Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

FIGLIUOL mio, se tu hai fatta sicurtà al tuo prossimo, [Se] tu hai toccata la mano allo strano,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

Tu sei allacciato con le parole della tua bocca, Tu sei preso con le parole della tua bocca.

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

Ora fa' questo, figliuol mio, e riscuotiti; Poichè tu sei caduto in man del tuo prossimo, Va', gittati a' piedi de' tuoi amici, e sollecitali.

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

Non lasciar dormire gli occhi tuoi, Nè sonnecchiar le tue palpebre.

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

Riscuotiti, come un cavriuolo di mano [del cacciatore], E come un uccello di mano dell'uccellatore.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Va', pigro, alla formica; Riguarda le sue vie, e diventa savio;

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

Conciossiachè ella non abbia nè capitano, Nè magistrato, nè signore;

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

[E pure] ella apparecchia nella state il suo cibo, [E] raduna nella ricolta il suo mangiare.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

Infino a quando, o pigro, giacerai? Quando ti desterai dal tuo sonno?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Dormendo un poco, sonnecchiando un poco, Piegando un poco le braccia per riposare;

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

La tua povertà verrà come un viandante, E la tua necessità come uno scudiere.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

L'uomo scellerato, l'uomo da nulla, Procede con perversità di bocca.

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

Egli ammicca con gli occhi, parla co' piedi, Accenna con le dita;

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

Egli ha delle perversità nel suo cuore, Egli macchina del male in ogni tempo; Egli commette contese.

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

Perciò in un momento verrà la sua ruina; Egli di subito sarà fiaccato, senza rimedio.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Il Signore odia queste sei cose; Anzi [queste] sette [son] cosa abbominevole all'anima sua;

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

Gli occhi altieri, la lingua bugiarda, E la mani che spandono il sangue innocente,

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

Il cuore che divisa pensieri d'iniquità, I piedi che si affrettano per correre al male,

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

Il falso testimonio che sbocca menzogne, E colui che commette contese tra fratelli.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

FIGLIUOL mio, guarda il comandamento di tuo padre, E non lasciar l'insegnamento di tua madre;

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

Tienli del continuo legati in sul tuo cuore, [Ed] avvinti in su la tua gola.

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

Quando tu camminerai, quello ti guiderà; Quando tu giacerai, farà la guardia intorno a te; E quando tu ti risveglierai, ragionerà teco;

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

Perciocchè il comandamento [è] una lampana, E l'insegnamento [è] una luce, E le correzioni di disciplina [son] la via della vita;

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

Per guardarti dalla femmina malvagia, Dalle lusinghe della lingua della straniera.

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

Non invaghirti nel tuo cuore della sua bellezza; E non prendati ella con le sue palpebre.

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

Perciocchè per una donna meretrice [si viene] fino ad un pezzo di pane; E la donna vaga d'uomini va a caccia dietro alle anime preziose.

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

Alcuno prenderà egli del fuoco in seno, Senza che i suoi vestimenti ne sieno arsi?

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

Alcuno camminerà egli sopra le brace, Senza bruciarsi i piedi?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Così [avviene] a chi entra dalla moglie del suo prossimo; Chiunque la tocca non sarà innocente.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

Ei non si scusa il ladro, quando egli ruba Per saziarsi, avendo fame;

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

Anzi, [se] è colto, restituisce [il furto] a sette doppi, Egli dà tutta la sostanza di casa sua.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

Chi commette adulterio con una donna [è] scemo di senno; Chi vuol perder l'anima sua faccia tal cosa.

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Egli troverà ferite ed ignominia; E il suo vituperio non sarà [giammai] cancellato.

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

Perciocchè la gelosia [è] un furor dell'uomo; Ed egli non risparmierà nel giorno della vendetta.

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

Egli non avrà riguardo ad alcun riscatto; Ed avvegnachè tu moltiplichi i presenti, non però li accetterà.