ՄԱՏԹԷՈՍ 22
1 Յիսուս դարձեալ առակներով խօսեցաւ անոնց եւ ըսաւ.
AND Jesus continuing his discourse, spake again to them in parables, saying,
2 «Երկինքի թագաւորութիւնը կը նմանի թագաւորի մը՝ որ հարսանիք ըրաւ իր որդիին, ու ղրկեց իր ծառաները՝ կանչելու հարսանիքին հրաւիրեալները.
The kingdom of heaven is like to a certain king, who made a marriage-feast for his son:
3 սակայն անոնք չուզեցին գալ:
and sent his servants to call those who were invited to the entertainment: and they would not come.
4 Դարձեալ ուրիշ ծառաներ ղրկեց եւ ըսաւ. “Ըսէ՛ք հրաւիրեալներուն. «Ահա՛ պատրաստեցի իմ ճաշս. զուարակներս ու գէր անասուններս մորթուած են, եւ ամէն բան պատրաստ է. եկէ՛ք հարսանիքի»”:
Again he sent other servants, saying, Tell those who have been invited, Behold, I have prepared my dinner; my oxen and the fatlings are killed, and all things are ready; come unto the marriage-feast.
5 Բայց անոնք անհոգութիւն ընելով՝ գացին մէկը իր արտը, ու միւսը՝ իր առեւտուրին:
But they gave themselves no concern about it, and went their several ways, one to his own farm, and another to his traffick:
6 Ուրիշներ՝ բռնեցին անոր ծառաները, նախատեցին եւ սպաննեցին:
And the rest seizing his servants, insulted and slew them.
7 Թագաւորն ալ՝ երբ լսեց՝ բարկացաւ. ղրկեց իր զօրքերը, կորսնցուց այդ մարդասպանները ու այրեց անոնց քաղաքը:
Then the king, when he heard it, was incensed: and sending out his armies, destroyed these murderers, and burnt down their city.
8 Այն ատեն ըսաւ իր ծառաներուն. “Հարսանիքը պատրաստ է, բայց հրաւիրեալները արժանի չէին:
Then he said to his servants, The wedding entertainment indeed is ready, but those who were invited were not worthy:
9 Ուրեմն գացէ՛ք դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտնէք՝ հրաւիրեցէ՛ք հարսանիքի”:
go therefore into the thoroughfares of the roads, and as many as ye find, invite to the banquet.
10 Այդ ծառաները դուրս ելան՝ դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտան՝ թէ՛ չար, թէ՛ բարի, բոլորն ալ հաւաքեցին. ու հարսնետունը լեցուեցաւ հրաւիրեալներով:
So these servants going out into the roads, collected all, as many as they found, both bad and good; and the wedding feast was fully furnished with guests.
11 Երբ թագաւորը մտաւ՝ տեսնելու հարսնեւորները, տեսաւ մարդ մը՝ որ հագած չէր հարսանիքի հագուստ:
Then the king coming in to look around on the guests, saw there a man who had not put on the wedding garment:
12 Ըսաւ անոր. “Ընկե՛ր, ի՞նչպէս մտար հոս՝ առանց հարսանիքի հագուստի”: Ան ալ պապանձեցաւ:
and he saith to him, Friend, how came thou in here, not having the garment provided for the marriage feast? And he was speechless.
13 Այն ատեն թագաւորը ըսաւ սպասարկուներուն. “Կապեցէ՛ք ասոր ոտքերն ու ձեռքերը, եւ առէ՛ք ու նետեցէ՛ք զայն դուրսի խաւարը. հոն պիտի ըլլայ լաց եւ ակռաներու կրճտում”:
Then said the king to the servants, Bind his feet and hands, and take him away, and cast him into the darkness, which is without; there shall be weeping and gnashing of teeth.
14 Որովհետեւ կանչուածները շատ են, բայց ընտրուածները՝ քիչ»:
For many are called, but few elect.
