ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 6
1 Ասկէ ետք, Յիսուս գնաց Գալիլեայի՝ այսինքն Տիբերիայի ծովուն միւս կողմը:
在这之后，耶稣离开这里，去往加利利海（又名提比里亚海）的另外一边。
2 Մեծ բազմութիւն մը կը հետեւէր անոր, որովհետեւ կը տեսնէին այն նշանները՝ որ կ՚ընէր հիւանդներուն վրայ:
由于目睹了他治愈病患的神迹，一大群人跟随他而行。
3 Յիսուս լեռը ելաւ ու նստաւ հոն՝ իր աշակերտներուն հետ:
耶稣走到山上，与门徒们坐在那里。
4 Հրեաներուն Զատիկի տօնը մօտ էր:
此刻即将迎来犹太人的逾越节。
5 Երբ Յիսուս աչքերը բարձրացուց ու տեսաւ թէ մեծ բազմութիւն մը կու գար իրեն, ըսաւ Փիլիպպոսի. «Ուրկէ՞ հաց գնենք՝ որպէսզի ասոնք ուտեն»:
耶稣环顾四周，看到大群人向他走来。于是他问腓力：“我们该到哪里买饼分给这些人？”
6 (Ասիկա կ՚ըսէր՝ զայն փորձելու համար, քանի որ ինք գիտէր թէ ի՛նչ պիտի ընէր: )
耶稣这样说只是想看看腓力的反应，其实他早知道该怎样做。
7 Փիլիպպոս պատասխանեց անոր. «Երկու հարիւր դահեկանի հաց չի բաւեր անոնց, որպէսզի իւրաքանչիւրը քիչ մը առնէ»:
腓力回答：“就算花二百银币买饼，也不够给每人分一小块。”
8 Իր աշակերտներէն մէկը, Սիմոն Պետրոսի եղբայրը՝ Անդրէաս, ըսաւ իրեն.
有个门徒是西门（彼得）的弟弟安得烈，他对耶稣说：
9 «Հոս պատանի մը կայ, որ ունի հինգ գարիէ նկանակ ու երկու ձուկ. բայց ի՞նչ են անոնք՝ այդչափ մարդոց համար»:
“这里有个男孩，带着五块大麦饼和几条鱼。但这么多人，要怎么分才好呢？”
10 Յիսուս ըսաւ. «Նստեցուցէ՛ք այդ մարդիկը»: Հոն առատ խոտ կար, ու մարդիկը նստան՝ թիւով հինգ հազարի չափ:
耶稣说：“让大家坐下吧。”这里的地上长着很多草，众人全部坐下，其中大约有五千名男子。
11 Յիսուս առաւ նկանակները, շնորհակալ եղաւ եւ բաշխեց աշակերտներուն, աշակերտներն ալ՝ նստողներուն. նմանապէս ձուկերէն՝ ո՛րչափ որ ուզեցին:
耶稣拿起饼，感谢上帝后开始分给席地而坐的人群，然后以同样的方式分鱼，让所有人都获得了足够的食物。
12 Երբ կշտացան՝ ըսաւ իր աշակերտներուն. «Ժողվեցէ՛ք աւելցած բեկորները, որպէսզի ոչինչ կորսուի»:
大家吃饱了之后，耶稣对门徒说：“把剩下的零碎收拾起来，免得浪费。”
13 Ուստի ժողվեցին, եւ տասներկու կողով լեցուցին այդ հինգ գարիէ նկանակներէն մնացած բեկորներով, որոնք ուտողներէն աւելցան:
门徒们开始收拾，五个大麦饼剩下的残渣，装满了十二个篮子。
14 Իսկ մարդիկը, երբ տեսան Յիսուսի ըրած նշանը, կ՚ըսէին. «Ճշմա՛րտապէս ասիկա՛ է այն մարգարէն, որ աշխարհ պիտի գար»:
众人看见耶稣显化的神迹，就说：“这的确就是将要来到世上的先知。”
15 Ուրեմն Յիսուս, գիտնալով թէ պիտի գան յափշտակելու զինք՝ որպէսզի թագաւոր ընեն զինք, դարձեալ լեռը գնաց՝ առանձին:
耶稣意识到群众想要推举他为王，于是便离开众人，独自退回山中。
16 Երբ իրիկուն եղաւ՝ իր աշակերտները իջան ծովեզերքը,
夜晚降临，他的门徒们下山到了海边，
17 ու նաւ մտնելով կ՚երթային ծովուն միւս կողմը՝ Կափառնայում: Արդէն մթնցած էր, բայց դեռ Յիսուս եկած չէր իրենց:
然后上了船准备渡海去往迦百农。天色已黑，但耶稣并未来到他们身边。
18 Ծովն ալ ալեկոծ էր՝ սաստիկ փչող հովէն:
