ՄԱՏԹԷՈՍ 13
1 Նոյն օրը Յիսուս՝ տունէն ելլելով՝ նստաւ ծովուն եզերքը:
Ce jour-là, Jésus sortit de la maison et s'assit au bord de la mer.
2 Մեծ բազմութիւններ քովը հաւաքուեցան. ուստի ինք նաւ մտաւ ու նստաւ, իսկ ամբողջ բազմութիւնը կայնած էր ծովեզերքը:
De grandes foules s'assemblèrent auprès de lui, de sorte qu'il monta dans une barque et s'assit; et toute la foule se tenait sur la plage.
3 Շատ բաներ խօսեցաւ անոնց՝ առակներով, եւ ըսաւ.
Il leur parla de beaucoup de choses en paraboles, et dit: Voici un paysan qui est sorti pour semer.
4 «Ահա՛ սերմնացան մը գնաց՝ որ սերմ ցանէ: Երբ կը ցանէր, քանի մը սերմեր ինկան ճամբային եզերքը, եւ թռչունները եկան ու լափեցին զանոնք:
Comme il semait, des graines tombèrent au bord du chemin, et les oiseaux vinrent les dévorer.
5 Ուրիշներ ինկան ժայռոտ տեղերու վրայ, ուր շատ հող չկար, եւ իսկոյն բուսան՝ հողին խորունկութիւն չունենալուն համար.
D'autres tombèrent sur un terrain rocailleux, où il n'y avait pas beaucoup de terre, et aussitôt elles poussèrent, parce qu'elles n'avaient pas de profondeur de terre.
6 սակայն տօթակէզ եղան երբ արեւը ելաւ, ու չորցան՝ քանի որ արմատ չունէին:
Quand le soleil s'est levé, elles ont été brûlées. Comme elles n'avaient pas de racine, elles se desséchèrent.
7 Ուրիշներ ալ ինկան փուշերու մէջ. եւ փուշերը բարձրացան ու խեղդեցին զանոնք:
D'autres sont tombées parmi les épines. Les épines ont poussé et les ont étouffées.
8 Իսկ ուրիշներ ինկան լաւ հողի մէջ, եւ պտուղ տուին՝ մէկը հարիւր, միւսը՝ վաթսուն, միւսը՝ երեսուն:
D'autres sont tombés dans la bonne terre et ont donné du fruit: les uns cent fois plus, les autres soixante, les autres trente.
9 Ա՛ն որ ականջ ունի լսելու՝ թող լսէ»:
Que celui qui a des oreilles pour entendre entende. »
10 Աշակերտները մօտենալով՝ ըսին իրեն. «Ինչո՞ւ առակներով կը խօսիս անոնց»:
Les disciples, s'approchant, lui dirent: « Pourquoi leur parles-tu en paraboles? »
11 Ինք ալ պատասխանեց անոնց. «Քանի որ ձեզի՛ տրուած է գիտնալ երկինքի թագաւորութեան խորհուրդները, բայց անոնց տրուած չէ:
Il leur répondit: « Il vous est donné de connaître les mystères du Royaume des Cieux, mais il ne leur est pas donné à eux.
12 Որովհետեւ ո՛վ որ ունի, անոր պիտի տրուի ու առատութեան մէջ պիտի ըլլայ. իսկ ո՛վ որ չունի, ունեցածն ալ անկէ պիտի առնուի:
En effet, à celui qui a, il sera donné, et il aura l'abondance; mais à celui qui n'a pas, même ce qu'il a lui sera ôté.
13 Ուստի առակներով կը խօսիմ անոնց, քանի որ տեսնելով՝ չեն տեսներ, ու լսելով՝ չեն լսեր, ո՛չ ալ կը հասկնան:
C'est pourquoi je leur parle en paraboles, parce que, voyant, ils ne voient pas, et qu'entendant, ils n'entendent pas, et ne comprennent pas.
