ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 6
1 Ասկէ ետք, Յիսուս գնաց Գալիլեայի՝ այսինքն Տիբերիայի ծովուն միւս կողմը:
Depois destas coisas, Jesus foi para o outro lado do mar da Galiléia, que também é chamado de Mar de Tiberíades.
2 Մեծ բազմութիւն մը կը հետեւէր անոր, որովհետեւ կը տեսնէին այն նշանները՝ որ կ՚ընէր հիւանդներուն վրայ:
Uma grande multidão o seguiu, porque viram seus sinais que ele fez sobre aqueles que estavam doentes.
3 Յիսուս լեռը ելաւ ու նստաւ հոն՝ իր աշակերտներուն հետ:
Jesus subiu à montanha, e sentou-se ali com seus discípulos.
4 Հրեաներուն Զատիկի տօնը մօտ էր:
Agora a Páscoa, a festa dos judeus, estava próxima.
5 Երբ Յիսուս աչքերը բարձրացուց ու տեսաւ թէ մեծ բազմութիւն մը կու գար իրեն, ըսաւ Փիլիպպոսի. «Ուրկէ՞ հաց գնենք՝ որպէսզի ասոնք ուտեն»:
Jesus, portanto, levantando os olhos e vendo que uma grande multidão vinha até ele, disse a Filipe: “Onde vamos comprar pão, para que estes possam comer?
6 (Ասիկա կ՚ըսէր՝ զայն փորձելու համար, քանի որ ինք գիտէր թէ ի՛նչ պիտի ընէր: )
Ele disse isto para testá-lo, pois ele mesmo sabia o que iria fazer.
7 Փիլիպպոս պատասխանեց անոր. «Երկու հարիւր դահեկանի հաց չի բաւեր անոնց, որպէսզի իւրաքանչիւրը քիչ մը առնէ»:
Philip respondeu-lhe: “Duzentos denários de pão não são suficientes para eles, para que cada um deles possa receber um pouco”.
8 Իր աշակերտներէն մէկը, Սիմոն Պետրոսի եղբայրը՝ Անդրէաս, ըսաւ իրեն.
Um de seus discípulos, André, irmão de Simão Pedro, disse-lhe:
9 «Հոս պատանի մը կայ, որ ունի հինգ գարիէ նկանակ ու երկու ձուկ. բայց ի՞նչ են անոնք՝ այդչափ մարդոց համար»:
“Há aqui um menino que tem cinco pães de cevada e dois peixes, mas o que são estes entre tantos”?
10 Յիսուս ըսաւ. «Նստեցուցէ՛ք այդ մարդիկը»: Հոն առատ խոտ կար, ու մարդիկը նստան՝ թիւով հինգ հազարի չափ:
Jesus disse: “Mande o povo se sentar”. Agora havia muita grama naquele lugar. Então os homens se sentaram, em número de cerca de cinco mil.
11 Յիսուս առաւ նկանակները, շնորհակալ եղաւ եւ բաշխեց աշակերտներուն, աշակերտներն ալ՝ նստողներուն. նմանապէս ձուկերէն՝ ո՛րչափ որ ուզեցին:
Jesus tomou os pães, e tendo dado graças, distribuiu aos discípulos, e os discípulos aos que estavam sentados, também dos peixes, tanto quanto eles desejavam.
12 Երբ կշտացան՝ ըսաւ իր աշակերտներուն. «Ժողվեցէ՛ք աւելցած բեկորները, որպէսզի ոչինչ կորսուի»:
Quando estavam cheios, ele disse a seus discípulos: “Recolham os pedaços que sobram, que nada se perca”.
13 Ուստի ժողվեցին, եւ տասներկու կողով լեցուցին այդ հինգ գարիէ նկանակներէն մնացած բեկորներով, որոնք ուտողներէն աւելցան:
Então eles os reuniram, e encheram doze cestas com pedaços quebrados dos cinco pães de cevada, que foram deixados por aqueles que haviam comido.
14 Իսկ մարդիկը, երբ տեսան Յիսուսի ըրած նշանը, կ՚ըսէին. «Ճշմա՛րտապէս ասիկա՛ է այն մարգարէն, որ աշխարհ պիտի գար»:
Quando as pessoas viram o sinal que Jesus fez, disseram: “Este é verdadeiramente o profeta que vem ao mundo”.
15 Ուրեմն Յիսուս, գիտնալով թէ պիտի գան յափշտակելու զինք՝ որպէսզի թագաւոր ընեն զինք, դարձեալ լեռը գնաց՝ առանձին:
Jesus, portanto, percebendo que eles estavam prestes a vir e levá-lo à força para fazê-lo rei, retirou-se novamente para a montanha por si mesmo.
