Oğulu görüb Ona iman edən hər şəxs əbədi həyata malik olsun və Mən onu son gündə dirildim». (aiōnios g166)
This is the will of my Father, that everyone who sees the Son, and believes in him, should have everlasting life; and I will raise him up at the last day." (aiōnios g166)
41 Bunun cavabında Yəhudilər İsanın «göydən enmiş çörək Mənəm» sözünə görə deyinib
The Jewish people therefore murmured concerning him, because he said, "I am the bread which came down out of heaven."
42 dedilər: «Bu, ata-anasını tanıdığımız, Yusifin Oğlu olan İsa deyilmi? İndi necə olur ki, “göydən enmişəm” deyir?»
They said, "Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we know? How then does he say, 'I have come down out of heaven?'"
43 İsa onlara cavab verdi: «Öz-özünüzə deyinməyin.
Therefore Jesus answered them, "Do not murmur among yourselves.
44 Əgər Məni göndərən Ata bir kəsi cəzb etməsə, o Mənim yanıma gələ bilməz. Yanıma gələni isə Mən son gündə dirildəcəyəm.
No one can come to me unless the Father who sent me draws him, and I will raise him up in the last day.
45 Peyğəmbərlərin kitablarında yazılıb: “Onların hamısını Allah öyrədəcək”. Atadan eşidib öyrənən hər kəs Mənim yanıma gəlir.
It is written in the Prophets, 'And they will all be taught by God.' Therefore everyone who hears and learns from the Father comes to me.
46 Əlbəttə, Allahdan gələn Şəxsdən savayı Atanı heç kəs görməyib, yalnız O, Atanı görüb.
Not that anyone has seen the Father, except he who is from God. He has seen the Father.
Truly, truly, I tell you, he who believes has everlasting life. (aiōnios g166)
48 Həyat çörəyi Mənəm.
I am the bread of life.
49 Ata-babalarınız çöldə manna yedilər və öldülər.
Your fathers ate the manna in the wilderness, and they died.
50 Bu isə göydən enən elə bir çörəkdir ki, ondan yeyən şəxs heç vaxt ölməz.
This is the bread which comes down out of heaven, that anyone may eat of it and not die.
51 Göydən enmiş canlı çörək Mənəm. Əgər kimsə bu çörəkdən yesə, əbədi yaşayar. Dünyanın həyatı üçün verəcəyim çörək Öz ətimdir». (aiōn g165)
I am the living bread which came down out of heaven. If anyone eats of this bread, he will live forever; and the bread which I will give for the life of the world is my flesh." (aiōn g165)
52 Bunun cavabında Yəhudilər «Bu Adam yemək üçün Öz ətini bizə necə verə bilər?» deyib bir-birləri ilə mübahisə etdilər.
The Jews therefore argued with one another, saying, "How can this one give us flesh to eat?"
53 Onda İsa onlara dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: Bəşər Oğlunun ətindən yeyib qanından içməsəniz, daxilinizdə həyat olmayacaq.
Jesus therefore said to them, "Truly I tell you, unless you eat the flesh of the Son of Man and drink his blood, you do not have life in yourselves.
54 Mənim ətimdən yeyib qanımdan içən əbədi həyata malikdir və Mən onu son gündə dirildəcəyəm. (aiōnios g166)
He who eats my flesh and drinks my blood has everlasting life, and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
55 Çünki Mənim ətim həqiqi yemək, qanım da həqiqi içkidir.
For my flesh is food indeed, and my blood is drink indeed.
56 Mənim ətimdən yeyib qanımdan içən Məndə qalır, Mən də onda qalıram.
He who eats my flesh and drinks my blood lives in me, and I in him.
57 Var olan Ata Məni göndərdiyi kimi, Mən də Atanın sayəsində yaşadığım kimi Məndən yeyən də Mənim sayəmdə yaşayacaq.
As the living Father sent me, and I live because of the Father; so he who feeds on me, he will also live because of me.
58 Göydən enmiş çörək budur, ata-babalarınızın yediyi kimi deyil. Onlar öldülər, amma bu çörəyi yeyən əbədi yaşayacaq». (aiōn g165)
This is the bread which came down out of heaven—not as the fathers ate, and died. He who eats this bread will live forever." (aiōn g165)
59 İsa bu sözləri Kefernahumda, sinaqoqda təlim öyrədərkən söylədi.
He said these things in the synagogue, as he taught in Capernaum.
60 Şagirdlərindən bir çoxu bu sözləri eşidəndə dedi: «Bu söz qəlizdir. Bunu kim anlaya bilər?»
Therefore many of his disciples, when they heard this, said, "This is a hard saying. Who can listen to it?"
61 Lakin İsa şagirdlərinin buna görə deyindiklərini duyaraq onlara dedi: «Bu söz sizi büdrədirmi?
But Jesus knowing in himself that his disciples murmured at this, said to them, "Does this cause you to stumble?
62 Yaxşı, bəs Bəşər Oğlunun əvvəllər olduğu yerə qalxdığını görsəniz, necə?
Then what if you would see the Son of Man ascending to where he was before?
63 Həyat verən Ruhdur, cismani təbiətinsə heç faydası yoxdur. Sizə söylədiyim sözlər Ruh və həyat gətirir.
It is the Spirit who gives life. The flesh profits nothing. The words that I speak to you are spirit, and are life.
64 Lakin sizin aranızda iman etməyənlər də var». Çünki İsa iman etməyənlərin və Ona xəyanət edəcək adamın kim olduğunu əvvəlcədən bilirdi.
But there are some of you who do not believe." For Jesus knew from the beginning who they were who did not believe, and who it was who would betray him.
65 O dedi: «Buna görə də sizə söylədim ki, əgər Ata bir kəsə imkan verməsə, o Mənim yanıma gələ bilməz».
He said, "For this cause have I said to you that no one can come to me, unless it is given to him by the Father."
66 Bunlardan sonra şagirdlərinin çoxu İsadan ayrılıb daha Onunla gəzmirdi.
At this, many of his disciples went back, and walked no more with him.
67 Onda İsa On İki şagirdə dedi: «Yoxsa siz də Məni tərk etmək istəyirsiniz?»
Jesus said therefore to the twelve, "You do not also want to go away, do you?"
68 Şimon Peter Ona cavab verdi: «Ya Rəbb, biz kimin yanına gedək? Əbədi həyatın sözlərini söyləyən Sənsən. (aiōnios g166)
Simon Peter answered him, "Lord, to whom would we go? You have the words of everlasting life. (aiōnios g166)
69 Biz də iman etmişik və bilirik ki, Allahın Müqəddəsi Sənsən».
We have come to believe and know that you are the Holy One of God."
70 İsa onlara dedi: «Siz On İki şagirdi Mən seçmədimmi? Amma sizdən biri iblisdir».
Jesus answered them, "Did I not choose you, the twelve, and one of you is a devil?"
71 O bu sözləri Şimon İskaryot oğlu Yəhuda barədə söylədi, çünki On İki şagirddən biri olduğu halda İsaya xəyanət edəcəkdi.
Now he spoke of Judas, the son of Simon Iscariot, for it was he who would betray him, being one of the twelve.