14 Անոնց վրայ պիտի իրագործուի Եսայիի մարգարէութիւնը՝ որ կ՚ըսէ. “Շատ պիտի լսէք՝ բայց պիտի չհասկնաք. շատ պիտի տեսնէք՝ բայց պիտի չըմբռնէք:
En eux s'accomplit la prophétie d'Ésaïe, qui dit, C'est en entendant que vous entendrez, et ne comprendront en aucun cas; En voyant, vous verrez, et ne sera en aucun cas perçu;
15 Որովհետեւ այս ժողովուրդին սիրտը թանձրացաւ, եւ իրենց ականջներով ծանր լսեցին ու գոցեցին իրենց աչքերը, որպէսզի աչքերով չտեսնեն, ականջներով չլսեն, սիրտով չհասկնան, եւ դարձի չգան, ու ես չբժշկեմ զանոնք”:
car le cœur de ce peuple est devenu insensible, leurs oreilles sont sourdes, et ils ont fermé leurs yeux; ou alors ils pourraient peut-être percevoir avec leurs yeux, entendent avec leurs oreilles, comprennent avec leur cœur, et se tournerait à nouveau, et je les guérirais.
16 Բայց երանի՜ ձեր աչքերուն՝ որ կը տեսնեն, եւ ձեր ականջներուն՝ որ կը լսեն:
« Mais bénis soient vos yeux, car ils voient, et vos oreilles, car elles entendent.
17 Որովհետեւ ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի թէ շատ մարգարէներ եւ արդարներ ցանկացին տեսնել ձեր տեսածները՝ ու չտեսան, եւ լսել ձեր լսածները՝ ու չլսեցին»:
Car, en vérité, je vous le dis, beaucoup de prophètes et de justes ont désiré voir les choses que vous voyez, et ne les ont pas vues; et entendre les choses que vous entendez, et ne les ont pas entendues.
18 «Լսեցէ՛ք ուրեմն սերմնացանին առակը:
« Écoutez donc la parabole du cultivateur.
19 Ո՛վ որ կը լսէ թագաւորութեան խօսքը եւ չի հասկնար, չարը կու գայ ու կը յափշտակէ անոր սիրտին մէջ ցանուածը: Ասիկա ա՛ն է՝ որ սերմ ստացաւ ճամբային եզերքը:
Quand quelqu'un entend la parole du Royaume et ne la comprend pas, le malin vient et arrache ce qui a été semé dans son cœur. Voici ce qui a été semé au bord du chemin.
20 Ժայռոտ տեղերու վրայ սերմ ստացողը ա՛ն է, որ կը լսէ խօսքը եւ իսկոյն կ՚ընդունի զայն ուրախութեամբ:
Ce qui a été semé sur les rochers, c'est celui qui entend la parole et qui la reçoit aussitôt avec joie;
21 Բայց իր մէջ արմատ չունենալով՝ քիչ ժամանակ կը տեւէ, ու երբ տառապանք կամ հալածանք ըլլայ խօսքին պատճառով՝ իսկոյն կը գայթակղի:
mais il n'a pas de racine en lui-même, il ne fait qu'endurer pour un temps. Quand l'oppression ou la persécution survient à cause de la parole, aussitôt il chancelle.
22 Փուշերու մէջ սերմ ստացողը ա՛ն է, որ կը լսէ խօսքը, սակայն այս աշխարհի հոգերն ու հարստութեան խաբէութիւնը կը խեղդեն խօսքը, եւ անպտուղ կ՚ըլլայ: (aiōn g165)
Ce qui a été semé parmi les épines, c'est celui qui entend la parole; mais les soucis du siècle présent et la séduction des richesses étouffent la parole, et il devient stérile. (aiōn g165)
23 Իսկ լաւ հողի մէջ սերմ ստացողը ա՛ն է, որ խօսքը կը լսէ ու կը հասկնայ. նաեւ պտուղ կու տայ, եւ կը բերէ՝ մէկը հարիւր, միւսը՝ վաթսուն, միւսը՝ երեսուն»:
Ce qui a été semé dans la bonne terre, c'est celui qui entend la parole et la comprend, qui porte certainement du fruit et produit, les uns cent fois plus, les autres soixante, les autres trente. »
24 Ուրիշ առակ մըն ալ առաջարկեց անոնց ու ըսաւ. «Երկինքի թագաւորութիւնը նմանեցաւ մարդու մը, որ իր արտին մէջ լաւ սերմ ցանեց:
Il leur proposa une autre parabole, en disant: « Le royaume des cieux est semblable à un homme qui a semé de la bonne semence dans son champ.
