ՄԱՐԿՈՍ 14
1 Երկու օր ետք՝ Զատիկ ու Բաղարջակերք էր. եւ քահանայապետներն ու դպիրները կը փնտռէին թէ ի՛նչպէս վարպետութեամբ բռնեն զայն եւ սպաննեն:
Kwathi emva kwensuku ezimbili kwaba khona iphasika lomkhosi wesinkwa esingelamvubelo; abapristi abakhulu lababhali basebedinga ukuthi bangambamba njani ngobuqili bambulale;
2 Բայց կ՚ըսէին. «Ո՛չ տօնին ատենը, որպէսզի ժողովուրդին մէջ աղմուկ չըլլայ»:
kodwa bathi: Kungabi ngomkhosi, hlezi kube lesiphithiphithi sabantu.
3 Երբ ինք Բեթանիա էր, սեղան նստած՝ բորոտ Սիմոնի տունը, կին մը եկաւ՝ որ ունէր ալապաստրէ շիշ մը, լեցուած մեծածախս նարդոսի օծանելիքով. կոտրեց այդ շիշը ու թափեց օծանելիքը անոր գլուխին վրայ:
Kwathi eseBethani, endlini kaSimoni umlephero, ehlezi ekudleni, kwafika owesifazana ephethe umfuma we-alibasta wamagcobo awenadi uqobo aligugu elikhulu; wasephahlaza umfuma we-alibasta, wawathela ekhanda lakhe.
4 Ոմանք ընդվզեցան իրենք իրենց մէջ եւ ըսին. «Ինչո՞ւ այդ օծանելիքը վատնուեցաւ.
Kwakukhona abanye abathukuthelayo ngaphakathi kwabo, besithi: Kwenzelwani ukumotshwa kwalamagcobo?
5 քանի որ ատիկա կրնար ծախուիլ երեք հարիւր դահեկանէն աւելի, ու տրուիլ աղքատներուն». եւ սաստիկ կը սրդողէին իրեն դէմ:
Ngoba la abengathengiswa ngemali edlula odenariyo abangamakhulu amathathu, besekunikwa abayanga. Basebemsola.
6 Բայց Յիսուս ըսաւ. «Թողուցէ՛ք զայն, ինչո՞ւ կ՚անհանգստացնէք զինք. ան լաւ գործ մը ըրաւ ինծի:
Kodwa uJesu wathi: Myekeleni; limhluphelani? Wenze umsebenzi omuhle kimi.
7 Որովհետեւ ամէ՛ն ատեն ունիք աղքատները ձեզի հետ, ու ե՛րբ ուզէք՝ կրնաք բարիք ընել անոնց. բայց ամէն ատեն չունիք զիս:
Ngoba abayanga lihlala lilabo, futhi uba lithanda lingabenzela okuhle; kodwa mina kalihlali lilami.
8 Ան ըրաւ ի՛նչ որ կրնար. մարմինս նախապէս օծեց՝ իմ թաղումիս համար:
Yena wenzile abengakwenza; uqalile ngaphambili ukuwugcobela ukungcwatshwa umzimba wami.
9 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ամբողջ աշխարհի մէջ՝ ո՛ւր որ այս աւետարանը քարոզուի, անոր ըրածն ալ պիտի պատմուի՝ իր յիշատակին համար”»:
Ngiqinisile ngithi kini: Loba ngaphi emhlabeni wonke lapho okuzatshunyayelwa khona lelivangeli, lalokhu akwenzileyo kuzakhulunywa ngakho kube yisikhumbuzo ngaye.
10 Յուդա Իսկարիովտացին, տասներկուքէն մէկը, գնաց քահանայապետներուն՝ որ զայն մատնէ անոնց:
UJudasi Iskariyothi, omunye wabalitshumi lambili, wasesiya kubapristi abakhulu, ukuze amnikele kubo.
11 Անոնք ալ լսելով՝ ուրախացան, եւ իրեն դրամ ալ խոստացան: Ուստի կը փնտռէր պատեհութիւն մը՝ որ մատնէր զայն:
Futhi sebezwile bathokoza, bathembisa ukumnika imali; wasedinga ukuthi angamnikela njani kuhle.
