ՄԱՏԹԷՈՍ 27
1 Երբ առտու եղաւ, բոլոր քահանայապետներն ու ժողովուրդին երէցները խորհրդակցեցան Յիսուսի դէմ՝ որ մեռցնեն զայն:
Agora, quando chegou a manhã, todos os chefes dos sacerdotes e os anciãos do povo se aconselhavam contra Jesus para que o matassem.
2 Երբ կապեցին զայն, տարին եւ մատնեցին Պոնտացի Պիղատոս կառավարիչին:
Eles o amarraram, o levaram e o entregaram a Pôncio Pilatos, o governador.
3 Այն ատեն Յուդա, որ մատնեց զայն, տեսնելով որ դատապարտուեցաւ՝ զղջաց, վերադարձուց երեսուն կտոր արծաթը քահանայապետներուն ու երէցներուն,
Então Judas, que o traiu, quando viu que Jesus estava condenado, sentiu remorso e trouxe de volta as trinta moedas de prata para os principais sacerdotes e anciãos,
4 եւ ըսաւ. «Մեղանչեցի՝ անմեղ արիւն մատնելով»: Անոնք ըսին. «Մեզի ի՞նչ, դո՛ւն անդրադարձիր»:
dizendo: “Eu pequei, pois traí sangue inocente”. Mas eles disseram: “O que é isso para nós? Você se encarrega disso”.
5 Ան ալ ձգեց արծաթը տաճարին մէջ, դուրս ելաւ, ու գնաց՝ խեղդեց ինքզինք:
Ele jogou as peças de prata no santuário e partiu. Depois ele foi embora e se enforcou.
6 Քահանայապետներն ալ առնելով արծաթը՝ ըսին. «Արտօնուած չէ դնել ատիկա կորբանին մէջ՝՝, քանի որ արիւնի գին է»:
Os sacerdotes chefes pegaram as moedas de prata e disseram: “Não é lícito colocá-las na tesouraria, já que é o preço do sangue”.
7 Եւ խորհրդակցեցան, ու գնեցին անով բրուտին արտը՝ օտարականներու գերեզմանատուն ըլլալու համար:
Eles se aconselharam, e compraram o campo do oleiro com eles para enterrar estranhos.
8 Ուստի այդ արտը կոչուեցաւ «Արիւնի արտ» մինչեւ այսօր:
Portanto, esse campo tem sido chamado “O Campo de Sangue” até hoje.
9 Այն ատեն իրագործուեցաւ Երեմիա մարգարէին միջոցով ըսուած խօսքը. «Եւ առին երեսուն կտոր արծաթը, գինը անոր՝ որ գնահատուած էր, որ Իսրայէլի որդիներէն ոմանք գնահատեցին,
Então o que foi dito através de Jeremias, o profeta, foi cumprido, dizendo, “Eles levaram as trinta moedas de prata, o preço daquele a quem tinha sido fixado um preço, a quem alguns dos filhos de Israel fixaram os preços,
10 ու տուին զայն բրուտին արտին, ինչպէս Տէրը հրամայեց ինծի»:
e eles os deram para o campo do oleiro, como o Senhor me ordenou”.
11 Յիսուս կայնեցաւ կառավարիչին առջեւ: Կառավարիչը հարցուց անոր. «Դո՞ւն ես Հրեաներուն թագաւորը»: Յիսուս ըսաւ անոր. «Դո՛ւն կ՚ըսես»:
Agora Jesus estava diante do governador; e o governador lhe perguntou, dizendo: “Você é o Rei dos Judeus”? Jesus disse a ele: “Assim diz você”.
12 Բայց ոչինչ պատասխանեց՝ երբ կ՚ամբաստանուէր քահանայապետներէն ու երէցներէն:
Quando foi acusado pelos sacerdotes chefes e anciãos, ele não respondeu nada.
13 Այն ատեն Պիղատոս ըսաւ անոր. «Չե՞ս լսեր, ո՜րքան կը վկայեն քեզի դէմ»:
Então Pilatos lhe disse: “Você não ouve quantas coisas eles testemunham contra você?”.
