ՄԱՏԹԷՈՍ 21
1 Երբ Երուսաղէմին մօտեցան եւ եկան Բեթփագէ, Ձիթենեաց լերան մօտ, այն ժամանակ Յիսուս իր աշակերտներից երկուսին ուղարկեց ու նրանց ասաց.
When they had almost reached Jerusalem, having come as far as Bethphage, on the Mount of Olives, Jesus sent on two disciples.
2 «Գնացէ՛ք այդ գիւղը, որ ձեր դիմացն է, եւ այնտեղ կը գտնէք կապուած մի էշ եւ նրա հետ՝ մի քուռակ. արձակեցէ՛ք բերէք ինձ:
‘Go to the village facing you,’ he said, ‘and you will immediately find a donkey tethered, with a foal by her side; untie her, and lead her here for me.
3 Եւ եթէ մէկը ձեզ բան ասի, կ՚ասէք, որ Տիրոջը պէտք են. եւ նա իսկոյն դրանք կ՚ուղարկի»:
And, if anyone says anything to you, you are to say this – “The Master wants them”; and he will send them at once.’
4 Բայց այս բոլորը եղաւ, որպէսզի կատարուի մարգարէի խօսքը, որ ասում է.
This happened in fulfilment of these words in the prophet –
5 «Ասացէ՛ք Սիոնի դստերը, ահա դէպի քեզ է գալիս քո թագաւորը՝ հեզ եւ նստած էշի ու էշի քուռակի վրայ»:
“Say to the people of Zion – ‘Your King is coming to you, gentle, and riding on a donkey, and on the foal of a beast of burden.’”
6 Աշակերտները գնացին եւ արեցին, ինչպէս Յիսուս իրենց հրամայել էր.
So the disciples went and did as Jesus had directed them.
7 եւ էշն ու քուռակը բերեցին, նրանց վրայ զգեստներ գցեցին. եւ նա նստեց դրանց վրայ:
They led the donkey and the foal back, and, when they had put their cloaks on them, he seated himself on them.
8 Եւ բազում ժողովուրդ իրենց զգեստները փռեցին ճանապարհի վրայ, իսկ ուրիշներ ծառերից ճիւղեր էին կտրում ու սփռում ճանապարհի վրայ:
The immense crowd of people spread their cloaks in the road, while some cut branches off the trees, and spread them on the road.
9 Առաջից եւ յետեւից գնացող ժողովրդի բազմութիւնը աղաղակում էր ու ասում. «Օրհնութի՜ւն Դաւթի Որդուն, օրհնեա՜լ է նա, որ գալիս է Տիրոջ անունով, օրհնութի՜ւն՝ բարձունքներում»:
The crowds that led the way, as well as those that followed behind, kept shouting, ‘God save the Son of David! Blessed is he who comes in the name of the Lord! God save him from on high!’
10 Եւ երբ նա մտաւ Երուսաղէմ, ամբողջ քաղաքը դղրդաց, եւ ասում էին՝ ո՞վ է սա:
When he had entered Jerusalem, the whole city was stirred, and asked –
11 Իսկ ժողովրդի բազմութիւնն ասում էր. «Սա Յիսուս մարգարէն է, որ Գալիլիայի Նազարէթ քաղաքից է»:
‘Who is this?’, to which the crowd replied – ‘This is the prophet Jesus from Nazareth in Galilee.’
12 Եւ Յիսուս մտաւ տաճար ու դուրս հանեց բոլոր նրանց, որ տաճարի մէջ վաճառում ու գնումներ էին անում. նա շուռ տուեց լումայափոխների սեղաններն ու աղաւնեվաճառների աթոռները:
Jesus went into the Temple Courts, and drove out all those who were buying and selling there. He overturned the tables of the money changers, and the seats of the pigeon-dealers,
13 Եւ նրանց ասաց. «Գրուած է՝ իմ տունը աղօթքի տուն պիտի կոչուի, իսկ դուք աւազակների որջ էք արել այդ»:
and said to them, ‘Scripture says “My house will be called a house of prayer”; but you are making it a den of robbers.’
14 Տաճարի մէջ կոյրեր եւ կաղեր Յիսուսին մօտեցան, եւ նա բժշկեց նրանց:
While he was still in the Temple Courts, some blind and some lame people came up to him, and he cured them.
15 Երբ քահանայապետներն ու օրէնսգէտները տեսան այն սքանչելիքները, որ նա արեց, եւ մանուկներին, որ տաճարի մէջ աղաղակում էին ու ասում՝ օրհնութի՜ւն Դաւթի Որդուն, բարկացան.
But, when the chief priests and the teachers of the Law saw the wonderful things that Jesus did, and the boys who were calling out in the Temple Courts ‘God save the Son of David!’, they were indignant,
16 եւ ասացին նրան. «Լսո՞ւմ ես՝ դրանք ինչ են ասում»: Յիսուս նրանց ասաց. «Այո՛, դուք չէ՞ք կարդացել, թէ՝ երեխաների ու ծծկերների բերանով օրհնութիւն կատարեցիր»:
and said to him, ‘Do you hear what these boys are saying?’ ‘Yes,’ answered Jesus, ‘but did you never read the words – “Out of the mouths of babes and sucklings you have called forth perfect praise”?’
