ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ 11
1 Եւ մի հիւանդ կար, Ղազարոս անունով, Բեթանիայից՝ Մարիամի եւ նրա քոյր Մարթայի գիւղից:
Now a certain man, named Lazarus, of Bethany, was lying ill-- Bethany being the village of Mary and her sister Martha.
2 Սա այն Մարիամն էր, որ իւղով օծեց Տիրոջը եւ իր մազերով սրբեց նրա ոտքերը: Եւ սրա եղբայր Ղազարոսը հիւանդ էր:
(It was the Mary who poured the perfume over the Lord and wiped His feet with her hair, whose brother Lazarus was ill.)
3 Սրա քոյրերը նրա մօտ մարդ ուղարկեցին եւ ասացին. «Տէ՛ր, ահաւասիկ նա, ում դու սիրում էիր, հիւանդացել է»:
So the sisters sent to Him to say, "Master, he whom you hold dear is ill."
4 Երբ Յիսուս լսեց, ասաց. «Այդ հիւանդութիւնը մահաբեր չէ, այլ Աստծու փառքի համար է, որպէսզի դրանով Աստծու Որդին փառաւորուի»:
Jesus received the message and said, "This illness is not to end in death, but is to promote the glory of God, in order that the Son of God may be glorified by it."
5 Յիսուս սիրում էր Մարիամին, նրա քրոջը՝ Մարթային, եւ Ղազարոսին:
Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.
6 Լսելուց յետոյ, թէ Ղազարոսը հիւանդացել է, նա տակաւին երկու օր մնաց այնտեղ, ուր գտնւում էր:
When, however, He heard that Lazarus was ill, He still remained two days in that same place.
7 Ապա դրանից յետոյ իր աշակերտներին ասաց. «Եկէ՛ք վերստին գնանք Հրէաստան»:
Then, after that, He said to the disciples, "Let us return to Judaea."
8 Աշակերտները նրան ասացին. «Ռաբբի՛, հրեաները դեռ նոր էին ուզում քեզ քարկոծել, եւ նորից այնտե՞ղ ես գնում»:
"Rabbi," exclaimed the disciples, "the Jews have just been trying to stone you, and do you think of going back there again?"
9 Յիսուս պատասխանեց. «Ցերեկը տասներկու ժամ չունի՞. եթէ մէկը ցերեկն է քայլում, չի սայթաքում, որովհետեւ այս աշխարհի լոյսը տեսնում է,
"Are there not twelve hours in the day?" replied Jesus. "If any one walks in the daytime, he does not stumble--because he sees the light of this world.
10 իսկ եթէ մէկը գիշերն է քայլում, սայթաքում է, որովհետեւ հետը լոյս չունի»:
But if a man walks by night, he does stumble, because the light is not in him."
11 Այս բաներն ասելուց յետոյ նորից ասաց նրանց. «Մեր բարեկամ Ղազարոսը ննջել է, սակայն ես գնում եմ, որ նրան արթնացնեմ»:
He said this, and afterwards He added, "Our friend Lazarus is sleeping, but I will go and wake him."
12 Աշակերտները նրան ասացին. «Տէ՛ր, եթէ ննջել է, ապա կ՚առողջանայ»:
"Master," said the disciples, "if he is asleep he will recover."
13 Բայց Յիսուս նրա մահուան մասին էր ասում, մինչդեռ նրանց այնպէս թուաց, թէ նա քնով ննջելու մասին է խօսում:
Now Jesus had spoken of his death, but they thought He referred to the rest taken in ordinary sleep.
14 Այն ժամանակ Յիսուս նրանց յայտնապէս ասաց. «Ղազարոսը մեռաւ.
So then He told them plainly,
15 բայց ես ուրախ եմ ձեզ համար, որ այնտեղ չէի. որպէսզի դուք ինձ հաւատաք: Արդ, եկէ՛ք գնանք նրա մօտ»:
"Lazarus is dead; and for your sakes I am glad I was not there, in order that you may believe. But let us go to him."