忽然海上刮起狂风，巨浪翻滚。
19 Երբ թի վարելով քսանհինգ կամ երեսուն ասպարէզի չափ գացին՝ տեսան Յիսուսը, որ կը մօտենար նաւուն՝ ծովուն վրայ քալելով, ու վախցան:
门徒们摇桨前行了大概六公里，看到耶稣在海面上行走，朝着船的方向走来。这情景让他们十分害怕。
20 Բայց ինք ըսաւ անոնց. «Ե՛ս եմ, մի՛ վախնաք»:
耶稣对他们说：“别怕！是我。”
21 Ուստի ուզեցին ընդունիլ զինք նաւուն մէջ. եւ նաւը իսկոյն հասաւ այն երկիրը՝ ուր կ՚երթային:
他们立刻高兴起来，把他接上船，众人立刻抵达目的地的海滩。
22 Հետեւեալ օրը՝ բազմութիւնը, որ ծովուն միւս եզերքն էր, տեսաւ թէ ուրիշ նաւակ չկար այն մէկէն զատ՝ որուն մէջ անոր աշակերտները մտած էին, եւ թէ Յիսուս իր աշակերտներուն հետ մտած չէր նաւակը, այլ անոր աշակերտները առանձին գացեր էին
第二天，站在海另一边的人群看到只有一只小船停在那里，意识到耶稣并没有和门徒一同上船，门徒离开的时候，耶稣并未同行。
23 (բայց Տիբերիայէն ուրիշ նաւակներ եկան այն տեղին մօտ, ուր կերեր էին հացը՝ Տէրոջ շնորհակալ ըլլալէն ետք):
但就在主之前为众人分饼的地方，附近停着几只从提比里亚来的船。
24 Ուրեմն բազմութիւնը՝ տեսնելով թէ ո՛չ Յիսուս հոն է, ո՛չ ալ անոր աշակերտները, իրե՛նք ալ նաւ մտան եւ գացին Կափառնայում՝ փնտռելու Յիսուսը:
民众现在知道耶稣和门徒都不在那里，于是就上船去迦百农找耶稣。
25 Երբ գտան զինք՝ ծովուն միւս եզերքը, ըսին իրեն. «Ռաբբի՛, ե՞րբ եկար հոս»:
他们在对岸找到了耶稣，就问他：“拉比，你什么时候到这里来的？”
26 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Դուք զիս կը փնտռէք՝ ո՛չ թէ քանի որ նշաններ տեսաք, հապա՝ որովհետեւ նկանակներէն կերաք ու կշտացաք”:
耶稣回答：“告诉你实话，你们找我，不是因为看见了神迹，而是因为你们吃到了足够的饼。
27 Գացէ՛ք, գործեցէ՛ք ո՛չ թէ կորստական կերակուրին համար, հապա այն կերակուրին համար՝ որ կը մնայ յաւիտենական կեանքին մէջ, եւ մարդու Որդի՛ն պիտի տայ ձեզի, որովհետեւ Հայրը՝ Աստուած զի՛նք կնքեց»: (aiōnios g166)
食物必会腐烂，不要为此忧心忡忡，要关心人子赐给你们的永恒食物，它会带来永续生命，因为他已获得天父的批准。” (aiōnios g166)
28 Ուրեմն ըսին իրեն. «Ի՞նչ ընենք՝ որպէսզի կատարենք Աստուծոյ գործերը»:
众人问他：“那我们该做什么才算是遵从上帝旨意呢？”
29 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Սա՛ է Աստուծոյ գործը, որ հաւատաք անոր ղրկածին»:
耶稣回答：“上帝想让你们做的，就是相信他派来之人。”
30 Ուստի ըսին իրեն. «Բայց դուն ի՞նչ նշան կ՚ընես, որ տեսնենք ու հաւատանք քեզի. ի՞նչ կը գործես:
众人又问：“为了让我们信你，你要为我们显化什么神迹呢？你能做什么？
31 Մեր հայրերը անապատին մէջ մանանա՛ն կերան, ինչպէս գրուած է. “Երկինքէն հաց տուաւ անոնց՝ որպէսզի ուտեն”»:
我们的祖先在荒野中吃过吗哪，正如经上所记：‘他把来自天堂的食物赐给他们。’”
32 Իսկ Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Մովսէս չտուաւ ձեզի երկնային հացը, բայց իմ Հա՛յրս կու տայ ձեզի ճշմարիտ երկնային հացը”.