17 Եւ նրանց թողնելով՝ ելաւ քաղաքից դուրս, դէպի Բեթանիա. եւ այնտեղ գիշերեց:
Then he left them, and went out of the city to Bethany, and spent the night there.
18 Եւ առաւօտեան երբ քաղաք վերադարձաւ, քաղց զգաց:
The next morning, in returning to the city, Jesus became hungry;
19 Եւ ճանապարհի վրայ մի թզենի տեսնելով՝ եկաւ դէպի այն եւ նրա վրայ ոչինչ չգտաւ, այլ միայն՝ տերեւ: Եւ թզենուն ասաց. «Այսուհետեւ քեզնից յաւիտեան պտուղ թող չլինի»: Եւ նոյն պահին թզենին չորացաւ: (aiōn g165)
and, noticing a solitary fig tree by the roadside, he went up to it, but found nothing on it but leaves. So he said to it, ‘Never again will fruit be gathered off you.’ And suddenly the fruit tree withered up. (aiōn g165)
20 Երբ աշակերտները այս տեսան, զարմացան ու ասացին. «Ինչպէ՞ս թզենին իսկոյն չորացաւ»:
When the disciples saw this, they exclaimed in astonishment, ‘How suddenly the fig tree withered up!’
21 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրանց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, եթէ հաւատ ունենաք եւ չերկմտէք, ոչ միայն կ՚անէք այդ թզենուն պատահածը, այլ թէկուզ եւ այդ լերանն ասէք՝ ելի՛ր ու ծովն ընկիր, այն կը կատարուի:
‘I tell you,’ replied Jesus, ‘if you have faith, without ever a doubt, you will do what not only what has been done to the fig tree, but, even if you should say to this hill “Be lifted up and hurled into the sea!” it would be done.
22 Եւ ամէն ինչ, որ ուզէք աղօթքի մէջ հաւատով, կը ստանաք»:
And whatever you ask for in your prayers will, if you have faith, be granted you.’
23 Եւ երբ տաճար եկաւ, մինչ ուսուցանում էր, նրան մօտեցան քահանայապետները, ժողովրդի ծերերը եւ ասացին. «Ի՞նչ իշխանութեամբ ես այդ անում, եւ ո՞վ տուեց քեզ այդ իշխանութիւնը»:
After Jesus had come into the Temple Courts, the chief priests and the elders of the people came up to him as he was teaching, and said, ‘What authority have you to do these things? Who gave you this authority?’
24 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրանց. «Ես էլ ձեզ մի բան հարցնեմ. եթէ ինձ ասէք, ես էլ ձե՛զ կ՚ասեմ, թէ ինչ իշխանութեամբ եմ այս անում:
‘I, too,’ said Jesus in reply, ‘will ask you one question; if you will give me an answer to it, then I, also, will tell you what authority I have to act as I do.
25 Յովհաննէսի մկրտութիւնը որտեղի՞ց էր՝ երկնքի՞ց, թէ՞՝ մարդկանցից»: Նրանք իրար մէջ խորհուրդ էին անում ու ասում. «Եթէ ասենք՝ երկնքից, մեզ կ՚ասի՝ իսկ ինչո՞ւ չհաւատացիք նրան.
It is about John’s baptism. What was its origin? Divine or human?’ But they began arguing among themselves, ‘If we say “divine,” he will say to us “Why then didn’t you believe him?”
26 իսկ եթէ ասենք՝ մարդկանցից, ժողովրդից վախենում ենք, որովհետեւ բոլորն էլ Յովհաննէսին որպէս մարգարէ են ընդունում»:
But if we say “human,” we are afraid of the people, for everyone regards John as a prophet.’
27 Պատասխանեցին Յիսուսին ու ասացին՝ չգիտենք: Նա էլ նրանց ասաց. «Ես էլ ձեզ չեմ ասի, թէ ինչ իշխանութեամբ եմ այս անում»:
So the answer they gave Jesus was – ‘We do not know.’ ‘Then I,’ he said, ‘refuse to tell you what authority I have to do these things.
28 «Բայց ինչպէ՞ս է ձեզ թւում. մի մարդ երկու որդի ունէր: Առաջինին մօտենալով՝ նա ասաց. «Որդեա՛կ, գնա՛ այսօր աշխատի՛ր այգում»:
What do you think of this? There was a man who had two sons. He went to the elder and said “Go and work in the vineyard today my son.”
29 Սա պատասխանեց ու ասաց. «Գնում եմ, տէ՛ր». ու չգնաց:
“Yes, sir,” he answered; but he did not go.
30 Մօտեցաւ միւսին էլ եւ նոյնն ասաց: Սա պատասխանեց ու ասաց. «Չեմ ուզում»: Բայց յետոյ զղջաց եւ գնաց այգին:
Then the father went to the second son, and said the same. “I will not,” he answered; but afterwards he was sorry and went.
