ՂՈԻԿԱՍ 4
1 Եւ Յիսուս Սուրբ Հոգով լի վերադարձաւ Յորդանանից. եւ Հոգով անապատ առաջնորդուեց
And Jesus, full of the Holy Spirit, returned from the Jordan, and was led by the Spirit into the wilderness,
2 ու քառասուն օր փորձուեց սատանայից: Չկերաւ եւ չխմեց այն օրերին. եւ երբ քառասուն օրերը լրացան, քաղց զգաց:
being tempted forty days by the devil. And he ate nothing in those days, and when they were ended, afterward he was hungry.
3 Եւ սատանան նրան ասաց. «Եթէ Աստծու Որդի ես, այդ քարին ասա՛, որ հաց լինի»:
And the devil said to him, If thou are the Son of God, speak to this stone that it may become bread.
4 Յիսուս նրան պատասխանեց եւ ասաց. «Գրուած է. «Միայն հացով չէ, որ կ՚ապրի մարդ, այլ՝ Աստծու ամէն խօսքով»:
And Jesus answered, saying to him, It is written, Man will not live on bread alone, but on every saying of God.
5 Եւ սատանան տանելով նրան մի բարձր լեռ, մի վայրկեանում նրան ցոյց տուեց աշխարհի բոլոր թագաւորութիւնները:
And having brought him onto a high mountain, the devil showed him all the kingdoms of the world in a moment of time.
6 Եւ սատանան նրան ասաց. «Քեզ կը տամ այս ամբողջ իշխանութիւնը եւ սրանց փառքը, որովհետեւ ինձ է տրուած, եւ ում որ կամենամ, կը տամ այն:
And the devil said to him, I will give to thee all this authority, and the glory of them, because it has been delivered to me, and to whomever I want I give it.
7 Արդ, եթէ դու իմ առաջ ընկած երկրպագես, բոլորը քոնը կը լինի»:
If therefore thou will worship before me, it will all be thine.
8 Յիսուս պատասխանեց նրան եւ ասաց. «Գրուած է. «Քո Տէր Աստծո՛ւն պիտի երկրպագես եւ նրա՛ն միայն պիտի պաշտես»:
And having answered, Jesus said to him, Go thee behind me, Satan. It is written, Thou shall worship the Lord thy God, and him only shall thou serve.
9 Եւ տարաւ նրան Երուսաղէմ, կանգնեցրեց տաճարի աշտարակի վրայ ու ասաց նրան. «Եթէ Աստծու Որդի ես, քեզ այստեղից ցա՛ծ գցիր,
And he brought him to Jerusalem, and set him on the pinnacle of the temple, and he said to him, If thou are the Son of God, cast thyself down from here,
10 որովհետեւ գրուած է. «Իր հրեշտակներին պատուիրուած է քո մասին, որ քեզ պահեն.
for it is written, He will give his agents orders about thee, to protect thee,
11 եւ իրենց ձեռքերի վրայ կը բռնեն քեզ, որ քո ոտքը երբեք քարին չխփես»:
and, They will take thee up on their hands, lest thou dash thy foot against a stone.
12 Յիսուս պատասխանեց նրան եւ ասաց. «Ասուած է. «Քո Տէր Աստծուն պիտի չփորձես»:
And having answered, Jesus said to him, It is said, Thou shall not challenge the Lord thy God.
13 Եւ սատանան կատարած լինելով բոլոր փորձութիւնները՝ նրանից միառժամանակ հեռու մնաց:
And when the devil ended every temptation, he withdrew from him until a time.
14 Եւ Յիսուս Հոգու զօրութեամբ վերադարձաւ Գալիլիա, ու գաւառի բոլոր կողմերում նրա համբաւը տարածուեց:
And Jesus returned in the power of the Spirit into Galilee. And a report went out about him through the entire region around.
15 Եւ նա ուսուցանում էր նրանց ժողովարաններում՝ փառաւորուելով բոլորից:
And he taught in their synagogues, being glorified by all.
16 Եւ եկաւ Նազարէթ, ուր նա սնուել մեծացել էր. եւ ըստ իր սովորութեան՝ շաբաթ օրը ժողովարան մտաւ:
And he came to Nazareth, where he was brought up. And according to that which was customary to him, he entered into the synagogue on the sabbath day, and stood up to read.