14 Բայց չպատասխանեց անոր. ո՛չ մէկ խօսք ըսաւ, այնպէս որ կառավարիչը մեծապէս զարմացաւ:
Ele não lhe deu nenhuma resposta, nem mesmo uma palavra, de modo que o governador se maravilhou muito.
15 Տօնին ատենը կառավարիչը սովորութիւն ունէր բանտարկեալ մը արձակել բազմութեան, ո՛վ որ ուզէին:
Agora, na festa, o governador estava acostumado a liberar para a multidão um prisioneiro que eles desejavam.
16 Այն ատեն ունէին երեւելի բանտարկեալ մը՝ Բարաբբա կոչուած:
Eles tinham então um prisioneiro notável chamado Barrabás.
17 Ուրեմն երբ հաւաքուեցան՝ Պիղատոս ըսաւ անոնց. «Ո՞վ կ՚ուզէք որ արձակեմ ձեզի. Բարաբբա՞ն, թէ Յիսուսը՝ որ Քրիստոս կը կոչուի»:
Quando estavam reunidos, Pilatos lhes disse: “Quem vocês querem que eu liberte para vocês? Barrabás, ou Jesus que se chama Cristo?”.
18 Քանի որ գիտէր թէ նախանձի՛ համար մատնած էին զայն:
Pois ele sabia que, por inveja, eles o haviam entregue.
19 Երբ ինք բազմած էր դատարանը, իր կինը մէկը ղրկեց իրեն եւ ըսաւ. «Դուն գործ մի՛ ունենար այդ արդարին հետ, որովհետեւ այսօր շատ չարչարուեցայ երազիս մէջ՝ անոր պատճառով»:
Enquanto ele estava sentado no tribunal, sua esposa lhe mandou dizer: “Não tenha nada a ver com aquele homem justo, pois hoje sofri muitas coisas em um sonho por causa dele”.
20 Բայց քահանայապետներն ու երէցները համոզեցին բազմութիւնը, որ Բարաբբա՛ն խնդրեն եւ Յիսուսը կորսնցնեն:
Agora os chefes dos sacerdotes e os anciãos persuadiram as multidões a pedir Barrabás e a destruir Jesus.
21 Կառավարիչը ըսաւ անոնց. «Այս երկուքէն ո՞վ կ՚ուզէք՝ որ արձակեմ ձեզի»:
Mas o governador lhes respondeu: “Qual dos dois você quer que eu solte para você?”. Eles disseram: “Barrabás!”
22 Անոնք ըսին. «Բարաբբա՛ն»: Պիղատոս ըսաւ անոնց. «Հապա ի՞նչ ընեմ Յիսուսը՝ որ Քրիստոս կը կոչուի»:
Pilatos lhes disse: “O que então farei a Jesus que se chama Cristo”? Todos lhe disseram: “Deixem-no ser crucificado!”
23 Բոլորն ալ ըսին անոր. «Թող խաչուի»: Իսկ կառավարիչը ըսաւ. «Բայց ի՞նչ չարիք ըրած է»: Անոնք ա՛լ աւելի կ՚աղաղակէին. «Թող խաչուի»:
Mas o governador disse: “Por quê? Que mal ele fez?” Mas eles gritaram muito, dizendo: “Deixem-no ser crucificado!
24 Պիղատոս՝ տեսնելով թէ անօգուտ է, այլ մանաւանդ աղմուկ կը բարձրանայ՝՝, ջուր առաւ, ձեռքերը լուաց բազմութեան առջեւ եւ ըսաւ. «Ես անպարտ եմ այդ արդարին արիւնէն. դո՛ւք անդրադարձէք»:
Então, quando Pilatos viu que nada se ganhava, mas que começava uma perturbação, pegou água e lavou suas mãos diante da multidão, dizendo: “Estou inocente do sangue desta pessoa justa. Você se encarrega disso”.
25 Ամբողջ ժողովուրդը պատասխանեց. «Ատոր արիւնը թող ըլլայ մեր վրայ ու մեր զաւակներուն վրայ»:
Todas as pessoas responderam: “Que seu sangue esteja sobre nós e sobre nossos filhos”!
26 Այն ատեն Բարաբբա՛ն արձակեց անոնց, եւ խարազանելով Յիսուսը՝ յանձնեց անոնց որպէսզի խաչուէր:
Então ele liberou Barrabás para eles, mas Jesus ele açoitou e entregou para ser crucificado.
