ՄԱՐԿՈՍ 14
1 Եւ երկու օր յետոյ զատիկ էր ու Բաղարջակերաց տօնը. քահանայապետները եւ օրէնսգէտները հնար էին որոնում, թէ ինչպէս նրան նենգութեամբ բռնելով սպանեն:
Or la Pâque et la fête des pains sans levain devait avoir lieu dans deux jours, et les grands prêtres et les scribes cherchaient de quelle manière ils pourraient par ruse s'emparer de lui et le mettre à mort;
2 Բայց ասում էին. «Ո՛չ այս տօնին, որպէսզի ժողովրդի մէջ խռովութիւն չլինի»:
car ils disaient: « Que ce ne soit pas pendant la fête, de peur qu'il n'y ait une émeute du peuple. »
3 Եւ մինչ նա Բեթանիայում էր, բորոտ Սիմոնի տանը սեղան նստած, եկաւ մի կին, որ հետն ունէր նարդոսի ազնիւ, մեծարժէք իւղի մի շիշ. եւ շիշը կոտրելով՝ իւղը թափեց Յիսուսի գլխին:
Et comme il se trouvait, à Béthanie dans la maison de Simon le lépreux, pendant qu'il était à table survient une femme tenant une fiole d'albâtre qui renfermait un parfum de véritable nard, très précieux; ayant brisé la fiole, elle la lui versa sur la tête.
4 Աշակերտները զայրացան եւ ասացին. «Այդ իւղը ինչո՞ւ այսպէս պիտի կորչէր.
Mais il y avait là des gens qui s'indignaient entre eux: « Pourquoi cette profusion de parfum s'est-elle faite?
5 կարելի էր այդ անուշահոտ իւղը վաճառել աւելի քան երեք հարիւր դահեկանի եւ տալ աղքատներին»: Եւ խիստ զայրանում էին կնոջ վրայ:
Car ce parfum pouvait être vendu plus de trois cents deniers, et être donné aux pauvres; » et ils le tançaient vertement.
6 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Թո՛յլ տուէք դրան. ինչո՞ւ էք նեղութիւն տալիս, որովհետեւ նա ինձ համար մի բարի գործ արեց:
Mais Jésus dit: « Laissez-la faire; pourquoi lui faites-vous de la peine? Elle a accompli une bonne œuvre en ma personne,
7 Ամէն ժամ աղքատներին ձեզ հետ ունէք եւ երբ ուզենաք, կարող էք նրանց բարիք անել: Բայց ինձ ամէն ժամ ձեզ հետ չունէք:
en effet vous devez toujours avoir les pauvres avec vous, et quand vous le voudrez vous pouvez toujours leur faire du bien; mais moi vous ne devez pas m'avoir toujours.
8 Դա, ինչ որ կարող էր, արեց. առաջուց խնկաւետեց իմ մարմինը ի նշան պատանքուելու:
Ce qu'elle a pu, elle l'a fait; elle s'est occupée d'avance de parfumer mon corps pour ma sépulture.
9 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ուր էլ քարոզուի այս Աւետարանը ամբողջ աշխարհում, ինչ որ նա արեց, այդ եւս պիտի պատմուի նրա յիշատակի համար»:
Or, en vérité je vous déclare que où que l'évangile soit prêché dans le monde entier, on parlera aussi de ce qu'elle a fait, en mémoire d'elle. »
10 Եւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, գնաց քահանայապետների մօտ, որ Յիսուսին մատնի նրանց:
Et Judas Iscarioth, l'un des douze, se rendit auprès des grands prêtres pour le leur livrer;
11 Երբ նրանք լսեցին, ուրախացան եւ խոստացան նրան դրամ տալ. եւ նա առիթ էր փնտռում, թէ ինչպէս յարմար ժամանակ մատնի նրան:
ce qu'ayant ouï ils furent dans la joie, et ils promirent de lui donner de l'argent; et il cherchait comment il aurait une bonne occasion de le livrer.
