ՄԱՏԹԷՈՍ 5
1 Տեսնելով բազմութիւնները՝ լեռը ելաւ: Երբ նստաւ, իր աշակերտները քովը գացին,
අනන්තරං ස ජනනිවහං නිරීක්‍ෂ්‍ය භූධරෝපරි ව්‍රජිත්වා සමුපවිවේශ|
2 եւ իր բերանը բանալով՝ կը սորվեցնէր անոնց ու կ՚ըսէր.
තදානීං ශිෂ්‍යේෂු තස්‍ය සමීපමාගතේෂු තේන තේභ්‍ය ඒෂා කථා කථ්‍යාඤ්චක්‍රේ|
3 «Երանի՜ հոգիով աղքատներուն, որովհետեւ երկինքի թագաւորութիւնը անո՛նցն է:
අභිමානහීනා ජනා ධන්‍යාඃ, යතස්තේ ස්වර්ගීයරාජ්‍යම් අධිකරිෂ්‍යන්ති|
4 Երանի՜ սգաւորներուն, որովհետեւ անո՛նք պիտի մխիթարուին:
ඛිද්‍යමානා මනුජා ධන්‍යාඃ, යස්මාත් තේ සාන්ත්වනාං ප්‍රාප්සන්ති|
5 Երանի՜ հեզերուն, որովհետեւ անո՛նք պիտի ժառանգեն երկիրը:
නම්‍රා මානවාශ්ච ධන්‍යාඃ, යස්මාත් තේ මේදිනීම් අධිකරිෂ්‍යන්ති|
6 Երանի՜ անոնց՝ որ անօթութիւն ու ծարաւ ունին արդարութեան, որովհետեւ անո՛նք պիտի կշտանան:
ධර්ම්මාය බුභුක්‍ෂිතාඃ තෘෂාර්ත්තාශ්ච මනුජා ධන්‍යාඃ, යස්මාත් තේ පරිතර්ප්ස්‍යන්ති|
7 Երանի՜ ողորմածներուն, որովհետեւ անո՛նք ողորմութիւն պիտի գտնեն:
කෘපාලවෝ මානවා ධන්‍යාඃ, යස්මාත් තේ කෘපාං ප්‍රාප්ස්‍යන්ති|
8 Երանի՜ անոնց՝ որ սիրտով մաքուր են, որովհետեւ անո՛նք պիտի տեսնեն Աստուած:
නිර්ම්මලහෘදයා මනුජාශ්ච ධන්‍යාඃ, යස්මාත් ත ඊශ්චරං ද්‍රක්‍ෂ්‍යන්ති|
9 Երանի՜ խաղաղարարներուն, որովհետեւ անո՛նք Աստուծոյ որդիներ պիտի կոչուին:
මේලයිතාරෝ මානවා ධන්‍යාඃ, යස්මාත් ත ඊශ්චරස්‍ය සන්තානත්වේන විඛ්‍යාස්‍යන්ති|
10 Երանի՜ անոնց՝ որ հալածուած են արդարութեան համար, որովհետեւ երկինքի թագաւորութիւնը անո՛նցն է:
ධර්ම්මකාරණාත් තාඩිතා මනුජා ධන්‍යා, යස්මාත් ස්වර්ගීයරාජ්‍යේ තේෂාමධිකරෝ විද්‍යතේ|
11 Երանի՜ ձեզի, երբ կը նախատեն ձեզ ու կը հալածեն, եւ ստութեամբ ձեզի դէմ ամէն տեսակ չար խօսքեր կ՚ըսեն՝ իմ պատճառովս:
යදා මනුජා මම නාමකෘතේ යුෂ්මාන් නින්දන්ති තාඩයන්ති මෘෂා නානාදුර්ව්වාක්‍යානි වදන්ති ච, තදා යුයං ධන්‍යාඃ|
12 Ուրախացէ՛ք եւ ցնծացէ՛ք, որովհետեւ ձեր վարձատրութիւնը շատ է երկինքը. քանի որ ա՛յս կերպով հալածեցին ձեզմէ առաջ եղած մարգարէները»:
තදා ආනන්දත, තථා භෘශං හ්ලාදධ්වඤ්ච, යතඃ ස්වර්ගේ භූයාංසි ඵලානි ලප්ස්‍යධ්වේ; තේ යුෂ්මාකං පුරාතනාන් භවිෂ්‍යද්වාදිනෝ(අ)පි තාදෘග් අතාඩයන්|
