ՄԱՐԿՈՍ 14
1 Եւ երկու օր յետոյ զատիկ էր ու Բաղարջակերաց տօնը. քահանայապետները եւ օրէնսգէտները հնար էին որոնում, թէ ինչպէս նրան նենգութեամբ բռնելով սպանեն:
Deux jours après, c'étaient la Pâque et les Azymes. Les chefs des prêtres et les Scribes cherchaient un moyen de s'emparer de Jésus par ruse et de le tuer;
2 Բայց ասում էին. «Ո՛չ այս տօնին, որպէսզի ժողովրդի մէջ խռովութիւն չլինի»:
ils disaient cependant: «Rien pendant la fête, le peuple pourrait se soulever.»
3 Եւ մինչ նա Բեթանիայում էր, բորոտ Սիմոնի տանը սեղան նստած, եկաւ մի կին, որ հետն ունէր նարդոսի ազնիւ, մեծարժէք իւղի մի շիշ. եւ շիշը կոտրելով՝ իւղը թափեց Յիսուսի գլխին:
Jésus était à Béthanie dans la maison de Simon le lépreux. Comme il était à table, il vint une femme portant un vase d'albâtre rempli d'un très précieux parfum (de l'huile de nard pur); et, brisant le vase d'albâtre, elle en répandit le contenu sur la tête de Jésus.
4 Աշակերտները զայրացան եւ ասացին. «Այդ իւղը ինչո՞ւ այսպէս պիտի կորչէր.
Or il s'en trouva quelques-uns qui en furent, à part eux, indignés: «A quoi bon perdre ainsi ce parfum?» —
5 կարելի էր այդ անուշահոտ իւղը վաճառել աւելի քան երեք հարիւր դահեկանի եւ տալ աղքատներին»: Եւ խիստ զայրանում էին կնոջ վրայ:
On aurait pu vendre ce parfum-là plus de trois cents denier set en donner le prix aux pauvres.» Ils étaient exaspérés contre cette femme.
6 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Թո՛յլ տուէք դրան. ինչո՞ւ էք նեղութիւն տալիս, որովհետեւ նա ինձ համար մի բարի գործ արեց:
Mais Jésus dit: «Laissez-la; pourquoi lui faites-vous de la peine? C'est une bonne oeuvre qu'elle a faite pour moi.
7 Ամէն ժամ աղքատներին ձեզ հետ ունէք եւ երբ ուզենաք, կարող էք նրանց բարիք անել: Բայց ինձ ամէն ժամ ձեզ հետ չունէք:
Car les pauvres vous les avez toujours avec vous; et quand vous le voulez, vous pouvez leur faire du bien; tandis que moi vous ne m'avez pas pour toujours.
8 Դա, ինչ որ կարող էր, արեց. առաջուց խնկաւետեց իմ մարմինը ի նշան պատանքուելու:
Elle a fait ce qu'elle a pu. A l'avance, elle a parfumé mon corps pour la sépulture.
9 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ուր էլ քարոզուի այս Աւետարանը ամբողջ աշխարհում, ինչ որ նա արեց, այդ եւս պիտի պատմուի նրա յիշատակի համար»:
En vérité, je vous le dis, partout où sera prêché l'Évangile — dans le monde entier — on racontera aussi, en mémoire d'elle, ce qu'elle a fait.»
10 Եւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, գնաց քահանայապետների մօտ, որ Յիսուսին մատնի նրանց:
Cependant Judas l'Iskariôte, un des douze, alla trouver les chefs des prêtres pour le leur livrer.
11 Երբ նրանք լսեցին, ուրախացան եւ խոստացան նրան դրամ տալ. եւ նա առիթ էր փնտռում, թէ ինչպէս յարմար ժամանակ մատնի նրան:
Ses paroles les mirent dans la joie, et ils lui promirent de lui donner de l'argent. Il chercha alors une occasion pour le livrer.