12 Եւ Բաղարջակերաց տօնի առաջին օրը, երբ զատկի գառն էին մորթում, աշակերտները նրան ասացին. «Ո՞ւր ես ուզում գնանք պատրաստենք, որ զատկական ընթրիքն ուտես»:
Et le premier jour de la fête des pains sans levain, époque où l'on immolait la pâque, ses disciples lui disent: « Où veux-tu que nous allions faire les préparatifs pour que tu manges la pâque? »
13 Եւ նա աշակերտներից երկուսին ուղարկեց ու նրանց ասաց. «Գնացէ՛ք այն քաղաքը եւ երբ այն քաղաքը մտնէք, կը պատահի ձեզ մի մարդ, որ ուսին ջրի սափոր ունի. գնացէ՛ք նրա յետեւից:
Et il dépêcha deux de ses disciples, et leur dit: « Allez à la ville, et vous rencontrerez un homme portant une cruche d'eau, suivez-le,
14 Եւ նա ո՛ր տունը որ մտնի, տանտիրոջը կ՚ասէք. «Վարդապետն ասում է՝ ո՞ւր է այն իջեւանը, ուր իմ աշակերտների հետ զատկական ընթրիքը պիտի ուտեմ»:
et où que ce soit qu'il entre, dites au chef de famille: « Le maître dit: Où est la chambre où je dois manger la pâque avec mes disciples? »
15 Եւ նա ձեզ ցոյց կը տայ զարդարուած մի վերնատուն. այնտե՛ղ պատարաստեցէք մեզ համար»:
Et lui-même vous montrera une grande salle à manger garnie de lits, toute prête; faites-y les préparatifs pour nous. »
16 Եւ նրա աշակերտները գնացին պատրաստելու. եկան այն քաղաքը եւ գտան՝ ինչպէս որ նա իրենց ասել էր. ու զատկական ընթրիքը պատրաստեցին:
Et les disciples partirent et vinrent à la ville; et ils trouvèrent tout comme il le leur avait dit, et ils préparèrent la pâque.
17 Երբ երեկոյ եղաւ, նա եկաւ Տասներկուսի հետ միասին:
Et quand le soir fut venu, il arrive avec les douze.
18 Եւ երբ սեղան նստեցին ու դեռ ուտում էին, Յիսուս ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ ձեզանից մէկը մատնելու է ինձ. նա, որ ինձ հետ իսկ ուտում է»:
Et pendant qu'ils étaient à table et qu'ils mangeaient, Jésus dit: « En vérité je vous déclare que l'un d'entre vous qui mangez avec moi me livrera. »
19 Եւ նրանք սկսեցին տրտմել ու ասել մէկը միւսի յետեւից՝ միթէ ե՞ս եմ. եւ միւսը՝ թէ՝ միթէ ե՞ս եմ:
Ils commencèrent à être saisis de tristesse et à lui dire l'un après l'autre: « Est-ce moi? »
20 Նա պատասխան տուեց եւ ասաց. «Տասներկուսիցդ մէկը, որ ձեռքը ինձ հետ մտցրեց պնակի մէջ:
Mais il leur dit: « C'est un des douze, celui qui trempe avec moi dans le plat.
21 Ճիշտ է, մարդու Որդին կը գնայ այս աշխարհից, ինչպէս որ նրա մասին գրուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն, որի ձեռքով մարդու Որդին կը մատնուի. լաւ կը լինէր նրան, եթէ այդ մարդը ծնուած անգամ չլինէր»:
En effet le fils de l'homme s'en va, il est vrai, selon ce qui est écrit de lui; mais malheur à cet homme par qui le fils de l'homme est livré; il eût été bon pour lui que cet homme-là ne fût pas né. »
22 Եւ մինչ դեռ ուտում էին, Յիսուս հաց վերցնելով՝ օրհնեց եւ կտրեց, տուեց նրանց ու ասաց. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինը»:
Et pendant qu'ils mangeaient, ayant pris du pain, il le rompit après avoir, prononcé une bénédiction, et il le leur donna et dit: « Prenez; ceci est mon corps. »
23 Եւ բաժակը վերցնելով՝ գոհութիւն յայտնեց, տուեց նրանց, եւ բոլորն էլ նրանից խմեցին:
Et ayant pris une coupe, il la leur donna après avoir rendu grâces, et ils en burent tous,
24 Եւ Յիսուս ասաց նրանց. «Ա՛յս է Նոր Ուխտի իմ արիւնը, որ կը թափուի շատերի համար:
et il dit: « Ceci est mon sang, celui de l'alliance, qui est versé pour plusieurs.