27 Այն ատեն՝ կառավարիչին զինուորները առին Յիսուսը պալատէն ներս, ու զինուորներուն ամբողջ գունդը հաւաքեցին անոր շուրջ:
Então os soldados do governador levaram Jesus para o Pretório e reuniram toda a guarnição contra ele.
28 Մերկացնելով զայն՝ հագցուցին անոր որդան կարմիր վերարկու մը,
Eles o despojaram e colocaram um manto escarlate sobre ele.
29 եւ հիւսելով փուշէ պսակ մը՝ դրին անոր գլուխը, ու եղէգ մը՝ անոր աջ ձեռքը. եւ ծնրադրելով անոր առջեւ՝ կը ծաղրէին զայն ու կ՚ըսէին. «Ողջո՜յն, Հրեաներո՛ւ թագաւոր»:
Trançaram uma coroa de espinhos e a colocaram em sua cabeça, e uma cana em sua mão direita; e ajoelharam-se diante dele e zombaram dele, dizendo: “Salve, Rei dos Judeus”!
30 Եւ թքնելով անոր վրայ՝ կ՚առնէին եղէգը ու կը զարնէին անոր գլուխին:
Eles cuspiram nele, pegaram a palheta e o golpearam na cabeça.
31 Երբ ծաղրեցին զայն, հանեցին վրայէն վերարկուն, հագցուցին անոր իր հանդերձները, ու տարին զայն՝ որպէսզի խաչեն:
Quando zombaram dele, tiraram-lhe o manto, vestiram-no e o levaram a crucificá-lo.
32 Դուրս ելլելով՝ գտան կիւրենացի մարդ մը՝ Սիմոն անունով, եւ ստիպեցին զայն որ վերցնէ անոր խաչը:
Ao saírem, encontraram um homem de Cirene, Simon pelo nome, e o obrigaram a ir com eles, para que pudesse carregar sua cruz.
33 Երբ եկան տեղ մը՝ Գողգոթա կոչուած, որ կը նշանակէ՝ Գանկի տեղ,
Quando chegaram a um lugar chamado “Gólgota”, ou seja, “O lugar de um crânio”,
34 տուին անոր լեղիով խառնուած քացախ՝ որպէսզի խմէ: Երբ համտեսեց՝ չուզեց խմել:
deram-lhe vinho azedo para beber misturado com fel. Depois de prová-lo, ele não bebia.
35 Ապա խաչեցին զայն, ու վիճակ ձգելով՝ բաժնեցին անոր հանդերձները. (որպէսզի իրագործուի մարգարէին միջոցով խօսուածը. «Իմ հանդերձներս բաժնեցին իրենց մէջ, եւ իմ պատմուճանիս վրայ վիճակ ձգեցին»: )
Quando o crucificaram, dividiram suas roupas entre eles, jogando à sorte,
36 Ու նստած՝ կը պահէին զայն.
e ali se sentaram e o observaram.
37 եւ անոր գլուխին վրայ դրին իր ամբաստանագիրը. «Ա՛յս է Յիսուսը, Հրեաներուն թագաւորը»:
Colocaram por cima de sua cabeça a acusação contra ele escrita: “ESTE É JESUS, O REI DOS JUDEUS”.
38 Այն ատեն երկու աւազակներ խաչուեցան անոր հետ, մէկը՝ աջ կողմը, միւսը՝ ձախ կողմը:
Depois houve dois ladrões crucificados com ele, um à sua direita e outro à sua esquerda.
39 Անոնք որ կ՚անցնէին՝ կը հայհոյէին անոր, իրենց գլուխը կը շարժէին
Aqueles que passaram por ele blasfemaram, abanando a cabeça
40 ու կ՚ըսէին. «Դո՛ւն, որ կը քակէիր տաճարը եւ կը կառուցանէիր երեք օրուան մէջ, փրկէ՛ դուն քեզ: Եթէ Աստուծոյ Որդին ես, իջի՛ր այդ խաչէն»:
e dizendo: “Vocês que destroem o templo e o constroem em três dias, salve-se! Se você é o Filho de Deus, desça da cruz”!
