ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 17
1 Ամփիպոլիսէն եւ Ապողոնիայէն անցնելով՝ Թեսաղոնիկէ եկան, ուր Հրեաներուն ժողովարանը կար:
保罗和西拉沿途经过了暗非波里和亚波罗尼亚，来到帖撒罗尼迦，那里有犹太人的会堂。
2 Պօղոս ալ՝ իր սովորութեան համաձայն՝ մտաւ անոնց մէջ, ու երեք Շաբաթ օրեր խօսեցաւ անոնց հետ Գիրքերուն մասին,
保罗按惯例走进会堂，一连三个安息日，都在这里根据圣经与他们进行辩论。
3 բացատրելով եւ փաստարկելով անոնց թէ Քրիստոս պէ՛տք է չարչարուէր ու մեռելներէն յարութիւն առնէր. եւ ըսաւ. “Այս Յիսուսը՝ որ ես կը հռչակեմ ձեզի, Քրիստո՛սն է”:
他解释了经文的含义，证明基督必须先死去后，然后再死而复生。他对众人说：“我向你们讲述的这位耶稣，就是基督。”
4 Անոնցմէ ոմանք անսացին ու միացան Պօղոսի եւ Շիղայի, նաեւ՝ բարեպաշտ Յոյներէն մեծ բազմութիւն մը. առաջնակարգ կիներէն հաւատացողներն ալ սակաւաթիւ չէին:
有的人被保罗和西拉说服了，加入了他们的行列，此外还有很多说希腊语的朝拜者，以及城里位高权重的女性。
5 Բայց չանսացող Հրեաները նախանձեցան, եւ քանի մը դատարկապորտ, գռեհիկ մարդիկ առնելով՝ բազմութիւն ժողվեցին, ամբողջ քաղաքին մէջ աղմուկ հանեցին, ու Յասոնի տան վրայ յարձակելով կը փնտռէին զանոնք՝ որ ամբոխին տանին:
但犹太人却因此而倍感嫉妒，于是从集市中找来一群流氓，凑成团伙在城里面闹事。他们冲进耶孙的家中，到处寻找保罗和西拉，要把他们交给民众。
6 Երբ չգտան զանոնք, Յասոնը եւ քանի մը եղբայրներ քաշկռտելով տարին քաղաքապետներուն առջեւ՝ գոռալով. «Անոնք որ երկրագունդը տակնուվրայ ըրին՝ հոս ալ հասած են,
但由于找不到这两名使徒，他们就把耶孙和几名信徒带到地方长官那里，叫嚣着说：“这些人素有滋事的恶名，把这世界闹得天翻地覆。现在他们来到这里，
7 ու Յասոն ընդունած է զանոնք: Ասոնք բոլորը կը գործեն կայսրին հրամաններուն դէմ, ըսելով թէ ուրիշ թագաւոր մը կայ՝ Յիսուս անունով»:
耶孙却在自己的家宅中招待这些人。他们都违背凯撒的法令，说另外还有一个王叫做耶稣，这就是叛国罪。”
8 Բազմութիւնն ու քաղաքապետները վրդովեցան՝ լսելով այս բաները:
民众和地方长官听到这番话，深感不安，
9 Բայց երբ երաշխիք առին Յասոնէն եւ միւսներէն՝ արձակեցին զանոնք:
让耶孙和其余人交了保释金后，就放了他们。
10 Եղբայրներն ալ իսկոյն՝ գիշերուան մէջ՝ Բերիա ղրկեցին Պօղոսն ու Շիղան, որոնք հոն հասնելով՝ գացին Հրեաներուն ժողովարանը:
信徒们当晚就将保罗和西拉送走。二人去了比里亚，到达后便走进犹太人的会堂。
11 Ասոնք աւելի ազնիւ էին՝ քան Թեսաղոնիկէի մէջ եղողները. Աստուծոյ խօսքը ընդունեցին լման յօժարութեամբ, եւ ամէն օր կը զննէին Գիրքերը, տեսնելու թէ այդպէ՛ս են այդ բաները:
这里的民众比帖撒罗尼迦人开明，他们很快就接受了主的道，每天研读圣经，确认他们所听到的是否正确。