25 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ այլեւս որթատունկի բերքից չեմ խմելու մինչեւ այն օրը, երբ կը խմեմ նոր գինին Աստծու արքայութեան մէջ»:
En vérité je vous déclare que je ne boirai certainement plus du produit de la vigne, jusques à ce jour où j'en boirai du nouveau dans le royaume de Dieu. »
26 Եւ գոհութիւն մատուցելուց յետոյ ելան Ձիթենեաց լեռը:
Et après avoir chanté, ils sortirent pour se rendre à la montagne des Oliviers.
27 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Այս գիշեր ամէնքդ գայթակղուելու էք իմ պատճառով, որովհետեւ գրուած է. «Պիտի հարուածեմ հովուին, եւ ոչխարները պիտի ցրուեն»:
Et Jésus leur dit: « Vous trébucherez tous, car il est écrit: Je frapperai le berger et les brebis seront dispersées.
28 Բայց իմ յարութիւնից յետոյ ձեզնից առաջ Գալիլիա պիտի գնամ»:
Mais après être ressuscité, je vous précéderai en Galilée. »
29 Պետրոսը պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Թէկուզ բոլորն էլ գայթակղուեն, բայց ես չեմ գայթակղուի»:
Or Pierre lui dit: « Quand même tous trébucheraient, non pas moi! »
30 Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում քեզ, որ դու այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը չկանչած, երեք անգամ պիտի ուրանաս ինձ»:
Et Jésus lui dit: « En vérité je te déclare que toi, aujourd'hui, cette nuit même, avant que le coq ait chanté deux fois, tu m'auras renié trois fois. »
31 Իսկ Պետրոսն առաւել եւս պնդում էր ու ասում. «Թէ քեզ հետ մեռնել իսկ հարկ լինի, քեզ չեմ ուրանայ»: Եւ ամէնքն էլ նոյնն էին ասում:
Mais il disait de plus belle: « S'il me fallait mourir avec toi, je ne te renierai certainement pas; » et tous aussi disaient la même chose.
32 Եկան այն տեղը, որը Գեթսեմանի էր կոչւում: Եւ նա աշակերտներին ասաց. «Նստեցէ՛ք այստեղ, մինչեւ ես աղօթեմ»:
Et ils arrivent dans un lieu dont le nom était Gétsémani, et il dit à ses disciples: « Asseyez-vous-jusques à ce que j'aie prié. »
33 Եւ նա իր հետ վերցրեց Պետրոսին, Յակոբոսին եւ Յովհաննէսին եւ սկսեց տխրել ու տագնապել:
Et il prend avec lui Pierre et Jacques et Jean; et il commença à être épouvanté et abattu,
34 Այն ժամանակ նրանց ասաց. «Տխուր է հոգիս մեռնելու աստիճան. մնացէ՛ք այստեղ եւ արթո՛ւն կացէք»:
et il leur dit: « Mon âme est triste jusques à la mort; demeurez ici et veillez. »
35 Եւ փոքր-ինչ առաջ գնալով՝ երեսի վրայ ընկաւ գետին. եւ աղօթում էր, որ, եթէ կարելի է, այդ ժամը իրենից հեռանայ:
Et s'étant un peu avancé, il tombait à terre, et il priait afin que, s'il était possible, le moment s'éloignât de lui,
36 Եւ ասում էր. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն ինչ քեզ կարելի է. այս բաժակը ինձնից հեռացրո՛ւ, բայց ոչ թէ ինչպէս ե՛ս եմ կամենում, այլ՝ ինչպէս դո՛ւ ես կամենում»:
et il disait: Abba, père, tout T'est possible; fais passer cette coupe loin de moi; mais non pas ce que moi je veux, mais ce que Toi! »
37 Եւ Յիսուս եկաւ ու նրանց քնած գտաւ. եւ Պետրոսին ասաց. «Սիմո՛ն, ննջո՞ւմ ես. չկարողացա՞ր մէկ ժամ արթուն մնալ:
Et il vient, et il les trouve endormis, et il dit à Pierre: « Simon, dors-tu? Tu n'as pas pu veiller une seule heure?