16 Երբ իրիկուն եղաւ՝ իր աշակերտները իջան ծովեզերքը,
Quando chegou a noite, seus discípulos desceram ao mar.
17 ու նաւ մտնելով կ՚երթային ծովուն միւս կողմը՝ Կափառնայում: Արդէն մթնցած էր, բայց դեռ Յիսուս եկած չէր իրենց:
Eles entraram no barco e estavam indo sobre o mar até Cafarnaum. Agora estava escuro, e Jesus não tinha vindo até eles.
18 Ծովն ալ ալեկոծ էր՝ սաստիկ փչող հովէն:
O mar foi atirado por um grande vento que soprava.
19 Երբ թի վարելով քսանհինգ կամ երեսուն ասպարէզի չափ գացին՝ տեսան Յիսուսը, որ կը մօտենար նաւուն՝ ծովուն վրայ քալելով, ու վախցան:
Quando eles tinham remado cerca de vinte e cinco ou trinta estádios, viram Jesus caminhando sobre o mar e se aproximando do barco; e ficaram com medo.
20 Բայց ինք ըսաւ անոնց. «Ե՛ս եմ, մի՛ վախնաք»:
Mas ele lhes disse: “Eu Sou Ele. Não tenham medo”.
21 Ուստի ուզեցին ընդունիլ զինք նաւուն մէջ. եւ նաւը իսկոյն հասաւ այն երկիրը՝ ուր կ՚երթային:
Eles estavam, portanto, dispostos a recebê-lo dentro do barco. Imediatamente o barco estava na terra para onde eles estavam indo.
22 Հետեւեալ օրը՝ բազմութիւնը, որ ծովուն միւս եզերքն էր, տեսաւ թէ ուրիշ նաւակ չկար այն մէկէն զատ՝ որուն մէջ անոր աշակերտները մտած էին, եւ թէ Յիսուս իր աշակերտներուն հետ մտած չէր նաւակը, այլ անոր աշակերտները առանձին գացեր էին
No dia seguinte, a multidão que estava do outro lado do mar viu que não havia outro barco ali, exceto aquele em que seus discípulos haviam embarcado, e que Jesus não havia entrado com seus discípulos no barco, mas que seus discípulos haviam ido embora sozinhos.
23 (բայց Տիբերիայէն ուրիշ նաւակներ եկան այն տեղին մօտ, ուր կերեր էին հացը՝ Տէրոջ շնորհակալ ըլլալէն ետք):
No entanto, barcos de Tiberíades aproximaram-se do lugar onde comeram o pão depois que o Senhor lhes deu graças.
24 Ուրեմն բազմութիւնը՝ տեսնելով թէ ո՛չ Յիսուս հոն է, ո՛չ ալ անոր աշակերտները, իրե՛նք ալ նաւ մտան եւ գացին Կափառնայում՝ փնտռելու Յիսուսը:
Quando a multidão viu que Jesus não estava lá, nem seus discípulos, eles mesmos entraram nos barcos e vieram para Cafarnaum, procurando Jesus.
25 Երբ գտան զինք՝ ծովուն միւս եզերքը, ըսին իրեն. «Ռաբբի՛, ե՞րբ եկար հոս»:
Quando o encontraram do outro lado do mar, perguntaram-lhe: “Rabino, quando você veio aqui?”.
26 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Դուք զիս կը փնտռէք՝ ո՛չ թէ քանի որ նշաններ տեսաք, հապա՝ որովհետեւ նկանակներէն կերաք ու կշտացաք”:
Jesus lhes respondeu: “Certamente eu lhes digo, vocês me procuram, não porque viram sinais, mas porque comeram dos pães e se encheram.
27 Գացէ՛ք, գործեցէ՛ք ո՛չ թէ կորստական կերակուրին համար, հապա այն կերակուրին համար՝ որ կը մնայ յաւիտենական կեանքին մէջ, եւ մարդու Որդի՛ն պիտի տայ ձեզի, որովհետեւ Հայրը՝ Աստուած զի՛նք կնքեց»: (aiōnios g166)
Não trabalheis pela comida que perece, mas pela comida que resta à vida eterna, que o Filho do Homem vos dará”. Porque Deus, o Pai, o selou”. (aiōnios g166)
28 Ուրեմն ըսին իրեն. «Ի՞նչ ընենք՝ որպէսզի կատարենք Աստուծոյ գործերը»:
Disseram-lhe portanto: “O que devemos fazer, para que possamos trabalhar as obras de Deus”?