13 «Դո՛ւք էք երկրի աղը. եթէ աղը կորսնցնէ իր համը, ինք ինչո՞վ պիտի աղուի: Անկէ ետք ո՛չ մէկ ազդեցութիւն կ՚ունենայ, հապա դուրս կը նետուի եւ կը կոխկռտուի մարդոց ոտքին տակ:
යුයං මේදින්‍යාං ලවණරූපාඃ, කින්තු යදි ලවණස්‍ය ලවණත්වම් අපයාති, තර්හි තත් කේන ප්‍රකාරේණ ස්වාදුයුක්තං භවිෂ්‍යති? තත් කස්‍යාපි කාර‍්‍ය්‍යස්‍යායෝග්‍යත්වාත් කේවලං බහිඃ ප්‍රක්‍ෂේප්තුං නරාණාං පදතලේන දලයිතුඤ්ච යෝග්‍යං භවති|
14 Դո՛ւք էք աշխարհի լոյսը. քաղաք մը՝ որ լերան վրայ կը գտնուի՝՝, չի կրնար պահուիլ:
යූයං ජගති දීප්තිරූපාඃ, භූධරෝපරි ස්ථිතං නගරං ගුප්තං භවිතුං නහි ශක්‍ෂ්‍යති|
15 Ու ճրագը չեն վառեր եւ դներ գրուանի տակ, հապա՝ աշտանակի՛ վրայ, որ լուսաւորէ բոլոր տան մէջ եղողները:
අපරං මනුජාඃ ප්‍රදීපාන් ප්‍රජ්වාල්‍ය ද්‍රෝණාධෝ න ස්ථාපයන්ති, කින්තු දීපාධාරෝපර‍්‍ය්‍යේව ස්ථාපයන්ති, තේන තේ දීපා ගේහස්ථිතාන් සකලාන් ප්‍රකාශයන්ති|
16 Ձեր լոյսը ա՛յնպէս թող փայլի մարդոց առջեւ, որ տեսնեն ձեր բարի գործերը եւ փառաբանեն ձեր Հայրը՝ որ երկինքն է»:
යේන මානවා යුෂ්මාකං සත්කර්ම්මාණි විලෝක්‍ය යුෂ්මාකං ස්වර්ගස්ථං පිතරං ධන්‍යං වදන්ති, තේෂාං සමක්‍ෂං යුෂ්මාකං දීප්තිස්තාදෘක් ප්‍රකාශතාම්|
17 «Մի՛ կարծէք թէ եկայ՝ աւրելու Օրէնքը կամ Մարգարէները: Եկայ ո՛չ թէ աւրելու, հապա՝ գործադրելու:
අහං ව්‍යවස්ථාං භවිෂ්‍යද්වාක්‍යඤ්ච ලෝප්තුම් ආගතවාන්, ඉත්ථං මානුභවත, තේ ද්වේ ලෝප්තුං නාගතවාන්, කින්තු සඵලේ කර්ත්තුම් ආගතෝස්මි|
18 Որովհետեւ ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Մինչեւ որ երկինքն ու երկիրը անցնին, Օրէնքէն յովտ մը կամ նշանագիր մը պիտի չանցնի՝ մինչեւ որ բոլորն ալ կատարուին”:
අපරං යුෂ්මාන් අහං තථ්‍යං වදාමි යාවත් ව්‍යෝමමේදින්‍යෝ ර්ධ්වංසෝ න භවිෂ්‍යති, තාවත් සර්ව්වස්මින් සඵලේ න ජාතේ ව්‍යවස්ථායා ඒකා මාත්‍රා බින්දුරේකෝපි වා න ලෝප්ස්‍යතේ|
19 Ուրեմն ո՛վ որ այս ամենափոքր պատուիրաններէն մէկը լուծէ եւ մարդոց ա՛յնպէս սորվեցնէ, անիկա ամենափոքր պիտի կոչուի երկինքի թագաւորութեան մէջ. բայց ո՛վ որ գործադրէ ու սորվեցնէ, անիկա մեծ պիտի կոչուի երկինքի թագաւորութեան մէջ:
තස්මාත් යෝ ජන ඒතාසාම් ආඥානාම් අතික්‍ෂුද්‍රාම් ඒකාඥාමපී ලංඝතේ මනුජාංඤ්ච තථෛව ශික්‍ෂයති, ස ස්වර්ගීයරාජ්‍යේ සර්ව්වේභ්‍යඃ ක්‍ෂුද්‍රත්වේන විඛ්‍යාස්‍යතේ, කින්තු යෝ ජනස්තාං පාලයති, තථෛව ශික්‍ෂයති ච, ස ස්වර්ගීයරාජ්‍යේ ප්‍රධානත්වේන විඛ්‍යාස්‍යතේ|
20 Որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Եթէ ձեր արդարութիւնը չգերազանցէ դպիրներու եւ Փարիսեցիներու արդարութիւնը, բնա՛ւ պիտի չմտնէք երկինքի թագաւորութիւնը”»:
අපරං යුෂ්මාන් අහං වදාමි, අධ්‍යාපකඵිරූශිමානවානාං ධර්ම්මානුෂ්ඨානාත් යුෂ්මාකං ධර්ම්මානුෂ්ඨානේ නෝත්තමේ ජාතේ යූයම් ඊශ්වරීයරාජ්‍යං ප්‍රවේෂ්ටුං න ශක්‍ෂ්‍යථ|
21 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ նախնիքներուն. “Մի՛ սպաններ”: Ո՛վ որ սպաննէ, արժանի պիտի ըլլայ դատաստանի:
අපරඤ්ච ත්වං නරං මා වධීඃ, යස්මාත් යෝ නරං හන්ති, ස විචාරසභායාං දණ්ඩාර්හෝ භවිෂ්‍යති, පූර්ව්වකාලීනජනේභ්‍ය ඉති කථිතමාසීත්, යුෂ්මාභිරශ්‍රාවි|
22 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Ո՛վ որ զուր տեղը բարկանայ իր եղբօր դէմ՝ արժանի պիտի ըլլայ դատաստանի: Ո՛վ որ "ապուշ" ըսէ իր եղբօր՝ արժանի պիտի ըլլայ ատեանի դատապարտութեան: Ո՛վ որ "յիմար" ըսէ իր եղբօր՝ արժանի պիտի ըլլայ գեհենի կրակին”: (Geenna g1067)
කින්ත්වහං යුෂ්මාන් වදාමි, යඃ කශ්චිත් කාරණං විනා නිජභ්‍රාත්‍රේ කුප්‍යති, ස විචාරසභායාං දණ්ඩාර්හෝ භවිෂ්‍යති; යඃ කශ්චිච්ච ස්වීයසහජං නිර්බ්බෝධං වදති, ස මහාසභායාං දණ්ඩාර්හෝ භවිෂ්‍යති; පුනශ්ච ත්වං මූඪ ඉති වාක්‍යං යදි කශ්චිත් ස්වීයභ්‍රාතරං වක්ති, තර්හි නරකාග්නෞ ස දණ්ඩාර්හෝ භවිෂ්‍යති| (Geenna g1067)
23 Ուրեմն եթէ քու ընծադ զոհասեղանին վրայ բերես, ու հոն յիշես թէ եղբայրդ բա՛ն մը ունի քեզի դէմ,
අතෝ වේද්‍යාඃ සමීපං නිජනෛවේද්‍යේ සමානීතේ(අ)පි නිජභ්‍රාතරං ප්‍රති කස්මාච්චිත් කාරණාත් ත්වං යදි දෝෂී විද්‍යසේ, තදානීං තව තස්‍ය ස්මෘති ර්ජායතේ ච,
24 հո՛ն ձգէ ընծադ՝ զոհասեղանին առջեւ. նա՛խ գնա՝ հաշտուէ՛ եղբօրդ հետ, եւ ա՛յն ատեն եկուր՝ որ մատուցանես ընծադ:
තර්හි තස්‍යා වේද්‍යාඃ සමීපේ නිජනෛවෛද්‍යං නිධාය තදෛව ගත්වා පූර්ව්වං තේන සාර්ද්ධං මිල, පශ්චාත් ආගත්‍ය නිජනෛවේද්‍යං නිවේදය|
