Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

Hijo mío, si te has hecho responsable de tu prójimo, o has dado tu palabra por otro,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

Eres tomado como en una red por las palabras de tu boca, las palabras de tus labios te han vencido.

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

Haz esto, hijo mío, y libérate, porque has venido al poder de tu prójimo; dirígete inmediatamente a tu vecino y pídele que lo libere de tu deuda.

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

No duermas tus ojos ni descansen tus párpados;

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

Libérate, como las gacelas de la mano del arquero, y el pájaro del que le pone una red.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Ve a la hormiga, holgazan; piensa en sus caminos y sé sabio:

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

No tener jefe, supervisor ni gobernante,

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

Ellas obtienes su carne en el verano, almacenando comida en el momento de cortar el grano.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

¿Cuánto tiempo estarás durmiendo, oh enemigo del trabajo? ¿Cuándo te levantarás de tu sueño?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Un poco de sueño, un poco de descanso, un poco de plegar de las manos en el sueño:

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

Entonces la pérdida vendrá sobre ti como un forajido, y tu necesidad como un hombre armado.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

Un hombre que no sirve para nada es un malhechor; él sigue su camino causando problemas con palabras falsas;

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

Haciendo señales con sus ojos, frotándose con los pies, y dando noticias con sus dedos;

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

Su mente siempre está diseñando el mal: provoca actos violentos.

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

Por esta causa, su caída será repentina; rápidamente él será quebrado, y no habrá ayuda para él.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Seis cosas son odiadas por el Señor; siete cosas le repugnan:

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

Ojos de soberbia, lengua falsa, manos que quitan la vida sin causa;

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

Un corazón lleno de malos designios, pies que corren rápidamente después del pecado;

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

Un testigo falso, exhalando palabras falsas, y uno que desata actos violentos entre hermanos.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

Hijo mío, guarda el gobierno de tu padre, y ten en memoria las enseñanzas de tu madre:

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

Haz que estén siempre guardadas en tu corazón, y tenlas colgando alrededor de tu cuello.

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

En tu caminar, serán tu guía; cuando duermas, te cuidarán; cuando estés despierto, hablarán contigo.

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

Porque su regla es una luz, y su enseñanza una luz resplandeciente; y las palabras de entrenamiento son la forma de vida.

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

Te mantendrán lejos de la mujer malvada, de la lengua seductora de la mujer adúltera.

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

No dejes que el deseo de tu corazón vaya tras su hermoso cuerpo; no dejes que sus ojos te tomen prisionero.

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

Porque una mujer prostituta está buscando dinero, pero la adúltera busca destruir el alma del hombre.

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

¿Puede un hombre prender fuego a su pecho sin quemar su ropa?

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

¿O puede uno caminar por carbones encendidos, y sus pies no se quemarán?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Así es con el que entra a la mujer de su prójimo; el que tiene algo que ver con ella no quedará libre del castigo.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

Los hombres no tienen una opinión baja de un ladrón que toma comida cuando la necesita:

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

Pero si lo toman en el acto, tendrá que devolver siete veces más, renunciando a todas sus propiedades que están en su poder en su casa.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

El que toma la mujer de otro, no tiene ningún sentido; el que lo hace es la causa de la destrucción de su alma.

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Las heridas serán suyas y la pérdida de honor, y su vergüenza no se borrará.

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

Porque amarga es la ira de un marido enojado; en el día del castigo no tendrá misericordia.

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

Él no tomará ningún pago; y él no hará las paces contigo a pesar de que tus ofrendas de dinero se incrementan.