ՄԱՏԹԷՈՍ 22
1 Յիսուս դարձեալ պատասխանեց եւ առակներով ասաց նրանց.
Once more Jesus spoke to them in parables.
2 «Երկընքի արքայութիւնը նմանուեց մի թագաւորի, որ իր որդու համար հարսանիք արեց:
‘The kingdom of heaven,’ he said, ‘may be compared to a king who gave a banquet in honour of his son’s wedding.
3 Եւ ուղարկեց իր ծառաներին՝ հրաւիրուածներին հարսանիքի կանչելու. ու նրանք չուզեցին գալ:
He sent his servants to call those who had been invited to the banquet, but they were unwilling to come.
4 Դարձեալ ուրիշ ծառաներ ուղարկեց՝ ասելով. «Հրաւիրուածներին ասացէ՛ք՝ ահա իմ ճաշկերոյթը պատրաստեցի. իմ զուարակները եւ իմ պարարտ անասունները մորթուած են, ու ամէն ինչ պատրաստ է, եկէ՛ք հարսանիքի»:
A second time he sent some servants, with orders to say to those who had been invited “I have prepared my meal, my cattle and fat beasts are killed and everything is ready; come to the banquet.”
5 Սակայն նրանք, բանի տեղ չդնելով, գնացին՝ մէկն իր ագարակը, մէկն իր առեւտրին.
They, however, took no notice, but went off, one to their farm, another to their business;
6 ուրիշներ էլ բռնեցին նրա ծառաներին, անպատուեցին ու սպանեցին:
while the rest, seizing his servants, ill-treated them and killed them.
7 Իսկ թագաւորը երբ լսեց, բարկացաւ եւ իր զօրքն ուղարկեց ու բնաջնջեց սպանողներին եւ այրեց նրանց քաղաքը:
The king, in anger, sent his troops, put those murderers to death, and set their city on fire.
8 Ապա իր ծառաներին ասաց. «Հարսանիքը պատրաստ է, բայց հրաւիրուածները արժանի չէին:
Then he said to his servants “The banquet is prepared, but those who were invited were not worthy.
9 Արդ, գնացէ՛ք հրապարակները եւ ում որ գտնէք, կանչեցէ՛ք հարսանիքի»:
So go to the cross-roads, and invite everyone you find to the banquet.”
10 Եւ ծառաները ճանապարհների վրայ ելնելով՝ հաւաքեցին բոլոր նրանց, ում գտան՝ ե՛ւ չարերին, ե՛ւ բարիներին. եւ հարսանիքը լցուեց հրաւիրուածներով:
The servants went out into the roads and collected all the people whom they found, whether bad or good; and the bridal-hall was filled with guests.
11 Եւ երբ թագաւորը ներս մտաւ հրաւիրուածներին նայելու, այնտեղ տեսաւ մի մարդու, որ հարսանիքի զգեստ չէր հագել, ու նրան ասաց.
But, when the king went in to see his guests, he noticed there a man who had not put on a wedding-robe.
12 «Ընկե՛ր, որ հարսանիքի զգեստ չունէիր, ինչպէ՞ս այստեղ մտար»: Եւ նա պապանձուեց:
So he said to him “My friend, how is it that you came in here without a wedding-robe?” The man was speechless.
13 Այն ժամանակ թագաւորը ծառաներին ասաց. «Կապեցէ՛ք դրա ոտքերն ու ձեռքերը եւ դո՛ւրս հանեցէք դրան, արտաքին խաւարը. այնտեղ կը լինի լաց եւ ատամների կրճտում.
Then the king said to the attendants “Tie him hand and foot, and put him out into the darkness outside, where there will be weeping and grinding of teeth.”
14 որովհետեւ կանչուածները բազում են, իսկ ընտրեալները՝ սակաւ»:
For many are called, but few chosen.’