25 Շուտո՛վ համաձայնէ քու ոսոխիդ հետ, մինչ ճամբան ես անոր հետ, որպէսզի հակառակորդդ չյանձնէ քեզ դատաւորին, ու դատաւորը՝ ոստիկանին, եւ բանտը չնետուիս:
අන්‍යඤ්ච යාවත් විවාදිනා සාර්ද්ධං වර්ත්මනි තිෂ්ඨසි, තාවත් තේන සාර්ද්ධං මේලනං කුරු; නෝ චේත් විවාදී විචාරයිතුඃ සමීපේ ත්වාං සමර්පයති විචාරයිතා ච රක්‍ෂිණඃ සන්නිධෞ සමර්පයති තදා ත්වං කාරායාං බධ්‍යේථාඃ|
26 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Բնա՛ւ դուրս պիտի չելլես անկէ, մինչեւ որ վճարես վերջին նաքարակիտը”»:
තර්හි ත්වාමහං තථ්ථං බ්‍රවීමි, ශේෂකපර්දකේ(අ)පි න පරිශෝධිතේ තස්මාත් ස්ථානාත් කදාපි බහිරාගන්තුං න ශක්‍ෂ්‍යසි|
27 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ. “Շնութիւն մի՛ ըներ”:
අපරං ත්වං මා ව්‍යභිචර, යදේතද් වචනං පූර්ව්වකාලීනලෝකේභ්‍යඃ කථිතමාසීත්, තද් යූයං ශ්‍රුතවන්තඃ;
28 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Ո՛վ որ կը նայի կնոջ մը՝ անոր ցանկալու համար, արդէ՛ն անիկա իր սիրտին մէջ շնութիւն ըրած է անոր հետ”:
කින්ත්වහං යුෂ්මාන් වදාමි, යදි කශ්චිත් කාමතඃ කාඤ්චන යෝෂිතං පශ්‍යති, තර්හි ස මනසා තදෛව ව්‍යභිචරිතවාන්|
29 Ուստի եթէ աջ աչքդ կը գայթակղեցնէ քեզ, հանէ՛ զայն ու նետէ՛ քեզմէ. որովհետեւ աւելի օգտակար է քեզի՝ որ անդամներէդ մէկը կորսուի, բայց ամբողջ մարմինդ չնետուի գեհենը: (Geenna g1067)
තස්මාත් තව දක්‍ෂිණං නේත්‍රං යදි ත්වාං බාධතේ, තර්හි තන්නේත්‍රම් උත්පාට්‍ය දූරේ නික්‍ෂිප, යස්මාත් තව සර්ව්වවපුෂෝ නරකේ නික්‍ෂේපාත් තවෛකාඞ්ගස්‍ය නාශෝ වරං| (Geenna g1067)
30 Եթէ աջ ձեռքդ կը գայթակղեցնէ քեզ, կտրէ՛ զայն ու նետէ՛ քեզմէ. որովհետեւ աւելի օգտակար է քեզի՝ որ անդամներէդ մէկը կորսուի, ու ամբողջ մարմինդ չնետուի գեհենը»: (Geenna g1067)
යද්වා තව දක්‍ෂිණඃ කරෝ යදි ත්වාං බාධතේ, තර්හි තං කරං ඡිත්ත්වා දූරේ නික්‍ෂිප, යතඃ සර්ව්වවපුෂෝ නරකේ නික්‍ෂේපාත් ඒකාඞ්ගස්‍ය නාශෝ වරං| (Geenna g1067)
31 «Նաեւ ըսուեցաւ. “Ո՛վ որ արձակէ իր կինը, թող տայ անոր ամուսնալուծումի վկայագիր մը”:
උක්තමාස්තේ, යදි කශ්චින් නිජජායාං පරිත්‍යක්ත්තුම් ඉච්ඡති, තර්හි ස තස්‍යෛ ත්‍යාගපත්‍රං දදාතු|
