Matiyu 27
1 Nene na kitin shanta, vat na didya na priest iyawa nin na kukune na nite kpiliza umolun Yesu ku.
| و چون صبح شد، همه روسای کهنه ومشایخ قوم بر عیسی شورا کردند که اورا هلاک سازند. | ۱ |
2 Itere ghe inyaa mung idi nakpa ghe na caran Bilatus, ugumna.
| پس او را بند نهاده، بردند و به پنطیوس پیلاطس والی تسلیم نمودند. | ۲ |
3 Ku bi kongo Yahuda, ulenge na awa leu ghe nyene isuu Yesu ku ushara nkul, a deo kutin akurtuno ikurfunghe akut atat na iwa bya ghe na cara na priest didya nin na kune,
| در آن هنگام، چون یهودا تسلیم‌کننده او دید که بر او فتوا دادند، پشیمان شده، سی پاره نقره را به روسای کهنه و مشایخ رد کرده، | ۳ |
4 A woro, “Nati kulapi nlewe unan myii milau, min nan sali kulap.” Amma inun woro, “Ilele nsoo nyan kiti bit? Ulele ulawa ufin.”
| گفت: «گناه کردم که خون بیگناهی را تسلیم نمودم.» گفتند: «ما را چه، خود دانی!» | ۴ |
5 Atoo ikurfunghe nya kuti nlira, atunna anuza anyaa adi bana litime.
| پس آن نقره را درهیکل انداخته، روانه شد و رفته خود را خفه نمود. | ۵ |
6 Adya kutii nlire yira ikurfunghe inin woro, “Na ucaun i taa ile ikurfunghe nanya filaiye ba bara na ikurfung myii yari.”
| اما روسای کهنه نقره را بر داشته، گفتند: «انداختن این در بیت‌المال جایز نیست زیرا خونبها است.» | ۶ |
7 I kpiliza ulire ligowe idi seru kunen nin nikurfunghe ki ka na ima kasu amaraku.
| پس شورا نموده، به آن مبلغ، مزرعه کوزه‌گر را بجهت مقبره غرباءخریدند. | ۷ |
8 Bara nani kunen kune idin yucu kunin, “Kunen nmyii” udak kitimone.
| از آن جهت، آن مزرعه تا امروزبحقل الدم مشهور است. | ۸ |
9 Nani imon ile na Irimiya na beleng i kulo, na awa woro, “I yira ikurfunghe akut atat, uparashi ule na iwa ti liti me nnuzu na nit me Israila,
| آنگاه سخنی که به زبان ارمیای نبی گفته شده بود تمام گشت که «سی پاره نقره را برداشتند، بهای آن قیمت کرده شده‌ای که بعضی از بنی‌اسرائیل بر او قیمت گذاردند. | ۹ |
10 Ining na kiti kunenen, nafo na Cikilare na duru nani.”
| و آنها را بجهت مزرعه کوزه‌گر دادند، چنانکه خداوند به من گفت.» | ۱۰ |
11 Nene Yesu yisina nbun ngumna, ugumne nin tiringhe, “Fere ugo na Yahudawe?” Yesu kawaghe, “ubelle nani.”
| اما عیسی در حضور والی ایستاده بود. پس والی از او پرسیده، گفت: «آیا تو پادشاه یهودهستی؟» عیسی بدو گفت: «تو می‌گویی!» | ۱۱ |
12 Bara nani na i wa din pizirughe nin kulapi, na akawa nani imon ba.
| وچون روسای کهنه و مشایخ از او شکایت می‌کردند، هیچ جواب نمی داد. | ۱۲ |
13 Bilatus nin woroghe, “Uku lanza imon ile na idin belu litii fe?”
| پس پیلاطس وی را گفت: «نمی شنوی چقدر بر تو شهادت می‌دهند؟» | ۱۳ |
14 Bara nan na a kawa ligbulang lirumba, bara nani ugumne kifo unuu me.
| اما در جواب وی، یک سخن هم نگفت، بقسمی که والی بسیار متعجب شد. | ۱۴ |
15 Kubin buki mene ugadwari ugummne suun nkon kucin ko na anite fere.
| و در هر عیدی، رسم والی این بود که یک زندانی، هر‌که را می‌خواستند، برای جماعت آزاد می‌کرد. | ۱۵ |
16 Nkuni kube i wadi nin kon kucim kugbas lisa me Barabas.
| و در آن وقت، زندانی مشهور، برابا نام داشت. | ۱۶ |
17 Na izuru vat kiti kirum, Bilatus woro nani, “Ghari idi nin su insun minu ame? Barabas sa Yesu ule idin yicu KKristi?”
| پس چون مردم جمع شدند، پیلاطس ایشان را گفت: «که را می‌خواهید برای شما آزاد کنم؟ برابا یا عیسی مشهور به مسیح را؟» | ۱۷ |
18 Bara na ayiri i wa nakpaghe bara nshinari.
| زیرا که دانست او را از حسد تسلیم کرده بودند. | ۱۸ |
19 Na a wa sosin kutet nwucun nliru uwani me tooghe nin kadura a woro, na uwati imon nin kadura a woro, “Na uwati imon nin nit une ba. Bara na inneu kitimone nanya namoro bara ame.”