12 Բաղարջակերքի առաջին օրը, երբ կը մորթէին զատիկը, անոր աշակերտները ըսին իրեն. «Ո՞ւր կ՚ուզես որ երթանք պատրաստենք, որպէսզի ուտես զատիկը»:
Kwathi ngosuku lokuqala lwesinkwa esingelamvubelo, ababehlaba ngalo iphasika, abafundi bakhe bathi kuye: Uthanda ukuthi siyelungisa ngaphi ukuze udle iphasika?
13 Իր աշակերտներէն երկուքը ղրկեց եւ ըսաւ անոնց. «Գացէ՛ք քաղաքը, ու ձեզի պիտի հանդիպի մարդ մը՝ որ ուսին վրայ կը տանի ջուրի սափոր մը. հետեւեցէ՛ք անոր,
Wasethuma ababili kubafundi bakhe, wathi kubo: Hambani liye emzini, njalo umuntu uzahlangana lani ethwele imbiza yamanzi; limlandele,
14 եւ ո՛ւր որ մտնէ՝ տանտիրոջ ըսէ՛ք. “Վարդապետը կ՚ըսէ. "Ո՞ւր է իջեւանը, ուր պիտի ուտեմ զատիկը՝ աշակերտներուս հետ"”:
njalo loba kungaphi azangena khona, kalibokuthi kumninindlu: UMfundisi uthi: Ingaphi indlu yezihambi, lapho engingadlela khona iphasika labafundi bami?
15 Ան ալ պիտի ցուցնէ ձեզի մեծ վերնայարկ մը՝ կահաւորուած ու պատրաստ. հո՛ն պատրաստեցէք մեզի»:
Futhi yena uzalitshengisa indlu enkulu ephezulu eyendlelweyo elungisiweyo; silungiseleni khona.
16 Իր աշակերտները գացին, մտան քաղաքը, եւ ինչպէս իրենց ըսաւ՝ այնպէս գտան, ու պատրաստեցին զատիկը:
Abafundi bakhe basebephuma, bangena emzini, bathola kunjengokutsho kwakhe kubo; basebelungisa iphasika.
17 Երբ իրիկուն եղաւ՝ եկաւ տասներկուքին հետ:
Kwathi sekukusihlwa wafika labalitshumi lambili.
18 Երբ սեղան նստան եւ կ՚ուտէին, Յիսուս ըսաւ. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի թէ ձեզմէ մէկը՝ որ հիմա ինծի հետ կ՚ուտէ, պիտի մատնէ զիս»:
Sebehlezi besidla, uJesu wathi: Ngiqinisile ngithi kini: Omunye wenu, odla lami, uzanginikela.
19 Անոնք սկսան տրտմիլ ու մէկ առ մէկ ըսել անոր. «Միթէ ե՞ս եմ», եւ ուրիշ մը. «Միթէ ե՞ս եմ»:
Basebeqala ukudabuka, bathi kuye ngamunye ngamunye: Ayisimi, akunjalo yini? Lomunye: Ayisimi, akunjalo yini?
20 Ան ալ պատասխանեց անոնց. «Տասներկուքէն ա՛ն՝ որ ինծի հետ թաթխեց իր ձեռքը պնակին մէջ:
Kodwa waphendula wathi kubo: Ngomunye wabalitshumi lambili, otsheba kanye lami emganwini.
21 Արդարեւ մարդու Որդին կ՚երթայ՝ ինչպէս գրուած է իրեն համար. բայց վա՜յ այն մարդուն, որուն միջոցով կը մատնուի մարդու Որդին: Այդ մարդուն լաւ պիտի ըլլար՝ որ ծնած չըլլար»:
Sibili iNdodana yomuntu ihamba, njengokulotshiweyo ngayo; kodwa maye kulowomuntu enikelwa nguye iNdodana yomuntu! Bekungakuhle kuye aluba lowomuntu wayengazalwanga.
22 Երբ անոնք կ՚ուտէին՝ Յիսուս հաց առաւ, օրհնեց, կտրեց, տուաւ անոնց եւ ըսաւ. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինս»:
Kwathi besidla, uJesu wathatha isinkwa, wasibusisa wasihlephula, wabanika, wathi: Thathani, lidle; lokhu kungumzimba wami.