41 Նմանապէս քահանայապետներն ալ՝ դպիրներուն ու երէցներուն հետ ծաղրելով կ՚ըսէին.
Da mesma forma, os chefes dos sacerdotes também zombaram dos escribas, dos fariseus e dos anciãos, disseram:
42 «Ուրիշները փրկեց, ինքզի՛նք չի կրնար փրկել: Եթէ Իսրայէլի թագաւոր է, հի՛մա թող իջնէ խաչէն, եւ հաւատանք իրեն:
“Ele salvou outros, mas não pode salvar a si mesmo. Se ele é o Rei de Israel, que desça agora da cruz, e nós acreditaremos nele.
43 Աստուծոյ վստահած էր. հի՛մա թող ազատէ զինք՝ եթէ կ՚ուզէ զինք, որովհետեւ ըսաւ. “Ես Աստուծոյ Որդին եմ”»:
Ele confia em Deus. Que Deus o livre agora, se ele o quiser; pois ele disse: 'Eu sou o Filho de Deus'”.
44 Իրեն հետ խաչուած աւազակներն ալ նոյնպէս կը նախատէին զայն:
Os ladrões que também foram crucificados com ele lançaram sobre ele a mesma reprovação.
45 Վեցերորդ ժամէն՝՝ մինչեւ իններորդ ժամը՝ խաւար եղաւ ամբողջ երկրին վրայ:
Agora a partir da sexta hora havia escuridão sobre toda a terra até a nona hora.
46 Ժամը իննի ատենները Յիսուս բարձրաձայն աղաղակեց. «Էլի՜, Էլի՜, լամա՞ սաբաքթանի», որ ըսել է. «Իմ Աստուա՜ծս, իմ Աստուա՜ծս, ինչո՞ւ լքեցիր զիս»:
Sobre a nona hora Jesus gritou com voz alta, dizendo: “Eli, Eli, lima sabachthani...”. Isto é, “Meu Deus, meu Deus, por que me abandonaste?”
47 Հոն կայնողներէն ոմանք՝ երբ լսեցին՝ ըսին. «Ասիկա Եղիա՛ն կը կանչէ»:
Alguns dos que estavam ali, quando ouviram, disseram: “Este homem está chamando Elijah”.
48 Իսկոյն անոնցմէ մէկը վազեց, առաւ սպունգ մը, լեցուց քացախով, եւ անցընելով եղէգի մը՝ տուաւ անոր որ խմէ:
Imediatamente um deles correu e pegou uma esponja, encheu-a com vinagre, colocou-a em uma palheta e lhe deu uma bebida.
49 Միւսները ըսին. «Թո՛ղ, տեսնենք թէ Եղիա պիտի գա՞յ՝ փրկելու զայն»:
Os outros disseram: “Deixe-o estar”. Vamos ver se Elijah vem para salvá-lo”.
50 Յիսուս դարձեալ բարձրաձայն աղաղակեց ու հոգին աւանդեց:
Jesus chorou novamente com uma voz alta, e cedeu seu espírito.
51 Եւ ահա՛ տաճարին վարագոյրը երկուքի պատռեցաւ՝ վերէն վար, երկիրը շարժեցաւ, ժայռերը ճեղքուեցան,
Eis que o véu do templo foi rasgado em dois, de cima para baixo. A terra tremeu e as rochas foram rachadas.
52 գերեզմանները բացուեցան, ու շատ մը սուրբ ննջեցեալներու մարմիններ յարութիւն առին.
Os túmulos foram abertos, e muitos corpos dos santos que haviam adormecido foram levantados;
53 եւ գերեզմաններէն ելան անոր յարութենէն ետք, մտան սուրբ քաղաքը ու երեւցան շատերու:
e saindo dos túmulos após sua ressurreição, entraram na cidade santa e apareceram para muitos.
54 Բայց հարիւրապետը եւ անոր հետ Յիսուսը պահողները, երբ տեսան երկրաշարժն ու պատահածները՝ չափազանց վախցան, եւ ըսին. «Ճշմա՛րտապէս ասիկա Աստուծոյ Որդին էր»:
Agora o centurião e aqueles que estavam com ele observando Jesus, quando viram o terremoto e as coisas que foram feitas, ficaram aterrorizados, dizendo: “Verdadeiramente este era o Filho de Deus”!