29 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Սա՛ է Աստուծոյ գործը, որ հաւատաք անոր ղրկածին»:
Jesus lhes respondeu: “Esta é a obra de Deus, que vós credes naquele que Ele enviou”.
30 Ուստի ըսին իրեն. «Բայց դուն ի՞նչ նշան կ՚ընես, որ տեսնենք ու հաւատանք քեզի. ի՞նչ կը գործես:
Disseram-lhe então: “O que você faz então por um sinal, para que possamos ver e acreditar em você? Que trabalho você faz?
31 Մեր հայրերը անապատին մէջ մանանա՛ն կերան, ինչպէս գրուած է. “Երկինքէն հաց տուաւ անոնց՝ որպէսզի ուտեն”»:
Nossos pais comeram o maná no deserto. Como está escrito: “Ele lhes deu pão do céu para comer”.
32 Իսկ Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Մովսէս չտուաւ ձեզի երկնային հացը, բայց իմ Հա՛յրս կու տայ ձեզի ճշմարիտ երկնային հացը”.
Jesus, portanto, lhes disse: “Certamente, eu lhes digo, não foi Moisés quem lhes deu o pão do céu, mas meu Pai lhes dá o verdadeiro pão do céu”.
33 որովհետեւ Աստուծոյ հացը ա՛ն է, որ կ՚իջնէ երկինքէն եւ կեանք կու տայ աշխարհի»:
Pois o pão de Deus é o que desce do céu e dá vida ao mundo”.
34 Ուրեմն ըսին իրեն. «Տէ՛ր, ամէ՛ն ատեն տուր մեզի այդ հացը»:
Disseram-lhe portanto: “Senhor, dá-nos sempre este pão”.
35 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ե՛ս եմ կեանքի հացը. ա՛ն որ կու գայ ինծի՝ երբե՛ք պիտի չանօթենայ, եւ ա՛ն որ կը հաւատայ ինծի՝ պիտի չծարաւնայ:
Jesus disse a eles: “Eu sou o pão da vida”. Quem vem a mim não terá fome, e quem acredita em mim nunca terá sede”.
36 Բայց ես ըսի ձեզի. “Դուք զիս տեսաք ալ, ու չէք հաւատար”:
Mas eu lhes disse que vocês me viram, e ainda assim não acreditam.
37 Բոլոր անոնք որ Հայրը կու տայ ինծի՝ պիտի գան ինծի, եւ ա՛ն որ կու գայ ինծի՝ բնա՛ւ պիտի չվտարեմ:
Todos aqueles que o Pai me dá virão até mim. Aquele que vem a mim, eu não vou de forma alguma expulsar.
38 Որովհետեւ ես իջայ երկինքէն՝ գործադրելու ո՛չ թէ ի՛մ կամքս, հապա անո՛ր կամքը՝ որ ղրկեց զիս:
Pois eu desci do céu, não para fazer minha própria vontade, mas a vontade d'Aquele que me enviou.
39 Եւ զիս ղրկող Հօրը կամքը սա՛ է, որ ո՛չ մէկը կորսնցնեմ բոլոր անոնցմէ՝ որ ինք տուաւ ինծի, հապա յարուցանեմ զանոնք՝ վերջին օրը:
Esta é a vontade de meu Pai que me enviou, que de tudo o que ele me deu eu não perca nada, mas que o ressuscite no último dia.
40 Որովհետեւ զիս ղրկողին կամքը սա՛ է, որ ո՛վ որ տեսնէ Որդին ու հաւատայ իրեն՝ ունենայ յաւիտենական կեանքը. ե՛ս ալ պիտի յարուցանեմ զայն՝ վերջին օրը»: (aiōnios g166)
Esta é a vontade daquele que me enviou, que todo aquele que vê o Filho e acredita nele tenha a vida eterna; e eu o ressuscitarei no último dia”. (aiōnios g166)
41 Ուստի Հրեաները կը տրտնջէին իրեն դէմ, որովհետեւ ըսաւ. «Ե՛ս եմ երկինքէն իջած հացը»,
Os judeus, portanto, murmuraram a seu respeito, porque ele disse: “Eu sou o pão que desceu do céu”.
42 եւ կ՚ըսէին. «Ասիկա Յովսէփի որդին՝ Յիսուսը չէ՞, որուն հայրն ու մայրը կը ճանչնանք. հապա ի՞նչպէս ասիկա կ՚ըսէ. “Ես իջայ երկինքէն”»:
Eles disseram: “Não é este Jesus, o filho de José, cujo pai e mãe nós conhecemos? Como então ele diz: “Eu desci do céu”?”
