ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 19
1 Մինչ Ապողոս Կորնթոսի մէջ էր, Պօղոս՝ վերի երկրամասերը շրջելէ ետք՝ հասաւ Եփեսոս, եւ գտնելով քանի մը աշակերտներ՝
Pendant qu'Apollos était à Corinthe, Paul, ayant traversé le haut pays, arriva à Éphèse, où il trouva quelques disciples.
2 ըսաւ անոնց. «Երբ հաւատացիք, արդեօք ստացա՞ք Սուրբ Հոգին»: Անոնք պատասխանեցին իրեն. «Բայց մենք լսած իսկ չենք՝ թէ Սուրբ Հոգի մը կայ»:
Il leur dit: « Avez-vous reçu le Saint-Esprit quand vous avez cru? » Ils lui ont dit: « Non, nous n'avons même pas entendu dire qu'il y avait un Saint-Esprit. »
3 Ան ալ ըսաւ անոնց. «Հապա ինչո՞վ մկրտուեցաք»: Անոնք պատասխանեցին. «Յովհաննէսի մկրտութեամբ»:
Il dit: « Dans quoi donc as-tu été baptisé? » Ils ont dit: « Au baptême de Jean. »
4 Պօղոս ալ ըսաւ. «Յովհաննէս մկրտեց ապաշխարութեա՛ն մկրտութեամբ, ըսելով ժողովուրդին որ հաւատան անոր՝ որ պիտի գար իրմէ ետք, այսինքն՝ Քրիստոս Յիսուսի»:
Paul dit: « Jean a en effet baptisé d'un baptême de repentance, en disant au peuple qu'il devait croire en celui qui viendrait après lui, c'est-à-dire en Jésus-Christ. »
5 Երբ ասիկա լսեցին՝ մկրտուեցան Տէր Յիսուսի անունով.
Après avoir entendu cela, ils furent baptisés au nom du Seigneur Jésus.
6 ու երբ Պօղոս ձեռք դրաւ անոնց վրայ՝ Սուրբ Հոգին եկաւ անոնց վրայ, եւ լեզուներ կը խօսէին ու կը մարգարէանային:
Lorsque Paul leur eut imposé les mains, le Saint-Esprit vint sur eux, et ils parlèrent d'autres langues et prophétisèrent.
7 Բոլորը գրեթէ տասներկու մարդ էին:
Ils étaient environ douze hommes en tout.
8 Ապա ժողովարանը մտնելով՝ երեք ամիս համարձակութեամբ կը խօսէր Աստուծոյ թագաւորութեան մասին, եւ կը համոզէր:
Il entra dans la synagogue et, pendant trois mois, il parla avec assurance, raisonnant et persuadant sur les choses qui concernent le royaume de Dieu.
9 Բայց երբ ոմանք կը յամառէին ու չէին անսար՝ անիծելով այդ ճամբան բազմութեան առջեւ, հեռացաւ անոնցմէ, զատեց աշակերտները, եւ ամէն օր կը խօսէր Տիւրան անունով մէկու մը դպրանոցին մէջ:
Mais, comme quelques-uns étaient endurcis et désobéissants, parlant mal de la Voie devant la foule, il se sépara d'eux et sépara les disciples, raisonnant chaque jour dans l'école de Tyrannus.
10 Ասիկա տեւեց երկու տարի, այնպէս որ ամբողջ Ասիայի մէջ բնակող Հրեաներն ու Յոյները լսեցին Տէրոջ խօսքը:
Cela dura deux ans, de sorte que tous ceux qui habitaient l'Asie entendirent la parole du Seigneur Jésus, tant Juifs que Grecs.
11 Աստուած արտասովոր հրաշքներ կը գործէր Պօղոսի ձեռքով.
