Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

Mon fils, si tu as cautionné [pour quelqu'un] envers ton ami, ou si tu as frappé dans la main à l'étranger,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

Tu es enlacé par les paroles de ta bouche, tu es pris par les paroles de ta bouche.

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

Mon fils, fais maintenant ceci, et te dégage, puisque tu es tombé entre les mains de ton intime ami, va, prosterne-toi, et encourage tes amis.

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

Ne donne point de sommeil à tes yeux, et ne laisse point sommeiller tes paupières.

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

Dégage-toi comme le daim de la main [du chasseur], et comme l'oiseau de la main de l'oiseleur.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Va, paresseux, vers la fourmi, regarde ses voies, et sois sage.

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

Elle n'a ni chef, ni directeur, ni gouverneur,

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

[Et cependant] elle prépare en été son pain, et amasse durant la moisson de quoi manger.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

Paresseux, jusqu'à quand te tiendras-tu couché? Quand te lèveras-tu de ton lit?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Un peu de sommeil, [dis-tu], un peu de sommeil, un peu de ploiement de bras, afin de demeurer couché;

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

Et ta pauvreté viendra comme un passant; et ta disette, comme un soldat.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

L'homme qui imite le démon, est un homme violent et ses discours sont faux.

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

Il fait signe de ses yeux, il parle de ses pieds, il enseigne de ses doigts.

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

Il y a des renversements dans son cœur, il machine du mal en tout temps, il fait naître des querelles.

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

C'est pourquoi sa calamité viendra subitement, il sera subitement brisé, il n'y aura point de guérison.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Dieu hait ces six choses, et même sept lui sont en abomination;

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

Savoir, les yeux hautains, la fausse langue, les mains qui répandent le sang innocent;

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

Le cœur qui machine de mauvais desseins; les pieds qui se hâtent pour courir au mal;

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

Le faux témoin qui profère des mensonges; et celui qui sème des querelles entre les frères.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

Mon fils, garde le commandement de ton père, et n'abandonne point l'enseignement de ta mère;

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

Tiens-les continuellement liés à ton cœur, et les attache à ton cou.

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

Quand tu marcheras, il te conduira; et quand tu te coucheras, il te gardera; et quand tu te réveilleras, il s'entretiendra avec toi.

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

Car le commandement est une lampe; et l'enseignement une lumière; et les répréhensions propres à instruire [sont] le chemin de la vie.

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

Pour te garder de la mauvaise femme, et des flatteries de la langue étrangère,

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

Ne convoite point en ton cœur sa beauté, et ne te laisse point prendre à ses yeux.

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

Car pour l'amour de la femme débauchée on en vient jusqu'à un morceau de pain, et la femme [convoiteuse] d'homme chasse après l'âme précieuse [de l'homme.]

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

Quelqu'un peut-il prendre du feu dans son sein, sans que ses habits brûlent?

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

Quelqu'un marchera-t-il sur la braise, sans que ses pieds en soient brûlés?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Ainsi [en prend-il] à celui qui entre vers la femme de son prochain; quiconque la touchera, ne sera point innocent.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

On ne méprise point un larron, s'il dérobe pour remplir son âme, quand il a faim;

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

Et s'il est trouvé, il le récompensera sept fois au double, il donnera tout ce qu'il a dans sa maison.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

[Mais] celui qui commet adultère avec une femme, est dépourvu de sens; et celui qui le fera, sera le destructeur de son âme.

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Il trouvera des plaies et de l'ignominie, et son opprobre ne sera point effacé.

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

Car la jalousie est une fureur de mari, qui n'épargnera point [l'adultère] au jour de la vengeance.

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

Il n'aura égard à aucune rançon, et il n'acceptera rien, quand tu multiplierais les présents.