55 Հոն շատ կիներ կային, որոնք հեռուէն կը նայէին. անոնք Յիսուսի հետեւեր էին Գալիլեայէն՝ իրեն սպասարկելու:
Muitas mulheres estavam lá observando de longe, que tinham seguido Jesus da Galiléia, servindo-o.
56 Անոնց մէջ էին Մարիամ Մագդաղենացին, Յակոբոսի ու Յովսէսի մայրը՝ Մարիամ, եւ Զեբեդէոսի որդիներուն մայրը:
Entre elas estavam Maria Madalena, Maria, mãe de Tiago e Joses, e a mãe dos filhos de Zebedeu.
57 Երբ իրիկուն եղաւ՝ հարուստ մարդ մը եկաւ Արիմաթեայէն, որուն անունը Յովսէփ էր, եւ ի՛նք ալ Յիսուսի աշակերտ էր:
Quando chegou a noite, um homem rico de Arimatéia chamado José, que também era discípulo de Jesus, veio.
58 Ան՝ երթալով Պիղատոսի քով՝ խնդրեց Յիսուսի մարմինը. այն ատեն Պիղատոս հրամայեց՝ որ մարմինը տրուի:
Este homem foi a Pilatos e pediu o corpo de Jesus. Então Pilatos ordenou que o corpo fosse entregue.
59 Յովսէփ առաւ մարմինը, փաթթեց մաքուր կտաւով,
José pegou o corpo e o envolveu em um pano de linho limpo
60 ու դրաւ իր նոր գերեզմանին մէջ՝ որ փորած էր ժայռի մէջ. եւ մեծ քար մը գլորելով գերեզմանին դուռը՝ գնաց:
e o colocou em seu próprio túmulo novo, que ele havia recortado na rocha. Em seguida, ele rolou uma grande pedra contra a porta do túmulo e partiu.
61 Մարիամ Մագդաղենացին ու միւս Մարիամը հոն էին՝ գերեզմանին դիմաց նստած:
Maria Madalena estava lá, e a outra Maria, sentada em frente ao túmulo.
62 Հետեւեալ օրը, որ Ուրբաթէն ետք էր, քահանայապետներն ու Փարիսեցիները հաւաքուեցան Պիղատոսի քով,
Agora no dia seguinte, que foi o dia depois do Dia da Preparação, os chefes dos sacerdotes e os fariseus estavam reunidos em Pilatos,
63 եւ ըսին. «Տէ՛ր, կը յիշենք թէ այդ մոլորեցուցիչը, մինչ տակաւին ողջ էր, կ՚ըսէր. “Յարութիւն պիտի առնեմ երեք օրէն”:
dizendo: “Senhor, lembramo-nos do que aquele enganador disse enquanto ainda estava vivo: 'Depois de três dias eu me levantarei novamente'.
64 Ուրեմն հրամայէ՛, որ գերեզմանը ապահովուի՝ մինչեւ երրորդ օրը. որպէսզի իր աշակերտները չգան գիշերուան մէջ, չգողնան զայն եւ չըսեն ժողովուրդին. “Մեռելներէն յարութիւն առաւ”, ու վերջին մոլորութիւնը աւելի գէշ ըլլայ քան առաջինը»:
Comanda, portanto, que o túmulo fique seguro até o terceiro dia, para que talvez seus discípulos não venham à noite e o roubem, e digam ao povo: 'Ele ressuscitou dos mortos;' e o último engano será pior do que o primeiro”.
65 Պիղատոս ըսաւ անոնց. «Դուք պահակազօրք ունիք. գացէ՛ք, ապահովեցէ՛ք՝ ի՛նչպէս որ կ՚ուզէք»:
Pilatos disse a eles: “Você tem um guarda. Vão, tornem-no o mais seguro que puderem”.
66 Անոնք ալ գացին եւ ապահովեցին գերեզմանը՝ քարը կնքելով ու պահակազօրքով:
Então eles foram com o guarda e fizeram a tumba ficar segura, selando a pedra.
