ՄԱՐԿՈՍ 7
1 Եւ նրա մօտ հաւաքուեցին փարիսեցիներն ու օրէնսգէտներից ոմանք, որոնք եկել էին Երուսաղէմից:
AND the Pharisees, and some of the scribes, who came from Jerusalem, collected together around him.
2 Նրանք տեսնելով, որ նրա աշակերտներից ոմանք անմաքուր ձեռքերով, այսինքն՝ անլուայ հաց էին ուտում, բամբասեցին,
And seeing some of his disciples eating bread with hands unclean, that is, unwashed, they found fault.
3 որովհետեւ փարիսեցիները եւ բոլոր հրեաները, եթէ ձեռքները մի լաւ չլուանան, հաց չեն ուտում, քանի որ հների աւանդութիւնը պահում են:
For the Pharisees and all the Jews, unless they wash their hands to the wrist, eat not, holding the tradition of the elders.
4 Նաեւ՝ շուկայից տուն մտնելով՝ եթէ նախ չլուացուեն, չեն ուտում: Եւ ուրիշ շատ բաներ էլ կան, որ աւանդաբար պահում են. ինչպէս՝ բաժակների, սափորների, պղնձէ ամանների ու մահիճների լուացումներ:
And coming from the market, unless they have washed, they never eat. And there are many other things which they have by tradition received to observe, as the washings of cups, and pots, and vessels of brass, and couches.
5 Ահա ինչու փարիսեցիները եւ օրէնսգէտները հարց տուեցին նրան. «Ինչո՞ւ քո աշակերտները նախնիների աւանդութեան համաձայն չեն շարժւում, այլ անմաքուր ձեռքերով են հաց ուտում»:
Then the Pharisees and the scribes asked him, Why do not thy disciples walk conformable to the tradition of the elders, but eat bread with unwashed hands?
6 Նա պատասխանեց եւ ասաց նրանց. «Եսային լաւ մարգարէացաւ ձեր՝ կեղծաւորներիդ մասին՝ ասելով. «Այս ժողովուրդը ինձ շրթներո՛վ է մեծարում, բայց նրանց սրտերը ինձնից հեռու են.
Then he answering said to them, Well did Isaiah prophesy concerning you hypocrites, as it is written, “This people honoureth me with their lips, but their heart is far from me.
7 ի զուր են ինձ պաշտում. ուսուցանում են վարդապետութիւններ, որ մարդկանց պատուիրածներն են»:
Now vainly do they worship me, while teaching doctrines the commandments of men.”
8 Աստծու պատուիրանը թողած՝ մարդկանց աւանդութիւնն էք պահում»:
For leaving the command of God, ye adhere to the tradition of men, the washings of pots and cups; and many other such like things ye practise.
9 Ապա աւելացրեց. «Աստծու պատուիրանը լաւ էք անարգում, որպէսզի ձե՛ր աւանդութիւնը հաստատէք.
And he said to them, Strangely do ye make void the command of God, that ye may observe your tradition.
10 որովհետեւ Մովսէսն ասում է. «Պատուի՛ր քո հօրն ու մօրը. եւ ով որ չարախօսի իր հօր կամ մօր մասին, մահուամբ թող պատժուի»:
For Moses said, “Honour thy father and thy mother:” and “he that curseth father or mother, let him assuredly be put to death.”
11 Իսկ դուք ասում էք. «Եթէ մէկը հօրը կամ մօրն ասի. ՚Ինչ ինձնից պիտի օգտուես, Կորբան է՚, (այսինքն՝ Աստծուն տալու ընծայ),
But ye affirm, If a man say to his father or mother, it is Corban (that is, a gift), which otherwise might have been advantageous to thee from me;
12 դրանով իսկ այլեւս թոյլ չէք տալիս, որ նա իր հօր կամ մօր համար որեւէ բան անի,
then ye permit him no more to do any thing for his father, or his mother;
13 եւ այդպէս անարգում էք Աստծու խօսքը նոյն աւանդութեամբ, որ դուք փոխանցում էք միմեանց: Եւ սրա նման ուրիշ շատ բաներ էք անում»:
abrogating the word of God by the tradition, which ye have transmitted down; and many such like things ye do.
14 Եւ նա ամբողջ ժողովրդին իր մօտ կանչելով՝ ասաց նրանց. «Ամէնքդ ինձ լսեցէ՛ք եւ իմացէ՛ք.
And he called to him all the multitude, and said unto them, hear me all of you, and understand.
15 չկայ որեւէ բան, որ մարդու մէջ դրսից մտնելով կարողանայ նրան պղծել. այլ այն, ինչ ելնում է նրանից, ա՛յն է, որ պղծում է մարդուն:
There is nothing from without a man, that entering into him, can make him unclean: but the things which come out from him, these are the things which make a man unclean.
16 Ով ականջներ ունի լսելու, թող լսի»:
If any man hath ears to hear, let him hear.
17 Եւ երբ ամբոխից բաժանուելով տուն մտաւ, աշակերտները այդ առակի մասին նրան հարցրին:
And when he was come into the house from the multitude, his disciples asked him concerning the parable.
18 Եւ նրանց ասաց. «Դո՞ւք էլ այդպէս անմիտ էք, չէ՞ք իմանում, թէ ամէն բան, որ դրսից մարդու մէջ է մտնում, չի կարող նրան պղծել,
And he saith to them, Are ye also so defective of intelligence? Do you not consider, that every thing from without that entereth into a man, cannot make him unclean?