16 Թովմասը, որ Երկուորեակ էր կոչւում, աշակերտակիցներին ասաց. «Եկէ՛ք մենք էլ գնանք, որ նրա հետ մեռնենք»:
"Let us go also," Thomas, the Twin, said to his fellow disciples, "that we may die with him."
17 Յիսուս եկաւ, նրան գտաւ չորս օրից ի վեր գերեզմանի մէջ:
On His arrival Jesus found that Lazarus had already been three days in the tomb.
18 Եւ Բեթանիան Երուսաղէմի մօտ էր շուրջ երեք կիլոմետր:
Bethany was near Jerusalem, the distance being a little less than two miles;
19 Հրեաներից շատերը եկել էին Մարթայի եւ Մարիամի մօտ, որպէսզի նրանց մխիթարեն իրենց եղբօր մահուան համար:
and a considerable number of the Jews were with Martha and Mary, having come to express sympathy with them on the death of their brother.
20 Երբ Մարթան լսեց, որ Յիսուս գալիս է, նրան ընդառաջ գնաց. իսկ Մարիամը տանը նստած էր:
Martha, however, as soon as she heard the tidings, "Jesus is coming," went to meet Him; but Mary remained sitting in the house.
21 Մարթան Յիսուսին ասաց. «Տէ՛ր, եթէ դու այստեղ եղած լինէիր, իմ եղբայրը մեռած չէր լինի.
So Martha came and spoke to Jesus. "Master, if you had been here," she said, "my brother would not have died.
22 բայց հիմա էլ գիտեմ, թէ ինչ էլ որ Աստծուց ուզես, Աստուած քեզ կը տայ»:
And even now I know that whatever you ask God for, God will give you."
23 Յիսուս նրան ասաց. «Քո եղբայրը յարութիւն կ՚առնի»:
"Your brother shall rise again," replied Jesus.
24 Մարթան նրան ասաց. «Գիտեմ, որ յարութեան ժամանակ վերջին օրը յարութիւն կ՚առնի»:
"I know," said Martha, "that he will rise again at the resurrection, on the last day."
25 Յիսուս նրան ասաց. «Ես իսկ եմ յարութիւն եւ կեանք. ով հաւատում է ինձ, թէպէտ եւ մեռնի, կ՚ապրի.
"I am the Resurrection and the Life," said Jesus; "he who believes in me, even if he has died, he shall live;
and every one who is living and is a believer in me shall never, never die. Do you believe this?" (aiōn g165)
27 Նա ասաց նրան. «Այո՛, Տէ՛ր, ես հաւատում եմ, որ դո՛ւ ես Քրիստոսը՝ Աստծու Որդին, որ աշխարհ էիր գալու»:
"Yes, Master," she replied; "I thoroughly believe that you are the Christ, the Son of God, who was to come into the world."
28 Եւ այս ասելուց յետոյ, գնաց գաղտնաբար կանչեց իր քրոջը՝ Մարիամին եւ ասաց. «Վարդապետն է եկել եւ քեզ է կանչում»:
After saying this, she went and called her sister Mary privately, telling her, "The Rabbi is here and is asking for you."
29 Երբ նա լսեց, իսկոյն վեր կացաւ եւ եկաւ նրա մօտ:
So she, on hearing that, rose up quickly to go to Him.
30 Յիսուս դեռ գիւղ չէր հասել, այլ դեռեւս այն տեղում էր, ուր Մարթան նրան ընդառաջ էր ելել:
Now Jesus was not yet come into the village, but was still at the place where Martha had met Him.
31 Իսկ այն հրեաները, որ նրա հետ տանն էին եւ նրան մխիթարում էին, երբ տեսան Մարիամին, որ վեր կացաւ իսկոյն ու գնաց, իրենք եւս նրա յետեւից գնացին. կարծում էին, թէ գերեզման է գնում, որ այնտեղ լաց լինի:
So the Jews who were with Mary in the house sympathizing with her, when they saw that she had risen hastily and had gone out, followed her, supposing that she was going to the tomb to weep aloud there.
