ՄԱՐԿՈՍ 14
1 Եւ երկու օր յետոյ զատիկ էր ու Բաղարջակերաց տօնը. քահանայապետները եւ օրէնսգէտները հնար էին որոնում, թէ ինչպէս նրան նենգութեամբ բռնելով սպանեն:
La Pâque et la fête des Pains sans levain devaient avoir lieu deux jours après. Les principaux sacrificateurs cherchaient le moyen d'arrêter Jésus par ruse, pour le mettre à mort;
2 Բայց ասում էին. «Ո՛չ այս տօնին, որպէսզի ժողովրդի մէջ խռովութիւն չլինի»:
car ils disaient: «Il ne faut pas que ce soit pendant la fête, de peur qu'il n'y ait du tumulte parmi le peuple.»
3 Եւ մինչ նա Բեթանիայում էր, բորոտ Սիմոնի տանը սեղան նստած, եկաւ մի կին, որ հետն ունէր նարդոսի ազնիւ, մեծարժէք իւղի մի շիշ. եւ շիշը կոտրելով՝ իւղը թափեց Յիսուսի գլխին:
Comme Jésus était à Béthanie, dans la maison de Simon le lépreux, et qu'il était à table, une femme entra avec un flacon d'albâtre contenant une essence de nard pur de grand prix. Elle ouvrit le flacon, et lui versa le parfum sur la tête.
4 Աշակերտները զայրացան եւ ասացին. «Այդ իւղը ինչո՞ւ այսպէս պիտի կորչէր.
Or il y avait là des gens qui en témoignaient entre eux leur mécontentement: «Pourquoi perdre ainsi ce parfum?
5 կարելի էր այդ անուշահոտ իւղը վաճառել աւելի քան երեք հարիւր դահեկանի եւ տալ աղքատներին»: Եւ խիստ զայրանում էին կնոջ վրայ:
On aurait pu le vendre plus de trois cents deniers, et les donner aux pauvres; » et ils se fâchaient contre elle.
6 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Թո՛յլ տուէք դրան. ինչո՞ւ էք նեղութիւն տալիս, որովհետեւ նա ինձ համար մի բարի գործ արեց:
Mais Jésus dit: «Laissez-la; pourquoi lui faites-vous de la peine? Elle a fait une bonne action à mon égard.
7 Ամէն ժամ աղքատներին ձեզ հետ ունէք եւ երբ ուզենաք, կարող էք նրանց բարիք անել: Բայց ինձ ամէն ժամ ձեզ հետ չունէք:
Vous aurez toujours des pauvres avec vous, et, quand vous voudrez, vous pourrez leur faire du bien; mais vous ne m'aurez pas toujours.
8 Դա, ինչ որ կարող էր, արեց. առաջուց խնկաւետեց իմ մարմինը ի նշան պատանքուելու:
Elle a fait ce qu'elle a pu; elle a embaumé d'avance mon corps pour la sépulture.
9 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ուր էլ քարոզուի այս Աւետարանը ամբողջ աշխարհում, ինչ որ նա արեց, այդ եւս պիտի պատմուի նրա յիշատակի համար»:
En vérité, je vous dis que partout où l'évangile sera prêché, dans le monde entier, ce qu'elle a fait sera aussi raconté en mémoire d'elle.»
10 Եւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, գնաց քահանայապետների մօտ, որ Յիսուսին մատնի նրանց:
Judas l'iscariote, l'un des Douze, alla trouver les principaux sacrificateurs pour leur livrer Jésus.
11 Երբ նրանք լսեցին, ուրախացան եւ խոստացան նրան դրամ տալ. եւ նա առիթ էր փնտռում, թէ ինչպէս յարմար ժամանակ մատնի նրան:
Cette ouverture les remplit de joie, et ils promirent de lui donner de l'argent. Judas cherchait donc une occasion favorable pour le livrer.
12 Եւ Բաղարջակերաց տօնի առաջին օրը, երբ զատկի գառն էին մորթում, աշակերտները նրան ասացին. «Ո՞ւր ես ուզում գնանք պատրաստենք, որ զատկական ընթրիքն ուտես»:
Le premier jour des Pains sans levain, où l’on immolait la pâque, les disciples de Jésus lui dirent: «où veux-tu que nous allions te préparer le repas de la Pâque?»
