Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

Figlio mio, se hai garantito per il tuo prossimo, se hai dato la tua mano per un estraneo,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

se ti sei legato con le parole delle tue labbra e ti sei lasciato prendere dalle parole della tua bocca,

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

figlio mio, fà così per liberartene: poiché sei caduto nelle mani del tuo prossimo, và, gèttati ai suoi piedi, importuna il tuo prossimo;

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

non concedere sonno ai tuoi occhi né riposo alle tue palpebre,

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

lìberatene come la gazzella dal laccio, come un uccello dalle mani del cacciatore.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Và dalla formica, o pigro, guarda le sue abitudini e diventa saggio.

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

Essa non ha né capo, né sorvegliante, né padrone,

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

eppure d'estate si provvede il vitto, al tempo della mietitura accumula il cibo.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

Fino a quando, pigro, te ne starai a dormire? Quando ti scuoterai dal sonno?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Un pò dormire, un pò sonnecchiare, un pò incrociare le braccia per riposare

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

e intanto giunge a te la miseria, come un vagabondo, e l'indigenza, come un mendicante.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

Il perverso, uomo iniquo, va con la bocca distorta,

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

ammicca con gli occhi, stropiccia i piedi e fa cenni con le dita.

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

Cova propositi malvagi nel cuore, in ogni tempo suscita liti.

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

Per questo improvvisa verrà la sua rovina, in un attimo crollerà senza rimedio.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Sei cose odia il Signore, anzi sette gli sono in abominio:

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

occhi alteri, lingua bugiarda, mani che versano sangue innocente,

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

cuore che trama iniqui progetti, piedi che corrono rapidi verso il male,

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

falso testimone che diffonde menzogne e chi provoca litigi tra fratelli.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

Figlio mio, osserva il comando di tuo padre, non disprezzare l'insegnamento di tua madre.

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

Fissali sempre nel tuo cuore, appendili al collo.

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

Quando cammini ti guideranno, quando riposi veglieranno su di te, quando ti desti ti parleranno;

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

poiché il comando è una lampada e l'insegnamento una luce e un sentiero di vita le correzioni della disciplina,

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

per preservarti dalla donna altrui, dalle lusinghe di una straniera.

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

Non desiderare in cuor tuo la sua bellezza; non lasciarti adescare dai suoi sguardi,

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

perché, se la prostituta cerca un pezzo di pane, la maritata mira a una vita preziosa.

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

Si può portare il fuoco sul petto senza bruciarsi le vesti

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

o camminare sulla brace senza scottarsi i piedi?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Così chi si accosta alla donna altrui, chi la tocca, non resterà impunito.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

Non si disapprova un ladro, se ruba per soddisfare l'appetito quando ha fame;

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

eppure, se è preso, dovrà restituire sette volte, consegnare tutti i beni della sua casa.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

Ma l'adultero è privo di senno; solo chi vuole rovinare se stesso agisce così.

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Incontrerà percosse e disonore, la sua vergogna non sarà cancellata,

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

poiché la gelosia accende lo sdegno del marito, che non avrà pietà nel giorno della vendetta;

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

non vorrà accettare alcun compenso, rifiuterà ogni dono, anche se grande.