32 Իսկ Մարիամը, երբ եկաւ այնտեղ, ուր Յիսուս կանգնած էր, ու տեսաւ նրան, ընկաւ նրա ոտքերն ու ասաց. «Տէ՛ր, եթէ այստեղ եղած լինէիր, իմ եղբայրը մեռած չէր լինի»:
Mary then, when she came to Jesus and saw Him, fell at His feet and exclaimed, "Master, if you had been here, my brother would not have died."
33 Երբ Յիսուս տեսաւ, որ նա լալիս է, եւ նրա հետ եղող հրեաներն էլ լալիս են, սաստիկ խռովուեց իր հոգում եւ ասաց.
Seeing her weeping aloud, and the Jews in like manner weeping who had come with her, Jesus, curbing the strong emotion of His spirit,
34 «Ո՞ւր դրիք նրան»: Նրան ասացին. «Տէ՛ր, արի՛ եւ տե՛ս»:
though deeply troubled, asked them, "Where have you laid him?" "Master, come and see," was their reply.
35 Եւ Յիսուս արտասուեց:
Jesus wept.
36 Հրեաներն ասացին. «Տեսէ՛ք ինչքան էր սիրում նրան»:
"See how dear he held him," said the Jews.
37 Նրանցից ոմանք ասում էին. «Սա, որ կոյրի աչքերը բացեց, չէ՞ր կարող նաեւ այնպէս անել, որ սա չմեռնէր»:
But others of them asked, "Was this man who opened the blind man's eyes unable to prevent this man from dying?"
38 Յիսուս, դարձեալ խռովուելով ինքն իր մէջ, եկաւ գերեզմանը: Սա մի քարայր էր, որի վրայ մի քար էր դրուած:
Jesus, however, again restraining His strong feeling, came to the tomb. It was a cave, and a stone had been laid against the mouth of it.
39 Եւ Յիսուս ասաց. «Այդ քարը մի կողմ դրէք»: Մարթան՝ մեռածի քոյրը, նրան ասաց. «Տէ՛ր, հիմա արդէն նեխած կը լինի, քանի որ չորս օրուայ է»:
"Take away the stone," said Jesus. Martha, the sister of the dead man, exclaimed, "Master, by this time there is a foul smell; for it is three days since he died."
40 Յիսուս նրան ասաց. «Քեզ չասացի՞. եթէ հաւատաս, կը տեսնես Աստծու փառքը»:
"Did I not promise you," replied Jesus, "that if you believe, you shall see the glory of God?"
41 Երբ քարը վերցրին, Յիսուս աչքերը վեր բարձրացրեց ու ասաց. «Հա՛յր, գոհութիւն եմ տալիս քեզ, որ ինձ լսեցիր.
So they removed the stone. Then Jesus lifted up His eyes and said, "Father, I thank Thee that Thou hast heard me.
42 եւ ես գիտէի, որ ամէն ժամ լսում ես ինձ, բայց այս անում եմ շուրջս կանգնած այս ժողովրդի համար, որպէսզի հաւատան, որ դո՛ւ ինձ ուղարկեցիր»:
I know that Thou always hearest me; but for the sake of the crowd standing round I have said this--that they may believe that Thou didst send me."
43 Երբ այս ասաց, բարձր ձայնով աղաղակեց եւ ասաց. «Ղազարո՛ս, վե՛ր կաց, դո՛ւրս արի»:
After speaking thus, He called out in a loud voice, "Lazarus, come out."
44 Եւ մեռելը ելաւ՝ կապուած ոտքերով, ձեռքերը երիզով ամրացուած եւ երեսը վարշամակով պատած: Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Արձակեցէ՛ք դրան եւ թողէ՛ք, որ գնայ»:
The dead man came out, his hands and feet wrapped in cloths, and his face wrapped round with a towel. "Untie him," said Jesus, "and let him go free."