Dieu opérait des miracles particuliers par les mains de Paul,
12 մինչեւ իսկ անոր մարմինէն թաշկինակներ ու գոգնոցներ կը տարուէին հիւանդներուն, որոնք կ՚ազատէին իրենց ախտերէն ու չար ոգիները դուրս կ՚ելլէին:
de sorte que même des mouchoirs ou des tabliers étaient portés de son corps aux malades, et les maladies se retiraient d'eux, et les mauvais esprits sortaient.
13 Ուստի թափառաշրջիկ Հրեաներէն ոմանք, որոնք ոգիներ կը հանէին՝՝, փորձեցին Տէր Յիսուսի անունը կանչել չար ոգիներ ունեցողներուն վրայ՝ ըսելով. «Կ՚երդմնեցնենք ձեզ Յիսուսով՝ որ Պօղոս կը քարոզէ»:
Mais quelques Juifs itinérants, exorcistes, se chargèrent d'invoquer sur ceux qui avaient les mauvais esprits le nom du Seigneur Jésus, en disant: « Nous vous adjurons par Jésus que Paul prêche. »
14 Այս բանը ընողները՝ Սկեւա կոչուած հրեայ քահանայապետի մը եօթը որդիներն էին:
Il y avait sept fils d'un certain Scéva, un grand prêtre juif, qui faisaient cela.
15 Չար ոգին պատասխանեց անոնց. «Կը ճանչնամ Յիսուսը ու գիտեմ Պօղոսը, բայց դուք ո՞վ էք»:
L'esprit mauvais répondit: « Je connais Jésus et je connais Paul, mais toi, qui es-tu? »
16 Եւ այդ մարդը՝ որուն մէջ էր չար ոգին, ցատկեց անոնց վրայ, տիրապետեց ու յաղթեց անոնց, այնպէս որ դուրս փախան այդ տունէն՝ մերկ եւ վիրաւոր:
L'homme en qui était l'esprit malin sauta sur eux, les maîtrisa et l'emporta sur eux, de sorte qu'ils s'enfuirent de cette maison, nus et blessés.
17 Եփեսոս բնակող բոլոր Հրեաներն ու Յոյները գիտցան այս բանը. վախը համակեց զանոնք բոլորը՝՝, եւ Տէր Յիսուսի անունը կը մեծարուէր:
Cela fut connu de tous les habitants d'Éphèse, Juifs et Grecs. La crainte s'empara d'eux tous, et le nom du Seigneur Jésus fut glorifié.
18 Հաւատացեալներէն շատեր կու գային, կը խոստովանէին ու կը յայտարարէին իրենց արարքները:
Beaucoup de ceux qui avaient cru vinrent aussi, confessant et déclarant leurs œuvres.
19 Դիւթութիւն կիրարկողներէն շատեր՝ միասին կը բերէին իրենց գիրքերը, ու կ՚այրէին բոլորին առջեւ: Երբ հաշուեցին անոնց գինը, գտան թէ յիսուն հազար կտոր արծաթ կ՚արժէր:
Plusieurs de ceux qui pratiquaient les arts magiques réunirent leurs livres et les brûlèrent aux yeux de tous. Ils en comptèrent le prix, qui s'élevait à cinquante mille pièces d'argent.
20 Այսպէս՝ Տէրոջ խօսքը մեծապէս կ՚աճէր ու կը զօրանար:
Ainsi, la parole du Seigneur se répandait et devenait puissante.
21 Երբ այս բաները կատարուեցան, Պօղոս հոգիին մէջ որոշեց Երուսաղէմ երթալ՝ Մակեդոնիայէն եւ Աքայիայէն անցնելով, ու կ՚ըսէր. «Հոն ըլլալէս ետք՝ պէտք է Հռոմն ալ տեսնեմ»:
Or, après que ces choses eurent pris fin, Paul résolut par l'Esprit, après avoir traversé la Macédoine et l'Achaïe, d'aller à Jérusalem, en disant: « Après y avoir été, il faut aussi que je voie Rome. »
22 Իրեն սպասարկողներէն երկուքը, Տիմոթէոսն ու Երաստոսը, ղրկեց Մակեդոնիա, եւ ինք ժամանակ մըն ալ Ասիա մնաց:
Ayant envoyé en Macédoine deux de ceux qui le servaient, Timothée et Éraste, il resta lui-même quelque temps en Asie.
