ՄԱՏԹԷՈՍ 26
1 Երբ Յիսուս աւարտեց այս բոլոր խօսքերը, ըսաւ իր աշակերտներուն.
Lorsque Jésus eut achevé tous ces discours, il dit à ses disciples:
2 «Գիտէք թէ երկու օր ետք՝ Զատիկ պիտի ըլլայ, ու մարդու Որդին պիտի մատնուի՝ խաչուելու համար»:
«Vous savez que la Pâque se fait dans deux jours, et que le Fils de l'homme sera livré pour être crucifié.»
3 Այն ատեն քահանայապետները, դպիրները եւ ժողովուրդին երէցները հաւաքուեցան գաւիթը քահանայապետին՝ որ Կայիափա կը կոչուէր,
Alors les principaux sacrificateurs et les anciens du peuple s'assemblèrent dans le palais du souverain sacrificateur appelé Caïphe;
4 ու խորհրդակցեցան նենգութեամբ բռնել Յիսուսը եւ սպաննել:
et ils tinrent conseil pour arrêter Jésus par ruse et le mettre à mort.
5 Բայց կ՚ըսէին. «Ո՛չ տօնին ատենը, որպէսզի աղմուկ չըլլայ ժողովուրդին մէջ»:
«Mais, disaient-ils, il ne faut pas que ce soit pendant la fête, de peur qu'il n'y ait du tumulte parmi le peuple.»
6 Երբ Յիսուս Բեթանիա էր, բորոտ Սիմոնի տունը,
Comme Jésus était à Béthanie, dans la maison de Simon le lépreux,
7 կին մը՝ որ ունէր թանկարժէք օծանելիքի ալապաստրէ շիշ մը՝ եկաւ անոր ու թափեց զայն անոր գլուխին վրայ, երբ ան սեղան նստած էր:
une femme s'approcha de lui, avec un flacon d'albâtre contenant un parfum de grand prix, et elle le lui versa sur la tête, pendant qu'il était à table.
8 Անոր աշակերտները տեսնելով՝ ընդվզեցան եւ ըսին. «Ինչո՞ւ այս վատնումը.
Les disciples, voyant cela, en témoignèrent leur mécontentement,
9 քանի որ այդ օծանելիքը կրնար սուղ գինով ծախուիլ ու աղքատներուն տրուիլ»:
et dirent: «A quoi bon cette perte? On aurait pu vendre ce parfum très cher, et en donner le prix aux pauvres.»
10 Յիսուս հասկնալով՝ ըսաւ անոնց. «Ինչո՞ւ կ՚անհանգստացնէք կինը. ան լա՛ւ գործ մը ըրաւ ինծի:
Jésus, s'en étant aperçu, leur dit: «Pourquoi faites-vous de la peine à cette femme? car elle a fait une bonne action à mon égard.
11 Որովհետեւ ամէ՛ն ատեն ունիք աղքատները ձեզի հետ, բայց ամէն ատեն չունիք զիս:
Vous aurez toujours des pauvres avec vous, mais vous ne m'aurez pas toujours.
12 Ա՛ն որ թափեց այդ օծանելիքը մարմինիս վրայ, ըրաւ իմ թաղումի՛ս համար:
En répandant ce parfum sur mon corps, elle l'a fait pour ma sépulture.
13 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ամբողջ աշխարհի մէջ՝ ո՛ւր որ այս աւետարանը քարոզուի, ասոր ըրածն ալ պիտի պատմուի՝ իր յիշատակին համար”»:
En vérité, je vous dis que partout où cet évangile sera prêché, dans le monde entier, ce qu'elle a fait sera aussi raconté en mémoire d'elle.»
14 Այն ատեն տասներկուքէն մէկը, որ կը կոչուէր Յուդա Իսկարիովտացի, գնաց քահանայապետներուն եւ ըսաւ.
Alors l'un des Douze, qui s'appelait Judas Iscarïot, alla trouver les principaux sacrificateurs, et leur dit:
15 «Ի՞նչ կ՚ուզէք տալ ինծի, որպէսզի մատնեմ զայն ձեզի»: Անոնք ալ խոստացան անոր երեսուն կտոր արծաթ:
«Que voulez-vous me donner, et je vous le livrerai?» Ils lui comptèrent trente pièces d'argent.