43 Յիսուս ալ պատասխանեց անոնց. «Մի՛ տրտնջէք ձեր մէջ:
Therefore Jesus lhes respondeu: “Não murmurem entre vocês.
44 Ո՛չ մէկը կրնայ գալ ինծի՝ եթէ զիս ղրկող Հայրը չքաշէ զայն. ու ես պիտի յարուցանեմ զայն՝ վերջին օրը:
Ninguém pode vir a mim a menos que o Pai que me enviou o atraia; e eu o levantarei no último dia”.
45 Մարգարէներուն մէջ գրուած է. “Բոլորն ալ սորված պիտի ըլլան Աստուծմէ”: Ո՛վ որ կը լսէ Հօրմէն ու կը սորվի՝ ինծի՛ կու գայ:
Está escrito nos profetas: “Todos eles serão ensinados por Deus”. Portanto, todo aquele que ouve do Pai e aprendeu, vem a mim.
46 Ո՛չ մէկը տեսած է Հայրը, բացի անկէ՝ որ Աստուծմէ է. անիկա՛ տեսած է Հայրը:
Não que alguém tenha visto o Pai, exceto aquele que é de Deus. Ele tem visto o Pai.
47 Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ա՛ն որ կը հաւատայ ինծի՝ ունի՛ յաւիտենական կեանքը”: (aiōnios g166)
Certamente, eu lhes digo, aquele que acredita em mim tem a vida eterna. (aiōnios g166)
48 Ե՛ս եմ կեանքի հացը:
Eu sou o pão da vida.
49 Ձեր հայրերը կերան մանանան անապատին մէջ, բայց մեռան:
Seus pais comeram o maná no deserto e morreram.
50 Ա՛յս է այն հացը՝ որ կ՚իջնէ երկինքէն, որպէսզի եթէ մէկը ուտէ ասկէ՝ չմեռնի:
Este é o pão que desce do céu, para que qualquer um possa comer dele e não morrer.
51 Ե՛ս եմ կենարար հացը՝ որ իջայ երկինքէն: Եթէ մէկը ուտէ այս հացէն՝ պիտի ապրի յաւիտեա՛ն. եւ այն հացը որ ես պիտի տամ՝ իմ մարմի՛նս է, որ պիտի տամ աշխարհի կեանքին համար»: (aiōn g165)
Eu sou o pão vivo que desceu do céu. Se alguém comer deste pão, ele viverá para sempre. Sim, o pão que eu darei pela vida do mundo é a minha carne”. (aiōn g165)
52 Ուստի Հրեաները կը վիճէին իրարու հետ եւ կ՚ըսէին. «Ի՞նչպէս ասիկա կրնայ տալ մեզի իր մարմինը՝ ուտելու»:
Os judeus, portanto, se defrontaram, dizendo: “Como este homem pode nos dar sua carne para comer”?
53 Իսկ Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Եթէ չուտէք մարդու Որդիին մարմինը ու չխմէք անոր արիւնը, կեանքը չէք ունենար ձեր մէջ”:
Jesus, portanto, lhes disse: “Certamente vos digo que, se não comerdes a carne do Filho do Homem e não beberdes seu sangue, não tereis vida em vós mesmos”.
54 Ո՛վ որ կ՚ուտէ իմ մարմինս եւ կը խմէ իմ արիւնս՝ ունի յաւիտենական կեանքը, ու ես պիտի յարուցանեմ զայն՝ վերջին օրը. (aiōnios g166)
Aquele que come minha carne e bebe meu sangue tem a vida eterna, e eu o ressuscitarei no último dia. (aiōnios g166)
55 որովհետեւ իմ մարմինս ճշմա՛րտապէս կերակուր է, եւ իմ արիւնս՝ ճշմա՛րտապէս խմելիք:
Pois minha carne é comida de fato, e meu sangue é bebida de fato.
56 Ա՛ն որ կ՚ուտէ իմ մարմինս ու կը խմէ իմ արիւնս՝ անիկա՛ կը բնակի իմ մէջս, եւ ես՝ անոր մէջ:
Aquele que come minha carne e bebe meu sangue vive em mim, e eu nele.
57 Ինչպէս ապրող Հայրը ղրկեց զիս, ու ես կ՚ապրիմ Հօրը միջոցով, այնպէս ալ ա՛ն որ կ՚ուտէ զիս՝ ի՛նք ալ պիտի ապրի ինձմով:
Como o Pai vivo me enviou, e eu vivo por causa do Pai, assim aquele que se alimenta de mim também viverá por causa de mim.