23 Այդ ատեն մեծ խլրտում եղաւ՝ Տէրոջ ճամբային համար:
Vers ce temps-là, il se produisit une grande agitation au sujet de la voie.
24 Որովհետեւ Դեմետրիոս անունով արծաթագործ մը, որ կը շինէր Արտեմիսի փոքրիկ արծաթէ տաճարներ ու մեծ վաստակ կը բերէր արհեստաւորներուն,
En effet, un homme du nom de Démétrius, orfèvre qui fabriquait des statues d'argent d'Artémis, apporta une petite affaire aux artisans,
25 համախմբեց զանոնք՝ նոյն արհեստին գործաւորներուն հետ, եւ ըսաւ. «Մարդի՛կ, դուք գիտէք թէ այս գործէ՛ն է մեր եկամուտը.
qu'il rassembla avec les ouvriers de même profession, et dit: « Messieurs, vous savez que c'est par ce commerce que nous sommes riches.
26 ու կը տեսնէք եւ կը լսէք թէ այս Պօղոսը ո՛չ միայն Եփեսոսի մէջ, այլ նաեւ գրեթէ ամբողջ Ասիայի մէջ մեծ բազմութիւն մը համոզեց ու մոլորեցուց, ըսելով թէ “ձեռքով շինուածները աստուածներ չեն”:
Vous voyez et vous entendez que ce n'est pas seulement à Éphèse, mais dans presque toute l'Asie, que ce Paul a persuadé et détourné beaucoup de gens, en disant que les dieux faits de main d'homme ne sont pas des dieux.
27 Ուստի վտանգ կայ, որ ո՛չ միայն այս մեր կողմը անարգուի, այլ մեծ աստուածուհիին՝ Արտեմիսի տաճա՛րն ալ ոչինչ սեպուի, եւ խորտակուի մեծափառութիւնը անո՛ր՝ որ ամբողջ Ասիան ու երկրագունդը կը պաշտեն»:
Non seulement notre commerce risque d'être discrédité, mais encore le temple de la grande déesse Artémis, que toute l'Asie et le monde entier vénèrent, risque d'être compté pour rien et sa majesté détruite. »
28 Երբ լսեցին ասիկա, զայրոյթով լեցուած կ՚աղաղակէին. «Մե՜ծ է Եփեսացիներուն Արտեմիսը»:
En entendant cela, ils furent remplis de colère et s'écrièrent: « Grande est Artémis des Éphésiens! »
29 Ամբողջ քաղաքը լեցուեցաւ խառնաշփոթութեամբ, ու յափշտակելով Գայիոս եւ Արիստարքոս Մակեդոնացիները՝ Պօղոսի ճամբորդակիցները՝ բոլորը միաբանութեամբ վազեցին թատրոնը:
Toute la ville fut remplie de confusion, et ils se précipitèrent tous ensemble dans le théâtre, après s'être emparés de Gaius et d'Aristarque, hommes de Macédoine, compagnons de voyage de Paul.
30 Իսկ երբ Պօղոս ուզեց մտնել ամբոխին մէջ, աշակերտները չթոյլատրեցին իրեն:
Lorsque Paul voulut entrer parmi le peuple, les disciples ne le lui permirent pas.
31 Ասիապետներէն ոմանք ալ, որ իր բարեկամներն էին, մարդ ղրկելով իրեն՝ կ՚աղաչէին որ չյանդգնի երթալ թատրոնը:
Quelques-uns des Asiarques, qui étaient ses amis, lui envoyèrent une lettre pour le prier de ne pas s'aventurer sur le théâtre.