15 Այն ժամանակ փարիսեցիները գնացին խորհուրդ արեցին նրա մասին, թէ ինչպէս խօսքերով նրան որոգայթ լարեն:
Then the Pharisees went away and conferred together as to how they might lay a trap for Jesus in the course of conversation.
16 Եւ նրա մօտ ուղարկեցին իրենց աշակերտներից ոմանց՝ հերովդէսականների հետ միասին եւ ասացին. «Վարդապե՛տ, գիտենք, որ ճշմարտախօս ես եւ Աստծու ճանապարհը ճշմարտութեամբ ես ուսուցանում. եւ ոչ մէկից չես քաշւում ու ոչ մի մարդու աչառութիւն չ»ս անում:
They sent their disciples, with the Herodians, to say to him, ‘Teacher, we know that you are an honest person, and that you teach the way of God honestly, and are not afraid of anyone; for you pay no regard to a person’s position.
17 Արդ, ասա՛ մեզ, ինչպէ՞ս է քեզ թւում. պէ՞տք է հարկ տալ կայսրին, թէ՞՝ ոչ»:
Tell us, then, what you think. Are we right in paying taxes to the Emperor, or not?’
18 Յիսուս հասկացաւ նրանց խորամանկութիւնն ու ասաց. «Ինչո՞ւ էք ինձ փորձում, կեղծաւորնե՛ր,
Perceiving their malice, Jesus answered, ‘Why are you testing me, you hypocrites?
19 ինձ հարկի դահեկա՛ն ցոյց տուէք»: Եւ նրանք մի դահեկան բերեցին:
Show me the coin with which the tax is paid.’ And, when they had brought him a coin,
20 Եւ նա ասաց նրանց. «Այս պատկերը կամ գիրը ո՞ւմն է»:
he asked, ‘Whose head and title are these?’
21 Նրանք ասացին՝ կայսրինը: Այն ժամանակ նրանց ասաց. «Գնացէ՛ք, տուէ՛ք կայսրինը՝ կայսեր եւ Աստծունը՝ Աստծուն»:
‘The Emperor’s,’ they answered, at which he said to them, ‘Then pay to the Emperor what belongs to the Emperor, and to God what belongs to God.’
22 Երբ այս լսեցին, զարմացան եւ թողեցին նրան ու գնացին:
They wondered at his answer, and left him alone and went away.
23 Նոյն օրը նրան մօտեցան սադուկեցիները, որոնք ասում էին, թէ յարութիւն չկայ. հարց տուեցին նրան ու ասացին.
That same day some Sadducees came up to Jesus, maintaining that there is no resurrection. Their question was this, –
24 «Վարդապե՛տ, Մովսէսն ասաց, որ՝ եթէ մէկն անժառանգ մեռնի, նրա եղբայրը նրա կնոջը պիտի առնի եւ իր եղբօրը զաւակ հասցնի:
‘Teacher, Moses said – “should a man die without children, the man’s brother will become the husband of the widow, and raise a family for his brother.”
25 Մեզ մօտ եօթը եղբայրներ կային. առաջինը կին առաւ ու ապա մեռաւ. եւ որովհետեւ զաւակ չունէր, կնոջն իր եղբօրը թողեց:
Now we had living among us seven brothers; of whom the eldest married and died, and, as he had no family, left his wife for his brother.
26 Նոյնպէս եւ երկրորդը եւ երրորդը, մինչեւ եօթներորդը:
The same thing happened to the second and the third brothers, and indeed to all the seven.
27 Բոլորից յետոյ կինն էլ մեռաւ:
The woman herself died last of all.
28 Արդ, յարութեան ժամանակ եօթից ո՞ւմ կին կը լինի նա, քանի որ բոլորն էլ նրան իբրեւ կին ունեցան»:
At the resurrection, then, whose wife will she be out of the seven, all of them having been married to her?’
29 Յիսուս պատասխանեց նրանց ու ասաց. «Մոլորուածնե՛ր, ո՛չ Գրքերն էք հասկանում եւ ո՛չ էլ Աստծու զօրութիւնը.
