ՄԱՏԹԷՈՍ 5
1 Տեսնելով բազմութիւնները՝ լեռը ելաւ: Երբ նստաւ, իր աշակերտները քովը գացին,
Dunu bagohame ba: beba: le, Yesu da agoloba: le heda: i. E da osoboa fila sa: i amola Ea fa: no bobogesu dunu da Ema gilisili bulagi.
2 եւ իր բերանը բանալով՝ կը սորվեցնէր անոնց ու կ՚ըսէր.
E da ilima sia: muni olelei,
3 «Երանի՜ հոգիով աղքատներուն, որովհետեւ երկինքի թագաւորութիւնը անո՛նցն է:
“Dunu amo ilia a: silibu da hame gagui defele ilia da dawa: sa, amo dunu da hahawane bagade. Gode Ea Hinadafa Hou da ilia:
4 Երանի՜ սգաւորներուն, որովհետեւ անո՛նք պիտի մխիթարուին:
Dinanebe dunu ilia da hahawane bagade gala. Gode da ilia dogo denesimu.
5 Երանի՜ հեզերուն, որովհետեւ անո՛նք պիտի ժառանգեն երկիրը:
Hou asaboi amola fonoboi dunu da hahawane bagade gala. Gode da osobo bagade ilima imunu.
6 Երանի՜ անոնց՝ որ անօթութիւն ու ծարաւ ունին արդարութեան, որովհետեւ անո՛նք պիտի կշտանան:
Nowa dunu ilia da Gode Ea hou moloidafa amo ha: i manu amola hano hanai defele galea, ilia da hahawane bagade gala. Ilia da sadi ba: mu.
7 Երանի՜ ողորմածներուն, որովհետեւ անո՛նք ողորմութիւն պիտի գտնեն:
Nowa da eno dunuma asigiba: le, gogolema: ne olofosea, ilia da hahawane bagade gala. Gode da ilima asigimu amola ilia wadela: i hou gogolema: ne olofomu.
8 Երանի՜ անոնց՝ որ սիրտով մաքուր են, որովհետեւ անո՛նք պիտի տեսնեն Աստուած:
Dunu ilia dogo ganodini da ledo hame be hadigi fawane gala, amo dunu da hahawane bagade gala. Ilia da Gode ba: mu.
9 Երանի՜ խաղաղարարներուն, որովհետեւ անո՛նք Աստուծոյ որդիներ պիտի կոչուին:
Olofole hamosu dunu da hahawane bagade gala. Gode da ilima Ea mano dio asulimu.
10 Երանի՜ անոնց՝ որ հալածուած են արդարութեան համար, որովհետեւ երկինքի թագաւորութիւնը անո՛նցն է:
Dunu ilia da Gode Ea hou ida: iwane hamobeba: le, eno dunu da ilima se iaha, amo dunu da hahawane bagade gala. Gode Ea Hinadafa Hou da ilia:
11 Երանի՜ ձեզի, երբ կը նախատեն ձեզ ու կը հալածեն, եւ ստութեամբ ձեզի դէմ ամէն տեսակ չար խօսքեր կ՚ըսեն՝ իմ պատճառովս:
Dilia amola, eno dunu da dilima ogogole sia: sea amola dilima wadela: le hamosea, amola dilia da Na hou lalegaguiba: le, dili da wadela: le hamoi ilia ogogole sia: sea, dilia da hahawane bagade gala.
12 Ուրախացէ՛ք եւ ցնծացէ՛ք, որովհետեւ ձեր վարձատրութիւնը շատ է երկինքը. քանի որ ա՛յս կերպով հալածեցին ձեզմէ առաջ եղած մարգարէները»:
Dilia da Hebene sogega bidi ida: iwane ba: muba: le, hahawane bagade nodone sia: ma. Musa: fi dunu da amo se nabasu hou defele, musa: balofede dunu ilima iasu.
