ՄԱՐԿՈՍ 6
1 Եւ այնտեղից ելաւ եկաւ իր գաւառը. եւ իր աշակերտները գնում էին նրա յետեւից:
And he departed thence and cam into his awne countre and his disciples folowed him.
2 Երբ շաբաթ օր եղաւ, սկսեց ժողովարանում ուսուցանել. եւ շատերը, երբ լսում էին նրան, զարմանում էին նրա վարդապետութեան վրայ եւ ասում. «Այս բաները որտեղի՞ց են սրան, կամ ի՞նչ է այս իմաստութիւնը, որ տրուած է սրան, որ սրա ձեռքով այսպիսի զօրաւոր գործեր կատարուեն:
And whe the saboth daye was come he beganne to teache in ye synagsge. And many that hearde him were astonyed and sayde: From whens hath he these thinges? and what wysdo is this that is geve vnto him? and suche vertues yt are wrought by his hondes?
3 Սա հիւսնի տղան եւ Մարիամի որդին չէ՞ միթէ, Յակոբոսի եւ Յովսէի ու Յուդայի եւ Սիմոնի եղբայրը. եւ սրա քոյրերը այստեղ մեզ մօտ չե՞ն»: Եւ նրանով գայթակղւում էին:
Is not this that carpeter Maryes sonne ye brother of Iames and Ioses and of Iuda and Simon? and are not his systers here with vs? And they were offended by him.
4 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Մարգարէն յարգուած անձ է, բայց ոչ իր գաւառում, իր ազգատոհմի եւ իր տան մէջ»:
And Iesus sayde vnto the: a prophet is not despysed but in his awne coutre and amonge his awne kynne and amonge the that are of the same housholde.
5 Եւ չէր կարողանում այնտեղ որեւէ զօրաւոր գործ կատարել, այլ քիչ թուով հիւանդների վրայ ձեռք դնելով՝ նրանց բժշկում էր:
And he coulde there shewe no miracles but leyd his hondes apon a feawe sicke foolke and healed the.
6 Եւ նա զարմանում էր նրանց անհաւատութեան վրայ:
And he merveyled at their vnbelefe. And he went aboute by ye tounes yt laye on every syde teachynge.
7 Եւ շրջում էր շրջակայ գիւղերում եւ ուսուցանում:
And he called ye twelve and beganne to sende them two and two and gave them power over vnclene spretes.
8 Նա իր մօտ կանչեց Տասներկուսին եւ սկսեց ուղարկել նրանց երկու-երկու ու պիղծ ոգիների վրայ նրանց իշխանութիւն տուեց:
And comaunded the that they shuld take nothinge vnto their Iorney save a rodde only: Nether scrippe nether breed nether mony in their pourses:
9 Նրանց պատուիրեց, որ ճանապարհի համար գաւազանից բացի այլ բան չվերցնեն. ո՛չ պարկ, ո՛չ հաց, ո՛չ դրամ գօտիների մէջ,
but shuld be shood with sandals. And that they shuld not put on two coottes.
10 այլ հագնեն հողաթափներ. եւ ասաց. «Աւելորդ պարեգօտ մի՛ վերցրէք»:
And he sayd vnto the: whersoever ye entre in to an house there abyde tyll ye departe thence
11 Եւ ասում էր նրանց. «Ինչ տուն որ մտնէք, այնտեղ օթեւանեցէ՛ք, մինչեւ որ այնտեղից ելնէք:
And whosoever shall not receave you nor heare you when ye departe thence shake of the duste that is vnder youre fete for a witnesse vnto them. I saye verely vnto you it shalbe easyer for Zodom and Gomor at the daye of iudgement then for that cite.
12 Եւ ուր որ ձեզ չեն ընդունի ու ձեզ չեն լսի, երբ որ այնտեղից ելնէք, ձեր ոտքերի փոշին թա՛փ տուէք՝ իբրեւ նրանց դէմ վկայութիւն»:
And they went out and preached that they shuld repent:
13 Եւ նրանք ելան ու քարոզում էին, որպէսզի մարդիկ ապաշխարեն:
and they caste out many devylles. And they annoynted many that were sicke with oyle and healed them.
14 Եւ բազում դեւեր էին հանում, բազում հիւանդների օծում էին իւղով ու նրանց բժշկում:
And kynge Herode herde of him (for his name was spreed abroade) and sayd: Iohn Baptiste is rysen agayne from deeth and therfore miracles are wrought by him.