‘Your mistake,’ replied Jesus, ‘is due to your ignorance of the scriptures, and of the power of God.
30 որովհետեւ յարութեան ժամանակ ո՛չ կին են առնում եւ ո՛չ էլ մարդու գնում, այլ կը լինեն՝ ինչպէս հրեշտակները երկնքում:
For at the resurrection there is no marrying or being married, but all who rise are as angels in heaven.
31 Բայց մեռելների յարութեան մասին չէ՞ք կարդացել Աստծուց ձեզ ասուածը.
As to the resurrection of the dead, have you not read these words of God –
32 ե՛ս եմ Աբրահամի Աստուածը, Իսահակի Աստուածը եւ Յակոբի Աստուածը. եւ Աստուած՝ մեռելների Աստուածը չէ, այլ՝ կենդանիների»:
“I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob”? He is not the God of dead people, but of living.’
33 Երբ ժողովուրդը այս լսեց, զարմացաւ նրա ուսուցման վրայ:
The crowds, who had been listening to him, were greatly struck with his teaching.
34 Իսկ փարիսեցիները երբ լսեցին, թէ նա պապանձեցրեց սադուկեցիներին, ի մի հաւաքուեցին.
When the Pharisees heard that Jesus had silenced the Sadducees, they collected together.
35 եւ նրանցից մէկը նրան փորձելով՝ հարցրեց ու ասաց.
Then one of them, a Student of the Law, to test him, asked this question –
36 «Վարդապե՛տ, Օրէնքի մէջ ո՞ր պատուիրանն է մեծ»:
‘Teacher, what is the greatest commandment in the Law?’
37 Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Պիտի սիրես քո Տէր Աստծուն քո ամբողջ սրտով, քո ամբողջ հոգով ու քո ամբողջ մտքով:
His answer was, ‘You must love the Lord your God with all your heart, and with all your soul, and with all your mind.
38 Այս է մեծը եւ առաջին պատուիրանը.
This is the great first commandment.
39 եւ երկրորդը սրա նման է. պիտի սիրես քո ընկերոջը, ինչպէս քո անձը:
The second, which is like it, is this – You must love your neighbour as you love yourself.
40 Այս երկու պատուիրաններից են կախուած ամբողջ Օրէնքը եւ մարգարէները»:
On these two commandments hang all the Law and the prophets.’
41 Եւ երբ փարիսեցիները հաւաքուեցին, Յիսուս նրանց հարցրեց ու ասաց.
Before the Pharisees separated, Jesus put this question to them –
42 «Ի՞նչ կարծիք ունէք Քրիստոսի մասին, ո՞ւմ որդին է»: Նրան ասացին՝ Դաւթի:
‘What do you think about the Christ? Whose son is he?’ ‘David’s,’ they said.
43 Յիսուս նրանց ասաց. «Իսկ Դաւիթն ինչպէ՞ս նրան Սուրբ Հոգով կոչում է Տէր եւ ասում է.
‘How is it, then,’ Jesus replied, ‘that David, speaking under inspiration, calls him “lord,” in the passage –
44 «Տէրն իմ տիրոջն ասաց՝ նստի՛ր իմ աջ կողմում, մինչեւ որ քո թշնամիներին դնեմ քո ոտքերի տակ իբրեւ պատուանդան»:
“The Lord said to my Lord: Sit at my right hand, until I put your enemies beneath your feet”?
45 Իսկ եթէ Դաւիթը նրան Տէր է կոչում, ինչպէ՞ս նրա որդին կը լինի»:
Since, then, David calls him “lord,” how is he David’s son?’
46 Եւ ոչ ոք նրան մի բառ պատասխան չկարողացաւ տալ: Եւ այդ օրուանից ոչ ոք չէր համարձակւում նրան մի որեւէ բան հարցնել:
No one could say a word in answer; nor did anyone after that day venture to question him further.