13 Եւ նա աշակերտներից երկուսին ուղարկեց ու նրանց ասաց. «Գնացէ՛ք այն քաղաքը եւ երբ այն քաղաքը մտնէք, կը պատահի ձեզ մի մարդ, որ ուսին ջրի սափոր ունի. գնացէ՛ք նրա յետեւից:
Alors il envoya deux de ses disciples, et leur dit: «Allez à la ville; vous rencontrerez un homme portant une cruche d'eau, suivez-le.
14 Եւ նա ո՛ր տունը որ մտնի, տանտիրոջը կ՚ասէք. «Վարդապետն ասում է՝ ո՞ւր է այն իջեւանը, ուր իմ աշակերտների հետ զատկական ընթրիքը պիտի ուտեմ»:
Et, en quelque lieu qu'il entre, dites au maître de la maison: «Le maître te fait dire: «Ou est la salle qui m'est réservée pour manger la pâque avec mes disciples?»
15 Եւ նա ձեզ ցոյց կը տայ զարդարուած մի վերնատուն. այնտե՛ղ պատարաստեցէք մեզ համար»:
Et lui-même vous montrera une grande salle haute, meublée et toute prête.
16 Եւ նրա աշակերտները գնացին պատրաստելու. եկան այն քաղաքը եւ գտան՝ ինչպէս որ նա իրենց ասել էր. ու զատկական ընթրիքը պատրաստեցին:
Préparez-nous-y la pâque.» Ses disciples partirent; ils vinrent à la ville, trouvèrent les choses comme il le leur avait dit, et ils préparèrent la pâque.
17 Երբ երեկոյ եղաւ, նա եկաւ Տասներկուսի հետ միասին:
Jésus vint le soir avec les Douze.
18 Եւ երբ սեղան նստեցին ու դեռ ուտում էին, Յիսուս ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ ձեզանից մէկը մատնելու է ինձ. նա, որ ինձ հետ իսկ ուտում է»:
Pendant qu'ils étaient à table et qu'ils mangeaient, Jésus dit: «En vérité, je vous dis que l'un de vous me livrera, oui, celui qui mange avec moi!»
19 Եւ նրանք սկսեցին տրտմել ու ասել մէկը միւսի յետեւից՝ միթէ ե՞ս եմ. եւ միւսը՝ թէ՝ միթէ ե՞ս եմ:
La tristesse les saisit, et ils se mirent à lui dire l'un après l'autre: «Est-ce moi? Est-ce moi?»
20 Նա պատասխան տուեց եւ ասաց. «Տասներկուսիցդ մէկը, որ ձեռքը ինձ հետ մտցրեց պնակի մէջ:
Il leur dit: «C'est l'un des Douze; oui, celui qui mange au même plat que moi!
21 Ճիշտ է, մարդու Որդին կը գնայ այս աշխարհից, ինչպէս որ նրա մասին գրուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն, որի ձեռքով մարդու Որդին կը մատնուի. լաւ կը լինէր նրան, եթէ այդ մարդը ծնուած անգամ չլինէր»:
Le Fils de l'homme s'en va selon ce qui est écrit de lui, mais malheur à l'homme par qui le Fils de l'homme est livré! Mieux vaudrait pour cet homme-là n'être point né.»
22 Եւ մինչ դեռ ուտում էին, Յիսուս հաց վերցնելով՝ օրհնեց եւ կտրեց, տուեց նրանց ու ասաց. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինը»:
Pendant le repas, Jésus prit du pain, et, après avoir prononcé la bénédiction, il le rompit, et le leur donna en disant: «Prenez, ceci est mon corps.»
23 Եւ բաժակը վերցնելով՝ գոհութիւն յայտնեց, տուեց նրանց, եւ բոլորն էլ նրանից խմեցին:
Puis il prit une coupe, et, ayant rendu grâces, il la leur donna; et ils en burent tous.