13 «Դո՛ւք էք երկրի աղը. եթէ աղը կորսնցնէ իր համը, ինք ինչո՞վ պիտի աղուի: Անկէ ետք ո՛չ մէկ ազդեցութիւն կ՚ունենայ, հապա դուրս կը նետուի եւ կը կոխկռտուի մարդոց ոտքին տակ:
Dilia da osobo bagade fifi asi gala ilima sali agoane diala. Be sali da dasasea, bu hahamomu da hamedei. Amo da wadela: iba: le, dunu da ha: digili, emoga osa: gimu.
14 Դո՛ւք էք աշխարհի լոյսը. քաղաք մը՝ որ լերան վրայ կը գտնուի՝՝, չի կրնար պահուիլ:
Dilia da osobo bagade fifi asi gala huluane ilima gamali diala. Moilai bai bagadeda goumi da: iya gagui galea, wamolegemu da hamedei galebe.
15 Ու ճրագը չեն վառեր եւ դներ գրուանի տակ, հապա՝ աշտանակի՛ վրայ, որ լուսաւորէ բոլոր տան մէջ եղողները:
Gamali ulagisia, dunu da wamolegemusa: ofodoga hame dedebosa. Be e da gamali bugisu bai amoga gadodili legesa. Amasea, gamali da dunu huluane diasu ganodini esala ilima hadigi iaha.
16 Ձեր լոյսը ա՛յնպէս թող փայլի մարդոց առջեւ, որ տեսնեն ձեր բարի գործերը եւ փառաբանեն ձեր Հայրը՝ որ երկինքն է»:
Amaiba: le, dilia hadigi, eno dunu noga: le ba: ma: ne olema. Amasea, ilia da dilia hou ida: iwane ba: sea, ilia da dilia Ada Hebene sogega esala Ema nodone sia: mu.”
17 «Մի՛ կարծէք թէ եկայ՝ աւրելու Օրէնքը կամ Մարգարէները: Եկայ ո՛չ թէ աւրելու, հապա՝ գործադրելու:
“Na da Gode Ea Sema amola balofede dunu ilia olelesu amo wadela: musa: misibayale, mae dawa: ma! Na da wadela: musa: hame misi, be amo huluane bu noga: le hamomusa: misi dagoi.
18 Որովհետեւ ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Մինչեւ որ երկինքն ու երկիրը անցնին, Օրէնքէն յովտ մը կամ նշանագիր մը պիտի չանցնի՝ մինչեւ որ բոլորն ալ կատարուին”:
Na dafawane sia: sa! Mu amola osobo bagade da mae mugululi galea, Sema afadafa da hamedafa fisi ba: mu. Olelesu huluane da hamoi dagoiba: le fawane fisimu.
19 Ուրեմն ո՛վ որ այս ամենափոքր պատուիրաններէն մէկը լուծէ եւ մարդոց ա՛յնպէս սորվեցնէ, անիկա ամենափոքր պիտի կոչուի երկինքի թագաւորութեան մէջ. բայց ո՛վ որ գործադրէ ու սորվեցնէ, անիկա մեծ պիտի կոչուի երկինքի թագաւորութեան մէջ:
Nowa dunu da Gode Ea Sema fonobahadi fawane wadela: sea amola amo hou eno dunuma olelesea, e da Gode Ea Hinadafa Hou ganodini fonobahadidafa ba: mu. Be nowa dunu da amo Sema nabawane hamosea amola amo Sema eno dunuma olelesea, e da Gode Ea Hinadafa Hou amo ganodini bisili bagadedafa ba: mu.
20 Որովհետեւ կը յայտարարեմ ձեզի. “Եթէ ձեր արդարութիւնը չգերազանցէ դպիրներու եւ Փարիսեցիներու արդարութիւնը, բնա՛ւ պիտի չմտնէք երկինքի թագաւորութիւնը”»:
Fa: lisi dunu amola Sema olelesu dunu ilia hou ba: ma. Dilia Godema nabasu hou da ilia hou amo hame baligisia, dilia da Gode Ea Hinadafa Hou amo ganodini misunu hamedei ba: mu.