12 Ուստի անոնցմէ շատերը հաւատացին, ու մեծայարգ յոյն կիներէն եւ այր մարդոցմէն հաւատացողներն ալ սակաւաթիւ չէին:
很多人因此成为信徒，包括地位高贵的希腊男性和女性。
13 Բայց երբ թեսաղոնիկեցի Հրեաները գիտցան թէ Բերիայի մէջ ալ Պօղոս հռչակեց Աստուծոյ խօսքը, հո՛ն ալ եկան ու գրգռեցին բազմութիւնը:
但帖撒罗尼迦的犹太人听说保罗又在比里亚宣讲上帝之道，便跑到那里煽动挑拨民众。
14 Այն ատեն եղբայրները իսկոյն Պօղոսը ճամբեցին՝ որ երթայ մինչեւ ծովեզերքը, բայց Շիղա եւ Տիմոթէոս մնացին հոն:
信徒们立刻把保罗送到海边，西拉和提摩太仍然留在比里亚。
15 Անոնք որ կը տանէին Պօղոսը՝ հասցուցին զայն մինչեւ Աթէնք, ապա մեկնեցան՝ պատուէր ստանալով Շիղայի ու Տիմոթէոսի համար, որ շուտով գան իրեն:
护送保罗的人将他远远地带到雅典，保罗在他们返回的时候，给西拉和提摩太带去口信，让他们尽快赶去与他会和。
16 Մինչ Աթէնքի մէջ Պօղոս կը սպասէր անոնց, իր հոգին գրգռուած էր իր մէջ, տեսնելով քաղաքը՝ լեցուած կուռքերով:
保罗在雅典等他们的时候，看见满城都是宗教神像，心中感到非常不安。
17 Ուստի ժողովարանին մէջ կը խօսէր Հրեաներուն ու բարեպաշտ մարդոց, նաեւ ամէն օր հրապարակներուն մէջ՝ անոնց որ հանդիպէր:
于是在会堂中与犹太人和其他崇拜上帝之人进行了辩论，此外还每天到集市中去，与所遇到的陌生人进行辩论。
18 Քանի մը Եպիկուրեան եւ Ստոյիկեան փիլիսոփաներ ալ կը խորհրդակցէին իրեն հետ: Ոմանք կ՚ըսէին. «Ի՞նչ ըսել կ՚ուզէ այս սերմնաքաղը»: Ուրիշներ ալ կ՛ըսէին. «Կը թուի թէ օտար աստուածներու քարոզիչ է». որովհետեւ կ՚աւետէր անոնց Յիսուսը եւ յարութիւնը:
有些伊壁鸠鲁派和斯多亚派的哲学家也同他争论。他们想知道：“这个人到底想要干什么？”由于保罗谈论了耶稣和复活，所以还有人认为：“他似乎是在宣讲外族的神。”
19 Ուստի առնելով զայն՝ տարին Արիսպագոս ու կ՚ըսէին. «Կրնա՞նք գիտնալ թէ ի՛նչ է այդ նոր ուսուցումը՝ որ դուն կը քարոզես,
于是他们把保罗带到亚略巴古，询问他：“请和我们讲讲你所宣扬的那个新教义？
20 որովհետեւ քանի մը տարօրինակ բաներ լսել կու տաս մեզի՝՝: Ուրեմն կ՚ուզենք գիտնալ թէ ի՛նչ կրնան ըլլալ ատոնք»:
我们听说了你讲的那些事情，听起来太奇怪了，所以我们想知道那到底是什么意思。”
21 (Որովհետեւ բոլոր Աթենացիներուն եւ հոն գաղթած օտարականներուն ժամանցը ուրիշ ոչինչ է, քան նոր բան ըսել կամ լսել: )
（所有雅典人和住在那里的异教徒，都非常喜欢谈论和打听新奇之事，以此打发时间）。
22 Հետեւաբար Պօղոս կայնեցաւ Արիսպագոսի մէջ եւ ըսաւ. «Աթենացի՛ մարդիկ, կը նշմարեմ թէ ամէն ինչով չափազանց կրօնասէր էք:
保罗站上亚略巴古的中间，说：“各位雅典人，我发现你们对任何事情都抱有虔诚之心。