| چون بر مسند نشسته بود، زنش نزد اوفرستاده، گفت: «با این مرد عادل تو را کاری نباشد، زیرا که امروز در خواب درباره او زحمت بسیار بردم.» | ۱۹ |
20 A didya kutiii nlira nang na kukune ntardu nacara kutii nlira risa ligosin na nite i woro, idi nin su Barabas, imolu Yesu ku.
| اما روسای کهنه و مشایخ، قوم را بر این ترغیب نمودند که برابا را بخواهند و عیسی راهلاک سازند. | ۲۰ |
21 Ugumne tirino nani, “Ghari nan wabe idi nin su in cin minu ame?” I woro, “Barabas.”
| پس والی بدیشان متوجه شده، گفت: «کدام‌یک از این دو نفر را می‌خواهیدبجهت شما رها کنم؟ گفتند: «برابا را.» | ۲۱ |
22 Bilatus woro nani, “I yari mma ti nin Yesu ule na idin yicughe Kristi?” Vat mene kawa i woro, “Kotin ghe kitene kucan nkull.”
| پیلاطس بدیشان گفت: «پس با عیسی مشهور به مسیح چه کنم؟» جمیع گفتند: «مصلوب شود!» | ۲۲ |
23 Anin woro na nin, “Bara iyang, kulapin nyanghari ataa?” Bara nani ighantina ti uwi mene kang, “Katin ghe ku can nkull.”
| والی گفت: «چرا؟ چه بدی کرده است؟» ایشان بیشترفریاد زده، گفتند: «مصلوب شود!» | ۲۳ |
24 Bara na Bilatus nyene na a wa sa a wantina nani ba, banin nani ayene i cizina ufeuj nibinai, i yira myein, akusu acara me mbun ligozin na nite, a woro, “Na myein nin duku nin nang sali kulapi ulele. Yeneng ati mene imon ile na ima tighe.”
| چون پیلاطس دید که ثمری ندارد بلکه آشوب زیاده می‌گردد، آب طلبیده، پیش مردم دست خود راشسته گفت: «من بری هستم از خون این شخص عادل. شما ببینید.» | ۲۴ |
25 Anite vat woro, “Na nmyii me so natii bite udu nono bite.”
| تمام قوم در جواب گفتند: «خون او بر ما و فرزندان ما باد!» | ۲۵ |
26 Anin suna nani Barabas ku, aning nakpa nani Yesu ku idi kotinghe kucan nkull.
| آنگاه برابا رابرای ایشان آزاد کرد و عیسی را تازیانه زده، سپرد تا او را مصلوب کنند. | ۲۶ |
27 A sojan gumne yira Yesu ku udu nanya kitin yisizunu kutiin nwucun nliru idi pitirin a soje vat.
| آنگاه سپاهیان والی، عیسی را به دیوانخانه برده، تمامی فوج را گرد وی فراهم آوردند. | ۲۷ |
28 I kalaghe imon kidowome vat itaghe imoon licin kidowe.
| واو را عریان ساخته، لباس قرمزی بدو پوشانیدند، | ۲۸ |
29 Inin kyele kitik tigoo namart itaghe liti, i taghe uca ncara uleme me inin tumunu nbun me idighe liyom, idin belu, “Ulai dandaun Ugo na Yahudawa!”
| و تاجی از خار بافته، بر سرش گذاردند و نی بدست راست او دادند و پیش وی زانو زده، استهزاکنان او را می‌گفتند: «سلام‌ای پادشاه یهود!» | ۲۹ |
30 I tufuzunghe ataf, i bolo ucan na cara me i kpizoghe mun kitene liti.
| و آب دهان بر وی افکنده، نی را گرفته بر سرش می‌زدند. | ۳۰ |
31 Na imala usughe liyarne, i kala imonne na itaghe kidowe, ishonghe inme, ini nya ninghe cindi kutinu kucan kull.
| و بعد از آنکه او را استهزاکرده بودند، آن لباس را از وی کنده، جامه خودش را پوشانیدند و او را بجهت مصلوب نمودن بیرون بردند. | ۳۱ |
32 Na inuzu udas, I se umong unit kunang sirmi lisa me simon, uli na iwa boroghe iyizi a nya nanghinu bara anan yauna kucan nkull me.
