ՂՈԻԿԱՍ 6
1 Առաջին ամսուայ երկրորդ շաբաթ օրը, երբ նա անցնում էր արտերի միջով, նրա աշակերտները հասկ էին պոկում, շփում իրենց ափի մէջ եւ ուտում:
It came to pass then on a Sabbath (second [after the] first *K) [is] passing along He through grainfields, and were plucking the disciples of Him and were eating the heads of grain rubbing [them] in the hands.
2 Եւ փարիսեցիներից ոմանք ասացին նրանց. «Ինչո՞ւ էք անում այն, ինչ օրինաւոր չէ անել շաբաթ օրով»:
Some however of the Pharisees said (to them: *k) Why do you that which not it is lawful (to do in *k) [on] the Sabbaths?
3 Յիսուս նրանց պատասխանեց եւ ասաց. «Դուք չէ՞ք կարդացել, թէ ինչ արեց Դաւիթը, երբ քաղց զգաց ինքը եւ նրանք, որ նրա հետ էին.
And answering to them said Jesus; Surely this have you read what did David, (when *N+kO) was hungry he himself and those who with him being?
4 թէ ինչպէս նա մտաւ Աստծու տունը, կերաւ առաջաւորութեան հացը եւ տուեց նրանց, որ իր հետ էին. մինչդեռ, բացի քահանայապետներից, ոչ ոքի չէր թոյլատրուած ուտել այն»:
how he entered into the house of God, and the loaves of the presentation (having taken *N+kO) (and *k) ate and gave (and *k) to those with him which not it is lawful to eat only except solely to the priests?
5 Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Մարդու Որդին նաեւ շաբա՛թ օրուայ տէրն է»:
And He was saying to them (that: *ko) Lord is (also *k) of the Sabbath the Son of Man.
6 Եւ մի ուրիշ շաբաթ օր նա մտաւ ժողովարան եւ ուսուցանում էր. եւ այնտեղ կար մի մարդ, որի աջ ձեռքը չորացած էր:
It came to pass then (and *k) on another Sabbath entering He into the synagogue and teaching; and there was a man there and the hand of him the right was withered.
7 Օրէնսգէտներն ու փարիսեցիները հետեւում էին՝ տեսնելու, թէ արդեօք շաբաթ օրը կը բժշկի՞. որպէսզի նրան ամբաստանելու համար բան գտնեն:
(Were closely watching *N+kO) now Him the scribes and the Pharisees whether on the Sabbath (He heals *N+kO) that they may find [reason] (to accuse *N+kO) Him.
8 Եւ նա գիտէր նրանց մտածումները: Չորացած ձեռքով մարդուն ասաց. «Վե՛ր կաց, մէջտե՛ղ արի»: Նա վեր կացաւ կանգնեց:
He himself now knew the thoughts of them. (and *k) He said (now *no) to the (man *N+kO) the withered having the hand; (do arise *N+kO) and do stand in the midst. (And *N+kO) having risen up he stood.
9 Յիսուս նրանց ասաց. «Ես ձեզ մի բան հարցնեմ. շաբաթ օրը ի՞նչ բան է օրինաւոր անել՝ բարի՞ գործ անել, թէ՞՝ չար գործ, մի հոգի՞ փրկել, թէ՞ կորստեան մատնել»:
Said (then *N+kO) Jesus to them; (I ask *N+kO) you (if *N+kO) it is lawful (on the Sabbath *N+kO) to do good or to do evil? Life to save or (to destroy? *NK+O)
10 Եւ իր շուրջը բոլորի վրայ զայրագին նայելով՝ ասաց նրան. «Ձեռքդ երկարի՛ր». եւ նա երկարեց, եւ նրա չորացած ձեռքը առողջացաւ միւսի նման:
And having looked around all on them He said (to him; *N+KO) do stretch out the hand of you. And he did (thus; *k) and was restored the hand of him (sound *K) (as another. *KO)
11 Նրանք լցուեցին կատաղութեամբ եւ միմեանց հետ խօսում էին, թէ ի՛նչ անեն Յիսուսին:
They themselves then were filled with rage and were discussing with one another what maybe they would do to Jesus.
12 Եւ այդ օրերին Յիսուս լեռ բարձրացաւ աղօթելու եւ ամբողջ գիշերն անցկացրեց Աստծուն աղօթելով:
It came to pass then in the days those (to go out *N+kO) (He *no) to the mountain to pray; and He was spending the night in prayer to God.