17 Եւ նրան տուին Եսայի մարգարէի գիրքը. եւ նա վեր կացաւ ընթերցելու. եւ երբ գիրքը բացեց, գտաւ այն տեղը, ուր գրուած էր.
And the book of the prophet Isaiah was given to him. And having opened the book, he found the place where it was written,
18 «Տիրոջ Հոգին իմ վրայ է, դրա համար իսկ օծեց ինձ, ինձ ուղարկեց աղքատներին աւետարանելու, սրտով բեկեալներին բժշկելու,
The Spirit of the Lord is upon me, because he anointed me to preach good news to the poor. He has sent me to heal the broken hearted, to proclaim deliverance to the captives, and recovering of sight to the blind, to sent forth in deliverance those who have been broken,
19 գերիներին ազատում քարոզելու եւ կոյրերին՝ տեսողութիւն, կեղեքուածներին ազատ արձակելու, Տիրոջը ընդունելի տարին հռչակելու»:
to proclaim the acceptable year of the Lord.
20 Եւ փակելով գիրքը՝ տուեց պաշտօնեային ու նստեց. եւ ժողովարանում գտնուողների բոլորի աչքերը նրա վրայ էին սեւեռուած:
And having closed the book, having given it back to the attendant, he sat down. And the eyes of all in the synagogue were focused on him.
21 Սկսեց ասել նրանց. «Այսօր այս գրուածքները կատարուեցին, երբ լսում էիք ձեր ականջներով»:
And he began to say to them, Today this scripture has been fulfilled in your ears.
22 Եւ բոլորը վկայում էին ու զարմանում նրա բերանից ելած շնորհալի խօսքերի վրայ ու ասում. «Սա Յովսէփի որդին չէ՞»:
And all witnessed to him, and wondered at the words of grace that proceeded out of his mouth. And they said, Is this not the son of Joseph?
23 Եւ նա ասաց նրանց. «Անշուշտ, ինձ այս առածը կ՚ասէք. «Բժի՛շկ, բժշկի՛ր ինքդ քեզ»: Այն ամէնը, ինչ արել ես Կափառնայումում, որչափ որ լսեցինք, արա՛ եւ այստեղ, քո գաւառում»:
And he said to them, Ye will doubtless say to me this proverb: Physician, heal thyself. How many things we heard that happened at Capernaum, do also here in thy fatherland.
24 Եւ նա ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ մարգարէն ընդունելի չէ իր քաղաքում:
And he said, Truly I say to you, that not one prophet is acceptable in his fatherland.
25 Արդարեւ, ասում եմ ձեզ, որ Եղիայի օրով Իսրայէլում բազում այրիներ կային, երբ երկինքը փակուեց երեք տարի ու վեց ամիս, եւ ամբողջ երկրի վրայ մեծ սով եղաւ:
But in truth I say to you, many widows were in Israel in the days of Elijah, when the sky was shut up for three years and six months, when a great famine occurred on all the land.
26 Սակայն նրանցից ոչ մէկի մօտ Եղիան չուղարկուեց, այլ միայն՝ մի այրի կնոջ՝ սիդոնացիների Սարեփթա քաղաքում:
And Elijah was sent to none of them, except to Zarephath, to a widow woman of Sidon.
27 Նաեւ՝ Իսրայէլում Եղիսէ մարգարէի օրով բազում բորոտներ կային, եւ սակայն նրանցից ոչ մէկը չմաքրուեց, այլ միայն՝ Նէեման ասորին»:
And many lepers were in Israel near Elisha the prophet, and none of them was cleansed, except Naaman the Syrian.
28 Երբ այս լսեցին, ժողովարանում բոլորը լցուեցին բարկութեամբ.
And all in the synagogue were filled with rage, having heard these things.
29 եւ վեր կենալով՝ նրան քաղաքից դուրս հանեցին ու տարան մինչեւ դարաւանդը այն լերան, որի վրայ շինուած էր իրենց քաղաքը, որպէսզի նրան գահավէժ անեն:
And having risen up, they thrust him outside of the city, and brought him as far as the brow of the hill on which their city had been built, in order to throw him down headlong.
30 Իսկ նա, անցնելով նրանց միջով, գնաց:
But he, having passed through the midst of them, departed.
31 Եւ իջաւ Գալիլիայի Կափառնայում քաղաքը ու շաբաթ օրերը ուսուցանում էր նրանց:
And he came down to Capernaum, a city of Galilee. And he was teaching them on the sabbath day,
32 Նրա ուսուցման վրայ զարմանում էին, որովհետեւ նրա խօսքը լի էր հեղինակութեամբ:
and they were astonished at his teaching, for his word was with authority.