25 Մինչ մարդիկ կը քնանային՝ իր թշնամին եկաւ, որոմ ցանեց ցորենին մէջ եւ գնաց:
Pendant que les gens dormaient, son ennemi vint et sema aussi de l'ivraie parmi le blé, puis il s'en alla.
26 Երբ խոտը ծաղկեցաւ ու պտուղ բերաւ, այն ատեն որոմն ալ երեւցաւ:
Mais quand l'herbe a poussé et produit du grain, l'ivraie est apparue aussi.
27 Ուստի հողատիրոջ ծառաները մօտեցան եւ ըսին անոր. “Տէ՛ր, դուն լաւ սերմ չցանեցի՞ր արտիդ մէջ. ուրեմն որոմը ուրկէ՞ է”:
Les serviteurs du maître de maison vinrent lui dire: « Monsieur, n'avez-vous pas semé de bonnes graines dans votre champ? D'où viennent ces ivraies?
28 Ան ալ ըսաւ անոնց. “Թշնամի մը ըրած է ասիկա”: Ծառաները ըսին իրեն. “Ուստի կ՚ուզե՞ս որ երթանք ու քաղենք զանոնք”:
« Il leur dit: « C'est un ennemi qui a fait cela ». « Les serviteurs lui demandèrent: « Veux-tu que nous allions les ramasser?".
29 Իսկ ան ըսաւ. “Ո՛չ, որպէսզի երբ որոմը քաղէք՝ ցորենն ալ չփրցնէք անոր հետ:
Mais il répondit: « Non, de peur qu'en arrachant l'ivraie, vous ne déraciniez le blé avec elle.
30 Թո՛յլ տուէք որ երկուքն ալ միասին աճին՝ մինչեւ հունձքի ատենը”: Եւ հունձքի ատենը պիտի ըսեմ հնձողներուն. “Նախ որո՛մը քաղեցէք ու խուրձ-խուրձ կապեցէ՛ք՝ այրելու համար, իսկ ցորենը ժողվեցէ՛ք իմ ամբարս”»:
Laissez-les pousser ensemble jusqu'à la moisson, et à l'époque de la moisson, je dirai aux moissonneurs: « Ramassez d'abord l'ivraie, et liez-la en bottes pour la brûler; mais amassez le blé dans mon grenier. »"
31 Ուրիշ առակ մըն ալ առաջարկեց անոնց եւ ըսաւ. «Երկինքի թագաւորութիւնը նման է մանանեխի հատիկի մը, որ մարդ մը առաւ ու ցանեց իր արտին մէջ:
Il leur proposa une autre parabole, en disant: « Le royaume des cieux est semblable à un grain de sénevé qu'un homme a pris et semé dans son champ,
32 Արդարեւ ան բոլոր սերմերուն ամենէն պզտիկն է, բայց երբ աճի՝ տունկերուն մեծագոյնը կ՚ըլլայ ու ծառ կը դառնայ, այնպէս որ երկինքի թռչունները կու գան եւ կը բնակին անոր ճիւղերուն վրայ»:
et qui est plus petit que toutes les semences. Mais quand il a poussé, il est plus grand que les herbes et devient un arbre, de sorte que les oiseaux du ciel viennent se loger dans ses branches. »
33 Ուրիշ առակ մըն ալ ըսաւ անոնց. «Երկինքի թագաւորութիւնը նման է խմորին, որ կին մը առաւ ու պահեց երեք գրիւ ալիւրի մէջ՝ մինչեւ որ ամբողջը խմորուեցաւ»:
Il leur dit encore une autre parabole. « Le Royaume des cieux est semblable à du levain qu'une femme a pris et caché dans trois mesures de farine, jusqu'à ce que tout soit levé. »
34 Յիսուս առակներո՛վ խօսեցաւ բազմութեան այս բոլոր բաները: Առանց առակի չէր խօսեր անոնց,
Jésus a dit toutes ces choses en paraboles aux foules; et sans parabole, il ne leur a pas parlé,
35 որպէսզի իրագործուի մարգարէին միջոցով ըսուած խօսքը. «Առակներով պիտի բանամ բերանս, եւ պիտի արտայայտեմ աշխարհի հիմնադրութենէն ի վեր ծածկուած բաները»:
afin que s'accomplisse ce qui avait été annoncé par le prophète, en disant, « J'ouvrirai ma bouche en paraboles; Je vais révéler des choses cachées depuis la fondation du monde. »
36 Այն ատեն Յիսուս արձակեց բազմութիւնը, ու տուն գնաց: Իր աշակերտները մօտեցան իրեն եւ ըսին. «Բացատրէ՛ մեզի արտին որոմներուն առակը»:
Alors Jésus renvoya la foule, et entra dans la maison. Ses disciples s'approchèrent de lui, en disant: « Explique-nous la parabole de l'ivraie des champs. »
37 Ինք ալ պատասխանեց անոնց. «Լաւ սերմը ցանողը՝ մարդու Որդին է,
Il leur répondit: Celui qui sème la bonne graine, c'est le Fils de l'homme;
38 արտը՝ աշխարհն է: Լաւ սերմը թագաւորութեան որդիներն են, բայց որոմը չարին որդիներն են:
le champ, c'est le monde; les bonnes graines, ce sont les enfants du Royaume; l'ivraie, ce sont les enfants du malin.
39 Թշնամին որ ցանեց զայն՝ Չարախօսն է, հունձքը՝ աշխարհի վախճանն է, եւ հնձողները՝ հրեշտակներն են: (aiōn g165)
L'ennemi qui les a semées, c'est le diable. La moisson, c'est la fin du monde, et les moissonneurs, ce sont les anges. (aiōn g165)
40 Ուրեմն ի՛նչպէս որ որոմը կը քաղուի ու կ՚այրուի կրակի մէջ, ա՛յնպէս պիտի ըլլայ այս աշխարհի վախճանին: (aiōn g165)
Comme donc l'ivraie est ramassée et brûlée au feu, il en sera de même à la fin de ce siècle. (aiōn g165)
41 Մարդու Որդին պիտի ղրկէ իր հրեշտակները, եւ պիտի հաւաքեն իր թագաւորութենէն բոլոր գայթակղութիւններն ու անօրէնութիւն գործողները,
Le Fils de l'homme enverra ses anges, qui arracheront de son royaume tous les scandales et ceux qui commettent l'iniquité,
42 եւ պիտի նետեն զանոնք կրակի հնոցին մէջ. հոն պիտի ըլլայ լաց ու ակռաներու կրճտում:
et les jetteront dans la fournaise ardente. Il y aura des pleurs et des grincements de dents.
43 Այն ատեն արդարները պիտի փայլին արեւի պէս՝ իրենց Հօր թագաւորութեան մէջ: Ա՛ն որ ականջ ունի լսելու՝ թող լսէ»:
Alors les justes brilleront comme le soleil dans le royaume de leur Père. Que celui qui a des oreilles pour entendre entende.
44 «Դարձեալ՝ երկինքի թագաւորութիւնը նման է արտի մէջ պահուած գանձին, որ մարդ մը՝ գտնելէ ետք՝ կը ծածկէ, եւ ուրախութենէն կ՚երթայ, կը ծախէ իր ամբողջ ունեցածը, ու կը գնէ այդ արտը»:
« Encore une fois, le Royaume des Cieux est semblable à un trésor caché dans un champ, qu'un homme a trouvé et caché. Dans sa joie, il va vendre tout ce qu'il a et achète ce champ.
45 «Դարձեալ՝ երկինքի թագաւորութիւնը նման է առեւտրականի մը, որ գեղեցիկ մարգարիտներ կը փնտռէ,
« Encore une fois, le Royaume des Cieux est semblable à un marchand qui cherche de belles perles,
46 եւ շատ պատուական մարգարիտ մը գտնելէ ետք՝ գնաց, ծախեց իր ամբողջ ունեցածը, ու գնեց զայն»:
et qui, ayant trouvé une perle de grand prix, alla vendre tout ce qu'il avait et l'acheta.