38 Արթո՛ւն կացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի փորձութեան մէջ չընկնէք: Հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
Veillez et priez, afin que vous n'entriez pas en tentation; l'esprit, il est vrai, est plein d'élan, mais la chair est faible. »
39 Եւ նորից գնաց, աղօթքի կանգնեց ու նոյն բաներն ասաց:
Et s'étant retiré derechef, il pria en répétant les mêmes paroles;
40 Կրկին անգամ դարձաւ այնտեղ եւ նրանց քնի մէջ գտաւ. որովհետեւ նրանց աչքերը ծանրացել էին, եւ չէին իմանում, թէ ինչ պատասխան տան նրան:
et étant revenu de nouveau, il les trouva endormis; leurs yeux en effet étaient fort appesantis, et ils ne savaient que lui répondre.
41 Երրորդ անգամ եկաւ եւ նրանց ասաց. «Քնեցէ՛ք այսուհետեւ եւ հանգստացէ՛ք, քանի որ վախճանը հասել. եկաւ ժամը, եւ ահա մարդու Որդին մատնւում է մեղաւորների ձեռքը:
Et il revient pour la troisième fois, et il leur dit: « Dormez désormais et reposez-vous; il suffit; l'heure est venue; voici, le fils de l'homme va être livré aux mains des pécheurs;
42 Օ՛ն, վե՛ր կացէք գնանք, որովհետեւ ահա մօտեցաւ նա, ով ինձ մատնելու է»:
levez -vous, allons; voici, celui qui me livre s'approche. »
43 Եւ մինչ նա դեռ խօսում էր այս բաները, եկաւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, եւ իր հետ՝ սրերով, մահակներով զինուած ամբոխ՝ ուղարկուած քահանայապետների, օրէնսգէտների ու ծերերի կողմից:
Et aussitôt, pendant qu'il parlait, survient Judas, un des douze, et avec lui une foule armée d'épées et de bâtons, envoyée par les grands prêtres et les scribes et les anciens.
44 Մատնիչը նրանց նշան էր տուել ասելով՝ ում հետ ես համբուրուեմ, նա՛ է, բռնեցէ՛ք նրան եւ տարէ՛ք զգուշութեամբ:
Or celui qui le livrait leur avait donné un signe convenu, en disant: « Celui que j'embrasserai, c'est lui; saisissez-le, et emmenez-le sous bonne garde. »
45 Եւ մօտենալով նրան՝ իսկոյն ասաց. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛». եւ համբուրեց նրան:
Et s'étant aussitôt approché de lui, il dit: « Rabbi, » et il lui donna un tendre baiser.
46 Եւ նրանք ձեռք դրեցին նրա վրայ ու բռնեցին:
Quant à eux, ils mirent la main sur lui, et se saisirent de lui.
47 Ապա նրա շուրջը գտնուողներից մէկը սուրը քաշեց եւ զարկեց քահանայապետի ծառային ու նրա ականջը կտրեց:
Mais l'un des assistants ayant tiré l'épée frappa l'esclave du grand prêtre et lui enleva l'oreille.
48 Յիսուս դարձաւ եւ ասաց նրանց. «Սրերով եւ մահակներով դուրս էք եկել ինձ բռնելու որպէս աւազակի՞:
Et Jésus prenant la parole leur dit: « Vous êtes sortis comme contre un brigand, avec des épées et des bâtons, pour me prendre;
49 Ես միշտ ձեզ մօտ էի եւ ուսուցանում էի տաճարում. եւ ինձ չբռնեցիք. բայց այս եղաւ, որպէսզի մարգարէների Գրուածքները կատարուեն»:
tous les jours j'étais près de vous dans le temple occupé à enseigner, et il ne se saisissait pas de moi; mais c'est afin que les écritures fussent accomplies, »
50 Այն ժամանակ աշակերտները բոլորն էլ լքեցին նրան եւ փախան:
Et l'ayant abandonné ils s'enfuirent tous.