58 Ա՛յս է այն հացը՝ որ իջած է երկինքէն: Ա՛ն որ ուտէ այս հացը՝ պիտի ապրի յաւիտեա՛ն. ո՛չ թէ ձեր հայրերուն պէս, որոնք կերան մանանան՝ բայց մեռան»: (aiōn g165)
Este é o pão que desceu do céu - não como nossos pais comeram o maná e morreram. Aquele que comer este pão viverá para sempre”. (aiōn g165)
59 Այս բաները խօսեցաւ ժողովարանին մէջ, երբ կը սորվեցնէր Կափառնայումի մէջ:
Ele disse estas coisas na sinagoga, como ele ensinou em Cafarnaum.
60 Իսկ աշակերտներէն շատերը՝ երբ լսեցին՝ ըսին. «Խիստ է այդ խօսքը, ո՞վ կրնայ մտիկ ընել զայն»:
Portanto, muitos de seus discípulos, quando ouviram isto, disseram: “Este é um ditado difícil! Quem pode ouvi-lo?”
61 Երբ Յիսուս ինքնիրեն հասկցաւ թէ իր աշակերտները կը տրտնջեն ատոր համար, ըսաւ անոնց. «Ատիկա կը գայթակղեցնէ՞ ձեզ:
Mas Jesus, sabendo em si mesmo que seus discípulos murmuravam com isso, disse-lhes: “Será que isso vos faz tropeçar?
62 Հապա ի՞նչ պիտի մտածէք, եթէ տեսնէք մարդու Որդիին բարձրանալը հոն՝ ուր նախապէս էր:
Então e se vocês vissem o Filho do Homem ascendendo para onde ele estava antes?
63 Հոգի՛ն է կեանք տուողը. մարմինը օգո՛ւտ մը չունի: Այն խօսքերը որ կ՚ըսեմ ձեզի՝ Հոգի ու կեանք են:
É o espírito que dá vida. A carne não lucra nada. As palavras que vos digo são espírito, e são vida.
64 Բայց ձեր մէջ կան ոմանք՝ որ չեն հաւատար»: Որովհետեւ Յիսուս սկիզբէն գիտէր թէ որո՛նք են անոնք՝ որ չեն հաւատար, եւ ո՛վ է ան՝ որ պիտի մատնէ զինք:
Mas há alguns de vocês que não acreditam”. Pois Jesus sabia desde o início quem eram aqueles que não acreditavam, e quem era quem o trairia.
65 Ու ըսաւ. «Ասո՛ր համար ըսի ձեզի. “Ո՛չ մէկը կրնայ գալ ինծի, եթէ իմ Հօրմէս տրուած չըլլայ անոր”»:
Ele disse: “Por isso vos disse que ninguém pode vir a mim, a menos que seja dado a ele por meu Pai”.
66 Այս պատճառով իր աշակերտներէն շատեր հեռացան, եւ ա՛լ չէին շրջեր իրեն հետ:
Nisso, muitos de seus discípulos voltaram e não andaram mais com ele.
67 Ուստի Յիսուս ըսաւ տասներկուքին. «Միթէ դո՞ւք ալ կ՚ուզէք երթալ»:
Jesus disse, portanto, aos doze: “Você não quer ir embora também, quer?”.
68 Սիմոն Պետրոս պատասխանեց անոր. «Տէ՛ր, որո՞ւն պիտի երթանք. դո՛ւն ունիս յաւիտենական կեանքի խօսքերը: (aiōnios g166)
Simon Peter respondeu-lhe: “Senhor, a quem iríamos nós? Você tem as palavras da vida eterna. (aiōnios g166)
69 Մենք հաւատացինք ու գիտցանք թէ դո՛ւն ես Քրիստոսը՝ Աստուծոյ Որդին»:
Nós viemos a acreditar e a saber que você é o Cristo, o Filho do Deus vivo”.
70 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Ես չընտրեցի՞ ձեզ՝ տասներկուքդ. բայց ձեզմէ մէկը չարախօս է»:
Jesus lhes respondeu: “Eu não escolhi vocês, os doze, e um de vocês é um demônio?”
71 Ան կը խօսէր Իսկարիովտացի Սիմոնեան Յուդայի մասին, որովհետեւ անիկա՛ էր որ պիտի մատնէր զինք, թէպէտ տասներկուքէն մէկն էր:
Agora ele falava de Judas, o filho de Simão Iscariotes, pois era ele quem o trairia, sendo um dos doze.