15 Եւ Հերովդէս արքան լսեց այս բաները, որովհետեւ Յիսուսի անունը յայտնի էր դարձել. եւ նա ասաց. «Յովհաննէս Մկրտիչը յարութիւն է առել մեռելներից, եւ դրա համար զօրութիւններ են գործւում նրա միջոցով»:
Wother sayd it is Helyas: and some sayde: it is a Prophet or as one of ye Prophetes.
16 Ուրիշներ ասում էին, թէ՝ Եղիան է. իսկ միւսները, թէ՝ մարգարէ է կամ թէ՝ մարգարէների նման մէկը:
But when Herode hearde of him he sayd: it is Iohn whom I beheded he is rysen from deeth agayne.
17 Երբ Հերովդէսը այս լսեց, ասաց. «Յովհաննէսը, որի գլուխը կտրեցի ես, սա նա՛ է. մեռելներից յարութիւն է առել»:
For Herode him sylfe had sent forth and had taken Iohn and bounde him and cast him into preson for Herodias sake which was his brother Philippes wyfe. For he had maried her.
18 Արդարեւ, ինքը՝ Հերովդէսն էր մարդ ուղարկել, ձերբակալել էր Յովհաննէսին, կապել նրան ու բանտարկել՝ իր եղբօր՝ Փիլիպպոսի կնոջ՝ Հերովդիայի պատճառով, քանի որ Հերովդէսը նրան իրեն կին էր դարձրել,
Iohn sayd vnto Herode: It is not laufull for the to have thy brothers wyfe.
19 եւ քանի որ Յովհաննէսը Հերովդէսին ասում էր. «Քո եղբօր կնոջը քեզ կին առնելը օրինաւոր չէ»:
Herodias layd wayte for him and wolde have killed him but she coulde not.
20 Եւ Հերովդիան ոխ էր պահել նրա դէմ ու ուզում էր նրան սպանել տալ, բայց չէր կարողանում,
For Herode feared Iohn knowynge yt he was a iuste man and an holy: and gave him reverence: and when he hearde him he dyd many thinges and hearde him gladly.
21 որովհետեւ Հերովդէսը վախենում էր Յովհաննէսից, քանի որ նրան գիտէր որպէս արդար եւ սուրբ մարդու, եւ նրան հովանաւորում էր ու նրան անսալով՝ շատ բաներ էր անում եւ քաղցրութեամբ լսում էր նրան:
But when a couenient daye was come: Herode on his birth daye made a supper to ye lordes captayns and chefe estates of Galile.
22 Սակայն մի յարմար օր եկաւ, երբ Հերովդէսը իր ծննդեան տարեդարձի ընթրիքն էր տալիս իր նախարարներին, Գալիլիայի մեծամեծներին եւ հազարապետներին:
And ye doughter of ye sayde Herodias came in and daused and pleased Herode and them that sate at bourde also. Then ye kynge sayd vnto ye mayden: axe of me what thou wilt and I will geve it ye
23 Եւ երբ Հերովդիայի դուստրը ներս մտաւ եւ սկսեց պարել, դուր եկաւ Հերովդէսին եւ սեղանակիցներին. թագաւորը աղջկան ասաց. «Ուզի՛ր ինձնից, ինչ որ կամենում ես, եւ քեզ կը տամ»:
And he sware vnto hyr whatsoever thou shalt axe of me I will geve it ye even vnto ye one halfe of my kyngdome.
24 Եւ երդուեց նրան շատ անգամ, թէ՝ դու ինձնից ինչ էլ որ ուզես, կը տամ քեզ, մինչեւ իսկ իմ թագաւորութեան կէսը:
And she wet forth and sayde to her mother: what shall I axe? And she sayde: Iohn Baptistes heed.
25 Աղջիկը դուրս գնալով իր մօրն ասաց՝ ի՞նչ ուզեմ: Եւ սա ասաց՝ Յովհաննէս Մկրտչի գլուխը:
And she cam in streygth waye with haste vnto ye kynge and axed sayinge: I will that thou geve me by and by in a charger ye heed of Iohn Baptist.
26 Եւ աղջիկը շտապով վերստին մտնելով թագաւորի մօտ՝ ասաց. «Ուզում եմ, որ հիմա ինձ տաս սկուտեղի վրայ Յովհաննէս Մկրտչի գլուխը»:
And ye kynge was sory: howbe it for his othes sake and for their sakes which sate at supper also he wolde not put her besyde her purpose.
