ՄԱՐԿՈՍ 14
1 Եւ երկու օր յետոյ զատիկ էր ու Բաղարջակերաց տօնը. քահանայապետները եւ օրէնսգէտները հնար էին որոնում, թէ ինչպէս նրան նենգութեամբ բռնելով սպանեն:
BUT after two days was the Petscha of unleavened cakes: and the chief priests and the Sophree sought how with guile they might apprehend and kill him.
2 Բայց ասում էին. «Ո՛չ այս տօնին, որպէսզի ժողովրդի մէջ խռովութիւն չլինի»:
And they said, Not on the festival, lest there be a commotion among the people.
3 Եւ մինչ նա Բեթանիայում էր, բորոտ Սիմոնի տանը սեղան նստած, եկաւ մի կին, որ հետն ունէր նարդոսի ազնիւ, մեծարժէք իւղի մի շիշ. եւ շիշը կոտրելով՝ իւղը թափեց Յիսուսի գլխին:
And when he was at Bethania in the house of Shemun the leper, as he reclined, there came a woman who had with her a vase of the balsam of the choicest nard of great prices; and she opened it, and poured it upon the head of Jeshu.
4 Աշակերտները զայրացան եւ ասացին. «Այդ իւղը ինչո՞ւ այսպէս պիտի կորչէր.
But there were men of the disciples who were displeased among themselves, and said, Why make destruction of this balsam?
5 կարելի էր այդ անուշահոտ իւղը վաճառել աւելի քան երեք հարիւր դահեկանի եւ տալ աղքատներին»: Եւ խիստ զայրանում էին կնոջ վրայ:
for it could have been sold for more than three hundred dinoreen, and given to the poor. And they were angry with her.
6 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Թո՛յլ տուէք դրան. ինչո՞ւ էք նեղութիւն տալիս, որովհետեւ նա ինձ համար մի բարի գործ արեց:
But he, Jeshu, said, Let her alone; why do you trouble her? A good work hath she wrought upon me.
7 Ամէն ժամ աղքատներին ձեզ հետ ունէք եւ երբ ուզենաք, կարող էք նրանց բարիք անել: Բայց ինձ ամէն ժամ ձեզ հետ չունէք:
For in all time you have the poor with you, and, when you will, you can do them good; but I am not at all time with you.
8 Դա, ինչ որ կարող էր, արեց. առաջուց խնկաւետեց իմ մարմինը ի նշան պատանքուելու:
(With) that which was hers she hath done this, and beforehand as for the funeral she hath anointed my body.
9 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ուր էլ քարոզուի այս Աւետարանը ամբողջ աշխարհում, ինչ որ նա արեց, այդ եւս պիտի պատմուի նրա յիշատակի համար»:
And Amen I say to you, That wheresoever my gospel shall be preached in the whole world, this also which she hath now done shall be told in memorial of her.
10 Եւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, գնաց քահանայապետների մօտ, որ Յիսուսին մատնի նրանց:
But Jihuda Scarjuta, one of the twelve, went to the chief priests, to betray Jeshu to them:
11 Երբ նրանք լսեցին, ուրախացան եւ խոստացան նրան դրամ տալ. եւ նա առիթ էր փնտռում, թէ ինչպէս յարմար ժամանակ մատնի նրան:
and they when they had heard rejoiced, and promised silver to give him. And he sought to him opportunity to betray him.
12 Եւ Բաղարջակերաց տօնի առաջին օրը, երբ զատկի գառն էին մորթում, աշակերտները նրան ասացին. «Ո՞ւր ես ուզում գնանք պատրաստենք, որ զատկական ընթրիքն ուտես»:
And the first day of the unleavened bread, in which the Jihudoyee sacrifice the Petscha, the disciples say to him, Where wilt thou that we go to prepare for thee to eat the Petscha?
13 Եւ նա աշակերտներից երկուսին ուղարկեց ու նրանց ասաց. «Գնացէ՛ք այն քաղաքը եւ երբ այն քաղաքը մտնէք, կը պատահի ձեզ մի մարդ, որ ուսին ջրի սափոր ունի. գնացէ՛ք նրա յետեւից:
And he sent two of his disciples, and said to them, Go to the city, and, observe, a man meeteth you bearing a vessel of waters. Go after him;
14 Եւ նա ո՛ր տունը որ մտնի, տանտիրոջը կ՚ասէք. «Վարդապետն ասում է՝ ո՞ւր է այն իջեւանը, ուր իմ աշակերտների հետ զատկական ընթրիքը պիտի ուտեմ»:
and when he hath entered, say to the house-lord, Our Master saith, Where is the place of feasting, where I can eat with my disciples the Petscha?