19 որովհետեւ ոչ թէ նրա սիրտն է մտնում, այլ՝ որովայնը եւ դուրս է ելնում ու մաքրում բոլոր կերածները»:
because it entereth not into his heart, but into his belly, and goeth out into the vault, carrying off all the impurities of the food.
20 Եւ ասում էր. «Ինչ որ մարդուց դուրս է գալիս, ա՛յն է, որ պղծում է մարդուն,
But, said he, what cometh out of a man, that makes a man unclean.
21 որովհետեւ ներսից, մարդկանց սրտից են ելնում չար խորհուրդները՝ շնութիւն, պոռնկութիւն,
For from within out of the heart of men proceed wicked reasonings, adulteries, whoredoms, murders,
22 գողութիւն, սպանութիւն, ագահութիւն, չարութիւն, նենգութիւն, գիջութիւն, չար նախանձ, հայհոյանք, ամբարտաւանութիւն, անզգամութիւն:
thefts, inordinate cravings, mischievous actions, knavery, lewdness, an evil eye, blasphemy, pride, folly:
23 Այս բոլոր չարիքները ներսից են ելնում եւ պղծում մարդուն»:
all these wicked things come from within, and render a person unclean.
24 Եւ այնտեղից վեր կացաւ եկաւ Տիւրոսի ու Սիդոնի սահմանները. եւ մի տուն մտնելով՝ չէր ուզում, որ որեւէ մէկն իմանայ իր այնտեղ լինելը, սակայն չկարողացաւ թաքնուած մնալ:
And rising, he departed thence into the confines of Tyre and Sidon; and entering into a house, desired that no man should know it: yet he could not be hid.
25 Նրա մասին լսեց մի կին, որի դուստրը տառապում էր պիղծ ոգուց. սա եկաւ ընկաւ նրա ոտքերը:
For a woman hearing of him, whose daughter had an unclean spirit, came and fell at his feet.
26 Այս կինը հեթանոս էր, փիւնիկ-ասորի ազգից. աղաչում էր նրան, որ իր աղջկանից դեւը հանի:
The woman was a Greek, a Syrophenician by birth, and she entreated him that the devil might be cast out of her daughter.
27 Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Թո՛յլ տուր, որ նախ մանուկները կշտանան, քանի որ լաւ չէ մանուկների հացը առնել եւ շների առաջ գցել»:
And Jesus said unto her, Let the children first be fed, for it is not proper to take the children’s bread, and throw it to the dogs.
28 Կինը պատասխանեց եւ ասաց. «Տէ՛ր, շներն էլ մանուկների սեղանի փշրանքներից են կերակրւում»:
But she replied, and said to him, True, Lord, yet the dogs under the table eat of the children’s crumbs.
29 Եւ նա ասաց նրան. «Այդ խօսքիդ համար գնա՛, դեւը քո աղջկանից դուրս ելաւ»:
And he said unto her, For this speech, go home, the devil is gone out of thy daughter.
30 Կինը գնաց իր տունը եւ դեւին ելած գտաւ, իսկ աղջկան՝ պառկած մահճի վրայ:
And going to her house, she found the devil gone out, and her daughter laid on a couch.
31 Եւ դարձեալ դուրս ելնելով Տիւրոսի եւ Սիդոնի սահմաններից, եկաւ Գալիլիայի ծովեզրը, Դեկապոլսի սահմաններից ներս:
And again departing from the coasts of Tyre and Sidon, he came to the sea of Galilee, through the midst of the coasts of Decapolis.
32 Նրա առաջ բերեցին մի խուլ ու համր մարդ եւ աղաչեցին, որ իր ձեռքը դնի նրա վրայ:
And they bring him a deaf man, who could scarcely articulate; and they entreat him to put his hand upon him.
33 Եւ Յիսուս նրան ամբոխից մի կողմ տանելով՝ իր մատները դրեց նրա ականջների մէջ եւ այնտեղ թքեց. ապա բռնեց նրա լեզուից.
And he took him aside out of the crowd, and put his fingers into his ears, and spitting, he touched his tongue;
34 դէպի երկինք նայեց, հոգոց հանեց եւ ասաց՝ Եփփաթա, որ նշանակում է՝ բացուի՛ր:
and looking up to heaven, he heaved a deep sigh, and saith unto him, Ephphatha! that is, Be opened.
35 Եւ իսկոյն նրա լսողութիւնը բացուեց, եւ լեզուի կապանքներն ընկան, եւ խօսում էր ուղիղ:
And instantly his ears were opened, and the tie of his tongue loosed, and he spake distinctly.
36 Եւ նա նրանց պատուիրեց, որ ոչ ոքի չասեն. բայց ինչքան էլ նա պատուիրում էր նրանց, նրանք է՛լ աւելի էին տարածում:
And he charged them that they should tell no man: but the more he charged, the more abundantly they published it abroad.
37 Եւ աւելի ու աւելի էին զարմանում եւ ասում. «Սա ամէն ինչ լաւ արեց, որովհետեւ խուլերին լսել է տալիս եւ համրերին՝ խօսել»:
And they were astonished beyond all imagination, saying, He hath done all things admirably; he maketh even the deaf to hear, and the dumb to speak.
