ՄԱՏԹԷՈՍ 23
1 Այն ժամանակ Յիսուս խօսեց ժողովրդին եւ իր աշակերտներին ու ասաց.
Then said Jesus to the crowds and to his disciples.
2 «Մովսէսի աթոռի վրայ նստեցին օրէնսգէտներն ու փարիսեցիները.
"The Scribes and Pharisees sit in Moses’ seat;
3 ամէն ինչ, որ նրանք ձեզ ասեն, արէ՛ք եւ պահեցէ՛ք, բայց մի՛ արէք ըստ նրանց գործերի, քանի որ ասում են, բայց չեն անում:
"therefore do and observe whatever they bid you; but do not do as they do, for they preach, but do not practise.
4 Ծանր ու դժուարակիր բեռներ են կապում եւ դնում մարդկանց ուսերի վրայ, բայց իրենց մատով անգամ չեն կամենում շարժել դրանք:
"For they bind heavy burdens and lay them on men’s shoulders, but they themselves will not lift a finger to move them.
5 Եւ իրենց բոլոր գործերն անում են՝ ի ցոյց մարդկանց. լայնացնում են իրենց գրապանակները եւ երկարացնում են իրենց զգեստների ծոպերը:
"For they do all their good deeds to be gazed on of men. They widen their phylacteries,
6 Սիրում են ընթրիքների ժամանակ պատուոյ տեղերը, ժողովարաններում՝ նախապատիւ աթոռները եւ հրապարակներում ողջոյններ առնել
"and lengthen the tassels, and are fond of the best places at banquets, and the front seats in the synagogues.
7 ու մարդկանցից կոչուել՝ ռաբբի, որ նշանակում է ուսուցիչ:
"They enjoy salutations in the market-places, and to have men call them ‘Rabbi.’
8 Բայց դուք որեւէ մէկին ուսուցիչ մի՛ կոչէք, որովհետեւ ձեր ուսուցիչը մէկ է, եւ դուք բոլորդ եղբայրներ էք:
"But you are not to be called ‘Rabbi’; for one is your Teacher, and you are all brothers;
9 Եւ երկրի վրայ ոչ մէկին ձեզ հայր մի՛ կոչէք, որովհետեւ մէ՛կ է ձեր Հայրը, որ երկնքում է:
"and call no one ‘Father’ on earth, for One is your Father in heaven.
10 Եւ ուսուցիչներ չկոչուէք, որովհետեւ Քրիստոս է ձեր ուսուցիչը:
"And call no one ‘Leader,’ because One is your leader, even the Christ.
11 Եւ ձեզնից մեծը ձեր սպասաւորը պիտի լինի:
"Whoever is great among you shall be your minister;
12 Ով իր անձը բարձրացնում է, կը խոնարհուի. եւ ով խոնարհեցնում է իր անձը, կը բարձրանայ:
"whoever exalts himself shall be humbled, and he who humbles himself shall be exalted.
13 Վա՜յ ձեզ կեղծաւորներիդ՝ օրէնսգէտներիդ եւ փարիսեցիներիդ, որ երկնքի արքայութիւնը փակում էք մարդկանց առաջ. դուք չէք մտնում եւ մտնողներին էլ թոյլ չէք տալիս, որ մտնեն:
"But woe unto you, Scribes and Pharisees, hypocrites! You shut the kingdom of heaven in men’s faces; for you do not enter, yourselves, nor do you permit those who are about to come in, to enter.
(Is wanting in the oldest manuscripts.)