24 Եւ Յիսուս ասաց նրանց. «Ա՛յս է Նոր Ուխտի իմ արիւնը, որ կը թափուի շատերի համար:
Et il leur dit: «Ceci est mon sang, le sang de l'alliance, qui sera répandu pour beaucoup de gens.
25 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ այլեւս որթատունկի բերքից չեմ խմելու մինչեւ այն օրը, երբ կը խմեմ նոր գինին Աստծու արքայութեան մէջ»:
En vérité, je vous dis que je ne boirai plus du fruit de la vigne, jusqu'au jour où j'en boirai du nouveau dans le royaume de Dieu.»
26 Եւ գոհութիւն մատուցելուց յետոյ ելան Ձիթենեաց լեռը:
Puis ils chantèrent les cantiques, et s'en allèrent à la montagne des Oliviers.
27 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Այս գիշեր ամէնքդ գայթակղուելու էք իմ պատճառով, որովհետեւ գրուած է. «Պիտի հարուածեմ հովուին, եւ ոչխարները պիտի ցրուեն»:
Jésus leur dit: «Je serai pour tous une occasion de chute, car il est écrit: «Je frapperai le berger, et les brebis seront dispersées.»
28 Բայց իմ յարութիւնից յետոյ ձեզնից առաջ Գալիլիա պիտի գնամ»:
Mais, après que je serai ressuscité, je vous précéderai en Galilée.»
29 Պետրոսը պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Թէկուզ բոլորն էլ գայթակղուեն, բայց ես չեմ գայթակղուի»:
Pierre lui dit: «Quand tu serais pour tous une occasion de chute, tu ne le seras point pour moi.»
30 Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում քեզ, որ դու այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը չկանչած, երեք անգամ պիտի ուրանաս ինձ»:
Jésus lui repartit: «En vérité, je te dis que toi, aujourd'hui, cette nuit même, avant que le coq ait chanté deux fois, tu m'auras renié trois fois.»
31 Իսկ Պետրոսն առաւել եւս պնդում էր ու ասում. «Թէ քեզ հետ մեռնել իսկ հարկ լինի, քեզ չեմ ուրանայ»: Եւ ամէնքն էլ նոյնն էին ասում:
Mais Pierre renchérissant, lui dit: «Quand je devrais mourir avec toi, non, je ne te renierai point.» Et tous protestèrent de même.
32 Եկան այն տեղը, որը Գեթսեմանի էր կոչւում: Եւ նա աշակերտներին ասաց. «Նստեցէ՛ք այստեղ, մինչեւ ես աղօթեմ»:
Ils arrivèrent en un lieu nommé Gethsémané, et Jésus dit à ses disciples: «Asseyez-vous ici, jusqu’à ce que j'aie prié.»
33 Եւ նա իր հետ վերցրեց Պետրոսին, Յակոբոսին եւ Յովհաննէսին եւ սկսեց տխրել ու տագնապել:
Il prit avec lui Pierre, Jacques et Jean, et commença à être rempli d'effroi et d'angoisse,
34 Այն ժամանակ նրանց ասաց. «Տխուր է հոգիս մեռնելու աստիճան. մնացէ՛ք այստեղ եւ արթո՛ւն կացէք»:
et il leur dit: «Mon âme est saisie d'une tristesse mortelle; restez ici et veillez.»
35 Եւ փոքր-ինչ առաջ գնալով՝ երեսի վրայ ընկաւ գետին. եւ աղօթում էր, որ, եթէ կարելի է, այդ ժամը իրենից հեռանայ:
Puis, ayant fait quelques pas en avant, il se jeta à genoux sur la terre, et il priait que, s'il était possible, cette heure passât loin de lui;
36 Եւ ասում էր. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն ինչ քեզ կարելի է. այս բաժակը ինձնից հեռացրո՛ւ, բայց ոչ թէ ինչպէս ե՛ս եմ կամենում, այլ՝ ինչպէս դո՛ւ ես կամենում»:
et il disait: «Abba, Père, toutes choses te sont possibles, éloigne de moi ce calice; toutefois que ta volonté soit faite, et non la mienne.»