23 Քանի որ ես շրջելով ու ձեր պաշտամունքը զննելով՝ գտայ զոհասեղան մը, որուն վրայ գրուած էր. «Անծանօթ Աստուծոյն»: Ուստի ա՛ն՝ որմէ դուք կ՚ակնածիք առանց ճանչնալու, ես զա՛յն կը հռչակեմ ձեզի:
我走路的时候曾留意你们的圣坛，曾有一个圣坛上写着‘献给未知的神’。我要向你们讲述的上帝，就是你们所膜拜的这个未知之神。
24 Աստուած՝ որ ստեղծեց աշխարհը եւ անոր մէջ եղած բոլոր բաները, ի՛նք՝ որ Տէրն է երկինքի ու երկրի, ո՛չ կը բնակի ձեռակերտ տաճարներու մէջ,
上帝创造世界和世间万物，他是天地的主，并未生活在人类建造的庙宇之中，
25 ո՛չ ալ կը խնամուի մարդոց ձեռքով՝ իբր թէ որեւէ բանի կարօտ ըլլար. քանի որ ի՛նք կու տայ բոլորին կեանք, շունչ, եւ ամէն ինչ:
他什么都不需要，也不需要我们的服务，因为他本身就是所有生灵的生命之源。
26 Մէ՛կ արիւնէ ստեղծեց մարդոց բոլոր ազգերը՝ որպէսզի բնակին ամբողջ երկրի մակերեսին վրայ, ու սահմանեց նախապէս որոշուած ժամանակները եւ անոնց բնակարանի սահմանները՝ որ փնտռեն Տէրը,
他从一个最初的人创造了世界上的所有人，在之前就决定了他们应该生活在哪里，应该活多久。
27 ու թերեւս գտնեն զինք խարխափելով, թէպէտ մեզմէ իւրաքանչիւրէն ալ հեռու չէ:
上帝想要的是他们能够追寻上帝，能够去寻找并找到他。但其实他离我们每个人都不遥远。
28 Արդարեւ անո՛վ կ՚ապրինք, կը շարժինք եւ կանք, ինչպէս ձեր բանաստեղծներէն ոմանք ալ ըսին. “Քանի որ մենք անոր ցեղէն իսկ ենք”:
我们在他的护翼下生存、活动和存在。正如你们的诗人写到：‘我们就是他的家人。’
29 Ուրեմն՝ Աստուծոյ ցեղէն ըլլալով՝ պէտք չէ կարծենք՝՝ թէ աստուածութիւնը նման է ոսկիի կամ արծաթի կամ քարի, քանդակուած մարդկային արուեստով ու երեւակայութեամբ՝՝:
正因为我们是他的家人，所以不应该将上帝想象成金银石头，然后由人类用手艺和思想将其塑造形象。
30 Եւ հիմա Աստուած, անտեսելով այս անգիտութեան ժամանակները, ամէնուրեք կը պատուիրէ բոլոր մարդոց՝ որ ապաշխարեն:
上帝原谅了人类过往的无知，但现在，他吩咐各处的所有人都要悔改，
31 Որովհետեւ սահմանած է օր մը, երբ պիտի դատէ երկրագունդը արդարութեամբ՝ իր որոշած մարդուն միջոցով. եւ այս մասին հաւաստիք տուաւ բոլորին՝ մեռելներէն յարուցանելով զայն»:
因为他已经定好时间，届时将由他指认的那个人，对世间进行正义审判。为了向众人证明他就是那个人，上帝会让那人死而复生。”
32 Երբ լսեցին մեռելներու յարութեան մասին՝ ոմանք ծաղրեցին, իսկ ուրիշներ ըսին. «Այս մասին դարձեալ մտիկ պիտի ընենք քեզի»:
众人听到死人复活这句，便开始嘲笑他。但也有人说：“以后请回来，给我们多讲讲这件事。”
33 Այսպէս Պօղոս մեկնեցաւ անոնց մէջէն:
于是保罗就离开他们了。
34 Սակայն քանի մը մարդիկ յարեցան իրեն, ու հաւատացին. անոնց մէջ էին Դիոնեսիոս Արիսպագացին, Դամարիս անունով կին մը, եւ իրենց հետ ուրիշներ:
有几个人跟随了他并且相信了上帝，包括亚略巴古的成员丢尼修、一位名叫戴马里的女子和很多其他人。