47 «Դարձեալ՝ երկինքի թագաւորութիւնը նման է ծովը նետուած ուռկանի մը, որ ամէն տեսակ ձուկ կը ժողվէ:
« Encore une fois, le Royaume des Cieux est semblable à une épuisette qu'on a jetée dans la mer et qui a recueilli des poissons de toute espèce,
48 Երբ ուռկանը լեցուեցաւ, հանեցին ծովեզերքը եւ նստան, հաւաքեցին լաւերը ամաններու մէջ, իսկ դուրս նետեցին վատերը:
et que, lorsqu'elle a été remplie, les pêcheurs ont ramenée sur la plage. Ils se sont assis et ont rassemblé les bons dans des récipients, mais ils ont jeté les mauvais.
49 Ա՛յսպէս պիտի ըլլայ աշխարհի վախճանին: Հրեշտակները պիտի ելլեն, արդարներուն մէջէն պիտի զատեն չարերը, (aiōn g165)
Il en sera de même à la fin du monde. Les anges viendront, sépareront les méchants d'avec les justes, (aiōn g165)
50 ու պիտի նետեն զանոնք կրակի հնոցին մէջ. հոն պիտի ըլլայ լաց եւ ակռաներու կրճտում»:
et les jetteront dans la fournaise de feu. Il y aura des pleurs et des grincements de dents. »
51 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Հասկցա՞ք այս ամէնը»: Ըսին անոր. «Այո՛, Տէ՛ր»:
Jésus leur dit: « Avez-vous compris toutes ces choses? » Ils lui répondirent: « Oui, Seigneur. »
52 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Ասոր համար ամէն դպիր՝ որ աշակերտ եղած է երկինքի թագաւորութեան, նման է տանտիրոջ մը՝ որ իր գանձէն կը հանէ նորն ու հինը»:
Il leur dit: « C'est pourquoi tout scribe qui a été fait disciple dans le Royaume des cieux est semblable à un maître de maison qui tire de son trésor des choses nouvelles et des choses anciennes. »
53 Երբ Յիսուս աւարտեց այս առակները՝ մեկնեցաւ անկէ:
Lorsque Jésus eut achevé ces paraboles, il s'en alla de là.
54 Գնաց իր բնագաւառը եւ կը սորվեցնէր անոնց՝ իրենց ժողովարանին մէջ, այնպէս որ անոնք կ՚ապշէին ու կ՚ըսէին. «Ասիկա ուրկէ՞ ունի այս իմաստութիւնը եւ հրաշքները:
Arrivé dans son pays, il les enseignait dans leur synagogue, de sorte qu'ils étaient étonnés et disaient: « D'où lui viennent cette sagesse et ces miracles?
55 Ասիկա հիւսնին որդին չէ՞. ասոր մայրը Մարիամ չի՞ կոչուիր: Ասոր եղբայրները՝ Յակոբոս, Յովսէս, Սիմոն ու Յուդա,
N'est-ce pas le fils du charpentier? Sa mère ne s'appelle-t-elle pas Marie, et ses frères Jacques, Joses, Simon et Judas?
56 եւ ասոր քոյրերը՝ բոլորն ալ մեր քով չե՞ն: Ուրեմն ասիկա ուրկէ՞ ունի այս բոլոր բաները».
Toutes ses sœurs ne sont-elles pas avec nous? Où donc cet homme a-t-il trouvé toutes ces choses? »
57 ու կը գայթակղէին անոր պատճառով: Բայց Յիսուս ըսաւ անոնց. «Մարգարէ մը առանց պատիւի չէ, բացի իր բնագաւառին եւ իր տան մէջ»:
Ils furent offensés par lui. Mais Jésus leur dit: « Un prophète n'est pas sans honneur, si ce n'est dans son pays et dans sa maison. »
58 Ու շատ հրաշքներ չգործեց հոն՝ անոնց անհաւատութեան պատճառով:
Il n'y a pas fait beaucoup de miracles à cause de leur incrédulité.