15 Այն ատեն Փարիսեցիները գացին խորհրդակցելու, թէ ի՛նչպէս խօսքով ձգեն զայն ծուղակի մէջ:
Then went the Pharisees, and took counsel together how they might lay a snare to entrap him in his discourse.
16 Ու ղրկեցին անոր իրենց աշակերտները՝ Հերովդէսեաններուն հետ, եւ ըսին. «Վարդապե՛տ, գիտենք թէ ճշմարտախօս ես ու ճշմարտութեամբ կը սորվեցնես Աստուծոյ ճամբան, եւ հոգ չես ըներ ոեւէ մէկուն համար, քանի որ երեսպաշտութիւն չես ըներ մարդոց:
And they sent to him their disciples, with the Herodians, saying, Master, we know that thou art true, and teachest the way of God with veracity; and carest for no man, for thou regardest not the person of men:
17 Ուստի ըսէ՛ մեզի, ի՞նչ է քու կարծիքդ. “Արտօնուա՞ծ է տուրք տալ կայսրին՝ թէ ոչ”»:
tell us therefore, What thinkest thou? Is it lawful to pay tribute to Caesar, or not?
18 Յիսուս՝ գիտնալով անոնց չարամտութիւնը՝ ըսաւ. «Ինչո՞ւ կը փորձէք զիս, կեղծաւորնե՛ր:
But Jesus knew their wicked design, and said, Why tempt ye me, ye hypocrites?
19 Ցո՛յց տուէք ինծի տուրքին դրամը»: Անոնք դահեկան մը բերին իրեն:
Shew me the money for the tribute; and they brought him a denarius.
20 Ըսաւ անոնց. «Որո՞ւնն են այս պատկերն ու գրութիւնը»:
And he saith unto them, Whose figure is this and inscription?
21 Ըսին անոր. «Կայսրի՛ն»: Այն ատեն ըսաւ անոնց. «Ուրեմն ինչ որ կայսրինն է՝ տուէ՛ք կայսրին, եւ ինչ որ Աստուծոյ է՝ Աստուծո՛յ»:
They say unto him, Caesar’s. Then saith he to them, Render therefore to Caesar, the things which are Caesar’s; and to God, the things which are God’s.
22 Երբ լսեցին՝ զարմացան, ու թողուցին զայն եւ գացին:
And when they heard him, they marvelled, and leaving him, went away.
23 Նոյն օրը անոր քով եկան Սադուկեցիները, որոնք կ՚ըսեն թէ յարութիւն չկայ, ու հարցուցին անոր.
On the same day the Sadducees came to him, who say, that there is no resurrection, and they put a question to him,
24 «Վարդապե՛տ, Մովսէս ըսաւ. “Եթէ մէկը մեռնի առանց զաւակի, անոր եղբայրը թող ամուսնանայ անոր կնոջ հետ, եւ զարմ հանէ իր եղբօր”:
saying, Master, Moses said, “If a man die having no children, his brother in right of affinity shall marry his wife, and raise up seed for his brother.”
25 Ուրեմն եօթը եղբայրներ կային մեր քով: Առաջինը ամուսնացաւ ու վախճանեցաւ, եւ զարմ չունենալուն համար՝ իր կինը թողուց իր եղբօր:
Now there were with us seven brothers; and the first marrying, died, and had no offspring, and left his wife to his brother;
26 Նմանապէս ալ երկրորդն ու երրորդը՝ մինչեւ եօթներորդը:
likewise the second also; then the third; so on to the seven.
27 Ամենէն ետք կինն ալ մեռաւ:
Last of all the woman died also.
28 Ուրեմն, յարութեան ատեն՝ այդ եօթնէն որո՞ւն կինը պիտի ըլլայ. որովհետեւ բոլորն ալ ունեցան զայն իբր կին»:
In the resurrection therefore, whose wife shall she be of the seven? for they all had her.
29 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Դուք մոլորած էք. ո՛չ Գիրքերը գիտէք, ո՛չ ալ Աստուծոյ զօրութիւնը:
Jesus then answering, said unto them, Ye are in an error, from not knowing the Scriptures, and the power of God.