21 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ նախնիքներուն. “Մի՛ սպաններ”: Ո՛վ որ սպաննէ, արժանի պիտի ըլլայ դատաստանի:
Dilia da nabi dagoi. Musa: dunu da amane sia: i, ‘Eno dunu mae medole legema. Fane legesu dunu da fofada: su ba: mu.’
22 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Ո՛վ որ զուր տեղը բարկանայ իր եղբօր դէմ՝ արժանի պիտի ըլլայ դատաստանի: Ո՛վ որ "ապուշ" ըսէ իր եղբօր՝ արժանի պիտի ըլլայ ատեանի դատապարտութեան: Ո՛վ որ "յիմար" ըսէ իր եղբօր՝ արժանի պիտի ըլլայ գեհենի կրակին”: (Geenna g1067)
Be wali Na da dilima sia: sa, ‘Nowa dunu da ea na: iyadoma ougi galea, e da fofada: mu. Nowa da ea na: iyado ea hou fonobosea, e da fofada: su dunuma doaga: mu. Nowa da ea na: iyadoma ‘Di da gagaoui!’ sia: sea, e da Helo lalu ba: mu agoai galebe.’ (Geenna g1067)
23 Ուրեմն եթէ քու ընծադ զոհասեղանին վրայ բերես, ու հոն յիշես թէ եղբայրդ բա՛ն մը ունի քեզի դէմ,
Amaiba: le, di da oloda da: iya Godema liligi imunusa: dawa: beba: le, be dia na: iyadoma wadela: i hamoi bu hame olofoi amo bu dawa: sea,
24 հո՛ն ձգէ ընծադ՝ զոհասեղանին առջեւ. նա՛խ գնա՝ հաշտուէ՛ եղբօրդ հետ, եւ ա՛յն ատեն եկուր՝ որ մատուցանես ընծադ:
Defea! Dia Godema iabe udigili yolema! Hidadea, asili, dia na: iyado bu gousa: ma! Fa: no dia iabe Godema ima.
25 Շուտո՛վ համաձայնէ քու ոսոխիդ հետ, մինչ ճամբան ես անոր հետ, որպէսզի հակառակորդդ չյանձնէ քեզ դատաւորին, ու դատաւորը՝ ոստիկանին, եւ բանտը չնետուիս:
Di amola dia ha lai dunu da fofada: musa: logoga ahoasea, hedolowane gousa: ma. Agoane hame hamosea, e fofada: su dunuma sia: sea, fofada: su dunu ea sia: beba: le, se iasu ouligisu dunu da di se iasu diasu ganodini sanasimu.
26 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Բնա՛ւ դուրս պիտի չելլես անկէ, մինչեւ որ վճարես վերջին նաքարակիտը”»:
Dabe huluanedafa ia dagobeba: le fawane, di da amo se iasu diasu fisili bu misunu.
27 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ. “Շնութիւն մի՛ ըներ”:
Musa: sema dilia nabi amo ‘Inia: uda mae adole lama.’
28 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Ո՛վ որ կը նայի կնոջ մը՝ անոր ցանկալու համար, արդէ՛ն անիկա իր սիրտին մէջ շնութիւն ըրած է անոր հետ”:
Be wali Na da dilima olelesa. Nowa dunu e da uda ba: le, hanaiwane lamusa: dawa: sea, e da ea dogo ganodini inia: uda adole lai dagoi.