45 Հրեաներից շատերը, որոնք եկել էին Մարիամենց մօտ, երբ տեսան, ինչ որ Յիսուս արեց, հաւատացին նրան:
Thereupon a considerable number of the Jews--namely those who had come to Mary and had witnessed His deeds--became believers in Him;
46 Իսկ նրանցից ոմանք գնացին փարիսեցիների մօտ եւ պատմեցին նրանց, ինչ որ Յիսուս արեց:
though some of them went off to the Pharisees and told them what He had done.
47 Քահանայապետներն ու փարիսեցիները ատեան գումարեցին եւ ասացին. «Ի՞նչ անենք, քանի որ այդ մարդը բազում նշաններ է անում:
Therefore the High Priests and the Pharisees held a meeting of the Sanhedrin. "What steps are we taking?" they asked one another; "for this man is performing a great number of miracles.
48 Եթէ նրան այնպէս թողնենք, ամէնքը կը հաւատան նրան, եւ հռոմէացիները կը գան ու կը վերացնեն մեր ազգն ու մեր սրբավայրը»:
If we leave him alone in this way, everybody will believe in him, and the Romans will come and blot out both our city and our nation."
49 Նրանցից մէկը՝ Կայիափա անունով, որ այդ տարուայ քահանայապետն էր, նրանց ասաց.
But one of them, named Caiaphas, being High Priest that year, said, "You know nothing about it.
50 «Դուք ոչինչ չգիտէք, ոչ իսկ խորհել էք, թէ մեզ համար աւելի լաւ է, որ մէկ մարդ մեռնի ժողովրդի համար, քան թէ ամբողջ ազգը կորչի»:
You do not reflect that it is to your interest that one man should die for the people rather than the whole nation perish."
51 Այս բանը նա ինքն իրենից չասաց, այլ, քանի որ այդ տարուայ քահանայապետն էր, մարգարէացաւ, որ Յիսուս մեռնելու էր ազգի համար:
It was not as a mere man that he thus spoke. But being High Priest that year he was inspired to declare that Jesus was to die for the nation,
52 Եւ ոչ միայն ազգի համար, այլ՝ որպէսզի նաեւ Աստծու ցրուած որդիներին ի մի հաւաքի:
and not for the nation only, but in order to unite into one body all the far-scattered children of God.
53 Ապա այն օրուանից խորհուրդ արեցին, որ նրան սպանեն:
So from that day forward they planned and schemed in order to put Him to death.
54 Եւ Յիսուս այնուհետեւ այլեւս համարձակ չէր շրջում հրեաների մէջ, այլ այնտեղից գնաց մի շրջան, որ մօտ էր անապատին. գնաց մի քաղաք, որի անունն էր Եփրայիմ, եւ իր աշակերտների հետ այդտեղ էր մնում:
Therefore Jesus no longer went about openly among the Jews, but He left that neighbourhood and went into the district near the Desert, to a town called Ephraim, and remained there with the disciples.
55 Եւ հրեաների զատիկը մօտ էր. եւ այդ գաւառից շատերը Երուսաղէմ բարձրացան զատկից առաջ, որպէսզի իրենք իրենց մաքրեն:
The Jewish Passover was coming near, and many from that district went up to Jerusalem before the Passover, to purify themselves.
56 Յիսուսին փնտռում էին. եւ մինչ տաճարի մէջ էին, միմեանց ասում էին. «Ինչպէ՞ս է ձեզ թւում, արդեօք այս տօնին չի՞ գայ»:
They therefore looked out for Jesus, and asked one another as they stood in the Temple, "What do you think? --will he come to the Festival at all?"
57 Քահանայապետներն ու փարիսեցիները հրահանգել էին, որ, եթէ մէկն իմանայ, թէ նա որտեղ է, յայտնի, որպէսզի նրան ձ»րբակալ»ն:
Now the High Priests and the Pharisees had issued orders that if any one knew where He was, he should give information, so that they might arrest Him.