12 Եւ Բաղարջակերաց տօնի առաջին օրը, երբ զատկի գառն էին մորթում, աշակերտները նրան ասացին. «Ո՞ւր ես ուզում գնանք պատրաստենք, որ զատկական ընթրիքն ուտես»:
Le premier jour des Azymes, le jour où l'on sacrifie la Pâque, les disciples dirent à Jésus: «Où veux-tu que nous allions te préparer ce qui est nécessaire pour le repas pascal?» —
13 Եւ նա աշակերտներից երկուսին ուղարկեց ու նրանց ասաց. «Գնացէ՛ք այն քաղաքը եւ երբ այն քաղաքը մտնէք, կը պատահի ձեզ մի մարդ, որ ուսին ջրի սափոր ունի. գնացէ՛ք նրա յետեւից:
«Allez à la ville» leur répondit-il en y envoyant deux d'entre eux; «vous rencontrerez un homme portant une cruche d'eau; vous le suivrez
14 Եւ նա ո՛ր տունը որ մտնի, տանտիրոջը կ՚ասէք. «Վարդապետն ասում է՝ ո՞ւր է այն իջեւանը, ուր իմ աշակերտների հետ զատկական ընթրիքը պիտի ուտեմ»:
et voici comment vous parlerez au propriétaire de la maison où il entrera: Le maître dit: «Où est la chambre qui m'est destinée et où je mangerai la Pâque avec mes disciples.»
15 Եւ նա ձեզ ցոյց կը տայ զարդարուած մի վերնատուն. այնտե՛ղ պատարաստեցէք մեզ համար»:
Lui-même alors vous montrera une chambre haute, grande, garnie de tapis, toute prête. C'est là que vous ferez pour nous les préparatifs.»
16 Եւ նրա աշակերտները գնացին պատրաստելու. եկան այն քաղաքը եւ գտան՝ ինչպէս որ նա իրենց ասել էր. ու զատկական ընթրիքը պատրաստեցին:
Les disciples partirent, allèrent à la ville, trouvèrent toutes choses comme il les leur avait dites, et préparèrent la Pâque.
17 Երբ երեկոյ եղաւ, նա եկաւ Տասներկուսի հետ միասին:
Le soir venu, il s'y rendit avec les douze.
18 Եւ երբ սեղան նստեցին ու դեռ ուտում էին, Յիսուս ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ ձեզանից մէկը մատնելու է ինձ. նա, որ ինձ հետ իսկ ուտում է»:
Pendant qu'ils étaient à table et qu'ils mangeaient, Jésus dit: «En vérité je vous le dis, l'un de vous — qui mange avec moi me livrera.»
19 Եւ նրանք սկսեցին տրտմել ու ասել մէկը միւսի յետեւից՝ միթէ ե՞ս եմ. եւ միւսը՝ թէ՝ միթէ ե՞ս եմ:
Ils devinrent tout tristes et lui demandèrent l'un après l'autre: «Est-ce moi?»
20 Նա պատասխան տուեց եւ ասաց. «Տասներկուսիցդ մէկը, որ ձեռքը ինձ հետ մտցրեց պնակի մէջ:
Il leur répondit: «C'est l'un des douze, c'est celui qui met la main au plat avec moi.
21 Ճիշտ է, մարդու Որդին կը գնայ այս աշխարհից, ինչպէս որ նրա մասին գրուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն, որի ձեռքով մարդու Որդին կը մատնուի. լաւ կը լինէր նրան, եթէ այդ մարդը ծնուած անգամ չլինէր»:
Car le Fils de l'homme s'en va, selon qu'il est écrit de lui, mais malheur à cet homme par qui le Fils de l'homme est livré! Mieux vaudrait pour cet homme-là ne jamais être né!»
22 Եւ մինչ դեռ ուտում էին, Յիսուս հաց վերցնելով՝ օրհնեց եւ կտրեց, տուեց նրանց ու ասաց. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինը»:
Pendant qu'ils mangeaient, il prit du pain et, ayant prononcé la bénédiction, il le rompit et le leur donna en disant: «Prenez! ceci est mon corps.»
23 Եւ բաժակը վերցնելով՝ գոհութիւն յայտնեց, տուեց նրանց, եւ բոլորն էլ նրանից խմեցին:
Prenant ensuite une coupe, il rendit grâces, la leur donna et ils en burent tous.