16 Այդ ատենէն ետք պատեհութիւն կը փնտռէր, որպէսզի մատնէր զայն անոնց:
Depuis ce moment, Judas cherchait une occasion favorable pour livrer Jésus.
17 Բաղարջակերքի առաջին օրը՝ աշակերտները եկան Յիսուսի ու ըսին անոր. «Ո՞ւր կ՚ուզես որ պատրաստենք քեզի պէտք եղածը՝ զատիկը ուտելու համար»:
Le premier jour des pains sans levain, les disciples dirent à Jésus: «où veux-tu que nous te préparions le repas de la Pâque?»
18 Ան պատասխանեց. «Գացէ՛ք քաղաքը՝ այսինչ մարդուն, եւ ըսէ՛ք անոր. “Վարդապետը կ՚ըսէ. "Ժամանակս մօտ է, քո՛ւ քովդ պիտի կատարեմ Զատիկը՝ աշակերտներուս հետ"”»:
Il leur dit: «Allez à la ville chez un tel, et dites-lui: «Le Maître te fait dire, mon temps est pioche: c'est chez toi que je veux faire la Pâque avec mes disciples.
19 Աշակերտներն ալ ըրին՝ ինչպէս Յիսուս հրամայեց իրենց, ու պատրաստեցին զատիկը:
Les disciples firent ce que Jésus leur avait commandé, et ils préparèrent la Pâque.
20 Երբ իրիկուն եղաւ՝ սեղան նստաւ տասներկուքին հետ:
Le soir étant venu, Jésus se mit à table avec ses douze disciples,
21 Մինչ կ՚ուտէին՝ ըսաւ. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի թէ ձեզմէ մէկը պիտի մատնէ զիս»:
et pendant le repas, il dit: «En vérité, je vous dis que l'un de vous me livrera.»
22 Չափազանց տրտմեցան եւ անոնցմէ իւրաքանչիւրը սկսաւ ըսել անոր. «Տէ՛ր, միթէ ե՞ս եմ»:
Ils en furent extrêmement affligés, et chacun se mit à lui dire: «Est-ce moi, Seigneur?»
23 Ան ալ պատասխանեց. «Ա՛ն որ ինծի հետ թաթխեց իր ձեռքը պնակին մէջ, անիկա՛ պիտի մատնէ զիս»:
Il répondit: «Celui qui a mangé au même plat que moi, oui, cet homme-là me livrera!
24 Ի՛րապէս մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս գրուած է իր մասին, բայց վա՜յ այն մարդուն՝ որուն միջոցով մարդու Որդին կը մատնուի: Այդ մարդուն լաւ պիտի ըլլար՝ որ ծնած չըլլար»:
Le Fils de l'homme s'en va selon ce qui est écrit de lui; mais malheur à l'homme par qui le Fils de l'homme est livré! Mieux vaudrait pour cet homme-là n'être point né.»
25 Յուդա, որ պիտի մատնէր զայն, պատասխանեց. «Վարդապե՛տ, միթէ ե՞ս եմ»: Ըսաւ անոր. «Դո՛ւն ըսիր»:
Judas, qui le livrait, prit la parole et dit: «Rabbi, est-ce moi?» — «C'est toi-même, » lui repartit Jésus.
26 Մինչ անոնք կ՚ուտէին, Յիսուս հաց առաւ, օրհնեց, կտրեց, տուաւ աշակերտներուն եւ ըսաւ. «Առէ՛ք, կերէ՛ք. ա՛յս է իմ մարմինս»:
Pendant le repas, Jésus prit le pain, et, après avoir prononcé la bénédiction, il le rompit, et le donna à ses disciples en disant: «Prenez, mangez, ceci est mon corps.»
27 Նաեւ բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ, տուաւ անոնց ու ըսաւ.
Puis, il prit une coupe, et, ayant rendu grâces, il la leur donna en disant: «Buvez-en tous;
28 «Բոլո՛րդ ալ խմեցէ՛ք ասկէ. որովհետեւ ա՛յս է իմ արիւնս, նո՛ր ուխտին արիւնը, որ կը թափուի՝ շատերուն մեղքերու ներումին համար:
car ceci est mon sang, le sang de l'alliance, qui sera répandu pour beaucoup de gens, en vue du pardon des péchés.