27 Եւ թագաւորը սաստիկ տրտմեց, բայց իր երդումների եւ հրաւիրեալների պատճառով չուզեց նրան մերժել:
And immediatly ye kynge sent ye hangma and comaunded his heed to be brought in. And he went and beheeded him in the preson
28 Եւ թագաւորը իսկոյն դահիճ ուղարկեց ու հրամայեց բերել Յովհաննէսի գլուխը: Եւ սա գնաց գլխատեց նրան բանտում
and brought his heed in a charger and gave it to the mayden and the mayden gave it to her mother.
29 ու նրա գլուխը սկուտեղով բերեց եւ տուեց աղջկան, եւ աղջիկը տարաւ տուեց իր մօրը:
And when his disciples hearde of it they came and toke vp his body and put it in a toumbe.
30 Երբ Յովհաննէսի աշակերտները լսեցին, եկան վերցրին մարմինը եւ դրեցին գերեզմանի մէջ:
And the apostels gaddered them selves to ggedre to Iesus and tolde him all thinges booth what they had done and what they had taught.
31 Առաքեալները հաւաքուեցին Յիսուսի մօտ ու նրան պատմեցին այն ամէնը, ինչ որ արել էին եւ ուսուցանել:
And he sayd vnto them: come ye aparte into the wyldernes and rest awhyle. For there were many comers and goers that they had no leasure so moche as to eate.
32 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Եկէ՛ք դուք առանձին մի ամայի տեղ ու մի քիչ հանգստացէ՛ք». որովհետեւ եկող-գնացողները շատ էին. եւ հաց ուտելու անգամ ժամանակ չունէին:
And he wet by ship out of the waye into a deserte place.
33 Եւ նաւակով գնացին մի ամայի տեղ՝ առանձին:
But the people spyed them when they departed: and many knewe him and ranne afote thyther out of all cities and cam thyther before them and came togedder vnto him.
34 Սակայն մարդիկ տեսան նրանց, որ գնում էին, եւ շատերը ճանաչեցին նրանց ու բոլոր քաղաքներից հետիոտն, խուռներամ այնտեղ վազեցին եւ մօտեցան նրանց:
And Iesus went out and sawe moche people and had compassion on them because they were lyke shepe which had no shepeherde. And he beganne to teache them many thinges.
35 Եւ նա նաւակից դուրս ելնելով՝ մեծ ամբոխ տեսաւ ու գթաց նրանց, որովհետեւ նման էին ոչխարների, որոնք հովիւ չունեն. եւ սկսեց նրանց ուսուցանել շատ բաներ:
And when ye daye was nowe farre spet his disciples came vnto him sayinge: this is a desert place and now the daye is farre passed
36 Երբ շատ ժամեր անցան, աշակերտները, մօտենալով, ասացին. «Սա ամայի տեղ է, մինչ օրը դեռ չի վերջացել,
let the departe that they maye goo into the countrey rounde about and into the tounes and bye the breed: for they have nothinge to eate.
37 արձակի՛ր այս ժողովրդին, որպէսզի գնան շրջակայքի ագարակներում եւ գիւղերում իրենց համար ուտելիք գնեն, որովհետեւ այստեղ ուտելու բան չունեն»:
He answered and sayde vnto them: geve ye the to eate. And they sayde vnto him: shall we goo and bye ii. C. penyworth of breed and geve the to eate?
38 Նա պատասխանեց նրանց եւ ասաց. «Դո՛ւք նրանց ուտելիք տուէք»: Ասացին նրան. «Գնանք գնե՞նք երկու հարիւր դահեկանի հաց եւ նրանց տանք ուտելու»:
He sayde vnto the: how many loves have ye? Goo and loke. And when they had serched they sayde: v. and. ii. fysshes.
39 Ասաց նրանց. «Քանի՞ նկանակ ունէք, գնացէք տեսէ՛ք»: Երբ իմացան, նրան ասացին. «Հինգ նկանակ եւ երկու ձուկ»:
And he comaunded them to make them all syt doune by companyes apon the grene grasse.
40 Եւ նա հրամայեց խումբ-խումբ նստեցնել նրանց դալար խոտի վրայ:
And they sate doune here a rowe and there arowe by houndredes and by fyfties.
41 Եւ դաս-դաս նստեցին, տեղ-տեղ՝ հարիւր, տեղ-տեղ՝ յիսուն:
And he toke ye. v. loves and ye ii. fysshes and loked vp to heven and blessed and brake the loves and gave them to his disciples to put before the: and the. ii. fysshes he devyded amonge them all.