13 Եւ երբ լոյսը բացուեց, կանչեց իր աշակերտներին եւ ընտրեց նրանցից տասներկուսին, որոնց եւ առաքեալներ անուանեց.
And when it became day, He called to [Him] the disciples of Him, also having chosen out from them twelve whom also apostles He named:
14 Սիմոնին, որին էլ Պետրոս կոչեց, եւ Անդրէասին՝ նրա եղբօրը, Յակոբոսին, Յովհաննէսին,
Simon whom also He named Peter and Andrew the brother of him (and *no) James and John (and *no) Philip and Bartholomew
15 Փիլիպպոսին, Բարթողոմէոսին, Մատթէոսին, Թովմասին, Ալփէոսի որդի Յակոբոսին, Սիմոնին՝ Նախանձայոյզ կոչուածին,
(and *no) Matthew and Thomas (and *no) James of Alphaeus and Simon the [one] being called Zealot
16 Յակոբի որդի Յուդային եւ Իսկարիովտացի Յուդային, որը եւ մատնիչ եղաւ:
(and *no) Judas [son] of James and Judas Iscariot who (also *ko) became [the] betrayer.
17 Եւ նրանց հետ միասին իջաւ մի տափարակ տեղ, ուր նրա աշակերտների խումբը եւ ամբողջ Հրէաստանից ու Երուսաղէմից եւ այն կողմերից եւ Տիւրոսի ու Սիդոնի ծովեզրից
And having descended with them He stood on a place level. and a crowd (large *NO) of disciples of Him and a multitude great of the people from all Judea and Jerusalem and the sea coast of Tyre and Sidon who came to hear Him and to be healed of the diseases of them.
18 շատ մեծ բազմութիւն եկել էր լսելու նրան եւ բժշկուելու իրենց հիւանդութիւններից: Եւ պիղծ ոգիներից տառապողները բժշկւում էին:
And those (being troubled with *N+kO) spirits unclean (and *k) were healed.
19 Եւ ամբողջ ժողովուրդն ուզում էր նրան դիպչել, որովհետեւ նրանից մեծ զօրութիւն էր դուրս գալիս եւ բժշկում բոլորին:
And all the multitude (were seeking *N+kO) to touch Him, because power from Him was going out and was healing all.
20 Եւ Յիսուս աչքերը բարձրացրեց իր աշակերտների վրայ ու ասաց. Երանի՜ հոգով աղքատներիդ, որովհետեւ Աստծու արքայութիւնը ձերն է:
And He himself having lifted up the gaze of Him upon the disciples of Him was saying: Blessed [are] the poor, for yours is the kingdom of God.
21 Երանի՜ նրանց, որ քաղցած են այժմ, որովհետեւ պիտի յագենան: Երանի՜ նրանց, որ այժմ լալիս են, որովհետեւ պիտի ծիծաղեն:
Blessed [are] those hungering now, for you will be filled. Blessed [are] those weeping now, for you will laugh.
22 Երանի՜ է ձեզ, երբ որ մարդիկ ձեզ ատեն եւ երբ որ ձեզ մերժեն եւ նախատեն ու մարդու Որդու պատճառով ձեր մասին չար անուն հանեն:
Blessed are you when may hate you men and when they may exclude you and they may insult [you] and they may cast out the name of you as evil on account of the Son of Man.
23 Ուրախացէ՛ք այդ օրը եւ ցնծացէ՛ք, որովհետեւ ձեր վարձը մեծ է երկնքում. նրանց հայրերը նոյն ձեւով էին վարւում մարգարէների հանդէպ:
(do rejoice *N+kO) in that [very] day and do leap for joy; behold for the reward of you [is] great in heaven. According to (the [things] *N+KO) (of them *N+kO) for were treating the prophets the fathers of them.
24 Բայց վա՜յ ձեզ՝ հարուստներիդ, որովհետեւ դուք ձեր մխիթարութիւնը ստացել էք:
But woe to you who are rich, for you are receiving the comfort of you.
25 Վա՜յ ձեզ, որ այժմ յագեցած էք, որովհետեւ քաղցած պիտի մնաք: Վա՜յ ձեզ, որ այժմ ծիծաղում էք, որովհետեւ պիտի սգաք ու պիտի լաք:
Woe to you who [are] filled (now, *no) for you will hunger. Woe to (to you *k) who [are] laughing now, for you will mourn and will weep.