| و چون بیرون می‌رفتند، شخصی قیروانی شمعون نام را یافته، او را بجهت بردن صلیب مجبور کردند. | ۳۲ |
33 Idaa kankiti na idin yicu Ugolgota, kite na idin sumun, “Kiti na kankang nati.”
| و چون به موضعی که به جلجتایعنی کاسه سر مسمی بود رسیدند، | ۳۳ |
34 Inaghe nmyein me gbalala a sono. Na a buti minin, na a yino usone ba.
| سرکه ممزوج به مر بجهت نوشیدن بدو دادند. اما چون چشید، نخواست که بنوشد. | ۳۴ |
35 Na ikofinghe ikoso imoon kito wome nin kuriya.
| پس او را مصلوب نموده، رخت او راتقسیم نمودند و بر آنها قرعه انداختند تا آنچه به زبان نبی گفته شده بود تمام شود که «رخت مرا درمیان خود تقسیم کردند و بر لباس من قرعه انداختند.» | ۳۵ |
36 Inin suu idin yenju ghe.
| و در آنجا به نگاهبانی او نشستند. | ۳۶ |
37 Kitene litime i Yertine lo ligbulanghe na li woro, “Yesuari, ulele ugo na Yahudawa.”
| و تقصیر نامه او را نوشته، بالای سرش آویختند که «این است عیسی، پادشاه یهود!» | ۳۷ |
38 A kiri aba wa di ninghe kitene kuce, warum ncara ulime, warum ncara ugule.
| آنگاه دو دزد یکی بر دست راست و دیگری برچپش با وی مصلوب شدند. | ۳۸ |
39 Ale na idin katizu zugizoghe, idin zinlu ati mene
| و راهگذاران سرهای خود را جنبانیده، کفر گویان | ۳۹ |
40 inin din belu, “Fe ule na uwadin woru uturiin atat! Tucu litife andi fe Gono Kutelleari, tolo kitene ku can nkull kone!”
| می‌گفتند: «ای کسی‌که هیکل را خراب می‌کنی و در سه روزآن را می‌سازی، خود را نجات ده. اگر پسر خداهستی، از صلیب فرود بیا!» | ۴۰ |
41 Nanere adidya kutiin nlire wadin sisughe ligowe nanang niyerte nin nakukunen ntardu nacara kutii nlira, nin wor,
| همچنین نیزروسای کهنه با کاتبان و مشایخ استهزاکنان می‌گفتند: | ۴۱ |
42 “Ana tucu among, na a wasa atucu litime ba. Amere Ugoon Israila. Na atolu kitine kucan nkulle, ti ma nin yinun ninghe.
| «دیگران را نجات داد، اما نمی تواندخود را برهاند. اگر پادشاه اسرائیل است، اکنون ازصلیب فرود آید تا بدو ایمان آوریم! | ۴۲ |
43 Ana yinin min Kutelle. Na Kutelle tucughe nene a wadi nin suwe, bara ana woro, 'Meng Gono Kutelleari.'”
| بر خداتوکل نمود، اکنون او را نجات دهد، اگر بدورغبت دارد زیرا گفت پسر خدا هستم!» | ۴۳ |
44 A kire na i wa kutin nani ligowe taghe liyarin lirume.
| وهمچنین آن دو دزد نیز که با وی مصلوب بودند، او را دشنام می‌دادند. | ۴۴ |
45 Nene ucizinu kubi kun tocin insirti talo nmgeine vat udu kubi kun zakure.
| و از ساعت ششم تا ساعت نهم، تاریکی تمام زمین را فرو گرفت. | ۴۵ |
46 Udu kubi kun zakure, Yesu taa intet nin liwui kang a woro, “Eli, Eli, lama sabachthani?” na idin nufi, “Kutelle nin, Kutelle nin, iyarin taa usuni?”
| و نزدیک به ساعت نهم، عیسی به آواز بلند صدا زده گفت: «ایلی ایلی لما سبقتنی.» یعنی الهی الهی مرا چرا ترک کردی. | ۴۶ |
47 Na ale na iwa yisin kupoowe nlanza nani, i woro, “Adin yicu Iliya ku.”
| اما بعضی از حاضرین چون این را شنیدند، گفتند که او الیاس را می‌خواند. | ۴۷ |
48 Kitene umong ta ucum a di yiru usoso, a lumu unin nin myein mi gbalala, ataa nca ujangaran a nakpaghe a sono.
| در ساعت یکی از آن میان دویده، اسفنجی را گرفت و آن را پر ازسرکه کرده، بر سر نی گذارد و نزد او داشت تابنوشد. | ۴۸ |
49 Kagisin mene woro, “Sunanghe tiyene sa Iliya ba dak ada tucughe.”
| و دیگران گفتند: «بگذار تا ببینیم که آیاالیاس می‌آید او را برهاند.» | ۴۹ |
50 Yesu nin ghantina liwui nin teet anin suna nfep me a kuu.
| عیسی باز به آوازبلند صیحه زده، روح را تسلیم نمود. | ۵۰ |
51 Bara nani azanin kesu kiti kilau kutii nlire marta tiba unuzu kitene udak kadase. Kutine nin zuluno kang, apara martiza.
