ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 7
1 Դրանից յետոյ Յիսուս շրջում էր Գալիլիայում, քանի որ չէր կամենում Հրէաստանում շրջել, որովհետեւ հրեայ առաջնորդները ուզում էին սպանել նրան:
After this Jesus moved from place to place in Galilee. He would not go about in Judaea, because the Jews were seeking an opportunity to kill Him.
2 Հրեաների Տաղաւարահարաց տօնը մօտ էր:
But the Jewish Festival of the Tent-Pitching was approaching.
3 Եւ նրա եղբայրներն ասացին նրան. «Այստեղից անցիր գնա՛ Հրէաստան, որպէսզի քո աշակերտներն էլ տեսնեն այն գործերը, որ դու անում ես.
So His brothers said to Him, "Leave these parts and go into Judaea, that not only we but your disciples also may witness the miracles which you perform.
4 որովհետեւ չկայ մէկը, որ թաքուն գործի եւ դեռ ուզենայ իրեն համարձակ ներկայացնել. եթէ այդ գործերն անում ես, ուրեմն յայտնի՛ր քեզ աշխարհին».
For no one acts in secret, desiring all the while to be himself known publicly. Since you are doing these things, show yourself openly to the world."
5 քանի որ եղբայրներն իսկ դեռեւս չէին հաւատացել նրան:
For even His brothers were not believers in Him.
6 Յիսուս նրանց ասաց. «Իմ ժամանակը դեռ չի հասել, բայց ձեր ժամանակը միշտ պատրաստ է:
"My time," replied Jesus, "has not yet come, but for you any time is suitable.
7 Աշխարհը չի կարող ձեզ ատել, բայց ինձ ատում է, որովհետեւ ես վկայում եմ աշխարհի մասին, թէ մարդկանց գործերը չար են:
It is impossible for the world to hate you; but me it does hate, because I give testimony concerning it that its conduct is evil.
8 Դուք գնացէ՛ք այդ տօնին, ես այդ տօնին չեմ գնում, որովհետեւ իմ ժամանակը դեռ չի լրացել»:
As for you, go up to the Festival. I do not now go up to this Festival, because my time is not yet fully come."
9 Երբ այս ասաց, ինքը մնաց այնտեղ, Գալիլիայում:
Such was His answer, and He remained in Galilee.
10 Երբ նրա եղբայրները գնացին, ապա ինքն էլ գնաց տօնին, բայց ոչ յայտնապէս, այլ՝ թաքուն:
When however His brothers had gone up to the Festival, then He also went up, not openly, but as it were privately.
11 Իսկ հրեաները նրան փնտռում էին այդ տօնի ժամանակ եւ ասում էին՝ ո՞ւր է նա:
Meanwhile the Jews at the Festival were looking for Him and were inquiring, "Where is he?"
12 Եւ ժողովրդի բազմութեան մէջ նրա մասին քրթմնջիւն կար. ոմանք ասում էին՝ լաւն է, ուրիշներ ասում էին՝ չէ, ընդհակառակը, ժողովրդին մոլորեցնում է:
Among the mass of the people there was much muttered debate about Him. Some said, "He is a good man." Others said, "Not so: he is imposing on the people."
13 Եւ հրեայ առաջնորդների վախի պատճառով ոչ ոք նրա մասին համարձակ չէր խօսում:
Yet for fear of the Jews no one spoke out boldly about Him.
14 Տօնակատարութեան կէսին Յիսուս տաճար ելաւ եւ ուսուցանում էր:
But when the Festival was already half over, Jesus went up to the Temple and commenced teaching.
15 Հրեաները զարմանում էին ու ասում. «Սա ինչպէ՞ս գիտէ Գրուածքները, քանի որ բնաւ չի սովորել»:
The Jews were astonished. "How does this man know anything of books," they said, "although he has never been at any of the schools?"
16 Յիսուս նրանց պատասխան տուեց ու ասաց. «Իմ ուսուցումն իմը չէ, այլ՝ նրանը, ով ինձ ուղարկեց:
Jesus answered their question by saying, "My teaching does not belong to me, but comes from Him who sent me.
17 Եթէ մէկը ուզում է նրա կամքը կատարել, կ՚իմանայ այս ուսուցման մասին, թէ Աստծո՞ւց է արդեօք, թէ՞ ես ինքս ինձնից եմ խօսում:
If any one is willing to do His will, he shall know about the teaching, whether it is from God or originates with me.
18 Ով ինքն իրենից է խօսում, իր համար է փառք փնտռում, իսկ ով փնտռում է նրա՛ փառքը, ով իրեն ուղարկել է, նա ճշմարիտ է, եւ նրա մէջ սուտ բան չկայ:
The man whose teaching originates with himself aims at his own glory. He who aims at the glory of Him who sent him teaches the truth, and there is no deception in him.