37 Եւ Յիսուս եկաւ ու նրանց քնած գտաւ. եւ Պետրոսին ասաց. «Սիմո՛ն, ննջո՞ւմ ես. չկարողացա՞ր մէկ ժամ արթուն մնալ:
Il vint vers ses disciples, et, les trouvant endormis, il dit à Pierre: «Simon, tu dors! Tu n'as pu veiller une heure.
38 Արթո՛ւն կացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի փորձութեան մէջ չընկնէք: Հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
Veillez et priez, de peur que vous ne tombiez en tentation: l'esprit est plein d'ardeur, mais la chair est faible.»
39 Եւ նորից գնաց, աղօթքի կանգնեց ու նոյն բաներն ասաց:
Il s'éloigna de nouveau, et pria en répétant la même parole.
40 Կրկին անգամ դարձաւ այնտեղ եւ նրանց քնի մէջ գտաւ. որովհետեւ նրանց աչքերը ծանրացել էին, եւ չէին իմանում, թէ ինչ պատասխան տան նրան:
Puis il revint et les trouva de nouveau endormis, car leurs yeux étaient appesantis, et ils ne savaient que lui répondre.
41 Երրորդ անգամ եկաւ եւ նրանց ասաց. «Քնեցէ՛ք այսուհետեւ եւ հանգստացէ՛ք, քանի որ վախճանը հասել. եկաւ ժամը, եւ ահա մարդու Որդին մատնւում է մեղաւորների ձեռքը:
Il vint pour la troisième fois vers eux, et leur dit: «C'est trop dormir et vous reposer; assez! L'heure est venue; le Fils de l'homme va être livré entre les mains des pécheurs.
42 Օ՛ն, վե՛ր կացէք գնանք, որովհետեւ ահա մօտեցաւ նա, ով ինձ մատնելու է»:
Levez-vous, allons! voici, celui qui me livre est proche.»
43 Եւ մինչ նա դեռ խօսում էր այս բաները, եկաւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, եւ իր հետ՝ սրերով, մահակներով զինուած ամբոխ՝ ուղարկուած քահանայապետների, օրէնսգէտների ու ծերերի կողմից:
Au même moment, comme il parlait encore, arriva Judas l'iscariote, qui était l'un des Douze, et avec lui une troupe armée d'épées et de bâtons, qui avait été envoyée par les principaux sacrificateurs, par les scribes et par les anciens.
44 Մատնիչը նրանց նշան էր տուել ասելով՝ ում հետ ես համբուրուեմ, նա՛ է, բռնեցէ՛ք նրան եւ տարէ՛ք զգուշութեամբ:
Le traître était convenu avec eux d'un signe; il leur avait dit: «Celui que je baiserai, c'est lui; saisissez-le et l'emmenez sûrement.»
45 Եւ մօտենալով նրան՝ իսկոյն ասաց. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛». եւ համբուրեց նրան:
Dès qu'il fut arrivé, il s'approcha de Jésus et lui dit: «Rabbi, Rabbi, » et il le baisa.
46 Եւ նրանք ձեռք դրեցին նրա վրայ ու բռնեցին:
Les autres mirent la main sur Jésus, et l'arrêtèrent.
47 Ապա նրա շուրջը գտնուողներից մէկը սուրը քաշեց եւ զարկեց քահանայապետի ծառային ու նրա ականջը կտրեց:
Un de ceux qui étaient présents, ayant tiré l'épée, frappa le serviteur du souverain sacrificateur et lui emporta l'oreille.
48 Յիսուս դարձաւ եւ ասաց նրանց. «Սրերով եւ մահակներով դուրս էք եկել ինձ բռնելու որպէս աւազակի՞:
Jésus, prenant la parole, leur dit: «Vous êtes venus me prendre avec des épées et des bâtons, comme si vous poursuiviez un brigand.
49 Ես միշտ ձեզ մօտ էի եւ ուսուցանում էի տաճարում. եւ ինձ չբռնեցիք. բայց այս եղաւ, որպէսզի մարգարէների Գրուածքները կատարուեն»:
Tous les jours, j'étais assis au milieu de vous dans le temple, y enseignant, et vous ne m'avez pas arrêté; mais il faut que les Écritures s'accomplissent.»