32 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Ո՛վ որ կ՚արձակէ իր կինը՝ առանց պոռնկութեան պատճառի, ի՛նք շնութիւն ընել կու տայ անոր, եւ ո՛վ որ կ՚ամուսնանայ արձակուածին հետ՝ շնութիւն կ՚ընէ”»:
කින්ත්වහං යුෂ්මාන් ව්‍යාහරාමි, ව්‍යභිචාරදෝෂේ න ජාතේ යදි කශ්චින් නිජජායාං පරිත්‍යජති, තර්හි ස තාං ව්‍යභිචාරයති; යශ්ච තාං ත්‍යක්තාං ස්ත්‍රියං විවහති, සෝපි ව්‍යභිචරති|
33 «Լսեր էք դարձեալ թէ ըսուեցաւ նախնիքներուն. “Սուտ երդում մի՛ ըներ, հապա հատուցանէ՛ Տէրոջ ըրած երդումներդ”:
පුනශ්ච ත්වං මෘෂා ශපථම් න කුර්ව්වන් ඊශ්චරාය නිජශපථං පාලය, පූර්ව්වකාලීනලෝකේභ්‍යෝ යෛෂා කථා කථිතා, තාමපි යූයං ශ්‍රුතවන්තඃ|
34 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Երբե՛ք երդում մի՛ ընէք, ո՛չ երկինքի վրայ՝ որ Աստուծոյ գահն է,
කින්ත්වහං යුෂ්මාන් වදාමි, කමපි ශපථං මා කාර්ෂ්ට, අර්ථතඃ ස්වර්ගනාම්නා න, යතඃ ස ඊශ්වරස්‍ය සිංහාසනං;
35 ո՛չ երկրի վրայ՝ որ անոր ոտքերուն պատուանդանն է, ո՛չ Երուսաղէմի վրայ՝ որ Մեծ Թագաւորին քաղաքն է,
පෘථිව්‍යා නාම්නාපි න, යතඃ සා තස්‍ය පාදපීඨං; යිරූශාලමෝ නාම්නාපි න, යතඃ සා මහාරාජස්‍ය පුරී;
36 ո՛չ ալ գլուխիդ վրայ երդում ըրէ, որովհետեւ չես կրնար մէ՛կ մազ ճերմկցնել կամ սեւցնել:
නිජශිරෝනාම්නාපි න, යස්මාත් තස්‍යෛකං කචමපි සිතම් අසිතං වා කර්ත්තුං ත්වයා න ශක්‍යතේ|
37 Հապա ձեր խօսքը ըլլայ՝ այո՛ն՝ այո՛, եւ ո՛չը՝ ո՛չ. ասկէ աւելին յառաջ կու գայ Չարէն”»:
අපරං යූයං සංලාපසමයේ කේවලං භවතීති න භවතීති ච වදත යත ඉතෝ(අ)ධිකං යත් තත් පාපාත්මනෝ ජායතේ|
38 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ. “Աչքի տեղ՝ աչք, եւ ակռայի տեղ՝ ակռայ”:
අපරං ලෝචනස්‍ය විනිමයේන ලෝචනං දන්තස්‍ය විනිමයේන දන්තඃ පූර්ව්වක්තමිදං වචනඤ්ච යුෂ්මාභිරශ්‍රූයත|
39 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Չարին մի՛ դիմադրեր. հապա ո՛վ որ ապտակէ աջ այտիդ, դարձո՛ւր անոր միւսն ալ:
කින්ත්වහං යුෂ්මාන් වදාමි යූයං හිංසකං නරං මා ව්‍යාඝාතයත| කින්තු කේනචිත් තව දක්‍ෂිණකපෝලේ චපේටාඝාතේ කෘතේ තං ප්‍රති වාමං කපෝලඤ්ච ව්‍යාඝෝටය|
40 Եթէ մէկը ուզէ դատ վարել քեզի հետ ու բաճկոնդ առնել, թո՛ղ տուր անոր հանդերձդ ալ:
අපරං කේනචිත් ත්වයා සාර්ධ්දං විවාදං කෘත්වා තව පරිධේයවසනේ ජිඝෘතිතේ තස්මායුත්තරීයවසනමපි දේහි|