26 Վա՜յ ձեզ, երբ որ բոլոր մարդիկ լաւ խօսեն ձեր մասին, որովհետեւ նրանց հայրերը սուտ մարգարէներին այդպէս էին անում:
Woe to you (to you *k) when of you well speak all men; according to (the [things] *N+KO) (of them *N+kO) for were treating the false prophets the fathers of them.
27 «Բայց ասում եմ ձեզ, դո՛ւք, որ լսում էք ինձ. սիրեցէ՛ք ձեր թշնամիներին, ձեզ ատողներին բարութի՛ւն արէք.
But to you I say to those hearing: do love the enemies of you, good do perform to those hating you,
28 օրհնեցէ՛ք ձեզ անիծողներին, ձեզ նեղողների համար աղօթեցէ՛ք:
do bless those cursing (you, *N+kO) (and *k) do pray (for *N+kO) those mistreating you.
29 Ով խփում է քո ծնօտին, նրան մի՛ւսն էլ մօտեցրու. եւ ով որ քեզնից քո բաճկոնը բռնի է վերցնում, նրան մի՛ արգելիր, որ վերցնի շապիկդ էլ:
To the [one] striking you on the cheek, do offer also the other; and from the [one] taking away your cloak also the tunic not may do withhold.
30 Ամէն մարդու, որ քեզնից ուզում է, տո՛ւր, եւ ինչ որ մէկը քեզնից վերցնի, ետ մի՛ պահանջիր:
To everyone (now who *ko) is asking you do give; and from the [one] taking away what [is] yours not do ask [it] back.
31 Եւ ինչպէս կամենում էք, որ անեն ձեզ մարդիկ, այնպէս արէ՛ք եւ դուք նրանց:
And even as you desire that they may perform to you men, (and you yourselves *ko) do perform to them likewise.
32 Եւ եթէ դուք ձեզ սիրողներին սիրէք, ո՞րն է ձեր արած շնորհը, որովհետեւ մեղաւորներն էլ են սիրում իրենց սիրողներին:
And if you love those loving you, what to you credit is it? Even for sinners those loving them love.
33 Եւ եթէ ձեր բարերարներին բարութիւն անէք, ո՞րն է ձեր արած շնորհը, որովհետեւ մեղաւորներն էլ նոյնն են անում:
And (for *no) if you shall do good to those doing good to you, what to you credit is it? For even (for *ko) sinners the same perform.
34 Եւ եթէ փոխ էք տալիս նրանց, որոնցից յետ առնելու ակնկալութիւն ունէք, ո՞րն է ձեր արած շնորհը, որովհետեւ մեղաւորներն էլ են փոխ տալիս մեղաւորներին, որպէսզի նոյն չափով յետ առնեն:
And if (you shall lend [to those] *N+k+o) from whom you expect (to receive, *N+kO) what to you credit is it? Even (for *ko) sinners to sinners lend that they may receive the same amount.
35 Բայց դուք սիրեցէ՛ք ձեր թշնամիներին եւ բարութի՛ւն արէք ձեզ ատողներին ու փո՛խ տուէք նրան, ումից յետ առնելու ակնկալութիւն չունէք: Եւ ձեր վարձը շատ կը լինի, եւ դուք Բարձրեալի որդիները կը լինէք, որովհետեւ նա բարեհաճ է չարերի եւ ապերախտների հանդէպ:
But do love the enemies of you and do good and do lend nothing expecting in return; and will be the reward of you great, and you will be sons (of the *k) Most High, for He himself kind is to the ungrateful and evil.
36 Գթասի՛րտ եղէք, ինչպէս որ ձեր Հայրը գթասիրտ է»:
do be you (therefore *K) merciful even as also the Father of you merciful is.
37 «Մի՛ դատէք, որ Աստծուց չդատուէք, մի՛ դատապարտէք, եւ չպիտի դատապարտուէք, ներեցէ՛ք, եւ ներում պիտի գտնէք Աստծուց,
And not do judge, that certainly not you may be judged. (and *no) not do condemn, that certainly not you may be condemned. do forgive, and you will be forgiven.
38 տուէ՛ք, եւ պիտի տրուի ձեզ. ձեր գոգը պիտի լցնեն առա՛տ չափով՝ թաթաղուն, շարժուն, զեղուն. այն չափով, որով չափում էք, նո՛ւյն չափով պիտի չափուի ձեզ համար»:
do give, and it will be given to you. Measure good pressed down (and *k) shaken together (and *k) running over will they put into the lap of you; with which for (it *k) measure you measure, it will be re-measured to you.