32 Ուստի ոմանք բան մը կ՚աղաղակէին, ուրիշներ՝ ուրիշ բան, որովհետեւ համախմբումը շփոթած էր. շատեր ալ չէին գիտեր թէ ինչո՛ւ համախմբուած են:
Les uns criaient donc une chose, les autres une autre, car l'assemblée était dans la confusion. La plupart d'entre eux ne savaient pas pourquoi ils s'étaient réunis.
33 Ապա բազմութեան մէջէն դուրս քաշեցին Աղեքսանդրոսը, որ Հրեաները յառաջ քշեցին. Աղեքսանդրոս ալ՝ ձեռքը շարժելով՝ կ՚ուզէր ջատագովել ինքզինք ամբոխին առջեւ:
On fit sortir Alexandre du milieu de la foule, les Juifs l'ayant fait avancer. Alexandre leur fit signe de la main, et il aurait voulu prendre la parole devant le peuple.
34 Երբ գիտցան թէ ան Հրեայ է, բոլորը միաբերան՝ գրեթէ երկու ժամ աղաղակեցին. «Մե՜ծ է Եփեսացիներուն Արտեմիսը»:
Mais lorsqu'ils s'aperçurent qu'il était juif, tous, d'une seule voix et pendant environ deux heures, s'écrièrent: « Grande est Artémis des Éphésiens! »
35 Սակայն ատենադպիրը՝ հանդարտեցնելով բազմութիւնը՝ ըսաւ. «Եփեսացի՛ մարդիկ, ո՞վ է այն մարդը որ չի գիտեր թէ Եփեսացիներուն քաղաքը՝ պահապանն է մեծ Արտեմիսի ու Դիոսէ ինկած կուռքին տաճարին:
Lorsque le secrétaire de la ville eut calmé la foule, il dit: « Hommes d'Éphèse, quel est l'homme qui ne sait pas que la ville des Éphésiens est gardienne du temple de la grande déesse Artémis et de l'image tombée de Zeus?
36 Ուրեմն, նկատելով որ այս բաները անվիճելի են, դուք պէտք է հանդարտ կենաք եւ յանդգնութեամբ ոչի՛նչ ընէք:
Puisque vous ne pouvez pas nier ces choses, restez tranquilles et ne faites rien d'irréfléchi.
37 Քանի որ դուք հոս բերիք այդ մարդիկը, որոնք ո՛չ տաճար կողոպտողներ են, ո՛չ ալ ձեր աստուածուհիին հայհոյողներ:
Car tu as fait venir ces hommes, qui ne sont ni des pilleurs de temples ni des blasphémateurs de ta déesse.
38 Ուրեմն, եթէ Դեմետրիոս եւ իրեն հետ եղող արհեստաւորները բան մը ունին ոեւէ մէկուն դէմ, դատի օրեր կան ու փոխ-հիւպատոսներ. թող ամբաստանեն զիրար:
Si donc Démétrius et les artisans qui sont avec lui ont une affaire contre quelqu'un, les tribunaux sont ouverts et il y a des proconsuls. Qu'ils portent plainte les uns contre les autres.
39 Իսկ եթէ ձեր պահանջը ուրիշ բանի մը մասին է, թող բացատրուի օրինաւոր համախմբումի մէջ:
Mais si vous cherchez quelque chose à propos d'autres affaires, cela sera réglé dans l'assemblée régulière.
40 Որովհետեւ մենք ալ այսօրուան եղածին համար՝ իբր ապստամբ ամբաստանուելու վտանգին մէջ ենք, քանի որ պատճառ մը չկայ՝ որով կարենանք հաշիւ տալ այս խառնիճաղանճին համար»:
En effet, nous risquons d'être accusés au sujet de l'émeute d'aujourd'hui, sans qu'il y ait de motif. A ce sujet, nous ne pourrions pas rendre compte de cette agitation. »
41 Ու երբ այսպէս խօսեցաւ՝ արձակեց համախմբումը:
Après avoir ainsi parlé, il congédia l'assemblée.