15 Վա՜յ ձեզ կեղծաւորներիդ՝ օրէնսգէտներիդ եւ փարիսեցիներիդ, որ շրջում էք ծովի ու ցամաքի վրայ՝ անգամ մէկին նորահաւատ դարձնելու համար, եւ երբ նա այդպիսին է դառնում, նրան ձեզանից կրկնակի անգամ աւելի գեհենի որդի էք դարձնում: (Geenna g1067)
"Woe unto you, Scribes and Pharisees, hypocrites! For you scour sea and land to make one proselyte, and when he is gained, you make him twofold more a son of hell than you are, yourselves. (Geenna g1067)
16 Վա՜յ ձեզ, կո՛յր առաջնորդներ, որ ասում էք՝ ով որ երդուի տաճարի վրայ, այդ երդումը ոչինչ չի նշանակում. բայց ով որ երդուի տաճարի մէջ եղած ոսկու վրայ, պարտաւորւում է այն կատարել:
"Woe unto you, blind guides, who say, If any one swears by the Sanctuary, it is nothing, but if any one swears by the gold of the Sanctuary, the oath is binding.
17 Յիմարնե՛ր եւ կոյրե՛ր, ի՞նչն է մեծ՝ ոսկի՞ն, թէ՞ տաճարը, որ սրբացնում է ոսկին:
"You fools and blind; for which is greater, the gold, or the Sanctuary which hallows the gold?
18 Եւ՝ ով որ երդուի սեղանի վրայ, այդ երդումը ոչինչ չի նշանակում. բայց ով որ երդուի նրա վրայ գտնուող ընծայի վրայ, պարտաւորւում է այն կատարել:
"You say, too, that whoever swears by the offering that is upon it, his oath is binding.
19 Յիմարնե՛ր եւ կոյրե՛ր, ի՞նչն է մեծ՝ ընծա՞ն, թէ՞ սեղանը, որ սրբագործում է ընծան:
"You blind! Which is greater, the offering or the altar which hallows the offering?
20 Իսկ արդ, ով որ երդուեց սեղանի վրայ, երդուած կը լինի նրա վրայ եւ այն ամենի վրայ, որ սեղանի վրայ է:
"He then, who swears by the altar, swears by it and by everything on it;
21 Եւ ով երդուեց տաճարի վրայ, երդուած կը լինի նրա եւ նրա մէջ բնակուող Աստծու վրայ:
"and he who swears by the Sanctuary swears by it and by Him who dwells therein;
22 Եւ ով երդուեց երկնքի վրայ, երդուած կը լինի Աստծու աթոռի եւ նրա վրայ նստողի վրայ:
"and he who swears by heaven, swears by the throne of God and by Him who sits thereon.
23 Վա՜յ ձեզ կեղծաւորներիդ՝ օրէնսգէտներիդ եւ փարիսեցիներիդ, որ տալիս էք անանուխի եւ սամիթի ու չամանի տասանորդը, բայց թողել էք օրէնքի ամենից կարեւորները՝ արդարադատութիւնը, ողորմութիւնը եւ հաւատը. հարկ էր այս անել եւ այն չթողն»լ:
"Woe unto you, Scribes and Pharisees, hypocrites! For you tithe mint and anise and cummin, and neglect the weightier matters of the Law - justice and mercy and good faith; these latter you ought to have done, and not to have left the former undone.
24 Կո՛յր առաջնորդներ, որ մժղուկները քամում էք եւ ուղտերը կուլ էք տալիս:
"You blind guides! who strain out the gnat and swallow the camel!
25 Վա՜յ ձեզ կեղծաւորներիդ՝ օրէնսգէտներիդ եւ փարիսեցիներիդ, որ բաժակի ու պնակի դուրսը մաքրում էք, մինչ ներսից նրանք լի են ձեր գողութեամբ եւ անժուժկալութեամբ:
"Woe unto you, Scribes and Pharisees, hypocrites! For you clean the outside of the cup and the plate, but within they are filled with extortion and excess.
26 Կո՛յր փարիսեցի, նախ մաքրի՛ր բաժակի եւ պնակի ներսը, որպէսզի դրանց դուրսն էլ մաքուր լինի:
"You blind Pharisees, first clean the inside of the cup and of the plate, so that the outside of it may be clean also.