23 Նաեւ բաժակը առաւ, շնորհակալ եղաւ ու տուաւ անոնց. բոլորն ալ խմեցին անկէ:
Wasethatha inkezo, esebongile wabanika; basebenatha kuyo bonke.
24 Ըսաւ անոնց. «Ա՛յս է իմ արիւնս, նո՛ր ուխտին արիւնը, որ կը թափուի շատերո՜ւ համար:
Wasesithi kubo: Leli ligazi lami, elesivumelwano esitsha, elichithelwa abanengi.
25 Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ասկէ ետք որթատունկին բերքէն բնա՛ւ պիտի չխմեմ մինչեւ այն օրը՝ երբ նո՛ր խմեմ զայն Աստուծոյ թագաւորութեան մէջ”»:
Ngiqinisile ngithi kini: Angisayikunatha okwesithelo sevini, kuze kufike lolosuku engizasinatha ngalo sisitsha embusweni kaNkulunkulu.
26 Օրհներգելէ ետք՝ գացին Ձիթենիներու լեռը:
Kwathi sebehlabele ingoma yokudumisa baphuma baya entabeni yeMihlwathi.
27 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Այս գիշեր բոլորդ ալ պիտի գայթակղիք իմ պատճառովս. որովհետեւ գրուած է. “Հովիւը պիտի զարնեմ, ու ոչխարները պիտի ցրուին”:
UJesu wasesithi kubo: Lonke lizakhubeka ngami ngalobubusuku; ngoba kulotshiwe ukuthi: Ngizatshaya umelusi, izimvu besezihlakazeka.
28 Բայց յարութիւն առնելէս ետք՝ ձեզմէ առաջ պիտի երթամ Գալիլեա»:
Kodwa emva kokuvuswa kwami, ngizalandulela ukuya eGalili.
29 Պետրոս ըսաւ անոր. «Թէեւ բոլորն ալ գայթակղին, ես՝ բնա՛ւ՝՝»:
Kodwa uPetro wathi kuye: Lanxa bonke bezakhubeka, kodwa hatshi mina.
30 Յիսուս ըսաւ անոր. «Ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ քեզի. “Դուն ա՛յսօր, այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը երկու անգամ չկանչած՝ երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս”»:
UJesu wasesithi kuye: Ngiqinisile ngithi kuwe: Lamuhla ngalobubusuku, lingakakhali kabili iqhude, uzangiphika kathathu.
31 Պետրոս աւելի կը պնդէր ու կ՚ըսէր. «Նոյնիսկ եթէ պէտք ըլլայ որ քեզի հետ մեռնիմ, բնա՛ւ պիտի չուրանամ քեզ»: Նո՛յնպէս կ՚ըսէին բոլորն ալ:
Kodwa waqinisa ngamandla esithi: Loba kudingeka ngife lawe, angisoze ngikuphike. Basebesitsho njalo labo bonke.
32 Եկան վայր մը՝ որուն անունը Գեթսեմանի էր, եւ ըսաւ իր աշակերտներուն. «Հո՛ս նստեցէք՝ մինչեւ որ ես աղօթեմ»:
Basebefika endaweni ebizo layo yiGetsemane; wasesithi kubafundi bakhe: Hlalani phansi lapha, ngisayakhuleka.
33 Իրեն հետ առնելով Պետրոսը, Յակոբոսն ու Յովհաննէսը, սկսաւ սաստիկ այլայլիլ եւ շատ վշտանալ:
Wasethatha kanye laye uPetro loJakobe loJohane, waseqala ukudatshulwa sibili lokukhathazeka kakhulu.
34 Հետեւաբար ըսաւ անոնց. «Իմ անձս չափազանց տրտում է՝ մեռնելու աստիճան. հո՛ս մնացէք եւ արթո՛ւն կեցէք»:
Wasesithi kubo: Umphefumulo wami udabukile kakhulu kuze kube sekufeni; hlalani lapha lilinde.
35 Քիչ մը առջեւ երթալով՝ ինկաւ գետին, իր երեսին վրայ, եւ աղօթեց, որ եթէ կարելի է՝ այդ ժամը անցնի իրմէ:
Waseqhubeka ibangana, wawela emhlabathini, wakhuleka ukuthi, uba kungenzeka, kudlule kuye lelihola.