24 Եւ Յիսուս ասաց նրանց. «Ա՛յս է Նոր Ուխտի իմ արիւնը, որ կը թափուի շատերի համար:
«Ceci est mon sang, leur dit-il, le sang de l'alliance, lequel est répandu pour plusieurs.
25 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ այլեւս որթատունկի բերքից չեմ խմելու մինչեւ այն օրը, երբ կը խմեմ նոր գինին Աստծու արքայութեան մէջ»:
En vérité, je vous le dis, je ne boirai plus jamais du fruit de la vigne jusqu'en ce jour où je le boirai nouveau dans le Royaume de Dieu.»
26 Եւ գոհութիւն մատուցելուց յետոյ ելան Ձիթենեաց լեռը:
Après le chant des Psaumes, ils partirent pour le Mont des Oliviers,
27 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Այս գիշեր ամէնքդ գայթակղուելու էք իմ պատճառով, որովհետեւ գրուած է. «Պիտի հարուածեմ հովուին, եւ ոչխարները պիտի ցրուեն»:
et Jésus leur dit: «Tous, vous rencontrerez une occasion de tomber, car il est écrit: «Je frapperai le berger et les brebis seront dispersées; »
28 Բայց իմ յարութիւնից յետոյ ձեզնից առաջ Գալիլիա պիտի գնամ»:
«Mais après ma résurrection je vous précéderai en Galilée.»
29 Պետրոսը պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Թէկուզ բոլորն էլ գայթակղուեն, բայց ես չեմ գայթակղուի»:
Pierre lui dit: «Quand même tous viendraient à faillir, moi, jamais!»
30 Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում քեզ, որ դու այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը չկանչած, երեք անգամ պիտի ուրանաս ինձ»:
Jésus lui répondit: «En vérité je te dis que toi-même, aujourd’hui, durant cette nuit, avant qu'un coq chante deux fois, tu me renieras trois fois.»
31 Իսկ Պետրոսն առաւել եւս պնդում էր ու ասում. «Թէ քեզ հետ մեռնել իսկ հարկ լինի, քեզ չեմ ուրանայ»: Եւ ամէնքն էլ նոյնն էին ասում:
Pierre cependant insistait toujours plus: «Me fallût-il mourir avec toi, non, je ne te renierai pas!» Et tous parlèrent de même.
32 Եկան այն տեղը, որը Գեթսեմանի էր կոչւում: Եւ նա աշակերտներին ասաց. «Նստեցէ՛ք այստեղ, մինչեւ ես աղօթեմ»:
Ils vinrent en un lieu du nom de Gethsémané, et Jésus dit à ses disciples: «Asseyez-vous ici pendant que je prierai.»
33 Եւ նա իր հետ վերցրեց Պետրոսին, Յակոբոսին եւ Յովհաննէսին եւ սկսեց տխրել ու տագնապել:
Puis il prit avec lui Pierre, Jacques et Jean, et il commença à être dans l'abattement et dans l'angoisse;
34 Այն ժամանակ նրանց ասաց. «Տխուր է հոգիս մեռնելու աստիճան. մնացէ՛ք այստեղ եւ արթո՛ւն կացէք»:
et il leur dit: «Mon âme est accablée de tristesse jusqu'à la mort. Restez ici et veillez!»
35 Եւ փոքր-ինչ առաջ գնալով՝ երեսի վրայ ընկաւ գետին. եւ աղօթում էր, որ, եթէ կարելի է, այդ ժամը իրենից հեռանայ:
Puis, s'étant un peu avancé, il se prosternait la face contre terre, priant pour que cette heure, si cela était possible, passât loin de lui.
36 Եւ ասում էր. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն ինչ քեզ կարելի է. այս բաժակը ինձնից հեռացրո՛ւ, բայց ոչ թէ ինչպէս ե՛ս եմ կամենում, այլ՝ ինչպէս դո՛ւ ես կամենում»:
Il disait: «Abba! Père! tout t'est possible à toi! Écarte loin de moi cette coupe; cependant, non pas ce que je veux, mais ce que tu veux.»