| که ناگاه پرده هیکل از سر تا پا دو پاره شد و زمین متزلزل وسنگها شکافته گردید، | ۵۱ |
52 Ni sek wa pozun, abe na nit alau ale na iwa nun fitiza.
| و قبرها گشاده شد وبسیاری از بدنهای مقدسین که آرامیده بودندبرخاستند، | ۵۲ |
53 I nuzu nanya niseke na ame nfita, a pira kipin kilau, a duro anit gbardan litime.
| و بعد از برخاستن وی، از قبوربرآمده، به شهر مقدس رفتند و بر بسیاری ظاهرشدند. | ۵۳ |
54 Nene na asoje nyene nani nan nale na iwadin yenjun Yesu ku yene uzulunu kutine nin nimonile na isee feu da nani kang inin woro, “Kidegene Gono Kutelleari kane wadi.”
| اما یوزباشی و رفقایش که عیسی رانگاهبانی می‌کردند، چون زلزله و این وقایع رادیدند، بینهایت ترسان شده، گفتند: «فی الواقع این شخص پسر خدا بود.» | ۵۴ |
55 A wani gbardan na iwa dufin Yesu ku unuzun Galili inan di kye ghe waduku idin yenju vat iyisina piit.
| و در آنجا زنان بسیاری که از جلیل در عقب عیسی آمده بودند تا او راخدمت کنند، از دور نظاره می‌کردند، | ۵۵ |
56 Nanya mene Maryamu Magdaliya, Maryamu unang Yakub, nin Yusufu ning naa nnonon zibide.
| که از آن جمله، مریم مجدلیه بود و مریم مادر یعقوب ویوشاء و مادر پسران زبدی. | ۵۶ |
57 Na kulelen nda, umong unan nikurfung kunan Arimatiya, lisane Yusufu, ule na awadi gono kaduran Yesu.
| اما چون وقت عصر رسید، شخصی دولتمند از اهل رامه، یوسف نام که او نیز ازشاگردان عیسی بود آمد، | ۵۷ |
58 Ada see Bilatus ku atiringhe kidowon Yesu. Bilatuse woro nani i ninghe.
| و نزد پیلاطس رفته، جسد عیسی را خواست. آنگاه پیلاطس فرمان داد که داده شود. | ۵۸ |
59 Yusufu yira kidowe, a gbincilo nanya mayapi ma boo,
| پس یوسف جسد را برداشته، آن را در کتان پاک پیچیده، | ۵۹ |
60 a nunku nanya kisek kipese kanga na awa wuzu nanya natala. Anin tarda llitala kibulun kiseke anin nya.
| او را در قبری نو که برای خود از سنگ تراشیده بود، گذارد و سنگی بزرگ بر سر آن غلطانیده، برفت. | ۶۰ |
61 Maryamu Magadaliya nin leli Maryamu wa di kikane, i sosin idin Yenju kideke.
| و مریم مجدلیه و مریم دیگر در آنجا، در مقابل قبرنشسته بودند. | ۶۱ |
62 Nin kurtunun koiye, lo na liwa kafin, lirin shiri, a didya kultiin nlira nin na Farisiyawa wa pitirin nan Bilatus.
| و در فردای آن روز که بعد از روز تهیه بودروسای کهنه و فریسیان نزد پیلاطس جمع شده، | ۶۲ |
63 I woro, “Cikilari, ti lizino na unang kinu kane wadi nin nlai a wa woro, 'Mbaya nayiri atat nma fitu tutung.'
| گفتند: «ای آقا ما را یاد است که آن گمراه‌کننده وقتی که زنده بود گفت: “بعد از سه روزبرمی خیزم.” | ۶۳ |
64 Bara nani ta anit idi yenje kiseke udu liri lin tatte. Bara nono katwa me wada tuughe i belle anit au, 'Afita nanya kiseke.' Kinu kin mbe wa kata kin burne.”
| پس بفرما قبر را تا سه روزنگاهبانی کنند مبادا شاگردانش در شب آمده، اورا بدزدند و به مردم گویند که از مردگان برخاسته است و گمراهی آخر، از اول بدتر شود.» | ۶۴ |
65 Bilatus woro nani, “Yiran unan ncaa. Can idi kiliin kitene vat.”
| پیلاطس بدیشان فرمود: «شما کشیکچیان دارید. بروید چنانکه دانید، محافظت کنید.» | ۶۵ |
66 Bara nani i do idi kilin Kiseke vat, itursu litale inin ceu anan ncauleku.
| پس رفتند و سنگ را مختوم ساخته، قبر را باکشیکچیان محافظت نمودند. | ۶۶ |