42 Եւ նա վերցնելով հինգ նկանակը եւ երկու ձկները՝ նայեց դէպի երկինք, օրհնեց, մանրեց նկանակները եւ տուեց աշակերտներին, որպէսզի դնեն նրանց առաջ: Եւ երկու ձկներն էլ բաժանեց բոլորին:
And they all dyd eate and were satisfied.
43 Կերան եւ յագեցան
And they toke vp twelve baskettesfull of the gobbettes and of ye fysshes.
44 եւ տասներկու սակառ լիքը կտորտանքները վերցրին, ինչպէս նաեւ՝ ձկներից:
And they that ate were about fyve thousand men.
45 Եւ նրանք որ կերան, մօտ հինգ հազար հոգի էին:
And streyght waye he caused his disciples to goo into the shipe and to goo over the water before vnto Bethsaida whyll he sent awaye the people.
46 Իսկոյն եւեթ Յիսուս շտապեցրեց աշակերտներին, որ նաւակ մտնեն եւ իրենից առաջ գնան հանդիպակաց կողմը՝ դէպի Բեթսայիդա, մինչեւ ինքը ժողովրդին արձակէր:
And assone as he had sent them away he departed into a moutayne to praye.
47 Եւ բաժանուելով նրանցից՝ լեռ բարձրացաւ աղօթք անելու:
And when even was come the ship was in the middes of the see and he alone on the londe
48 Երբ երեկոյ եղաւ, նաւակը ծովի մէջտեղում էր, իսկ ինքը՝ ցամաքի վրայ:
and he sawe the troubled in rowynge for the wynde was cotrary vnto them. And aboute ye fourth quartre of ye nyght he came vnto the walkinge apon the see and wolde have passed by the.
49 Եւ տեսաւ նրանց, որ հողմակոծ էին լինում թիավարելիս, որովհետեւ քամին նրանց հակառակ կողմից էր. գիշերուայ ուշ ժամին նա գալիս էր նրանց մօտ՝ ծովի վրայ քայլելով, եւ ուզում էր նրանցից առաջ անցնել գնալ:
When they sawe him walkinge apon the see they supposed it had bene a sprete and cryed oute:
50 Երբ նրանք տեսան, որ քայլում է ծովի վրայ, կարծեցին, թէ մի ուրուական է, եւ աղաղակ բարձրացրին,
For they all sawe him and were afrayed. And anon he talked with them and sayde vnto them: be of good chere it is I be not afrayed.
51 որովհետեւ ամէնքը տեսան նրան եւ խռովուեցին: Եւ նա իսկոյն խօսեց նրանց հետ ու ասաց. «Քաջալերուեցէ՛ք, ե՛ս եմ, մի՛ վախեցէք»:
And he went vp vnto them into the shippe and the wynde ceased and they were sore amased in them selves beyonde measure and marveyled.
52 Եւ նա նաւակ բարձրացաւ նրանց մօտ, եւ քամին դադարեց: Եւ նրանք առաւել եւս ապշել էին իրենց մտքում ու սաստիկ զարմանում էին,
For they remembred not of the loves because their hertes were blynded.
53 քանի որ մտքները բթացած լինելով՝ չէին հասկացել նաեւ այն, ինչ վերաբերում էր հացի բազմացմանը:
And they came over and went into the londe of Genezareth and drue vp into the haven.
54 Երբ դիմացի կողմն անցան, Գեննեսարէթի ցամաքը ելան:
And assone as they were come out of ye shippe streyght they knewe him
55 Եւ երբ նաւակից դուրս ելան, տեղի մարդիկ իսկոյն եւեթ նրան ճանաչեցին:
and ran forth throughout all ye region rounde about and began to cary aboute in beeddes all yt were sicke to the place where they heard tell yt he was.
56 Եւ ամբողջ գաւառում այս ու այն կողմ վազելով՝ սկսեցին մահիճներով հիւանդներ բերել այնտեղ, ուր լսում էին, թէ նա գտնւում է: Եւ ուր որ մտնում էր՝ գիւղեր, քաղաքներ թէ ագարակներ, հրապարակներում դնում էին ախտերով տառապողներին եւ աղաչում նրան, որ գոնէ իր զգեստի քղանցքներին դիպչեն: Եւ ովքեր մի անգամ դիպան, բժշկուեցին:
And whyther soever he entred into tounes cities or villages they layde their sicke in the stretes and prayed him that they myght touche and it were but the edge of his vesture. And as many as touched him were safe.