37 Եւ Յիսուս եկաւ ու նրանց քնած գտաւ. եւ Պետրոսին ասաց. «Սիմո՛ն, ննջո՞ւմ ես. չկարողացա՞ր մէկ ժամ արթուն մնալ:
Il revint et il les trouva qui dormaient, et il dit à Pierre: «Tu dors, Simon! n'as-tu pas eu la force de veiller une seule heure?
38 Արթո՛ւն կացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի փորձութեան մէջ չընկնէք: Հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
Veillez et priez pour ne pas succomber à l'épreuve! Certes l'esprit est prompt, mais la chair est faible.
39 Եւ նորից գնաց, աղօթքի կանգնեց ու նոյն բաներն ասաց:
Il s'éloigna de nouveau et pria, répétant les mêmes paroles;
40 Կրկին անգամ դարձաւ այնտեղ եւ նրանց քնի մէջ գտաւ. որովհետեւ նրանց աչքերը ծանրացել էին, եւ չէին իմանում, թէ ինչ պատասխան տան նրան:
puis il revint encore et les trouva qui s'étaient endormis; leurs yeux en effet étaient appesantis, et ils ne savaient que lui répondre.
41 Երրորդ անգամ եկաւ եւ նրանց ասաց. «Քնեցէ՛ք այսուհետեւ եւ հանգստացէ՛ք, քանի որ վախճանը հասել. եկաւ ժամը, եւ ահա մարդու Որդին մատնւում է մեղաւորների ձեռքը:
La troisième fois qu'il revint, il leur dit: «Dormez maintenant; reposez-vous; c'est assez, l'heure est venue! Le Fils de l'homme va être livré entre les mains des pécheurs!
42 Օ՛ն, վե՛ր կացէք գնանք, որովհետեւ ահա մօտեցաւ նա, ով ինձ մատնելու է»:
Levez-vous! Allons! Voici celui qui me livre! Il approche!»
43 Եւ մինչ նա դեռ խօսում էր այս բաները, եկաւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, եւ իր հետ՝ սրերով, մահակներով զինուած ամբոխ՝ ուղարկուած քահանայապետների, օրէնսգէտների ու ծերերի կողմից:
Au même instant, pendant qu'il parlait encore, arrive Judas, l'un des douze, et avec lui, envoyée par les chefs des prêtres, les Scribes et les Anciens, une troupe armée d'épées et de bâtons.
44 Մատնիչը նրանց նշան էր տուել ասելով՝ ում հետ ես համբուրուեմ, նա՛ է, բռնեցէ՛ք նրան եւ տարէ՛ք զգուշութեամբ:
Le traître était convenu avec eux d'un signal. Il leur avait dit: «Celui auquel je donnerai un baiser, ce sera lui. Vous vous en saisirez et l'emmènerez sûrement.
45 Եւ մօտենալով նրան՝ իսկոյն ասաց. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛». եւ համբուրեց նրան:
Donc, en arrivant, il s'approcha de Jésus et l'appelant: «Rabbi», il l'embrassa avec effusion.
46 Եւ նրանք ձեռք դրեցին նրա վրայ ու բռնեցին:
Eux alors mirent la main sur lui et le saisirent.
47 Ապա նրա շուրջը գտնուողներից մէկը սուրը քաշեց եւ զարկեց քահանայապետի ծառային ու նրա ականջը կտրեց:
Mais un de ceux qui étaient présents, tirant l'épée, frappa le serviteur du Grand-Prêtre et lui coupa l'oreille:
48 Յիսուս դարձաւ եւ ասաց նրանց. «Սրերով եւ մահակներով դուրս էք եկել ինձ բռնելու որպէս աւազակի՞:
Jésus alors prononça ces paroles: «Pour vous emparer de moi, vous êtes venus, comme contre un brigand, avec des épées et des bâtons.
49 Ես միշտ ձեզ մօտ էի եւ ուսուցանում էի տաճարում. եւ ինձ չբռնեցիք. բայց այս եղաւ, որպէսզի մարգարէների Գրուածքները կատարուեն»:
Tous les jours, j'étais au milieu de vous, dans le Temple, j'enseignais et vous ne m'avez pas arrêté. Mais il en est ainsi pour que soient accomplies les Écritures.»