41 Եւ ո՛վ որ ստիպէ քեզ մղոն մը երթալ, գնա՛ անոր հետ երկու մղոն:
යදි කශ්චිත් ත්වාං ක්‍රෝශමේකං නයනාර්ථං අන්‍යායතෝ ධරති, තදා තේන සාර්ධ්දං ක්‍රෝශද්වයං යාහි|
42 Տո՛ւր քեզմէ ուզողին, ու երես մի՛ դարձներ անկէ՝ որ կ՚ուզէ փոխ առնել քեզմէ”»:
යශ්ච මානවස්ත්වාං යාචතේ, තස්මෛ දේහි, යදි කශ්චිත් තුභ්‍යං ධාරයිතුම් ඉච්ඡති, තර්හි තං ප්‍රති පරාංමුඛෝ මා භූඃ|
43 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ. “Սիրէ՛ ընկերդ եւ ատէ՛ թշնամիդ”:
නිජසමීපවසිනි ප්‍රේම කුරු, කින්තු ශත්‍රුං ප්‍රති ද්වේෂං කුරු, යදේතත් පුරෝක්තං වචනං ඒතදපි යූයං ශ්‍රුතවන්තඃ|
44 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Սիրեցէ՛ք ձեր թշնամիները, օրհնեցէ՛ք ձեզ անիծողները, բարի՛ք ըրէք անոնց՝ որ կ՚ատեն ձեզ, եւ աղօթեցէ՛ք անոնց համար՝ որ կը պախարակեն ու կը հալածեն ձեզ,
කින්ත්වහං යුෂ්මාන් වදාමි, යූයං රිපුව්වපි ප්‍රේම කුරුත, යේ ච යුෂ්මාන් ශපන්තේ, තාන, ආශිෂං වදත, යේ ච යුෂ්මාන් ඍතීයන්තේ, තේෂාං මඞ්ගලං කුරුත, යේ ච යුෂ්මාන් නින්දන්ති, තාඩයන්ති ච, තේෂාං කෘතේ ප්‍රාර්ථයධ්වං|
45 որպէսզի ըլլաք ձեր երկնաւոր Հօր որդիները. որովհետեւ իր արեւը կը ծագեցնէ թէ՛ չարերուն եւ թէ բարիներուն վրայ, եւ անձրեւ կը ղրկէ թէ՛ արդարներուն եւ թէ անարդարներուն վրայ:
තත්‍ර යඃ සතාමසතාඤ්චෝපරි ප්‍රභාකරම් උදායයති, තථා ධාර්ම්මිකානාමධාර්ම්මිකානාඤ්චෝපරි නීරං වර්ෂයති තාදෘශෝ යෝ යුෂ්මාකං ස්වර්ගස්ථඃ පිතා, යූයං තස්‍යෛව සන්තානා භවිෂ්‍යථ|
46 Որովհետեւ եթէ դուք սիրէք ձեզ սիրողները, ի՞նչ վարձատրութիւն կ՚ունենաք. մաքսաւորնե՛րն ալ նոյնը չե՞ն ըներ:
යේ යුෂ්මාසු ප්‍රේම කුර්ව්වන්ති, යූයං යදි කේවලං තේව්වේව ප්‍රේම කුරුථ, තර්හි යුෂ්මාකං කිං ඵලං භවිෂ්‍යති? චණ්ඩාලා අපි තාදෘශං කිං න කුර්ව්වන්ති?
47 Ու եթէ բարեւէք միայն ձեր եղբայրները, ի՞նչ աւելի կ՚ընէք ուրիշներէն. մաքսաւորնե՛րն ալ նոյնը չե՞ն ըներ:
අපරං යූයං යදි කේවලං ස්වීයභ්‍රාතෘත්වේන නමත, තර්හි කිං මහත් කර්ම්ම කුරුථ? චණ්ඩාලා අපි තාදෘශං කිං න කුර්ව්වන්ති?
48 Ուրեմն դուք կատարեա՛լ եղէք, ինչպէս ձեր երկնաւոր Հայրը կատարեալ է”»:
තස්මාත් යුෂ්මාකං ස්වර්ගස්ථඃ පිතා යථා පූර්ණෝ භවති, යූයමපි තාදෘශා භවත|