36 Ան ըսաւ. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն բան կարելի է քեզի. հեռացո՛ւր այս բաժակը ինձմէ: Բայց ո՛չ թէ ինչպէս ե՛ս կ՚ուզեմ, հապա՝ ինչպէս դո՛ւն կ՚ուզես»:
Wasesithi: Abha, Baba, zonke izinto ziyenzeka kuwe. Susa linkezo kimi; kodwa kungabi yikuthi ngithandani mina, kodwa kube yikuthi uthandani wena.
37 Երբ եկաւ ու քնացած գտաւ զանոնք՝ ըսաւ Պետրոսի. «Սիմո՛ն, կը քնանա՞ս. չկրցա՞ր ժա՛մ մը արթուն մնալ:
Wasesiza, wabafica belele, wathi kuPetro: Simoni, ulele yini? Ubungelinde yini ihola libe linye?
38 Արթո՛ւն մնացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի չմտնէք փորձութեան մէջ. իրաւ է թէ հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
Lindani likhuleke, ukuze lingangeni ekulingweni. Umoya uyavuma-ke, kodwa inyama ibuthakathaka.
39 Դարձեալ գնաց աղօթեց՝ նոյն խօսքը ըսելով:
Wasebuya wahamba wayakhuleka, esitsho wona lawomazwi.
40 Ապա վերադարձաւ եւ դարձեալ քնացած գտաւ զանոնք. որովհետեւ անոնց աչքերը ծանրացած էին, ու չէին գիտեր ի՛նչ պատասխանել անոր:
Wasebuya wabafica futhi belele; ngoba amehlo abo ayenzima, kodwa babengazi ukuthi bazamphendula bathini.
41 Երրորդ անգամ ալ եկաւ եւ ըսաւ անոնց. «Ասկէ ետք քնացէ՛ք ու հանգստացէ՛ք. բաւական է, ժամը հասաւ, ահա՛ մարդու Որդին պիտի մատնուի մեղաւորներուն ձեռքը:
Wasesiza ngokwesithathu, wathi kubo: Qhubekani-ke lilele, liphumule. Kwanele; ihola selifikile; khangelani, iNdodana yomuntu iyanikelwa ezandleni zezoni.
42 Ոտքի՛ ելէք՝ երթա՛նք: Ահա՛ մօտեցաւ ա՛ն՝ որ պիտի մատնէ զիս»:
Sukumani, sihambe; khangelani, onginikelayo useduze.
43 Մինչ ան դեռ կը խօսէր, իսկոյն Յուդա՝ տասներկուքէն մէկը՝ եկաւ, եւ իրեն հետ՝ քահանայապետներէն, դպիրներէն ու երէցներէն ղրկուած մեծ բազմութիւն մը, սուրերով եւ բիրերով:
Kwathi esakhuluma, wahle wafika uJudasi, omunye wabalitshumi lambili, njalo elexuku elikhulu elilezinkemba lezinduku, livela kubapristi abakhulu lababhali labadala.
44 Զայն մատնողը նշան մը տուեր էր անոնց՝ ըսելով. «Ո՛վ որ համբուրեմ՝ ա՛ն է, բռնեցէ՛ք զայն ու տարէ՛ք ապահովութեամբ»:
Lomnikelayo wayebanike isiboniso, esithi: Lowo engizamanga, nguye; limbambe, limqhube limqinise.
45 Երբ ինք եկաւ՝ իսկոյն մօտեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛», ու համբուրեց զայն:
Esefikile, wahle wasondela kuye wathi: Rabi, Rabi! Wasemanga.
46 Եւ անոնք ձեռք բարձրացուցին անոր վրայ ու բռնեցին զայն:
Basebemdumela, bambamba.
47 Քովը կայնողներէն մէկը՝ քաշեց սուրը, զարկաւ քահանայապետին ծառային եւ խլեց անոր ականջը:
Lomunye kwababemi khona wakhokha inkemba wagadla inceku yompristi omkhulu, waquma indlebe yayo.