15 Եւ նա ձեզ ցոյց կը տայ զարդարուած մի վերնատուն. այնտե՛ղ պատարաստեցէք մեզ համար»:
And, behold, he showeth you a large upper room furnished and prepared: there make ready for us.
16 Եւ նրա աշակերտները գնացին պատրաստելու. եկան այն քաղաքը եւ գտան՝ ինչպէս որ նա իրենց ասել էր. ու զատկական ընթրիքը պատրաստեցին:
And the disciples went forth, and came into the city, and found as he had told them: and they prepared the Petscha.
17 Երբ երեկոյ եղաւ, նա եկաւ Տասներկուսի հետ միասին:
And when it was evening he came with his twelve.
18 Եւ երբ սեղան նստեցին ու դեռ ուտում էին, Յիսուս ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ ձեզանից մէկը մատնելու է ինձ. նա, որ ինձ հետ իսկ ուտում է»:
And as they reclined and ate, Jeshu said to them, Amen I tell you, That one of you who eateth with me shall betray me.
19 Եւ նրանք սկսեցին տրտմել ու ասել մէկը միւսի յետեւից՝ միթէ ե՞ս եմ. եւ միւսը՝ թէ՝ միթէ ե՞ս եմ:
But they began to be sad, and said to him one, one, Is it I?
20 Նա պատասխան տուեց եւ ասաց. «Տասներկուսիցդ մէկը, որ ձեռքը ինձ հետ մտցրեց պնակի մէջ:
But he said to them, One of the twelve who dippeth with me in the dish.
21 Ճիշտ է, մարդու Որդին կը գնայ այս աշխարհից, ինչպէս որ նրա մասին գրուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն, որի ձեռքով մարդու Որդին կը մատնուի. լաւ կը լինէր նրան, եթէ այդ մարդը ծնուած անգամ չլինէր»:
And the Son of man goeth, as it is written concerning him; but woe to that man by whom is betrayed the Son of man! It had been better for that man if he had not been born.
22 Եւ մինչ դեռ ուտում էին, Յիսուս հաց վերցնելով՝ օրհնեց եւ կտրեց, տուեց նրանց ու ասաց. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինը»:
And while they were eating, Jeshu took bread, and blessed, and brake, and gave to them, and said to them, Take; this is my body.
23 Եւ բաժակը վերցնելով՝ գոհութիւն յայտնեց, տուեց նրանց, եւ բոլորն էլ նրանից խմեցին:
And he took the cup, and praised and blessed, and gave to them; and they drank of it, all of them.
24 Եւ Յիսուս ասաց նրանց. «Ա՛յս է Նոր Ուխտի իմ արիւնը, որ կը թափուի շատերի համար:
And he said to them, This is my blood of the new Covenant, which for many is shed.
25 Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ այլեւս որթատունկի բերքից չեմ խմելու մինչեւ այն օրը, երբ կը խմեմ նոր գինին Աստծու արքայութեան մէջ»:
Amen I say to you, That again I will not drink from the fruit of the vine till that day in which I will drink it newly in the kingdom of Aloha.
26 Եւ գոհութիւն մատուցելուց յետոյ ելան Ձիթենեաց լեռը:
And they praised, and went forth to the mount of Olives.
27 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Այս գիշեր ամէնքդ գայթակղուելու էք իմ պատճառով, որովհետեւ գրուած է. «Պիտի հարուածեմ հովուին, եւ ոչխարները պիտի ցրուեն»:
AND Jeshu said to them, All of you will be offended with me in this night: for it is written, I will strike the Shepherd, and scattered shall be his sheep.
28 Բայց իմ յարութիւնից յետոյ ձեզնից առաջ Գալիլիա պիտի գնամ»:
But when I have arisen, I go before you into Galila.
29 Պետրոսը պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Թէկուզ բոլորն էլ գայթակղուեն, բայց ես չեմ գայթակղուի»:
Kipha saith to him, If all shall be offended with thee, yet I (will) not.