耶稣回答道：“告诉你们实话，带给你们天堂食物之人并非摩西，而是我父，是他把真正的天堂食物赐给你们。
33 որովհետեւ Աստուծոյ հացը ա՛ն է, որ կ՚իջնէ երկինքէն եւ կեանք կու տայ աշխարհի»:
因为上帝的食物就是来自那天堂、为世人赋予生命之人。”
34 Ուրեմն ըսին իրեն. «Տէ՛ր, ամէ՛ն ատեն տուր մեզի այդ հացը»:
众人说：“主啊，求你始终赐给我们这样的食物。”
35 Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ե՛ս եմ կեանքի հացը. ա՛ն որ կու գայ ինծի՝ երբե՛ք պիտի չանօթենայ, եւ ա՛ն որ կը հաւատայ ինծի՝ պիտի չծարաւնայ:
耶稣说：“我就是生命的食物，到我这里来就不会再感到饥饿。信我之人，永远不会口渴。
36 Բայց ես ըսի ձեզի. “Դուք զիս տեսաք ալ, ու չէք հաւատար”:
但就像我之前所说，你们虽然见了我，但还仍然不信我。
37 Բոլոր անոնք որ Հայրը կու տայ ինծի՝ պիտի գան ինծի, եւ ա՛ն որ կու գայ ինծի՝ բնա՛ւ պիտի չվտարեմ:
天父赐给我之人必会走向我，我决不拒绝任何一人。
38 Որովհետեւ ես իջայ երկինքէն՝ գործադրելու ո՛չ թէ ի՛մ կամքս, հապա անո՛ր կամքը՝ որ ղրկեց զիս:
因为我从天国而降，并非来达成自己之愿，而是遵循派我前来之人的旨意。
39 Եւ զիս ղրկող Հօրը կամքը սա՛ է, որ ո՛չ մէկը կորսնցնեմ բոլոր անոնցմէ՝ որ ինք տուաւ ինծի, հապա յարուցանեմ զանոնք՝ վերջին օրը:
他赐予我的人，我一个也不丢失，在末日要将他们复活。这就是他的旨意。
40 Որովհետեւ զիս ղրկողին կամքը սա՛ է, որ ո՛վ որ տեսնէ Որդին ու հաւատայ իրեն՝ ունենայ յաւիտենական կեանքը. ե՛ս ալ պիտի յարուցանեմ զայն՝ վերջին օրը»: (aiōnios g166)
我父的旨意，就是让所有看到并相信人子之人实现永生，然后让我在末日之时鼓舞他们。” (aiōnios g166)
41 Ուստի Հրեաները կը տրտնջէին իրեն դէմ, որովհետեւ ըսաւ. «Ե՛ս եմ երկինքէն իջած հացը»,
因为耶稣说“我就是来自天堂的食物”，犹太人对此深感不满，于是议论纷纷。
42 եւ կ՚ըսէին. «Ասիկա Յովսէփի որդին՝ Յիսուսը չէ՞, որուն հայրն ու մայրը կը ճանչնանք. հապա ի՞նչպէս ասիկա կ՚ըսէ. “Ես իջայ երկինքէն”»:
他们说：“这不是约瑟的儿子耶稣吗？我们认识他父母。现在他怎么能说‘我来自天堂’呢？”
43 Յիսուս ալ պատասխանեց անոնց. «Մի՛ տրտնջէք ձեր մէջ:
耶稣说：“不必再议论了。
44 Ո՛չ մէկը կրնայ գալ ինծի՝ եթէ զիս ղրկող Հայրը չքաշէ զայն. ու ես պիտի յարուցանեմ զայն՝ վերջին օրը:
如果不是派我前来的天父吸引了众人，根本不会有人能到我这里，我会在末日之时鼓舞他们。
45 Մարգարէներուն մէջ գրուած է. “Բոլորն ալ սորված պիտի ըլլան Աստուծմէ”: Ո՛վ որ կը լսէ Հօրմէն ու կը սորվի՝ ինծի՛ կու գայ:
先知书上记着：‘众人都必受上帝的教导。’聆听天父、遵其教诲的人，必会到我这里来。
46 Ո՛չ մէկը տեսած է Հայրը, բացի անկէ՝ որ Աստուծմէ է. անիկա՛ տեսած է Հայրը:
从未有任何人见过天父，只有来自上帝的那个人才见过。
47 Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Ա՛ն որ կը հաւատայ ինծի՝ ունի՛ յաւիտենական կեանքը”: (aiōnios g166)
告诉你们实话，信上帝，得永生。 (aiōnios g166)
48 Ե՛ս եմ կեանքի հացը:
我就是生命的食物，
49 Ձեր հայրերը կերան մանանան անապատին մէջ, բայց մեռան:
你们的祖先在旷野吃过吗哪，但仍然会死去。
50 Ա՛յս է այն հացը՝ որ կ՚իջնէ երկինքէն, որպէսզի եթէ մէկը ուտէ ասկէ՝ չմեռնի:
但这是从天上而降的食物，吃下它就不会死。
51 Ե՛ս եմ կենարար հացը՝ որ իջայ երկինքէն: Եթէ մէկը ուտէ այս հացէն՝ պիտի ապրի յաւիտեա՛ն. եւ այն հացը որ ես պիտի տամ՝ իմ մարմի՛նս է, որ պիտի տամ աշխարհի կեանքին համար»: (aiōn g165)
我就是来自天堂、赋予生命的食物，吃下这食物就能获得永生。这食物即我的身体，为了让世人获得生命而赐。” (aiōn g165)
52 Ուստի Հրեաները կը վիճէին իրարու հետ եւ կ՚ըսէին. «Ի՞նչպէս ասիկա կրնայ տալ մեզի իր մարմինը՝ ուտելու»:
随后犹太人开始进行激烈的争论。他们不解的是：“这个人怎会把他的肉身给我们吃？”
53 Իսկ Յիսուս ըսաւ անոնց. «Ճշմա՛րտապէս, ճշմա՛րտապէս կը յայտարարեմ ձեզի. “Եթէ չուտէք մարդու Որդիին մարմինը ու չխմէք անոր արիւնը, կեանքը չէք ունենար ձեր մէջ”:
耶稣告诉他们：“说实话，除非吃人子的肉、喝人子的血，否则就无法获得真正的生命。
54 Ո՛վ որ կ՚ուտէ իմ մարմինս եւ կը խմէ իմ արիւնս՝ ունի յաւիտենական կեանքը, ու ես պիտի յարուցանեմ զայն՝ վերջին օրը. (aiōnios g166)
食我肉、饮我血才能永生，我会在末日让他们复活。 (aiōnios g166)
55 որովհետեւ իմ մարմինս ճշմա՛րտապէս կերակուր է, եւ իմ արիւնս՝ ճշմա՛րտապէս խմելիք:
因为我的肉是真正的食物，我的血是真正的饮品。
56 Ա՛ն որ կ՚ուտէ իմ մարմինս ու կը խմէ իմ արիւնս՝ անիկա՛ կը բնակի իմ մէջս, եւ ես՝ անոր մէջ:
只有食我肉、饮我血之人，我才能与他们彼此同在。
57 Ինչպէս ապրող Հայրը ղրկեց զիս, ու ես կ՚ապրիմ Հօրը միջոցով, այնպէս ալ ա՛ն որ կ՚ուտէ զիս՝ ի՛նք ալ պիտի ապրի ինձմով:
正如赐予生命的天父派我前来，我也因天父而活，食我肉身者即可因我而活。
58 Ա՛յս է այն հացը՝ որ իջած է երկինքէն: Ա՛ն որ ուտէ այս հացը՝ պիտի ապրի յաւիտեա՛ն. ո՛չ թէ ձեր հայրերուն պէս, որոնք կերան մանանան՝ բայց մեռան»: (aiōn g165)