29 Ուստի եթէ աջ աչքդ կը գայթակղեցնէ քեզ, հանէ՛ զայն ու նետէ՛ քեզմէ. որովհետեւ աւելի օգտակար է քեզի՝ որ անդամներէդ մէկը կորսուի, բայց ամբողջ մարմինդ չնետուի գեհենը: (Geenna g1067)
Dia sidafa da dia hou wadela: sea, amo si di duga: le fasima. Dia da: i hodo huluane Helo sogega doaga: sa: besa: le, dia da: i hodo liligi fonobahadi afae fawane fisimu da defea. (Geenna g1067)
30 Եթէ աջ ձեռքդ կը գայթակղեցնէ քեզ, կտրէ՛ զայն ու նետէ՛ քեզմէ. որովհետեւ աւելի օգտակար է քեզի՝ որ անդամներէդ մէկը կորսուի, ու ամբողջ մարմինդ չնետուի գեհենը»: (Geenna g1067)
Dia lobodafa da dia hou wadela: sea, amo lobo di damuni fasima. Dia da: i hodo huluane Helo sogega dasa: besa: le, liligi fonobahadi afae fawane fisimu da defea. (Geenna g1067)
31 «Նաեւ ըսուեցաւ. “Ո՛վ որ արձակէ իր կինը, թող տայ անոր ամուսնալուծումի վկայագիր մը”:
Musa: dunu da amane sia: i, ‘Dunu da ea uda fisimusa: dawa: sea, e da ea udama fisisu meloa dedene imunu da defea.’
32 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Ո՛վ որ կ՚արձակէ իր կինը՝ առանց պոռնկութեան պատճառի, ի՛նք շնութիւն ընել կու տայ անոր, եւ ո՛վ որ կ՚ամուսնանայ արձակուածին հետ՝ շնութիւն կ՚ընէ”»:
Be wali Na da dilima olelesa, ‘Nowa dunu da ea uda fisisia, ea hamobeba: le, amo uda da enoma fisia, e da inia: dunu adole lasu hou hamosa. Amola dunu da uda enoga fisi amo lasea, e da inia: uda adole lasu hamosa. Be uda (o dunu) da eno dunuma aie heda: su wadela: le hamosea, amo uda fisimu da sema hame.
33 «Լսեր էք դարձեալ թէ ըսուեցաւ նախնիքներուն. “Սուտ երդում մի՛ ըներ, հապա հատուցանէ՛ Տէրոջ ըրած երդումներդ”:
Musa: sema amane sia: i, ‘Dia ilegele sia: idafa mae yolesima! Gode Ea Dioba: le ilegele sia: beba: le, amo sia: moloiwane hamoma!’
34 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Երբե՛ք երդում մի՛ ընէք, ո՛չ երկինքի վրայ՝ որ Աստուծոյ գահն է,
Be Na da wali agoane sia: sa, ‘Gasa bagade ilegele sia: su mae hamoma!’ Hebene da Gode Ea Fisuba: le, Hebene amoga gogosele ilegele mae sia: ma.
35 ո՛չ երկրի վրայ՝ որ անոր ոտքերուն պատուանդանն է, ո՛չ Երուսաղէմի վրայ՝ որ Մեծ Թագաւորին քաղաքն է,
Osobo bagade da Gode Ea emo ligisisu. Amaiba: le, osobo bagadeba: le ilegele mae sia: ma. Yelusaleme da Gode Ea moilai bai bagadeba: le, Yelusaleme amoga gogosele ilegele mae sia: ma.
36 ո՛չ ալ գլուխիդ վրայ երդում ըրէ, որովհետեւ չես կրնար մէ՛կ մազ ճերմկցնել կամ սեւցնել:
Dia dialuma hinabo afadenene, bu ahea: iai o bunumai hamomu hame dawa: beba: le, dia dialumaba: le ilegele mae sia: ma.
37 Հապա ձեր խօսքը ըլլայ՝ այո՛ն՝ այո՛, եւ ո՛չը՝ ո՛չ. ասկէ աւելին յառաջ կու գայ Չարէն”»:
Dia ‘ma’ sia: musa: dawa: sea, ‘ma’ fawane sia: ma! Di da ‘hame’ sia: musa: dawa: sea, ‘hame’ fawane sia: ma! Eno sia: , Sa: ida: ne hi fawane da olelesa.
38 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ. “Աչքի տեղ՝ աչք, եւ ակռայի տեղ՝ ակռայ”:
Musa: dunu da amane sia: i, amo dilia da nabi, ‘Dunu eno da dia si wadela: sea, dia da dabe ea si wadela: ma. E da dia bese wadela: sea, dia dabe ea bese wadela: ma!’