51 Եւ մի երիտասարդ գնում էր նրա յետեւից՝ իր մերկ մարմնի վրայ մի սաւան գցած: Երիտասարդները նրան բռնեցին,
Et un certain jeune homme le suivait, enveloppé d'un drap sur son corps nu, et on se saisit de lui;
52 եւ նա թողնելով հագի կտորը՝ մերկ փախաւ նրանցից:
mais ayant abandonné son drap, il s'enfuit tout nu.
53 Եւ Յիսուսին տարան Կայիափա քահանայապետի մօտ. եւ նրա հետ հաւաքուած էին բոլոր քահանայապետները, օրէնսգէտներն ու ծերերը:
Et ils amenèrent Jésus auprès du grand prêtre; et chez lui se réunissent tous les grands prêtres et les anciens et les scribes.
54 Իսկ Պետրոսը հեռուից նրա յետեւից գնաց մինչեւ ներս, քահանայապետի գաւիթը: Եւ նստած էր սպասաւորների մօտ ու տաքանում էր կրակի բոցի առջեւ:
Et Pierre l'avait suivi de loin jusques dans l'intérieur de la cour du grand prêtre, et il se tenait assis avec les valets, et il se chauffait auprès du feu.
55 Իսկ քահանայապետներն ու ամբողջ ատեանը մի որեւէ վկայութիւն էին փնտռում Յիսուսի դէմ, որպէսզի նրան սպանեն, բայց չէին գտնում.
Or, les grands prêtres et le sanhédrin tout entier cherchaient un témoignage contre Jésus pour le faire mourir, et ils n'en trouvaient point.
56 քանի որ նրա դէմ շատեր սուտ վկայութիւն էին տալիս, բայց վկայութիւնները իրար նման չէին:
Car plusieurs rendaient contre lui de faux témoignages, et les témoignages n'étaient pas d'accord.
57 Ոմանք վեր կենալով՝ սուտ էին վկայում նրա դէմ ու ասում.
Et quelques individus s'étant présentés rendaient contre lui un faux témoignage, en disant:
58 «Մենք լսեցինք դրանից, երբ ասում էր. «Ես կը քանդեմ այս ձեռակերտ տաճարը եւ երեք օրում կը շինեմ մէկ ուրիշը՝ անձեռակերտ»:
« Nous l'avons entendu dire: Je détruirai ce sanctuaire fait de main d'homme, et en trois jours j'en rebâtirai un autre qui ne sera pas fait de main d'homme. »
59 Բայց եւ այնպէս նրանց վկայութիւնը նոյնանման չէր:
Et même sur ce point-là leur témoignage n'était pas d'accord.
60 Ապա քահանայապետը կանգնելով մէջտեղում՝ Յիսուսին հարց տուեց ու ասաց. «Ոչինչ չե՞ս պատասխանում. այդ ինչե՜ր են վկայում դրանք քո դէմ»:
Et le grand prêtre s'étant levé au milieu de l'assemblée, interrogea Jésus en disant: « Ne réponds-tu rien? Car ceux-ci témoignent contre toi. »
61 Եւ նա միայն լուռ էր մնում ու պատասխան չէր տալիս: Քահանայապետը կրկին անգամ հարցրեց նրան ու ասաց. «Դո՞ւ ես Քրիստոսը՝ օրհնեալ Աստծու Որդին»:
Mais il gardait le silence et ne répondait rien. Le grand prêtre l'interrogeait derechef et lui dit: « Es-tu le Christ, le fils de Celui qui est béni? »
62 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Դու ասացիր, թէ ես եմ. բայց պիտի տեսնէք մարդու Որդուն՝ ամենազօր Աստծու աջ կողմում նստած եւ երկնքի ամպերի վրայով եկած»:
Et Jésus dit: « Je le suis, et vous verrez le fils de l'homme assis à la droite de la Puissance, et venant avec les nuées du ciel. »
63 Եւ քահանայապետը իսկոյն պատռեց իր պատմուճանը եւ ասաց. «Էլ ի՞նչ պէտք են մեզ վկաներ:
Mais le grand prêtre ayant déchiré ses tuniques, dit: « Qu'avons-nous encore besoin de témoins?