19 Օրէնքը ձեզ Մովսէսը չտուե՞ց, բայց ձեզնից ոչ ոք Օրէնքը չի կատարում:
Did not Moses give you the Law? And yet not a man of you obeys the Law. Why do you want to kill me?"
20 Ինչո՞ւ էք ուզում ինձ սպանել»: Ժողովուրդը պատասխան տուեց ու ասաց. «Քո մէջ դեւ կայ, ո՞վ է ուզում քեզ սպանել»:
"You are possessed by a demon," replied the crowd; "no one wants to kill you."
21 Յիսուս պատասխան տուեց նրանց ու ասաց. «Մի գործ արեցի, եւ ամէնքդ զարմացել էք:
"One deed I have done," replied Jesus, "and you are all full of wonder.
22 Մովսէսը դրա համար ձեզ տուեց թլփատութիւնը (թէեւ այդ ոչ թէ Մովսէսից էր, այլ՝ հայրերից):
Consider therefore. Moses gave you the rite of circumcision (not that it began with Moses, but with your earlier forefathers), and even on a Sabbath day you circumcise a child.
23 Եւ շաբաթ օրով մարդ էք թլփատում: Իսկ արդ, եթէ մարդը շաբաթ օրով թլփատւում է, որպէսզի Մովսէսի Օրէնքը չխախտուի, իմ վրա՞յ էք բարկացած, որ շաբաթ օրով մի ամբողջ մարդ բժշկեցի:
If a child is circumcised even on a Sabbath day, are you bitter against me because I have restored a man to perfect health on a Sabbath day?
24 Աչքներիդ երեւացածի պէս մի՛ դատէք, այլ ուղի՛ղ դատաստան արէք»:
Do not form superficial judgements, but form the judgements that are just."
25 Երուսաղէմացիներից ոմանք ասում էին. «Սա չէ՞ նա, որին ուզում էին սպանել:
Some however of the people of Jerusalem said, "Is not this the man they are wanting to kill?
26 Իսկ ահաւասիկ բացայայտօրէն խօսում է, եւ դրան բան չեն ասում. գուցէ արդարեւ իշխանաւորներն էլ ճանաչեցին, թէ սա՛ է Քրիստոսը:
But here he is, speaking openly and boldly, and they say nothing to him! Can the Rulers really have ascertained that this man is the Christ?
27 Բայց մենք սրան գիտենք, թէ որտեղից է. իսկ Քրիստոս երբ որ գայ, ոչ ոք չի գիտենայ, թէ որտեղից է»:
And yet we know this man, and we know where he is from; but as for the Christ, when He comes, no one can tell where He is from."
28 Յիսուս աղաղակեց տաճարի մէջ, ուսուցանում էր եւ ասում. «Ե՛ւ ինձ գիտէք, ե՛ւ գիտէք որտեղից եմ. ինքս ինձ չեմ եկել, այլ ճշմարիտ է նա, ով ինձ ուղարկեց. նա, որին դուք չգիտէք:
Jesus therefore, while teaching in the Temple, cried aloud, and said, "Yes, you know me, and you know where I am from. And yet I have not come of my own accord; but there is One who has sent me, an Authority indeed, of whom you have no knowledge.
29 Ես գիտեմ նրան, որովհետեւ նրանից իսկ եմ, եւ նա՛ ուղարկեց ինձ»:
I know Him, because I came from Him, and He sent me."
30 Ուզում էին նրան բռնել, բայց ոչ ոք նրա վրայ ձեռք չդրեց, որովհետեւ նրա ժամանակը դեռ չէր հասել:
On hearing this they wanted to arrest Him; yet not a hand was laid on Him, because His time had not yet come.
31 Սակայն բազմութեան միջից շատերը հաւատացին նրան եւ ասում էին. «Երբ Քրիստոսը գայ, միթէ աւելի՞ նշաններ պիտի անի, քան սա է անում»:
But from among the crowd a large number believed in Him. "When the Christ comes," they said, "will He perform more miracles than this teacher has performed?"
32 Եւ փարիսեցիները նրա մասին ժողովրդի մէջ եղած քրթմնջիւնները լսեցին. եւ քահանայապետներն ու փարիսեցիները սպասաւորներ ուղարկեցին, որպէսզի բռնեն նրան:
The Pharisees heard the people thus expressing their various doubts about Him, and the High Priests and the Pharisees sent some officers to apprehend Him.
33 Յիսուս ասաց. «Մի փոքր ժամանակ էլ ձեզ հետ եմ եւ ապա գնում եմ նրա մօտ, ով ինձ ուղարկեց:
So Jesus said, "Still for a short time I am with you, and then I go my way to Him who sent me.
34 Ինձ կը փնտռէք եւ չէք գտնի, եւ ուր ես եմ գնում, դուք չէք կարող գալ»:
You will look for me and will not find me, and where I am you cannot come."