39 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Չարին մի՛ դիմադրեր. հապա ո՛վ որ ապտակէ աջ այտիդ, դարձո՛ւր անոր միւսն ալ:
Be wali Na da dilima agoane sia: sa, ‘Dunu da di wadela: sea, dia mae dabema! Nowa dunu da dia ba: dafa fasea, dia ba: eno e fama: ne, delegili olema.
40 Եթէ մէկը ուզէ դատ վարել քեզի հետ ու բաճկոնդ առնել, թո՛ղ տուր անոր հանդերձդ ալ:
Nowa dunu da dia da: i salasu lama: ne, Gamanema fofada: musa: dawa: sea, dia abula amola ema ima.
41 Եւ ո՛վ որ ստիպէ քեզ մղոն մը երթալ, գնա՛ անոր հետ երկու մղոն:
Dadi gagui dunu da ea liligi logo dunumuni amoga gaguli masa: ne dima logesea, liligi lale, logo sedagaga gaguli masa.
42 Տո՛ւր քեզմէ ուզողին, ու երես մի՛ դարձներ անկէ՝ որ կ՚ուզէ փոխ առնել քեզմէ”»:
Nowa dunu da dima liligi adole ba: sea, ema ima. Nowa dunu dia liligi lale fa: no bu imunusa: sia: sea, mae gegenama! Ema ima.
43 «Լսեր էք թէ ըսուեցաւ. “Սիրէ՛ ընկերդ եւ ատէ՛ թշնամիդ”:
“Musa: dunu ilia da amane sia: i, amo dilia da nabi amo, ‘Dia na: iyadoma asigima! Be dia ha lai dunuma higama!
44 Բայց ես կը յայտարարեմ ձեզի. “Սիրեցէ՛ք ձեր թշնամիները, օրհնեցէ՛ք ձեզ անիծողները, բարի՛ք ըրէք անոնց՝ որ կ՚ատեն ձեզ, եւ աղօթեցէ՛ք անոնց համար՝ որ կը պախարակեն ու կը հալածեն ձեզ,
Be wali Na da dilima sia: sa, ‘Dilia ha lai dunuma asigima! Nowa dunu da dilia hou wadela: sea, amo dunu fidima: ne, Godema sia: ne gadoma.’
45 որպէսզի ըլլաք ձեր երկնաւոր Հօր որդիները. որովհետեւ իր արեւը կը ծագեցնէ թէ՛ չարերուն եւ թէ բարիներուն վրայ, եւ անձրեւ կը ղրկէ թէ՛ արդարներուն եւ թէ անարդարներուն վրայ:
Amo hou hamobeba: le, dilia Gode Eagofe agoane esalumu. Bai Gode da dunu huluanema asigiba: le, Ea eso da wadela: i dunuma amola noga: i dunu ilima defele hadigisa. Wadela: i hamosu dunu amola ida: iwane hamosu dunu ilia gilisili Gode Ea gibu iasu defele ba: sa.
46 Որովհետեւ եթէ դուք սիրէք ձեզ սիրողները, ի՞նչ վարձատրութիւն կ՚ունենաք. մաքսաւորնե՛րն ալ նոյնը չե՞ն ըներ:
Dilia dogolegei fi ilima fawane asigi hou hamosea, Gode da abuliba: le bidi dilima ima: bela: ? Su lidisu amola hame asigisu dunu da amo asigi hou hamosa.
47 Ու եթէ բարեւէք միայն ձեր եղբայրները, ի՞նչ աւելի կ՚ընէք ուրիշներէն. մաքսաւորնե՛րն ալ նոյնը չե՞ն ըներ:
Dilia da dilia fi dunu fawane gousa: sea, amo hou da hou ida: iwane hame. Wadela: i hamosu dunu da amo asigi hou hamonana.
48 Ուրեմն դուք կատարեա՛լ եղէք, ինչպէս ձեր երկնաւոր Հայրը կատարեալ է”»:
Be Gode Ea hou da Asigidafa Hou. Amo hou defele dilia hamoma.”