64 Ահա ամէնքդ դրա բերանից լսեցիք հայհոյութիւնը. ձեզ ինչպէ՞ս է թւում...»: Եւ ամէնքը դատապարտեցին նրան, թէ մահապարտ է:
Vous avez ouï le blasphème. Que vous en semble? » Et ils jugèrent tous qu'il méritait la mort.
65 Եւ ոմանք սկսեցին թքել նրա երեսին, շորով գլուխը ծածկել, բռունցքով խփել ու ասել. «Մարգարէացի՛ր մեզ, Քրիստո՛սդ, այն ո՞վ է, որ քեզ խփեց»: Եւ սպասաւորները ապտակում էին նրան:
Et quelques-uns se mirent à cracher sur lui, et à lui voiler le visage, et à le souffleter, et à lui dire: « Prophétise; » et les valets le reçurent à coups de verges.
66 Եւ մինչ Պետրոսը դեռ ներքեւում, գաւթում էր, քահանայապետի մի աղախինը եկաւ եւ տեսաւ նրան տաքանալիս:
Et pendant que Pierre était en bas dans la cour arrive une des servantes du grand prêtre,
67 Նայեց նրան ու ասաց. «Դու էլ Յիսուս Նազովրեցու հետ էիր»:
et ayant vu Pierre qui se chauffait, elle lui dit, après l'avoir regardé: « Toi aussi, tu étais avec le Nazarénien Jésus. »
68 Նա ուրացաւ եւ ասաց. «Չեմ ճանաչում նրան եւ չգիտեմ՝ ինչ ես ասում դու»: Եւ երբ նա դրսի գաւիթը ելաւ, աքաղաղը կանչեց:
Mais il le nia en disant: « Je ne sais, ni ne comprends ce dont tu parles. » Et il se retira au dehors dans le vestibule.
69 Աղախինը նորից տեսաւ նրան եւ սկսեց իր շուրջը գտնուողներին ասել. «Սա էլ նրանցից է»:
Et la servante l'ayant vu dit aux assistants: « Celui-ci est des leurs. »
70 Եւ Պետրոսը դարձեալ ուրացաւ: Փոքր-ինչ յետոյ, նորից, նրանք, որ շուրջը կանգնել էին, ասացին Պետրոսին. «Իրօք, դու էլ նրանցից ես, քանի որ գալիլիացի ես, եւ քո խօսուածքն էլ նման է»:
Mais il le niait de nouveau. Et un instant après les assistants disaient derechef à Pierre: « Vraiment tu es des leurs, car tu es aussi Galiléen. »
71 Եւ նա սկսեց նզովք կարդալ, երդուել եւ ասել. «Չեմ ճանաչում այն մարդուն, որի մասին դուք խօսում էք»:
Mais il se mit à proférer des anathèmes et à dire avec serment: « Je ne connais point cet homme dont vous parlez, »
72 Եւ հէնց նոյն ժամին աքաղաղը երկրորդ անգամ կանչեց: Եւ Պետրոսը յիշեց այն խօսքը, որ Յիսուս ասել էր իրեն, թէ՝ «Աքաղաղը դեռ երկու անգամ չկանչած՝ դու երեք անգամ ինձ պիտի ուրանաս». եւ սկսեց լալ:
Et aussitôt le coq chanta pour la seconde fois, et Pierre se souvint de la parole que Jésus lui avait dite: « Avant que le coq ait chanté deux fois, tu m'auras renié trois fois. » Et cette pensée le faisait pleurer.