31 Արդ, երկուսից ո՞վ կատարեց հօր կամքը»: Նրանք ասացին՝ վերջինը: Յիսուս նրանց ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ մաքսաւորներ ու պոռնիկներ ձեզնից առաջ պիտի հասնեն արքայութիւն,
Which of the two sons did as his father wished?’ ‘The second,’ they said. ‘I tell you,’ added Jesus, ‘that tax collectors and prostitutes are going into the kingdom of God before you.
32 որովհետեւ Յովհաննէսը արդարութեան ճանապարհով եկաւ, եւ նրան չհաւատացիք. իսկ մաքսաւորներ ու պոռնիկներ հաւատացին նրան. եւ դուք այդ տեսաք եւ յետոյ էլ չզղջացիք, որ նրան հաւատայիք»:
For when John came to you, walking in the path of righteousness, you did not believe him, but tax collectors and prostitutes did; and yet you, though you saw this, even then were not sorry, nor did you believe him.
33 «Լսեցէ՛ք մի այլ առակ. մի տանուտէր կար, որ այգի տնկեց եւ այն ցանկապատեց ու նրա մէջ հնձան փորեց եւ աշտարակ շինեց. ապա այն վարձու տուեց մշակներին եւ գնաց հեռու երկիր:
‘Listen to another parable. A man, who was an employer, once planted a vineyard, put a fence round it, dug a winepress in it, built a tower, and then let it out to tenants and went abroad.
34 Երբ պտղի ժամանակը մօտեցաւ, իր ծառաներին ուղարկեց այն մշակների մօտ, որպէսզի բերքից իր բաժինը առնեն:
When the time for the grape harvest drew near, he sent his servants to the tenants, to receive his share of the produce.
35 Իսկ մշակները նրա ծառաներին բռնելով՝ մէկին տանջեցին, մէկին սպանեցին, մէկին քարկոծեցին:
But the tenants seized his servants, beat one, killed another, and stoned a third.
36 Դարձեալ ուրիշ ծառաներ ուղարկեց՝ թուով աւելի, քան առաջինները: Եւ սրանց էլ նոյնն արեցին:
A second time the owner sent some servants, a larger number than before, and the tenants treated them in the same way.
37 Յետոյ նրանց մօտ ուղարկեց իր որդուն ու ասաց՝ թերեւս իմ այս որդուց ամաչեն:
As a last resource he sent his son to them. “They will respect my son,” he said.
38 Իսկ մշակները, երբ տեսան որդուն, իրենց մտքում ասացին՝ սա է ժառանգը, եկէք սպանենք սրան եւ սրա ժառանգութիւնը մենք սեփականացնենք:
But the tenants, on seeing his son, said to each other “Here is the heir! Come, let us kill him, and get his inheritance.”
39 Եւ նրան բռնեցին հանեցին այգուց դուրս եւ սպանեցին:
So they seized him, and threw him outside the vineyard, and killed him.
40 Արդ, երբ այգու տէրը գայ, այդ մշակներին ի՞նչ կ՚անի»:
Now, when the owner of the vineyard comes, what will he do to those tenants?’
41 Նրանք ասացին նրան. «Չարերին չարաչար կ՚ոչնչացնի եւ այգին կը տայ այլ մշակների, որոնք նրան կը տան պտուղներն իրենց ժամանակին»:
‘Miserable wretches!’ they exclaimed, ‘he will put them to a miserable death, and he will let out the vineyard to other tenants, who will pay him his share of the produce at the proper times.’
42 Յիսուս նրանց ասաց. «Սուրբ Գրքերում երբեւիցէ չէ՞ք կարդացել՝ այն վէմը, որ կառուցողները անարգեցին, նա՛ է, որ եղաւ անկիւնաքար. Տիրոջից եղաւ այս, եւ մեր աչքին սքանչելի է:
Then Jesus added, ‘Have you never read in the scriptures? – “The stone which the builders despised – has now itself become the cornerstone. This cornerstone has come from the Lord, and is marvellous in our eyes.”
43 Դրա համար ասում եմ ձեզ, որ ձեզնից կը վերցուի Աստծու արքայութիւնը եւ կը տրուի այն ազգին, որ պտղաբեր կը դարձնի այն:
That, I tell you, is why the kingdom of God will be taken from you, and given to a nation that does produce the fruit of the kingdom.
44 Եւ ով այս վէմի վրայ ընկնի, կը փշրուի, եւ ում վրայ այն ընկնի, նրան կը ճզմի»:
Yes, and he who falls on this stone will be dashed to pieces, while anyone on whom it falls – it will scatter him as dust.’
45 Երբ քահանայապետները եւ օրէնսգէտներ ու փարիսեցիներ նրա առակները լսեցին, իմացան, որ իրենց համար ասաց:
After listening to these parables, the chief priests and the Pharisees saw that it was about them that he was speaking;
46 Եւ ուզում էին նրան բռնել, բայց վախեցան ժողովրդից, քանի որ իբրեւ մարգարէ էին ընդունում նրան:
yet, although eager to arrest him, they were afraid of the crowds, who regarded him as a prophet.