35 Հրեայ առաջնորդներն իրար ասում էին. «Իսկ դա ո՞ւր պիտի գնայ, որ մենք դրան չգտնենք. միթէ հեթանոսների մէջ ցրուած հրեաների՞ մօտ պիտի գնայ եւ հեթանոսների՞ն պիտի ուսուցանի:
The Jews therefore said to one another, "Where is he about to betake himself, so that we shall not find him? Will he betake himself to the Dispersion among the Gentiles, and teach the Gentiles?
36 Ի՞նչ է այն խօսքը, որ նա ասաց՝ կը փնտռէք ինձ եւ չէք գտնի, եւ ուր ես եմ գնում, դուք չէք կարող գալ»:
What do those words of his mean, 'You will look for me, but will not find me, and where I am you cannot come'?"
37 Մեծ տօնի վերջին օրը Յիսուս կանգնած էր եւ աղաղակում էր՝ ասելով. «Եթէ մէկը ծարաւ է, թող ինձ մօտ գայ եւ խմի:
On the last day of the Festival--the great day--Jesus stood up and cried aloud. "Whoever is thirsty," He said, "let him come to me and drink.
38 Ով ինձ հաւատում է, - ինչպէս Գիրքն է ասում, - նրա ներսից կենդանի ջրերի գետեր պիտի բխեն»:
He who believes in me, from within him--as the Scripture has said--rivers of living water shall flow."
39 Նա այս ասում էր Հոգու մասին, որին ընդունելու էին իրեն հաւատացողները. քանի որ Հոգին դեռեւս չկար, որովհետեւ Յիսուս դեռ փառաւորուած չէր:
He referred to the Spirit which those who believed in Him were to receive; for the Spirit was not bestowed as yet, because Jesus had not yet been glorified.
40 Ժողովրդից ոմանք, երբ լսում էին այս խօսքերը, ասում էին՝ սա՛ է ճշմարիտ մարգարէն.
After listening to these discourses, some of the crowd began to say, "This is beyond doubt the Prophet."
41 ուրիշներն ասում էին՝ սա՛ է Քրիստոսը. իսկ դեռ ուրիշներ ասում էին՝ միթէ Քրիստոս Գալիլիայի՞ց է գալու.
Others said, "He is the Christ." But others again, "Not so, for is the Christ to come from Galilee?
42 չէ՞ որ Գիրքն ասում է, թէ Քրիստոս գալու է Դաւթի սերնդից եւ Բեթղեհէմ գիւղից, որտեղից Դաւիթն էր:
Has not the Scripture declared that the Christ is to come of the family of David and from Bethlehem, David's village?"
43 Եւ ժողովրդի մէջ նրա պատճառով պառակտում եղաւ:
So there was a violent dissension among the people on His account.
44 Եւ նրանցից ոմանք ուզեցին բռնել նրան, բայց ոչ ոք նրա վրայ ձեռք չդրեց:
Some of them wanted at once to arrest Him, but no one laid hands upon Him.
45 Իսկ սպասաւորները վերադարձան քահանայապետների եւ փարիսեցիների մօտ. եւ սրանք նրանց ասացին. «Ինչո՞ւ նրան այստեղ չբերեցիք»:
Meanwhile the officers returned to the High Priests and Pharisees, who asked them, "Why have you not brought him?"
46 Սպասաւորները պատասխանեցին ու ասացին. «Ոչ մի մարդ երբեք այնպէս չի խօսել, ինչպէս այն մարդը»:
"No mere man has ever spoken as this man speaks," said the officers.
47 Փարիսեցիները ասացին. «Միթէ դո՞ւք էլ էք մոլորուել:
"Are you deluded too?" replied the Pharisees;
48 Միթէ իշխանաւորներից կամ փարիսեցիներից որեւէ մէկը հաւատա՞ց նրան,
"has any one of the Rulers or of the Pharisees believed in him?
49 բացի այն խաժամուժ ամբոխից, որ օրէնք չգիտէ եւ նզովեալ է»:
But this rabble who understand nothing about the Law are accursed!"
50 Նիկոդեմոսը, որ նախապէս գիշերով եկել էր նրա մօտ եւ նրանցից մէկն էր, նրանց ասաց.
Nicodemus interposed--he who had formerly gone to Jesus, being himself one of them.
51 «Միթէ մեր օրէնքը դատապարտո՞ւմ է մարդուն, եթէ նախ նրանից լսած եւ կամ իմացած չլինի, թէ ինչ է գործել նա»:
"Does our Law," he asked, "judge a man without first hearing what he has to say and ascertaining what his conduct is?"
52 Նրան պատասխանեցին ու ասացին. «Միթէ դո՞ւ էլ Գալիլիայից ես. քննի՛ր ու տե՛ս, որ Գալիլիայից մարգարէ դուրս չի գալիս»:
"Do you also come from Galilee?" they asked in reply. "Search and see for yourself that no Prophet is of Galilaean origin."
53 Ապա ամէն ոք իր տունը գնաց:
[So they went away to their several homes;
