ԾՆՆԴՈՑ 14
1 Սենաարի արքայ Ամարփաղի թագաւորութեան ժամանակ Սելլասարի արքայ Արիոքը, Ելամի արքայ Քոդողագոմորը եւ ազգերի արքայ Թարգաղը
In a region to the east, there were four kings [who were friends/allies]. They were King Amraphel of Babylonia, King Arioch of Ellasar, King Chedorlaomer of Elam, and King Tidal of Goiim.
2 պատերազմեցին սոդոմացիների արքայ Բաղակի, գոմորացիների արքայ Բարսայի, ադամաացիների արքայ Սենայի, սեբոյիմացիների արքայ Սիմոբորի, ինչպէս նաեւ Բաղակի՝ նոյն ինքը Սեգոր թագաւորի դէմ:
In an area to the west, there were five other kings. They were King Bera of Sodom, King Birsha of Gomorrah, King Shinab of Admah, King Shemeber of Zeboiim, and the king of Bela, the city that is now called Zoar.
3 Սրանք բոլորը հաւաքուեցին Աղի ձորում, որ Աղի ծովն է:
Those five kings and their armies gathered together in Siddim Valley, which is also called the Dead Sea [Valley], to fight against the four kings and their armies. King Chedorlaomer and his army [conquered the armies of those five kings, and demanded that those kings pay him tribute money each year].
4 Նրանք տասներկու տարի ենթարկուել էին Քոդողագոմորին եւ տասներեքերորդ տարում ապստամբեցին:
For twelve years he ruled them. But during the thirteenth year they rebelled [and refused to keep giving him tribute money].
5 Տասնչորսերորդ տարում եկան Քոդողագոմորն ու նրա հետ եղած թագաւորները եւ կոտորեցին Աստարոթ Կառնայիմում գտնուող հսկաներին ու նրանց հետ եղած հզօր ցեղերին, ինչպէս նաեւ սոմացիներին՝ նրանց Շաւէ քաղաքում,
The next year, King Chedorlaomer and the other kings that were his allies took their armies and defeated the Repha people-group in Ashteroth-Karnaim and the Zuz people-group in Ham, and the Emi people-group in Shaveh-Kiriathaim.
6 կոտորեցին նաեւ Սէիրի լեռներում բնակուող քոռացիներին եւ հասան մինչեւ անապատում գտնուող Բեւեկնի ձորը:
They also defeated the Hor people-group in the hilly area of Seir as far as El-Paran near the desert.
7 Նրանք վերադարձան Դատաստանի աղբիւրը, այսինքն՝ Կադէս, եւ կոտորեցին Ամաղէկի բոլոր իշխաններին ու Ասասանթամարում բնակուող ամորհացիներին:
Then they turned back and went to Mishpat [city], which is now called Kadesh. They conquered all the land belonging to the Amalek people-group and the Amor people-group who were living in Hazazon-Tamar [town].
8 Սոդոմացիների արքան, գոմորացիների արքան, ադամաացիների արքան, սեբոյիմացիների արքան ու Բաղակի՝ այսինքն Սեգորի արքան ելան եւ Աղի ձորում ճակատամարտ տուեցին
Then the armies of the kings of Sodom, Gomorrah, Admah, Zeboiim and Bela marched out to fight the armies of the other four kings in Siddim Valley. That valley is close to the Salt/Dead Sea.
9 Ելամի արքայ Քոդողագոմորի, ազգերի արքայ Թարգաղի, Սենաարի արքայ Ամարփաղի, Սելլասարի արքայ Արիոքի դէմ. չորս թագաւոր՝ հնգի դէմ:
They fought against the armies of Chedorlaomer the king of Elam, Tidal the king of Goiim, Amraphel the king of Shinar, and Arioch the king of Ellasar. The armies of four kings were fighting against the armies of five kings.
10 Աղի ձորում հորեր կային՝ կուպրի հորեր: Սոդոմացիների արքան ու գոմորացիների արքան փախուստի դիմելիս ընկան դրանց մէջ, իսկ մնացածները փախան լերան կողմը:
The Siddim Valley was full of tar pits. So when the armies of the kings of Sodom and Gomorrah tried to run away, many of the men fell into the tar pits. The others escaped and ran away to the hills.
11 Նրանք բռնագրաւեցին սոդոմացիների ու գոմորացիների ողջ աւարն ու բոլոր պաշարները եւ գնացին:
As [the armies of the five kings] fled, [the armies of the four kings] seized all of the valuable things in Sodom and Gomorrah, including all the food.
12 Նրանք գերեցին նաեւ Սոդոմում բնակուող Ղովտին՝ Աբրամի եղբօրորդուն, բռնագրաւեցին նրա ունեցուածքը եւ գնացին:
They also captured Abram’s nephew Lot and his possessions, since he was living in Sodom at that time.