29 Բայց կը յայտարարեմ ձեզի. “Ասկէ ետք բնա՛ւ պիտի չխմեմ որթատունկին բերքէն, մինչեւ այն օրը՝ երբ ձեզի հետ նո՛ր կերպով խմեմ զայն իմ Հօրս թագաւորութեան մէջ”»:
Je vous dis que désormais je ne boirai plus de ce fruit de la vigne, jusqu'au jour où j'en boirai du nouveau avec vous dans le royaume de mon Père.»
30 Օրհներգելէ ետք՝ գացին Ձիթենիներու լեռը:
Puis ils chantèrent les cantiques, et s'en allèrent à la montagne des Oliviers.
31 Այն ատեն Յիսուս ըսաւ անոնց. «Դուք բոլորդ պիտի գայթակղիք այս գիշեր իմ պատճառովս, որովհետեւ գրուած է. “Հովիւը պիտի զարնեմ, ու հօտին ոչխարները պիտի ցրուին”:
Alors Jésus leur dit: «Je serai pour vous tous, cette nuit, une occasion de chute; car il est écrit: - Je frapperai le berger, et les brebis du troupeau seront dispersées.»
32 Բայց յարութիւն առնելէս ետք՝ ձեզմէ առաջ պիտի երթամ Գալիլեա»:
Mais, après que je serai ressuscité, je vous précéderai en Galilée.
33 Պետրոս պատասխանեց անոր. «Թէեւ բոլորն ալ գայթակղին քու պատճառովդ, ես բնա՛ւ պիտի չգայթակղիմ»:
Pierre prit la parole, et lui dit: «Quand tu serais pour tous une occasion de chute, tu ne le seras jamais pour moi.»
34 Յիսուս ըսաւ անոր. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Այս գիշեր՝ դեռ աքաղաղը չկանչած՝ երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս”»:
Jésus lui répondit: «En vérité, je te dis que, cette nuit même, avant que le coq chante, tu me renieras trois fois.»
35 Պետրոս ըսաւ անոր. «Նոյնիսկ եթէ պէտք ըլլայ որ քեզի հետ մեռնիմ՝ բնա՛ւ պիտի չուրանամ քեզ»: Այսպէս կ՚ըսէին նաեւ բոլոր աշակերտները:
Pierre lui dit: «Quand je devrais mourir avec toi, non, je ne te renierai point.» Et tous les disciples protestèrent de même.
36 Այն ատեն Յիսուս գնաց անոնց հետ վայր մը՝ որ Գեթսեմանի կը կոչուէր, եւ ըսաւ աշակերտներուն. «Հո՛ս նստեցէք, մինչ ես կ՚երթամ հոն՝ աղօթելու»:
Jésus arriva avec eux dans un lieu appelé Gethsémané, et leur dit: «Asseyez-vous ici, pendant que j'irai là pour prier.»
37 Իրեն հետ առնելով Պետրոսն ու Զեբեդէոսի երկու որդիները, սկսաւ տրտմիլ եւ շատ վշտանալ:
Il prit avec lui Pierre et les deux fils de Zébédée, et commença à être fort triste et fort angoissé.
38 Այն ատեն ըսաւ անոնց. «Իմ անձս չափազանց տրտում է՝ մեռնելու աստիճան: Հո՛ս մնացէք եւ արթո՛ւն կեցէք ինծի հետ»:
Il leur dit alors: «Mon âme est saisie d'une tristesse mortelle; restez ici et veillez avec moi.»
39 Ու քիչ մը առջեւ երթալով՝ ինկաւ իր երեսին վրայ, եւ աղօթեց՝ ըսելով. «Իմ հա՜յրս, եթէ կարելի է՝ այս բաժակը թող անցնի ինձմէ. բայց ո՛չ թէ ինչպէս ե՛ս կ՚ուզեմ, հապա՝ ինչպէս դո՛ւն կ՚ուզես»:
Puis, ayant fait quelques pas en avant, il tomba la face contre terre, et pria, disant: «Mon Père, s'il est possible, que ce calice passe loin de moi; toutefois que ta volonté soit faite, et non pas la mienne.»