50 Այն ժամանակ աշակերտները բոլորն էլ լքեցին նրան եւ փախան:
Alors ses disciples l'abandonnèrent et s'enfuirent tous.
51 Եւ մի երիտասարդ գնում էր նրա յետեւից՝ իր մերկ մարմնի վրայ մի սաւան գցած: Երիտասարդները նրան բռնեցին,
Un jeune homme le suivait, n'ayant qu'un drap sur le corps. Les jeunes gens le saisirent,
52 եւ նա թողնելով հագի կտորը՝ մերկ փախաւ նրանցից:
mais lui, ayant lâché le drap, leur échappa tout nu.
53 Եւ Յիսուսին տարան Կայիափա քահանայապետի մօտ. եւ նրա հետ հաւաքուած էին բոլոր քահանայապետները, օրէնսգէտներն ու ծերերը:
Ils emmenèrent Jésus vers le souverain sacrificateur, chez qui tous les principaux sacrificateurs, les anciens et les scribes s'assemblèrent.
54 Իսկ Պետրոսը հեռուից նրա յետեւից գնաց մինչեւ ներս, քահանայապետի գաւիթը: Եւ նստած էր սպասաւորների մօտ ու տաքանում էր կրակի բոցի առջեւ:
Pierre suivit Jésus de loin, jusque dans l'intérieur de la cour du souverain sacrificateur, et, s'étant assis avec les agents, il se chauffait vers le feu.
55 Իսկ քահանայապետներն ու ամբողջ ատեանը մի որեւէ վկայութիւն էին փնտռում Յիսուսի դէմ, որպէսզի նրան սպանեն, բայց չէին գտնում.
Les principaux sacrificateurs et tout le sanhédrin cherchaient quelque déposition contre Jésus, pour le mettre à mort, et ils n'en trouvaient point;
56 քանի որ նրա դէմ շատեր սուտ վկայութիւն էին տալիս, բայց վկայութիւնները իրար նման չէին:
car plusieurs déposaient faussement contre lui, mais les dépositions ne s'accordaient pas.
57 Ոմանք վեր կենալով՝ սուտ էին վկայում նրա դէմ ու ասում.
Alors des gens se présentèrent qui portèrent contre lui un faux témoignage,
58 «Մենք լսեցինք դրանից, երբ ասում էր. «Ես կը քանդեմ այս ձեռակերտ տաճարը եւ երեք օրում կը շինեմ մէկ ուրիշը՝ անձեռակերտ»:
disant: «Nous l'avons, nous-mêmes, entendu dire: «Je détruirai ce temple élevé par la main des hommes, et en trois jours j'en bâtirai un autre, qui ne sera pas fait de main d'homme; »
59 Բայց եւ այնպէս նրանց վկայութիւնը նոյնանման չէր:
et même sur ce point, leurs témoignages ne concordaient pas.
60 Ապա քահանայապետը կանգնելով մէջտեղում՝ Յիսուսին հարց տուեց ու ասաց. «Ոչինչ չե՞ս պատասխանում. այդ ինչե՜ր են վկայում դրանք քո դէմ»:
Alors le souverain sacrificateur se leva, et, s'étant avancé au milieu de l'assemblée, il interrogea Jésus, disant: «Ne réponds-tu rien? Qu'est-ce que ces gens déposent contre toi?»
61 Եւ նա միայն լուռ էր մնում ու պատասխան չէր տալիս: Քահանայապետը կրկին անգամ հարցրեց նրան ու ասաց. «Դո՞ւ ես Քրիստոսը՝ օրհնեալ Աստծու Որդին»:
Mais Jésus garda le silence, et ne répondit rien. Le souverain sacrificateur l'interrogea de nouveau, et lui dit: «Es-tu le Messie, le Fils du Dieu béni?»