30 Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում քեզ, որ դու այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը չկանչած, երեք անգամ պիտի ուրանաս ինձ»:
Jeshu saith to him, Amen I tell thee, That thou, to-day, in this (very) night, before the cock shall crow, three times wilt deny me.
31 Իսկ Պետրոսն առաւել եւս պնդում էր ու ասում. «Թէ քեզ հետ մեռնել իսկ հարկ լինի, քեզ չեմ ուրանայ»: Եւ ամէնքն էլ նոյնն էին ասում:
But he the more said, If I shall die with thee, I will not deny thee, my Lord. And so also all of the disciples said.
32 Եկան այն տեղը, որը Գեթսեմանի էր կոչւում: Եւ նա աշակերտներին ասաց. «Նստեցէ՛ք այստեղ, մինչեւ ես աղօթեմ»:
And they came to the place which is called Gedsimon; and he said to his disciples, Sit here until I have prayed.
33 Եւ նա իր հետ վերցրեց Պետրոսին, Յակոբոսին եւ Յովհաննէսին եւ սկսեց տխրել ու տագնապել:
And he took with him Kipha and Jacub and Juchanon, and began to be sorrowful and agonized.
34 Այն ժամանակ նրանց ասաց. «Տխուր է հոգիս մեռնելու աստիճան. մնացէ՛ք այստեղ եւ արթո՛ւն կացէք»:
And he said to them, My soul is afflicted unto death; wait for me here, and be watchful.
35 Եւ փոքր-ինչ առաջ գնալով՝ երեսի վրայ ընկաւ գետին. եւ աղօթում էր, որ, եթէ կարելի է, այդ ժամը իրենից հեռանայ:
And he removed a little, and fell upon the earth, and prayed that, if it were possible, the hour might pass from him.
36 Եւ ասում էր. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն ինչ քեզ կարելի է. այս բաժակը ինձնից հեռացրո՛ւ, բայց ոչ թէ ինչպէս ե՛ս եմ կամենում, այլ՝ ինչպէս դո՛ւ ես կամենում»:
And he said, Father, my Father, thou canst (do) every thing, cause to pass from me this cup: but not my will, but thine.
37 Եւ Յիսուս եկաւ ու նրանց քնած գտաւ. եւ Պետրոսին ասաց. «Սիմո՛ն, ննջո՞ւմ ես. չկարողացա՞ր մէկ ժամ արթուն մնալ:
And he came and found them sleeping: and he said to Kipha, Shemun, dost thou sleep? couldst thou not one hour watch?
38 Արթո՛ւն կացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի փորձութեան մէջ չընկնէք: Հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
Be wakeful and pray, that you enter not into temptation: the spirit is willing and ready, but the body is infirm.
39 Եւ նորից գնաց, աղօթքի կանգնեց ու նոյն բաներն ասաց:
And he went again, prayed, and said that word.
40 Կրկին անգամ դարձաւ այնտեղ եւ նրանց քնի մէջ գտաւ. որովհետեւ նրանց աչքերը ծանրացել էին, եւ չէին իմանում, թէ ինչ պատասխան տան նրան:
And he turned again, came and found them sleeping, because their eyes were made heavy, and they knew not what to say to him.
41 Երրորդ անգամ եկաւ եւ նրանց ասաց. «Քնեցէ՛ք այսուհետեւ եւ հանգստացէ՛ք, քանի որ վախճանը հասել. եկաւ ժամը, եւ ահա մարդու Որդին մատնւում է մեղաւորների ձեռքը:
And he came three times (the third time), and said to them, Sleep on, and be at rest. The end approacheth, and the hour cometh, and, behold, the Son of man is betrayed into the hands of sinners.
42 Օ՛ն, վե՛ր կացէք գնանք, որովհետեւ ահա մօտեցաւ նա, ով ինձ մատնելու է»:
Arise, we will go; behold, he draweth nigh who betrayeth me.
43 Եւ մինչ նա դեռ խօսում էր այս բաները, եկաւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, եւ իր հետ՝ սրերով, մահակներով զինուած ամբոխ՝ ուղարկուած քահանայապետների, օրէնսգէտների ու ծերերի կողմից:
And while he was speaking, Jihuda Scarjuta, one of the twelve, came, and with him a multitude with swords and staves, from the chief priests and the Sophree and the elders.