40 Երբ եկաւ աշակերտներուն, քնացած գտաւ զանոնք ու ըսաւ Պետրոսի. «Այդպէս մէ՞կ ժամ ալ չկրցաք արթուն կենալ ինծի հետ:
Ensuite il vint vers ses disciples, et les trouvant endormis, il dit à Pierre: «Ainsi, vous n'avez pu veiller une heure avec moi!
41 Արթո՛ւն կեցէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի չմտնէք փորձութեան մէջ. արդարեւ հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
Veillez et priez, de peur que vous ne tombiez en tentation: l'esprit est plein d'ardeur, mais la chair est faible.»
42 Դարձեալ երկրորդ անգամ գնաց աղօթեց՝ ըսելով. «Իմ հա՜յրս, եթէ կարելի չէ որ այս բաժակը անցնի ինձմէ՝ առանց խմելու անկէ, քու կամքդ թող ըլլայ»:
Il s'éloigna de nouveau, pour la seconde fois, et pria, disant: «Mon Père, si ce calice ne peut passer sans que je le boive, que ta volonté soit faite.»
43 Երբ եկաւ՝ դարձեալ քնացած գտաւ զանոնք, որովհետեւ անոնց աչքերը ծանրացած էին:
Puis il revint et les trouva endormis; car leurs yeux étaient appesantis.
44 Թողուց զանոնք ու դարձեալ գնաց, երրորդ անգամ աղօթեց՝ նո՛յն խօսքը ըսելով:
Il les laissa, et, s'en étant allé, il pria de nouveau, pour la troisième fois, en répétant la même parole.
45 Այն ատեն եկաւ իր աշակերտներուն եւ ըսաւ անոնց. «Ասկէ ետք քնացէ՛ք ու հանգստացէ՛ք. ահա՛ ժամը մօտեցաւ, եւ մարդու Որդին պիտի մատնուի մեղաւորներուն ձեռքը:
Alors il vint vers ses disciples, et leur dit: «C'est trop dormir et vous reposer. L'heure approche; le Fils de l'homme va être livré entre les mains des pécheurs.
46 Ոտքի՛ ելէք, երթա՛նք ասկէ. ահա՛ մօտեցաւ ա՛ն՝ որ պիտի մատնէ զիս»:
Levez-vous, allons! voici celui qui me livre est proche.»
47 Մինչ ան դեռ կը խօսէր, Յուդա՝ տասներկուքէն մէկը՝ եկաւ, եւ իրեն հետ մեծ բազմութիւն մը՝ սուրերով ու բիրերով, քահանայապետներէն եւ ժողովուրդին երէցներէն:
Il parlait encore, quand Judas, l'un des Douze, arriva, et avec lui une troupe nombreuse, année d'épées et de bâtons, qui avait été envoyée par les principaux sacrificateurs et par les anciens du peuple.
48 Զայն մատնողը նշան մը տուեր էր անոնց՝ ըսելով. «Ո՛վ որ համբուրեմ՝ ա՛ն է, բռնեցէ՛ք զայն»:
Le traître leur donna ce signe «Celui que je baiserai, leur dit-il, c'est lui; saisissez-le.»
49 Եւ իսկոյն մօտենալով Յիսուսի՝ ըսաւ. «Ողջո՜յն, Վարդապե՛տ», ու համբուրեց զայն:
Et aussitôt, s'approchant de Jésus, il lui dit: «Salut, Rabbi, » et il le baisa.
50 Յիսուս ըսաւ անոր. «Ընկե՛ր, ըրէ՛ ի՛նչ բանի համար որ եկար»: Այն ատեն մօտեցան, ձեռք բարձրացուցին Յիսուսի վրայ ու բռնեցին զայն:
Jésus lui dit: «Mon ami, pourquoi es-tu ici?» Alors ces gens s'avancèrent, mirent la main sur Jésus et l'arrêtèrent.
51 Յիսուսի հետ եղողներէն մէկը՝ երկարեց ձեռքը, եւ քաշելով իր սուրը՝ զարկաւ քահանայապետին ծառային ու խլեց անոր ականջը:
Tout à coup un de ceux qui étaient avec Jésus, mettant l'épée à la main, frappa le serviteur du souverain sacrificateur et lui emporta l'oreille.