62 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Դու ասացիր, թէ ես եմ. բայց պիտի տեսնէք մարդու Որդուն՝ ամենազօր Աստծու աջ կողմում նստած եւ երկնքի ամպերի վրայով եկած»:
— «Je le suis, répondit Jésus; et vous verrez le Fils de l'homme siéger à la droite du Tout-Puissant, et venir sur les nuées du ciel.»
63 Եւ քահանայապետը իսկոյն պատռեց իր պատմուճանը եւ ասաց. «Էլ ի՞նչ պէտք են մեզ վկաներ:
Le souverain sacrificateur déchira ses tuniques, et dit: «Qu'avons-nous encore besoin de témoins?
64 Ահա ամէնքդ դրա բերանից լսեցիք հայհոյութիւնը. ձեզ ինչպէ՞ս է թւում...»: Եւ ամէնքը դատապարտեցին նրան, թէ մահապարտ է:
Vous avez entendu le blasphème: que vous en semble?» Tous prononcèrent qu'il méritait la mort.
65 Եւ ոմանք սկսեցին թքել նրա երեսին, շորով գլուխը ծածկել, բռունցքով խփել ու ասել. «Մարգարէացի՛ր մեզ, Քրիստո՛սդ, այն ո՞վ է, որ քեզ խփեց»: Եւ սպասաւորները ապտակում էին նրան:
Quelques-uns se mirent à cracher sur lui, et, lui ayant bandé les yeux, ils lui donnaient des coups de poing, et lui disaient: «Devine.» Et les agents le reçurent en le souffletant.
66 Եւ մինչ Պետրոսը դեռ ներքեւում, գաւթում էր, քահանայապետի մի աղախինը եկաւ եւ տեսաւ նրան տաքանալիս:
Pendant que Pierre était en bas, dans la cour, il vint une des servantes du souverain sacrificateur,
67 Նայեց նրան ու ասաց. «Դու էլ Յիսուս Նազովրեցու հետ էիր»:
qui, voyant Pierre se chauffer, dit en l'envisageant: «Toi aussi, tu étais avec le Nazaréen, ce Jésus.»
68 Նա ուրացաւ եւ ասաց. «Չեմ ճանաչում նրան եւ չգիտեմ՝ ինչ ես ասում դու»: Եւ երբ նա դրսի գաւիթը ելաւ, աքաղաղը կանչեց:
Il le nia, disant: «Je ne sais pas, je ne comprends pas ce que tu veux dire; » là-dessus, il s'en alla, gagnant la cour extérieure, et un coq chanta.
69 Աղախինը նորից տեսաւ նրան եւ սկսեց իր շուրջը գտնուողներին ասել. «Սա էլ նրանցից է»:
La servante, le voyant qui s'en allait, se mit de nouveau à dire à ceux qui étaient là: «Voilà un de ces gens-là.»
70 Եւ Պետրոսը դարձեալ ուրացաւ: Փոքր-ինչ յետոյ, նորից, նրանք, որ շուրջը կանգնել էին, ասացին Պետրոսին. «Իրօք, դու էլ նրանցից ես, քանի որ գալիլիացի ես, եւ քո խօսուածքն էլ նման է»:
Pierre le nia une seconde fois. Un instant après, encore, ceux qui étaient là dirent à Pierre: «Certainement tu es des leurs, car tu es Galiléen.»
71 Եւ նա սկսեց նզովք կարդալ, երդուել եւ ասել. «Չեմ ճանաչում այն մարդուն, որի մասին դուք խօսում էք»:
Mais il se mit à faire des imprécations et à dire avec serment: «Je ne connais pas l'homme dont vous parlez.»
72 Եւ հէնց նոյն ժամին աքաղաղը երկրորդ անգամ կանչեց: Եւ Պետրոսը յիշեց այն խօսքը, որ Յիսուս ասել էր իրեն, թէ՝ «Աքաղաղը դեռ երկու անգամ չկանչած՝ դու երեք անգամ ինձ պիտի ուրանաս». եւ սկսեց լալ:
Alors, pour la seconde fois, un coq chanta, et Pierre se ressouvint de la parole que Jésus lui avait dite: «Avant que le coq ait chanté deux fois, tu m'auras renié trois fois; » à cette pensée, il pleura.