50 Այն ժամանակ աշակերտները բոլորն էլ լքեցին նրան եւ փախան:
L'abandonnant alors, tous les disciples prirent la fuite.
51 Եւ մի երիտասարդ գնում էր նրա յետեւից՝ իր մերկ մարմնի վրայ մի սաւան գցած: Երիտասարդները նրան բռնեցին,
Seul, un jeune homme le suivait; il n'avait sur le corps qu'un léger vêtement. On saisit ce jeune homme,
52 եւ նա թողնելով հագի կտորը՝ մերկ փախաւ նրանցից:
mais il s'échappa tout nu, abandonnant son vêtement.
53 Եւ Յիսուսին տարան Կայիափա քահանայապետի մօտ. եւ նրա հետ հաւաքուած էին բոլոր քահանայապետները, օրէնսգէտներն ու ծերերը:
On conduisit Jésus chez le Grand-Prêtre, où tous s'assemblèrent en même temps, les chefs des prêtres, les Anciens, les Scribes.
54 Իսկ Պետրոսը հեռուից նրա յետեւից գնաց մինչեւ ներս, քահանայապետի գաւիթը: Եւ նստած էր սպասաւորների մօտ ու տաքանում էր կրակի բոցի առջեւ:
Pierre, qui le suivait de loin, parvint jusque dans l'intérieur de la coure du Grand-Prêtre. Là, il s'assit auprès du feu, mêlé aux gens de service et se chauffant.
55 Իսկ քահանայապետներն ու ամբողջ ատեանը մի որեւէ վկայութիւն էին փնտռում Յիսուսի դէմ, որպէսզի նրան սպանեն, բայց չէին գտնում.
Les chefs des prêtres et le Sanhédrin tout entier cherchaient contre Jésus un témoignage qui le fît condamner à mort, mais ils n'en trouvaient pas.
56 քանի որ նրա դէմ շատեր սուտ վկայութիւն էին տալիս, բայց վկայութիւնները իրար նման չէին:
Plusieurs, en effet, déposaient mensongèrement contre lui; mais leurs assertions étaient contradictoires.
57 Ոմանք վեր կենալով՝ սուտ էին վկայում նրա դէմ ու ասում.
En surgit enfin quelques-uns qui portèrent à sa charge ce faux témoignage:
58 «Մենք լսեցինք դրանից, երբ ասում էր. «Ես կը քանդեմ այս ձեռակերտ տաճարը եւ երեք օրում կը շինեմ մէկ ուրիշը՝ անձեռակերտ»:
Nous lui avons entendu dire ceci: «Je puis, moi, renverser ce Temple fait de main d'homme, et, en trois jours, j'en bâtirai un autre qui ne sera pas de main d'homme.»
59 Բայց եւ այնպէս նրանց վկայութիւնը նոյնանման չէր:
Mais ici même leurs dépositions ne concordaient pas.
60 Ապա քահանայապետը կանգնելով մէջտեղում՝ Յիսուսին հարց տուեց ու ասաց. «Ոչինչ չե՞ս պատասխանում. այդ ինչե՜ր են վկայում դրանք քո դէմ»:
Alors le Grand-Prêtre se leva au milieu de l'assemblée et posa cette question à Jésus: «Ne réponds-tu rien à ce que ces gens-ci déposent contre toi?»
61 Եւ նա միայն լուռ էր մնում ու պատասխան չէր տալիս: Քահանայապետը կրկին անգամ հարցրեց նրան ու ասաց. «Դո՞ւ ես Քրիստոսը՝ օրհնեալ Աստծու Որդին»:
Jésus gardait le silence; il ne répondit rien. Le Grand-Prêtre lui posa une seconde question ainsi conçue: «Es-tu le Christ, le Fils de Celui qui est béni?»