52 Այն ատեն Յիսուս ըսաւ անոր. «Վերադարձո՛ւր սուրդ իր տեղը, որովհետեւ բոլոր սուր առնողները՝ սուրո՛վ պիտի կորսուին:
Jésus lui dit alors: «Remets ton épée à sa place: tous ceux qui se serviront de l'épée, périront par l'épée.
53 Կը կարծես թէ չե՞մ կրնար հի՛մա աղաչել իմ Հօրս, որ հասցնէ ինծի տասներկու լեգէոնէն աւելի հրեշտակներ:
Crois-tu que je ne puisse pas sur l'heure prier mon Père, qui me donnerait plus de douze légions d'anges?
54 Բայց ի՞նչպէս պիտի իրագործուին գրուածները, թէ ա՛յսպէս պէտք է ըլլայ»:
Comment donc s'accompliraient les Ecritures, d'après lesquelles il en doit être ainsi.»
55 Այդ ժամուն Յիսուս ըսաւ բազմութիւններուն. «Իբր թէ աւազակի՞ դէմ ելաք՝ սուրերով ու բիրերով բռնելու զիս: Ամէ՛ն օր տաճարին մէջ կը նստէի ձեզի հետ եւ կը սորվեցնէի, ու չբռնեցիք զիս:
En même temps Jésus dit à cette troupe: «Vous êtes venus me prendre avec des épées et des bâtons, comme si vous poursuiviez un brigand. Tous les jours j'étais assis dans le temple, y enseignant, et vous ne m'avez pas arrêté;
56 Բայց այս ամէնը կատարուեցաւ, որպէսզի մարգարէներուն գրածները իրագործուին»: Այն ատեն բոլոր աշակերտները թողուցին զայն եւ փախան:
mais tout cela est arrivé, afin que les écrits des prophètes s'accomplissent.» Alors tous ses disciples l'abandonnèrent et s'enfuirent.
57 Անոնք որ բռնեցին Յիսուսը՝ տարին Կայիափա քահանայապետին, ուր դպիրներն ու երէցները հաւաքուած էին:
Ceux qui avaient arrêté Jésus, l'emmenèrent chez le souverain sacrificateur Caïphe, où les scribes et les anciens s'étaient réunis.
58 Պետրոս հեռուէն հետեւեցաւ անոր՝ մինչեւ քահանայապետին գաւիթը, ներս մտաւ եւ նստաւ սպասաւորներուն հետ, որպէսզի տեսնէ վախճանը:
Pierre le suivit de loin, jusqu'au palais du souverain sacrificateur; il y entra, et s'assit avec les agents, pour voir comment cela finirait.
59 Քահանայապետներն ու երէցները եւ ամբողջ ատեանը կը փնտռէին սուտ վկայութիւն մը Յիսուսի դէմ, որպէսզի մեռցնեն զայն.
Les principaux sacrificateurs et tout le sanhédrin cherchaient quelque fausse déposition contre Jésus, afin de le mettre à mort,
60 բայց չգտան: Թէպէտ շատ սուտ վկաներ ալ եկան, ոչինչ գտան: Յետոյ երկու սուտ վկաներ եկան
et, quoique plusieurs faux témoins se fussent présentés, ils n'en trouvèrent point qui fût suffisante. Enfin, il vint deux faux témoins qui dirent:
61 ու ըսին. «Ասիկա ըսաւ. “Ես կրնամ քակել Աստուծոյ տաճարը եւ կառուցանել զայն երեք օրուան մէջ”»:
Il a dit: «Je puis détruire le temple de Dieu, et le rebâtir en trois jours.»
62 Քահանայապետը կանգնելով՝ ըսաւ անոր. «Ոչի՞նչ կը պատասխանես. ի՞նչ կը վկայեն ասոնք քեզի դէմ»:
Alors le souverain sacrificateur se leva, et dit à Jésus: «Ne réponds-tu rien? Qu'est-ce que ces gens déposent contre toi?» Mais Jésus garda le silence.
63 Յիսուս լուռ կեցաւ: Ուստի քահանայապետը ըսաւ անոր. «Ապրո՛ղ Աստուծմով կ՚երդմնեցնեմ քեզ, որ ըսես մեզի թէ դո՞ւն ես Քրիստոսը՝ Աստուծոյ Որդին»:
Le souverain sacrificateur reprit: «Je t'adjure par le Dieu vivant de nous dire si tu es le Messie, le Fils de Dieu?»