44 Մատնիչը նրանց նշան էր տուել ասելով՝ ում հետ ես համբուրուեմ, նա՛ է, բռնեցէ՛ք նրան եւ տարէ՛ք զգուշութեամբ:
And the traitor who betrayed had given to them a sign, and said, He whom I shall kiss is He: take him carefully and lead him.
45 Եւ մօտենալով նրան՝ իսկոյն ասաց. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛». եւ համբուրեց նրան:
And immediately he approached, and said to him, Rabi, Rabi, and kissed him.
46 Եւ նրանք ձեռք դրեցին նրա վրայ ու բռնեցին:
Then they laid on him their hands and seized him.
47 Ապա նրա շուրջը գտնուողներից մէկը սուրը քաշեց եւ զարկեց քահանայապետի ծառային ու նրա ականջը կտրեց:
But one of those who stood drew a sword, and struck the servant of the high priest, and took off his ear.
48 Յիսուս դարձաւ եւ ասաց նրանց. «Սրերով եւ մահակներով դուրս էք եկել ինձ բռնելու որպէս աւազակի՞:
But Jeshu answered and said to them, As against a robber are you come out against me, with swords and with staves to apprehend me?
49 Ես միշտ ձեզ մօտ էի եւ ուսուցանում էի տաճարում. եւ ինձ չբռնեցիք. բայց այս եղաւ, որպէսզի մարգարէների Գրուածքները կատարուեն»:
Every day with you was I teaching in the temple, and ye did not take me; but to fulfil the scriptures this is done.
50 Այն ժամանակ աշակերտները բոլորն էլ լքեցին նրան եւ փախան:
Then his disciples forsook him and fled.
51 Եւ մի երիտասարդ գնում էր նրա յետեւից՝ իր մերկ մարմնի վրայ մի սաւան գցած: Երիտասարդները նրան բռնեցին,
But a certain youth followed him, and he was covered (with) a linen cloth, naked; and they laid hold on him:
52 եւ նա թողնելով հագի կտորը՝ մերկ փախաւ նրանցից:
but he left the linen cloth, and escaped naked.
53 Եւ Յիսուսին տարան Կայիափա քահանայապետի մօտ. եւ նրա հետ հաւաքուած էին բոլոր քահանայապետները, օրէնսգէտներն ու ծերերը:
And they led Jeshu to Kaiapha, chief of the priests: and were gathered together to him all the chief priests and the scribes and the elders.
54 Իսկ Պետրոսը հեռուից նրա յետեւից գնաց մինչեւ ներս, քահանայապետի գաւիթը: Եւ նստած էր սպասաւորների մօտ ու տաքանում էր կրակի բոցի առջեւ:
But Shemun from afar came after him, until within the court of the chief of the priests: and he sat with the servants, and warmed (himself) at the fire.
55 Իսկ քահանայապետներն ու ամբողջ ատեանը մի որեւէ վկայութիւն էին փնտռում Յիսուսի դէմ, որպէսզի նրան սպանեն, բայց չէին գտնում.
But the chief priests and all the assembly of them sought against Jeshu testimony to put him to death, but they found not.
56 քանի որ նրա դէմ շատեր սուտ վկայութիւն էին տալիս, բայց վկայութիւնները իրար նման չէին:
For when many bore witness against him, their testimonies were not equal.
57 Ոմանք վեր կենալով՝ սուտ էին վկայում նրա դէմ ու ասում.
But men rose up against him, witnesses of falsehood, and said,
58 «Մենք լսեցինք դրանից, երբ ասում էր. «Ես կը քանդեմ այս ձեռակերտ տաճարը եւ երեք օրում կը շինեմ մէկ ուրիշը՝ անձեռակերտ»:
We heard him say, I dissolve this temple which is made with hands, and in three days I build another not made with hands.
59 Բայց եւ այնպէս նրանց վկայութիւնը նոյնանման չէր:
But neither so was their testimony equal.
60 Ապա քահանայապետը կանգնելով մէջտեղում՝ Յիսուսին հարց տուեց ու ասաց. «Ոչինչ չե՞ս պատասխանում. այդ ինչե՜ր են վկայում դրանք քո դէմ»:
And the chief of the priests arose in the midst, and questioned Jeshu, and said, Returnest thou no answer? what witness against thee these?