这就是来自天堂的食物，你们祖先吃下吗哪后仍然死了，但吃下天堂的食物必会永生。” (aiōn g165)
59 Այս բաները խօսեցաւ ժողովարանին մէջ, երբ կը սորվեցնէր Կափառնայումի մէջ:
这番话，就是耶稣在迦百农会堂中对众人的教导。
60 Իսկ աշակերտներէն շատերը՝ երբ լսեցին՝ ըսին. «Խիստ է այդ խօսքը, ո՞վ կրնայ մտիկ ընել զայն»:
他的很多门徒听完这番话后说：“这番话难以接受！谁会真正遵循它？”
61 Երբ Յիսուս ինքնիրեն հասկցաւ թէ իր աշակերտները կը տրտնջեն ատոր համար, ըսաւ անոնց. «Ատիկա կը գայթակղեցնէ՞ ձեզ:
耶稣看到门徒对这番话的不解，于是便问：“这话让你们感觉受到冒犯吗？
62 Հապա ի՞նչ պիտի մտածէք, եթէ տեսնէք մարդու Որդիին բարձրանալը հոն՝ ուր նախապէս էր:
如果你们能目睹人子升入他原本所在的地方，又怎样呢？
63 Հոգի՛ն է կեանք տուողը. մարմինը օգո՛ւտ մը չունի: Այն խօսքերը որ կ՚ըսեմ ձեզի՝ Հոգի ու կեանք են:
是灵魂赋予人生命，绝非肉体。我对你们所说的就是灵，是生命！
64 Բայց ձեր մէջ կան ոմանք՝ որ չեն հաւատար»: Որովհետեւ Յիսուս սկիզբէն գիտէր թէ որո՛նք են անոնք՝ որ չեն հաւատար, եւ ո՛վ է ան՝ որ պիտի մատնէ զինք:
但你们中却有人不信。”（耶稣从最开始就知道谁不信他，谁会背叛他）。
65 Ու ըսաւ. «Ասո՛ր համար ըսի ձեզի. “Ո՛չ մէկը կրնայ գալ ինծի, եթէ իմ Հօրմէս տրուած չըլլայ անոր”»:
耶稣补充道：“所以我要说的是，是他让这成为可能，否则没有人能到我这里来。”
66 Այս պատճառով իր աշակերտներէն շատեր հեռացան, եւ ա՛լ չէին շրջեր իրեն հետ:
此后，他的门徒中有许多人都放弃了，不再追随于他。
67 Ուստի Յիսուս ըսաւ տասներկուքին. «Միթէ դո՞ւք ալ կ՚ուզէք երթալ»:
于是耶稣对十二门徒说：“你们呢？你们也想离去吗？”
68 Սիմոն Պետրոս պատասխանեց անոր. «Տէ՛ր, որո՞ւն պիտի երթանք. դո՛ւն ունիս յաւիտենական կեանքի խօսքերը: (aiōnios g166)
西门（彼得）回答：“主啊，我们还能追随谁呢？你才是讲述永生之道的那个人。 (aiōnios g166)
69 Մենք հաւատացինք ու գիտցանք թէ դո՛ւն ես Քրիստոսը՝ Աստուծոյ Որդին»:
我们相信你，我们确信你就是上帝的圣者。”
70 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Ես չընտրեցի՞ ձեզ՝ տասներկուքդ. բայց ձեզմէ մէկը չարախօս է»:
耶稣说：“我不是选出你们十二个人吗？但你们中间有一个是魔鬼。”
71 Ան կը խօսէր Իսկարիովտացի Սիմոնեան Յուդայի մասին, որովհետեւ անիկա՛ էր որ պիտի մատնէր զինք, թէպէտ տասներկուքէն մէկն էր:
（耶稣所指为加略人西门的儿子犹大。虽然他是十二门徒之一，但后来背叛了耶稣。）