64 Յիսուս ըսաւ անոր. «Դո՛ւն ըսիր: Բայց կը յայտարարեմ ձեզի. “Ասկէ ետք պիտի տեսնէք մարդու Որդին՝ բազմած Զօրութեան աջ կողմը, ու եկած երկինքի ամպերուն վրայ”»:
Jésus lui répondit: Tu l’as dit: et même je vous déclare que désormais vous verrez le Fils de l'homme siéger à la droite du Tout-Puissant, et venir sur les nuées du ciel.»
65 Այն ատեն քահանայապետը պատռեց իր հանդերձները եւ ըսաւ. «Հայհոյե՛ց. ա՛լ ի՞նչ պէտք ունինք վկաներու: Ահա՛ հիմա լսեցիք ատոր հայհոյութիւնը.
Alors le souverain sacrificateur déchira ses vêtements, disant: «Il a blasphémé: qu’avons-nous encore besoin de témoins? Vous venez d'entendre son blasphème:
66 ի՞նչ կը մտածէք»: Անոնք պատասխանեցին. «Մահապա՛րտ է»:
que vous en semble?» Les sénateurs répondirent: Il mérite la mort.
67 Այն ատեն թքնեցին անոր երեսը, ու կռփահարեցին զայն: Ոմանք ալ ապտակելով՝ ըսին.
Alors ils lui crachèrent au visage et lui donnèrent des coups de poing; quelques-uns le souffletèrent,
68 «Մարգարէացի՛ր մեզի, դո՛ւն՝ Քրիստո՛ս, ո՞վ է ան՝ որ զարկաւ քեզի»:
disant: «Messie, devine qui t'a frappé.»
69 Երբ Պետրոս դուրսը՝ գաւիթը նստած էր, աղախին մը եկաւ անոր եւ ըսաւ. «Դո՛ւն ալ Գալիլեացի Յիսուսի հետ էիր»:
Cependant Pierre était assis dehors, dans la cour, et une servante l'aborda, et lui dit: «Toi aussi, tu étais avec Jésus, le galiléen.»
70 Բայց ան ուրացաւ բոլորին առջեւ՝ ըսելով. «Չեմ գիտեր ի՛նչ կը խօսիս»:
Mais il le nia devant tout le monde, disant: «Je ne sais ce que tu veux dire.»
71 Երբ դուրս ելաւ՝ նախագաւիթը, ուրիշ աղախին մը տեսաւ զայն ու ըսաւ հոն եղողներուն. «Ասիկա՛ ալ Յիսուս Նազովրեցիին հետ էր»:
Comme il se dirigeait vers le porche, pour s'en aller, une autre servante le vit, et dit aux gens qui étaient là: «Celui-là aussi était avec Jésus de Nazareth.»
72 Պետրոս դարձեալ երդում ընելով ուրացաւ. «Չեմ ճանչնար այդ մարդը»:
Et Pierre le nia encore une fois, jurant qu'il ne connaissait pas cet homme.
73 Քիչ ետք՝ հոն կայնողները եկան եւ ըսին Պետրոսի. «Ճշմա՛րտապէս դո՛ւն ալ անոնցմէ ես, որովհետեւ խօսուածքդ ալ կը յայտնէ քեզ»:
Un instant après, ceux qui étaient là, s'étant approchés, dirent à Pierre: «Certainement, toi aussi, tu es des leurs; on le reconnaît bien à ton langage.»
74 Այն ատեն սկսաւ նզովել ու երդում ընել՝ ըսելով. «Չեմ ճանչնար այդ մարդը»: Իսկոյն աքաղաղը կանչեց:
Alors il se mit à faire des imprécations et à jurer qu'il ne connaissait point cet homme. Aussitôt un coq chanta;
75 Պետրոս յիշեց Յիսուսի խօսքը՝ որ իրեն ըսեր էր. «Դեռ աքաղաղը չկանչած՝ երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս». եւ դուրս ելլելով՝ դառնապէս լացաւ:
et Pierre se souvint de la parole que Jésus lui avait dite: «Avant que le coq chante, tu me renieras trois fois.» Et étant sorti du palais, il pleura amèrement.