62 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Դու ասացիր, թէ ես եմ. բայց պիտի տեսնէք մարդու Որդուն՝ ամենազօր Աստծու աջ կողմում նստած եւ երկնքի ամպերի վրայով եկած»:
Jésus répondit: «Je le suis; et vous verrez le Fils de l'homme siégeant à la droite de la Puissance et venant avec les nuées du ciel.»
63 Եւ քահանայապետը իսկոյն պատռեց իր պատմուճանը եւ ասաց. «Էլ ի՞նչ պէտք են մեզ վկաներ:
Alors le Grand-Prêtre, déchirant ses vêtements: «Qu'avons-nous encore besoin de témoins? dit-il; vous avez entendu le blasphème!
64 Ահա ամէնքդ դրա բերանից լսեցիք հայհոյութիւնը. ձեզ ինչպէ՞ս է թւում...»: Եւ ամէնքը դատապարտեցին նրան, թէ մահապարտ է:
Quel est votre avis?» Tous le déclarèrent coupable et le condamnèrent à mort.
65 Եւ ոմանք սկսեցին թքել նրա երեսին, շորով գլուխը ծածկել, բռունցքով խփել ու ասել. «Մարգարէացի՛ր մեզ, Քրիստո՛սդ, այն ո՞վ է, որ քեզ խփեց»: Եւ սպասաւորները ապտակում էին նրան:
Alors ils se mirent, quelques-uns, à cracher sur lui, à lui couvrir le visage d'un voile et à lui donner des coups de poing. «Fais le prophète!» lui disaient-ils. Quant aux gens de service, ils le reçurent à coups de bâton.
66 Եւ մինչ Պետրոսը դեռ ներքեւում, գաւթում էր, քահանայապետի մի աղախինը եկաւ եւ տեսաւ նրան տաքանալիս:
Pierre était en bas, dans la cour; survint l'une des servantes du Grand-Prêtre.
67 Նայեց նրան ու ասաց. «Դու էլ Յիսուս Նազովրեցու հետ էիր»:
Voyant Pierre qui se chauffait, elle lui dit en le regardant: «Toi aussi tu étais avec Jésus de Nazareth.»
68 Նա ուրացաւ եւ ասաց. «Չեմ ճանաչում նրան եւ չգիտեմ՝ ինչ ես ասում դու»: Եւ երբ նա դրսի գաւիթը ելաւ, աքաղաղը կանչեց:
Et lui de le nier: «Je ne sais pas, dit-il, et ne comprends pas de quoi tu parles.» Il s'en alla et sortit dans le vestibule.
69 Աղախինը նորից տեսաւ նրան եւ սկսեց իր շուրջը գտնուողներին ասել. «Սա էլ նրանցից է»:
Mais la servante l'aperçut: «Celui-là en est», répéta-t-elle à ceux qui étaient présents.
70 Եւ Պետրոսը դարձեալ ուրացաւ: Փոքր-ինչ յետոյ, նորից, նրանք, որ շուրջը կանգնել էին, ասացին Պետրոսին. «Իրօք, դու էլ նրանցից ես, քանի որ գալիլիացի ես, եւ քո խօսուածքն էլ նման է»:
De nouveau Pierre nia. Un moment après, ceux qui se trouvaient là recommencèrent à parler à Pierre: «Certainement tu en es; car tu es aussi Galiléen.»
71 Եւ նա սկսեց նզովք կարդալ, երդուել եւ ասել. «Չեմ ճանաչում այն մարդուն, որի մասին դուք խօսում էք»:
Il se livra alors à des imprécations: «Je ne connais pas, je le jure, cet homme dont vous parlez.»
72 Եւ հէնց նոյն ժամին աքաղաղը երկրորդ անգամ կանչեց: Եւ Պետրոսը յիշեց այն խօսքը, որ Յիսուս ասել էր իրեն, թէ՝ «Աքաղաղը դեռ երկու անգամ չկանչած՝ դու երեք անգամ ինձ պիտի ուրանաս». եւ սկսեց լալ:
Soudain un coq chanta pour la seconde fois. Et se souvenant de la parole que lui avait dite Jésus: «Avant qu'un coq chante deux fois, tu me renieras trois fois», Pierre se mit à pleurer.