30 Քանի որ յարութեան ատեն՝ ո՛չ կ՚ամուսնանան եւ ո՛չ ամուսնութեան կը տրուին, հապա երկինքի մէջ՝ Աստուծոյ հրեշտակներուն պէս են:
For at the resurrection, they neither marry, nor are given in marriage, but are as the angels of God in heaven.
31 Բայց մեռելներուն յարութեան մասին չէ՞ք կարդացեր Աստուծմէ ձեզի ըսուած խօսքը.
But with respect to the resurrection of the dead, have ye not read what was spoken to you of God, saying,
32 “Ե՛ս եմ Աբրահամի Աստուածը, Իսահակի Աստուածը եւ Յակոբի Աստուածը”: Աստուած մեռելներուն Աստուածը չէ, հապա՝ ողջերուն»:
“I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?” God is not the God of the dead, but of the living.
33 Բազմութիւնը ասիկա լսելով՝ կ՚ապշէր անոր ուսուցումին վրայ:
And when the multitude heard it, they were amazingly struck with his doctrine.
34 Բայց Փարիսեցիները՝ երբ լսեցին թէ ան պապանձեցուց Սադուկեցիները, տեղ մը հաւաքուեցան,
But the Pharisees hearing that he had stopped the Sadducees’ mouths, they assembled together:
35 եւ անոնցմէ օրինական մը հարցուց՝ զայն փորձելով.
and one of them, a teacher of the law, put a question to him, to make trial of him, and said,
36 «Վարդապե՛տ, ո՞ր պատուիրանը մեծ է Օրէնքին մէջ»:
Master, which is the great commandment in the law?
37 Յիսուս ըսաւ անոր. «“Սիրէ՛ Տէրը՝ քու Աստուածդ՝ ամբողջ սիրտովդ, ամբողջ անձովդ եւ ամբողջ միտքովդ”:
Then Jesus said to him, “Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind.”
38 Ա՛յս է առաջին ու մեծ պատուիրանը:
This is the first and great commandment.
39 Եւ երկրորդը՝ ասոր նման. “Սիրէ՛ ընկերդ քու անձիդ՝՝ պէս”:
And the second is like to it, “Thou shalt love thy neighbour as thyself.”
40 Այս երկու պատուիրաններէն կախուած են ամբողջ Օրէնքն ու Մարգարէները»:
On these two commandments, the whole law and the prophets depend.
41 Երբ Փարիսեցիները հաւաքուեցան, Յիսուս հարցուց անոնց.
The Pharisees being then assembled, Jesus put a question to them,
42 «Քրիստոսի մասին ի՞նչ է ձեր կարծիքը. որո՞ւ որդին է»:
saying, What think ye of the Messiah, whose son is he? They say unto him, David’s.
43 Ըսին իրեն. «Դաւիթի՛»: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Հապա ի՞նչպէս Դաւիթ Հոգիով զայն Տէր կը կոչէ ու կ՚ըսէ.
He saith unto them, How then doth David by the Spirit call him Lord? saying,
44 “Տէրը ըսաւ իմ Տէրոջս. «Բազմէ՛ իմ աջ կողմս, մինչեւ որ քու թշնամիներդ պատուանդան դնեմ ոտքերուդ»”:
“The Lord said unto my Lord, Sit at my right hand, till I put thine enemies as a footstool for thy feet.”
45 Ուրեմն եթէ Դաւիթ զայն Տէր կը կոչէ, ի՞նչպէս ան իր որդին կ՚ըլլայ»:
If then David calleth him Lord, how is he his son?
46 Ո՛չ մէկը կրնար խօսքո՛վ մը պատասխանել անոր: Այդ օրէն ետք՝ ո՛չ մէկը կը յանդգնէր բան մը հարցնել անոր:
And no man could answer him a word, neither durst any man, from that day, interrogate him any more.