48 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Իբր թէ աւազակի՞ դէմ եկաք՝ սուրերով ու բիրերով բռնելու զիս:
UJesu wasephendula wathi kubo: Liphume njengokuyamelana lomphangi yini lilezinkemba lezinduku ukuzangibamba?
49 Ամէ՛ն օր ձեր քով էի եւ տաճարին մէջ կը սորվեցնէի, ու չբռնեցիք զիս. բայց այս բոլոր բաները եղան՝ որպէսզի գրուածները իրագործուին»:
Bengilani insuku ngensuku ethempelini ngifundisa, kodwa kalingibambanga - kodwa ukuze kugcwaliseke imibhalo.
50 Բոլոր աշակերտներն ալ թողուցին զայն եւ փախան:
Bonke basebemtshiya babaleka.
51 Երիտասարդ մը անոր կը հետեւէր՝ մերկ մարմինին վրայ կտաւ մը առած, սակայն երիտասարդները բռնեցին զայն:
Lejaha elithile lamlandela, lembethe ilembu elicolekileyo emzimbeni onqunu. Aselibamba amajaha;
52 Ան ալ ձգեց կտաւը, եւ մերկ փախաւ անոնցմէ:
laselitshiya ilembu elicolekileyo lababalekela linqunu.
53 Տարին Յիսուսը քահանայապետին, եւ անոր քով համախմբուեցան բոլոր քահանայապետները, երէցներն ու դպիրները:
Basebemqhuba uJesu bamusa kumpristi omkhulu; basebebuthana kuye abapristi abakhulu bonke labadala lababhali.
54 Պետրոս հեռուէն հետեւեցաւ անոր մինչեւ ներսը՝ քահանայապետին գաւիթը. նստաւ սպասաւորներուն հետ, ու կը տաքնար կրակին քով:
UPetro wasemlandela ekhatshana waze waba phakathi kweguma lompristi omkhulu; wayehlezi kanye lezinceku, esotha umlilo.
55 Քահանայապետները եւ ամբողջ ատեանը վկայութիւն կը փնտռէին Յիսուսի դէմ՝ որպէսզի մեռցնեն զայն, ու չէին գտներ.
Labapristi abakhulu lomphakathi wonke badinga ubufakazi ngoJesu, ukuze bambulale; kodwa kababutholanga.
56 որովհետեւ շատեր սուտ վկայութիւն կու տային անոր դէմ, բայց վկայութիւնները համանման չէին:
Ngoba abanengi bafakaza amanga ngaye, kodwa lobubufakazi kabuvumelananga.
57 Ոմանք ալ կանգնեցան եւ սուտ վկայութիւն տուին անոր դէմ՝ ըսելով.
Kwasekusukuma abanye bafakaza amanga amelana laye besithi:
58 «Մենք լսեցինք ատկէ՝ որ կ՚ըսէր. “Ես պիտի քակեմ այդ ձեռակերտ տաճարը, եւ պիտի կառուցանեմ ուրիշ մը՝ անձեռակերտ՝ երեք օրուան մէջ”»:
Thina samuzwa esithi: Mina ngizadiliza lelithempeli elenziwe ngezandla, njalo ngakhe elinye elingenziwanga ngezandla ngensuku ezintathu.
59 Բայց ա՛յդպէս ալ իրենց վկայութիւնը համանման չէր:
Loba kunjalo ubufakazi babo kabuvumelananga.
60 Քահանայապետը՝ մէջտեղ կանգնելով՝ հարցուց Յիսուսի. «Ոչի՞նչ կը պատասխանես. ի՞նչ կը վկայեն ասոնք քեզի դէմ»:
Kwasekusukuma umpristi omkhulu phakathi kwabo wambuza uJesu, esithi: Kawuphenduli lutho yini? Bafakazani laba okumelana lawe?
61 Բայց ան լուռ կը կենար ու ոչինչ կը պատասխանէր: Քահանայապետը դարձեալ հարցուց անոր. «Դո՞ւն ես Քրիստոսը, օրհնեա՜լ Աստուծոյ Որդին»:
Kodwa wathula, kaphendulanga lutho. Umpristi omkhulu wabuya wambuza, wathi kuye: Wena unguKristu, iNdodana yoBusisiweyo yini?