61 Եւ նա միայն լուռ էր մնում ու պատասխան չէր տալիս: Քահանայապետը կրկին անգամ հարցրեց նրան ու ասաց. «Դո՞ւ ես Քրիստոսը՝ օրհնեալ Աստծու Որդին»:
But Jeshu was silent, and answered him nothing. And again the chief of the priests demanded, and said, Art thou the Meshicha, the Son of the Blessed?
62 Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Դու ասացիր, թէ ես եմ. բայց պիտի տեսնէք մարդու Որդուն՝ ամենազօր Աստծու աջ կողմում նստած եւ երկնքի ամպերի վրայով եկած»:
And he, Jeshu, said to him, I am: and you shall see the Son of man sitting at the right hand of the Power, and coming upon the clouds of heaven.
63 Եւ քահանայապետը իսկոյն պատռեց իր պատմուճանը եւ ասաց. «Էլ ի՞նչ պէտք են մեզ վկաներ:
Then the chief of the priests tore his robe, and said, Why now seek we witnesses?
64 Ահա ամէնքդ դրա բերանից լսեցիք հայհոյութիւնը. ձեզ ինչպէ՞ս է թւում...»: Եւ ամէնքը դատապարտեցին նրան, թէ մահապարտ է:
Behold, from his own lips you have heard the blasphemy: how is it seen by you? And they all judged that he was guilty of death.
65 Եւ ոմանք սկսեցին թքել նրա երեսին, շորով գլուխը ծածկել, բռունցքով խփել ու ասել. «Մարգարէացի՛ր մեզ, Քրիստո՛սդ, այն ո՞վ է, որ քեզ խփեց»: Եւ սպասաւորները ապտակում էին նրան:
And some began to spit on his person, and they struck him on his face, and did buffet him, saying, Prophesy! and the servitors struck him upon his cheeks.
66 Եւ մինչ Պետրոսը դեռ ներքեւում, գաւթում էր, քահանայապետի մի աղախինը եկաւ եւ տեսաւ նրան տաքանալիս:
And Shemun being below in the court, there came a certain damsel of the chief of the priests.
67 Նայեց նրան ու ասաց. «Դու էլ Յիսուս Նազովրեցու հետ էիր»:
She saw him as he warmed (himself), and knew him, saying to him, Thou also wast with Jeshu Natsroia.
68 Նա ուրացաւ եւ ասաց. «Չեմ ճանաչում նրան եւ չգիտեմ՝ ինչ ես ասում դու»: Եւ երբ նա դրսի գաւիթը ելաւ, աքաղաղը կանչեց:
But he denied, and said, I know not what thou sayest. And he went without into the vestibule; and the cock crew.
69 Աղախինը նորից տեսաւ նրան եւ սկսեց իր շուրջը գտնուողներին ասել. «Սա էլ նրանցից է»:
And again that damsel saw him, and she began to say to those who were standing, This man is also of them.
70 Եւ Պետրոսը դարձեալ ուրացաւ: Փոքր-ինչ յետոյ, նորից, նրանք, որ շուրջը կանգնել էին, ասացին Պետրոսին. «Իրօք, դու էլ նրանցից ես, քանի որ գալիլիացի ես, եւ քո խօսուածքն էլ նման է»:
But he again denied. And after a little while those who stood said to Kipha, Assuredly thou art from them, for thou art also a Galiloia, and thy speech is similar.
71 Եւ նա սկսեց նզովք կարդալ, երդուել եւ ասել. «Չեմ ճանաչում այն մարդուն, որի մասին դուք խօսում էք»:
But he began to imprecate and to swear, I know not this man of whom thou speakest. And in the hour the cock crew the second time.
72 Եւ հէնց նոյն ժամին աքաղաղը երկրորդ անգամ կանչեց: Եւ Պետրոսը յիշեց այն խօսքը, որ Յիսուս ասել էր իրեն, թէ՝ «Աքաղաղը դեռ երկու անգամ չկանչած՝ դու երեք անգամ ինձ պիտի ուրանաս». եւ սկսեց լալ:
And Shemun remembered the word that Jeshu had spoken to him, That before the cock should crow twice, three times thou shalt deny me. And he began to weep.