27 Վա՜յ ձեզ կեղծաւորներիդ՝ օրէնսգէտներիդ եւ փարիսեցիներիդ, որ նման էք սպիտակեցրած գերեզմանների, որոնք դրսից գեղեցիկ են երեւում, մինչ ներսից լի են մեռելների ոսկորներով եւ ամենայն ապականութեամբ:
"Woe unto you, Scribes and Pharisees, hypocrites! You are like white- washed sepulchers. They look beautiful without, but within they are filled with dead men’s bones and all rottenness.
28 Նոյնպէս եւ դուք, դրսից մարդկանց արդար էք երեւում, մինչ ներսից լի էք կեղծաւորութեամբ եւ անօրէնութեամբ:
"Just so you also outwardly appear to men, just, but within you are full of hypocrisy and wickedness.
29 Վա՜յ ձեզ կեղծաւորներիդ՝ օրէնսգէտներիդ եւ փարիսեցիներիդ, որ մարգարէների շիրիմներն էք շինում եւ արդարների գերեզմաններն էք զարդարում ու ասում էք.
"Woe unto you, Scribes and Pharisees, hypocrites! You rebuild the tombs of the prophets, and adorn the monuments of the righteous, and say,
30 «Եթէ մենք մեր հայրերի օրօք լինէինք, մարգարէների սպանութեանը մասնակից չէինք լինի»:
"‘If we had lived in the days of our fathers, we would not have been their comrades in the murder of the prophets.’
31 Ապա ուրեմն դուք ինքներդ ձեր մասին վկայում էք, թէ որդիներն էք նրանց, որոնք կոտորում էին մարգարէներին:
"So you bear witness against yourselves, that you are the descendants of those who slew the prophets!
32 Ուրեմն դուք էլ լրացրէ՛ք ձեր հայրերի արածը»:
"Fill up then the measure of your fathers!
"You serpents! You vipers brood! How shall you escape the judgment of hell? (Geenna g1067)
34 Դրա համար ահա ես ձեզ մօտ ուղարկում եմ մարգարէներ, իմաստուններ ու օրէնսգէտներ. նրանցից ոմանց դուք պիտի սպանէք եւ խաչը պիտի հանէք. նրանցից ոմանց էլ պիտի տանջէք ձեր ժողովարաններում ու քաղաքից քաղաք պիտի հալածէք,
"For this cause, behold! I am sending you prophets and wise men and scribes. Some of them you will kill and crucify; some of them you will scourge in your synagogues, and pursue from city to city;
35 որպէսզի ձեր վրայ ընկնի մեղքը երկրի վրայ թափուած ամէն արդար արեան՝ արդար Աբէլի արիւնից մինչեւ արիւնը Բարաքիայի որդի Զաքարիայի, որին սպանեցիք տաճարի եւ զոհասեղանի միջեւ:
"that upon your heads may come every drop of innocent blood spilt upon the earth, from the blood of Abel, the just, to the blood of Zechariah the son of Berechiah, whom you murdered between the Sanctuary and the altar.
36 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, այս բոլորը պիտի գայ այս սերնդի վրայ»:
"In solemn truth I tell you that all these things will come upon this generation.
37 «Երուսաղէ՜մ, Երուսաղէ՜մ, որ կոտորում էիր մարգարէներին եւ քարկոծում էիր քեզ մօտ ուղարկուածներին. քանի՜ անգամ կամեցայ հաւաքել քո մանուկներին, ինչպէս հաւն է հաւաքում իր ձագերին թեւերի տակ, բայց չկամեցաք:
"O Jerusalem, Jerusalem, murdering the prophets, and stoning those who have been sent to you! How often would I have gathered your children together, as a hen gathers her chickens under her wings, and you would not!
38 Ահա ձեր տունը աւերակ կը թողնուի ձեզ.
"Behold, your house is left to you desolate!
39 բայց ձեզ ասում եմ, որ այսուհետեւ ինձ այլեւս չէք տեսնի, մինչեւ որ ասէք՝ օրհնեա՜լ է նա, որ գալիս է Տիրոջ անունով»:
"For I tell you that never shall you see me again until you say, "Blessed is he who comes in the name of the Lord." "nor did they know until the deluge came and swept them away; so will be the coming of the Son of man.