39 Նրանց մի առակ էլ ասաց. «Միթէ կարո՞ղ է կոյրը կոյրին առաջնորդել. չէ՞ որ երկուսն էլ փոսը կ՚ընկնեն:
He spoke then (also *no) a parable to them; surely not ever is able a blind [man] a blind [man] to lead? Surely both into a pit (will fall in? *N+kO)
40 Աշակերտը մեծ չէ, քան իր վարդապետը. ամէն կատարեալ աշակերտ իր վարդապետի պէս կը լինի:
Not is a disciple above the teacher (of him. *k) fully trained however everyone will be like the teacher of him.
41 Ինչո՞ւ քո եղբօր աչքի միջի շիւղը տեսնում ես, իսկ քո աչքի միջի գերանը չես նշմարում:
Why now look you at the splinter that [is] in the eye of the brother of you, and the beam that [is] in the own eye not notice?
42 Եւ կամ՝ ինչպէ՞ս կարող ես եղբօրդ ասել՝ եղբա՛յր, թող որ քո աչքից այդ շիւղը հանեմ, իսկ դու քո աչքի միջի գերանը չես տեսնում: Կեղծաւո՛ր, նախ քո աչքից գերանը հանի՛ր եւ ապա լաւ կը տեսնես՝ քո եղբօր աչքից շիւղը հանելու համար»:
(or *ko) How are you able to say to the brother of you; Brother, do allow [me] I may cast out the splinter that [is] in the eye of you, yourself the in the eye of you beam not seeing? Hypocrite, do cast out first the beam from the eye of you, and then you will see clearly the splinter in the eye of the brother of you to cast out.
43 «Որովհետեւ չկայ բարի ծառ, որ չար պտուղ տայ. եւ դարձեալ՝ չկայ չար ծառ, որ բարի պտուղ տայ.
No for there is tree good producing fruit bad; nor (again [is there] *no) a tree bad producing fruit good;
44 որովհետեւ իւրաքանչիւր ծառ իր պտղից է ճանաչւում: Փշերից թուզ չեն քաղում եւ ոչ էլ մորենուց՝ խաղող:
Each for tree by the own fruit is known. Not for from thorns do they gather figs nor from a bramble bush grapes gather they.
45 Բարի մարդը իր սրտի բարի գանձերից բարին է բխեցնում, իսկ չար մարդը՝ չարն է բխեցնում. որովհետեւ սրտի աւելցուկից է, որ խօսում է նրա բերանը»:
The good man out of the good treasure of the [his] heart (of him *ko) brings forth that which [is] good, and the evil (man *k) out of the evil (treasure the heart his own *K) brings forth that which [is] evil; Out of for (of the *k) overflow of his heart speaks the mouth of him.
46 «Ինչո՞ւ ինձ «Տէ՛ր, Տէ՛ր» էք կոչում, իսկ ինչ ասում եմ՝ չէք անում:
Why now Me do you call: Lord Lord, and not do what I say?
47 Ամէն մարդ, որ ինձ է գալիս եւ լսում է իմ խօսքերն ու կատարում դրանք, ձեզ ցոյց տամ, թէ ում է նման:
Everyone who is coming to Me and hearing of Mine the words and doing them, I will show you to whom he is like.
48 Նման է տուն շինող այն մարդուն, որ հողը փորեց ու խորացրեց եւ հիմքը դրեց ժայռի վրայ. եւ երբ հեղեղ բարձրացաւ, գետը զարկեց տանը եւ չկարողացաւ շարժել այն, որովհետեւ նրա հիմքը ժայռի վրայ էր հաստատուած:
Like he is to a man building a house who dug and he deepened and he laid a foundation on the rock. when a flood then having come burst upon the stream the house that, and not was able to shake it (because *N+kO) (well *NO) (to have been built *N+KO) (it *no) (upon the rock. *k)
49 Իսկ ով իմ խօսքերը լսում է եւ չի կատարում, նման է այն մարդուն, որ հողի վրայ առանց հիմքի տուն է շինում. գետը զարկեց, եւ այն իսկոյն փուլ եկաւ, եւ այդ տան կործանումը մեծ եղաւ»:
The [one] however having heard and not having done like it is to a man having built a house on the ground without a foundation on which burst the stream, and immediately (it fell, *N+kO) and was the ruin of the house that great [one].