62 Յիսուս ըսաւ. «Ե՛ս եմ. եւ պիտի տեսնէք մարդու Որդին՝ բազմած Զօրութեան աջ կողմը, ու եկած երկինքի ամպերով»:
UJesu wasesithi: Mina nginguye. Njalo lizabona iNdodana yomuntu ihlezi ngakwesokunene samandla, isiza ngamayezi ezulu.
63 Քահանայապետը պատռեց իր հանդերձները եւ ըսաւ. «Ա՛լ ի՞նչ պէտք ունինք վկաներու:
Umpristi omkhulu wasedabula izembatho zakhe wathi: Sisaswelelani abafakazi?
64 Լսեցի՛ք ատոր հայհոյութիւնը. ի՞նչ կը թուի ձեզի»: Բոլորը դատապարտեցին զայն՝ թէ մահապարտ է:
Liyizwile inhlamba; licabangani? Bonke basebemlahla ukuthi ulecala lokufa.
65 Ոմանք սկսան թքնել անոր վրայ, ծածկել անոր երեսը, կռփահարել զայն եւ ըսել անոր. «Մարգարէացի՛ր»: Իսկ սպասաւորները ապտակ կը զարնէին անոր:
Abanye basebeqala ukumkhafulela amathe, lokumgubuzela ubuso, lokumdutshuza, lokuthi kuye: Profetha! Izinceku zasezimwakala.
66 Պետրոս վարը՝ գաւիթն էր: Քահանայապետին աղախիններէն մէկը եկաւ,
UPetro esegumeni ngaphansi, kwafika enye yezincekukazi zompristi omkhulu;
67 ու տեսնելով Պետրոսը՝ որ կը տաքնար, նայեցաւ անոր եւ ըսաւ. «Դո՛ւն ալ Յիսուս Նազովրեցիին հետ էիր»:
isibona uPetro esotha, yamkhangela yathi: Lawe ubulomNazaretha, uJesu.
68 Բայց ան ուրացաւ՝ ըսելով. «Չեմ գիտեր, ու չեմ հասկնար թէ ի՛նչ կը խօսիս»: Երբ դուրս ելաւ՝ նախագաւիթը, աքաղաղը կանչեց:
Kodwa waphika, wathi: Kangikwazi, futhi kangikuqedisisi okutshoyo. Wasephuma phandle, waya entubeni; laselikhala iqhude.
69 Աղախինը դարձեալ տեսաւ զայն, եւ սկսաւ ըսել շուրջը կայնողներուն. «Ասիկա՛ ալ անոնցմէ է»:
Njalo incekukazi encane yabuya yambona, yaqala ukutsho kwababemi khona ukuthi: Lo ungomunye wabo.
70 Ան ալ դարձեալ ուրացաւ: Քիչ մը ատենէն ետք՝ դարձեալ շուրջը կայնողները ըսին Պետրոսի. «Ճշմա՛րտապէս դուն անոնցմէ՛ ես, որովհետեւ Գալիլեացի ես, եւ խօսուածքդ ալ կը նմանի»:
Kodwa wabuya waphika. Kwathi emva kwesikhatshana futhi labo ababemi khona bathi kuPetro: Ngeqiniso ungomunye wabo; ngoba lawe ungumGalili, lolimi lwakho luyavumelana.
71 Բայց ան սկսաւ նզովել ու երդում ընել՝ ըսելով. «Չեմ ճանչնար այդ մարդը՝ որուն մասին կը խօսիք»:
Waseqala ukuqalekisa lokufunga esithi: Kangimazi lumuntu elimtshoyo.
72 Իսկոյն երկրորդ անգամ աքաղաղը կանչեց: Պետրոս յիշեց այն խօսքը՝ որ Յիսուս ըսեր էր իրեն. «Դեռ աքաղաղը երկու անգամ չկանչած՝ դուն երե՛ք անգամ պիտի ուրանաս զիս». եւ սկսաւ լալ:
Iqhude laselikhala ngokwesibili. UPetro wasekhumbula ilizwi uJesu ayelitshilo kuye lokuthi: Lingakakhali kabili iqhude, uzangiphika kathathu. Esenakane ngalokhu wakhala.