13 Ճողոպրածներից մէկն եկաւ ու այդ մասին պատմեց միւս կողմում գտնուող Աբրամին: Նա բնակւում էր Աբրամի դաշնակիցներ Եսքողի եղբօր եւ Օնանի եղբօր՝ ամորհացի Մամբրէի կաղնու մօտ:
Abram was living near the big trees near Mamre, who belonged to the Amor people-group. Abram had made an agreement with Mamre and his two brothers, Eshcol and Aner, [that they would help each other if there was a war].
14 Երբ Աբրամն իմացաւ, թէ գերեվարուել է իր եղբօրորդի Ղովտը, հաւաքեց իր երեք հարիւր տասնութ ընդոծիններին,
One of the men who escaped from the battle told Abram what had happened and that his nephew Lot had been captured and taken away. So Abram summoned 318 men who were his servants, men who had been with Abram since they were born. They all went together and pursued their enemies as far north as Dan [city].
15 ինքն ու իր ծառաները գիշերով հարուածեցին նրանց, քշեցին մինչեւ Քոբաղ, որ Դամասկոսի ձախ կողմում է գտնւում:
During the night, Abram divided the men into several groups, and they attacked their enemies from various directions and defeated them. They pursued them as far as Hobah, which was north of Damascus [city].
16 Աբրամը ետ առաւ սոդոմացիների ամբողջ աւարը, ազատեց իր եղբօրորդի Ղովտին, նրա ամբողջ ունեցուածքը, ինչպէս նաեւ կանանց ու ժողովրդին:
Abram’s men recovered all of the goods that had been taken. They also rescued Lot and all his possessions and also the women and others who had been captured by their enemies.
17 Երբ նա վերադառնում էր Քոդողագոմորին եւ նրա հետ եղած թագաւորներին կոտորելուց, Շաւէի ձորում, այսինքն՝ Թագաւորների դաշտում նրան ընդառաջ գնաց սոդոմացիների արքան:
As Abram was returning home after he and his men had defeated the armies of King Chedorlaomer and the other kings who had fought alongside him, the king of Sodom went north to meet him in Shaveh Valley, which people call the King’s Valley.
18 Շաղէմի արքայ Մելքիսեդեկը հաց ու գինի հիւրասիրեց նրան, որովհետեւ ինքը բարձրեալ Աստծու քահանան էր:
The king of Salem [city], whose name was Melchizedek, was also a priest who offered sacrifices to the Supreme God. He brought some bread and wine to Abram.
19 Նա օրհնեց Աբրամին՝ ասելով. «Օրհնեալ է Աբրամը բարձրեալ Աստծու կողմից, որ ստեղծեց երկինքն ու երկիրը:
Then he blessed Abram, saying “I ask the Supreme God, the one who created heaven and earth, to bless you.
20 Օրհնեալ է բարձրեալն Աստուած, որ քո թշնամիներին մատնեց քո ձեռքը»: Աբրամը նրան տասանորդ տուեց ամէն ինչից:
The Supreme God has enabled you to defeat [MTY] your enemies, so we should praise/thank him.” Then Abram gave to Melchizedek a tenth part of all the things he had captured.
21 Սոդոմացիների արքան, սակայն, ասաց Աբրամին. «Դու ինձ տուր այդ մարդկանց, իսկ աւարը թող մնայ քեզ»:
The king of Sodom said to Abram, “You can keep all the goods you recovered. Just let me take back the people from my city whom you rescued.”
22 Աբրամն ասաց սոդոմացիների արքային. «Երդւում եմ երկինքն ու երկիրը ստեղծած բարձրեալ Աստուծով,
But Abram said to the king of Sodom, “I have solemnly promised [MTY] to Yahweh, the Supreme God, the one who created heaven and earth,
23 որ քեզ պատկանող ոչ մի բանից՝ թելից մինչեւ կօշիկի կապն անգամ ես չեմ վերցնի, որպէսզի չասես, թէ՝ «ես հարստացրի Աբրամին»,
that I will not accept even one thread or a thong of a sandal from anything that belongs to you. As a result, you will never be able to say, ‘I caused Abram to become rich.’
24 բացի ծառաների կերածից: Իսկ ինձ հետ եկած մարդիկ՝ Օնանը, Եսքողն ու Մամբրէն, իրենք թող ստանան իրենց բաժինը»:
The only thing I will accept is the food that my men have eaten. But Aner, Eshcol, and Mamre went with me and fought alongside me, so let them also have a share of the goods we brought back.” [So the king of Sodom agreed to what he said].