33 Եւ ժողովարանում մի մարդ կար, որին բռնել էր մի պիղծ դեւի չար ոգին. սա բարձր ձայնով աղաղակեց եւ ասաց.
And in the synagogue there was a man who had a spirit of an unclean deity. And it cried out in a great voice, saying,
34 «Թո՛ղ տուր մեզ, Յիսո՛ւս Նազովրեցի, ի՞նչ ես ուզում մեզնից. մեզ կորստեան մատնելո՞ւ եկար. գիտենք, թէ ով ես, Աստծու Սուրբն ես դու»:
Oh no! What is with us and with thee, Jesus of Nazareth? Did thou come to destroy us? I know thee who thou are, the Holy man of God.
35 Յիսուս սաստեց նրան եւ ասաց. «Պապանձուի՛ր եւ դո՛ւրս ելիր դրանից»: Դեւը մէջտեղում գետին զարկեց նրան եւ դուրս ելաւ նրանից ու որեւէ վնաս չտուեց նրան:
And Jesus rebuked it, saying, Be thou muzzled, and come out of him. And the demon having thrown him down in the midst, it came out of him, not having harm him.
36 Եւ բոլորին զարմանք պատեց. իրար հետ խօսում էին ու ասում. «Ի՜նչ խօսք է այս, որ իշխանութեամբ եւ զօրութեամբ սաստում է պիղծ ոգիներին, եւ դրանք դուրս են գալիս»:
And amazement developed in all, and they spoke among each other, saying, What is this word? Because with authority and power he commands the unclean spirits, and they come out.
37 Եւ նրա հռչակը տարածւում էր գաւառի շրջակայքի բոլոր տեղերում:
And a report about him went forth into every place of the region around.
38 Եւ նա ժողովարանից դուրս գալով՝ մտաւ Սիմոնի տունը:
And having arisen from the synagogue, he entered into the house of Simon. And Simon's mother-in-law was gripped by a great fever, and they besought him about her.
39 Սիմոնի զոքանչը բարձր ջերմութեան մէջ տառապում էր: Նրա համար Յիսուսին աղաչեցին:
And having stood over her, he rebuked the fever. And it left her, and immediately after rising up, she served them.
40 Նա կանգնեց նրա մօտ, սաստեց ջերմին, եւ ջերմը թողեց նրան: Հիւանդը անմիջապէս ոտքի ելաւ եւ սպասարկում էր նրանց:
And when the sun was setting, all, as many as had those who were incapacitated with various diseases, brought them to him. And having laid his hands on each one of them, he healed them.
41 Եւ երբ արեւը մայր էր մտնում, բոլոր նրանք, որոնք պէսպէս ցաւերով հիւանդներ ունէին, նրա մօտ էին բերում նրանց. եւ նա նրանցից իւրաքանչիւրի վրայ ձեռք էր դնում ու նրանց բժշկում:
And also demons came out from many, crying out, and saying, Thou are the Christ, the Son of God. And rebuking them, he did not allow them to speak, because they knew him to be the Christ.
42 Շատերի միջից դեւեր էլ էին ելնում, աղաղակում եւ ասում. «Դո՛ւ ես Աստծու Որդին»: Եւ նա սաստում էր ու թոյլ չէր տալիս նրանց խօսել. որովհետեւ գիտէին, թէ նա Քրիստոսն է:
And when it became day, having departed, he went to a desolate place. And the multitudes sought him, and they came to him, and were restraining him not depart from them.
43 Եւ երբ օրը լուսացաւ, նա ելաւ գնաց մի ամայի տեղ, իսկ ժողովուրդը փնտռում էր նրան. եկան մինչեւ նրա մօտ եւ չէին թողնում նրան, որ հեռանայ իրենցից:
But he said to them, I must preach the good news of the kingdom of God to the other cities also, because I was sent for this.
44 Եւ նա նրանց ասաց. «Աստծու արքայութիւնը ես ուրիշ քաղաքների էլ պիտի աւետարանեմ, որովհետեւ դրա համար իսկ ուղարկուեցի»: Եւ նա քարոզում էր գալիլիացիների ժողովարաններում:
And he was preaching in the synagogues of Galilee.
